Από τους Νίκο Αργυρόπουλο -Γ2 και Δέσποινα Τσακιρίδη -Γ2
ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ
Ο Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) υπήρξε πρόδρομος και πρωτεργάτης του νεοελληνικού Διαφωτισμού. Γεννήθηκε το 1757 ή κατ’ άλλους το 1758 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας. Το θεωρούμενο ως πραγματικό του επώνυμο Αντώνιος Κυριαζής ή Κυρίτζης δεν επιβεβαιώνεται από τη σύγχρονη έρευνα. Ο ίδιος προτιμούσε να χρησιμοποιεί το επώνυμο Βελεστινλής, ενώ οι Έλληνες διανοούμενοι που ζούσαν στην εξορία τον αποκαλούσαν Φεραίο, επειδή στην αρχαιότητα η πόλη του ονομαζόταν Φεραί. Ο Ρήγας ήταν ο πρώτος που συνέλαβε το όραμα της απελευθέρωσης των όλων των υπόδουλων λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και μεταλαμπάδευσε τις ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης στα Βαλκάνια.
Ο Ρήγας, πήρε την πρώτη του μόρφωση στη Ζαγορά, κοντά σε εξαιρετικούς δασκάλους (κυρίως τους Κωνσταντίνο Λογιότατο και Νικόλαο Κασσαβέτη). Καθώς διψούσε για μάθηση, ο πατέρας του τον έστειλε στα Αμπελάκια για περαιτέρω μόρφωση. Όταν επέστρεψε, έγινε δάσκαλος στην κοινότητα Κισσού Πηλίου. Στην ηλικία των 20 ετών μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου πλούτισε ακόμα περισσότερο τις γνώσεις του και συνδέθηκε με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Η δράση του κατά των κατακτητών άρχισε με την εγκατάστασή του στη Βλαχία. Εκτός από την περίφημη «Χάρτα της Ελλάδος» που τύπωσε στο Βουκουρέστι, συνέθεσε τον Θούριο, έναν φλογερό επαναστατικό ύμνο που συγκίνησε πολλούς νέους της εποχής και έγινε σύμβολο του αγώνα για την ελευθερία. Το 1796 εγκαταστάθηκε στη Βιέννη όπου και τύπωσε το «Φυσικής Απάνθισμα» ένα βιβλίο Φυσικής για σχολική χρήση, και το «Σχολείο των ντελικάτων εραστών».
Ο Ρήγας σκόπευε να έρθει στην Ελλάδα από τη Βιέννη, για να εκτελέσει το επαναστατικό σχέδιο του για την απελευθέρωση της χώρας από τον τουρκικό ζυγό. Ενώ όμως βρισκόταν στην Τεργέστη για να παραλάβει τα αντίτυπα των προκηρύξεων του, συνελήφθη την 1η Δεκεμβρίου του 1797. Από την Τεργέστη οδηγήθηκε στη Βιέννη, όπου ανακρίθηκε μαζί με άλλους επτά συντρόφους του. Από αυτούς οι Αυστριακοί και οι υπήκοοι άλλων εθνοτήτων, εκτός από τους Οθωμανούς, απελάθηκαν. Ο Ρήγας και οι σύντροφοί του παραδόθηκαν στις 10 Μαΐου 1798 στους Τούρκους του Βελιγραδίου και φυλακίστηκαν στον πύργο Neboisa, παραποτάμιο φρούριο στο Βελιγράδι. Εκεί, ύστερα από συνεχή βασανιστήρια, στις 24 Ιουνίου του 1798, στραγγαλίστηκαν και τα σώματά τους ρίχτηκαν στον Δούναβη.
Ο Ρήγας δίδασκε την δημοτική γλώσσα, μέσα από μεταφρασμένα Γαλλικά έργα. Με τους επαναστατικούς ύμνους του, εξύψωσε το φρόνημα των υπόδουλων συμπατριωτών του, οραματιζόμενος μια δυναμική συνεργασία μεταξύ των Βαλκανικών λαών για την απελευθέρωσή από τους Οθωμανούς. Το μεγάλο του όραμα ήταν η δημιουργία ενός ευνομούμενου δημοκρατικού κράτους, με κυρίαρχη την ελληνική γλώσσα και παιδεία.
ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ
Ο Αδαμάντιος Κοραής ήταν ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού και μνημονεύεται κυρίως για τις γλωσσικές του απόψεις και την υποστήριξη της καθαρεύουσας. Γεννήθηκε στις 27 Απρίλη 1748 στη Σμύρνη από τον Ιωάννη Κοραή και τη Θωμαϊδα Ρυσίου.
Θεωρείται ένας από τους πιο φωτισμένους δασκάλους του Γένους καθώς εκτός όλων των άλλων υπήρξε από τους μεγαλύτερους φιλόλογους της νεότερης Ελλάδας. Χαρακτηριστικό της συμβολής του στην ανάπτυξη των γραμμάτων αποτελεί το γεγονός ότι εξέδωσε 66 τόμους βιβλίων, από τα οποία τα 17 αποτελούν την “Ελληνική Βιβλιοθήκη” κι οι 9 τα “Πάρεργα Της Ελληνικής Βιβλιοθήκης”.
O πατέρας του Κοραή ήταν έμπορος υφασμάτων στη Σμύρνη, και ο Αδαμάντιος ύστερα από μια στοιχειώδη μόρφωση στη γενέτειρά του, το 1771 στάλθηκε στο Άμστερνταμ για να διευθύνει το τοπικό υποκατάστημα. Εκεί, επηρεάστηκε από το φιλελεύθερο κλίμα της πόλης και ασχολήθηκε με τα γράμματα και τις τέχνες εγκαταλείποντας το εμπόριο. Παράλληλα, είχε την ευκαιρία με τις εμπορικές του απασχολήσεις να παίρνει μαθήματα ξένων γλωσσών, να μελετά βιβλία επιστημονικά και φιλοσοφικά και να παρακολουθεί την πνευματική κίνηση της εποχής του. Στην Ολλανδία έμεινε ως το 1778, μετά γύρισε στη Σμύρνη και το 1782 ξανάφυγε, αυτή τη φορά για να σπουδάσει ιατρική στο Μονπελλιέ της Γαλλίας. Το 1788 έχοντας λάβει το Διδακτορικό της ιατρικής εγκαθίσταται στο Παρίσι, παραμονές της Γαλλικής Επανάστασης. Ζώντας εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, επηρεάστηκε βαθύτατα από την επανάσταση που πρέσβευε τα ιδεώδη του Διαφωτισμού. Ο Κοραής πείστηκε για τη δύναμη της παιδείας για το «φωτισμό του Γένους», και για σαράντα χρόνια αφιερώθηκε στη συγγραφή έργων που θα φώτιζαν τους σκλαβωμένους Έλληνες.
Πίστευε πως το Ελληνικό έθνος για να ελευθερωθεί, έπρεπε πρώτα να φωτιστεί μέσω της παιδείας, χρησιμοποιώντας μία νέα ελληνική γλώσσα, με απλούστερη μορφή από την αρχαία. Συγκεκριμένα, πρότεινε τη χρήση μιας γλώσσας, βασισμένης στην καθομιλουμένη, χωρίς ξένες λέξεις και ιδιωματισμούς. Ήταν εκπρόσωπος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, με φιλοσοφική αρχή την πίστη στην λογική του ανθρώπου.
ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ
Η είκονα αυτή απεικονίζει τον Ρήγα Βελεστινλή και τον Αδαμάντιο Κοραή να ανασηκώνουν την Ελλάδα, για να την συνεφέρουν από την πολυετή σκλαβιά και να την οδηγήσουν στην συνέχεια στον δρόμο για την απελευθέρωση της. Τα όπλα που χρησιμοποιούν δεν είναι τα συνήθη της εποχής τους. Οι δύο διαφωτιστές θεωρούν ότι το αποτελεσματικότερο όπλο για την απελευθέρωση της πατρίδας ήταν η μόρφωση των πολιτών της. Προς τον σκοπό αυτό προτείνουν, ο μεν Ρήγας την δημιουργία της ‘’Ελληνικής Δημοκρατίας’’ που θα απλώνόταν σε όλη τη Βαλκανική αντικαθιστώντας την Οθωμανική αυτοκρατορία και εξασφαλίζοντας ισονομία και ισοπολιτεία στους κατοίκους της. Από την πλευρά του, ο Κοραής που ήταν επίσης υποστηρικτής των φιλελεύθερων ιδεών του Διαφωτισμού, πίστευε πως το Ελληνικό έθνος για να ελευθερωθεί, έπρεπε πρώτα να φωτιστεί μέσω της παιδείας, χρησιμοποιώντας μία νέα ελληνική γλώσσα, με απλούστερη μορφή από την αρχαία.