Μία από τις ιστορίες που διαβάσαμε στην τάξη μας (και ίσως η πιο συγκινητική) ήταν το διήγημα της Λότης Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου: «Τα δάκρυα της δασκάλας»  από το βιβλίο της ‘Ο καιρός της σοκολάτας’.
Μία ιστορία που διαδραματίζεται στην Αθήνα στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής.

Διαβάστε το διήγημα παρακάτω…

“….. Το Δεκέμβρη του 1943, αρχή ενός ακόμα χειμώνα πείνας και παγωνιάς, άχνισε κάτι ζεστό ξαφνικά στην αυλή του σχολείου μας. ‘Ηταν ένα μεγάλο καζάνι και μέσα είχε συσσίτιο για τα παιδιά.

Γύρισα στο σπίτι περήφανη, κρατώντας με προσοχή ένα τενεκεδάκι γεμάτο σούπα πηχτή.
«Γιατί δεν την έτρωγες στο σχολείο, καρδούλα μου;» λαχτάρισε η μάνα μου. «Αν σου χυνόταν στο δρόμο;»
«Θα φάτε λίγη σούπα κι εσείς, αλλιώς δεν τρώω καθόλου», δήλωσα ορθά κοφτά.
«Το ίδιο κι εγώ», φώναξε ο Μάνος, ο αδερφός μου.

Κι έτσι γινόταν από κείνη τη μέρα σε κάθε συσσίτιο που κουβαλούσαμε οι δυο μας από το σχολείο.

Η σούπα ερχόταν τακτικά, πάντα η ίδια, άνοστη και πηχτή. ‘Ωσπου μια μέρα, μας μοίρασαν κάτι ξεχωριστό. Μπήκαμε στη γραμμή και μας έβαλαν στα τενεκεδάκια κάτι σα μέλι, αλλά σκούρο κοκκινωπό. “Γλυκόζη” το είπαν. Βουτούσαν τα παιδιά το δάχτυλο στη γλυκόζη, το έγλειφαν με απόλαυση και γελούσαν ευτυχισμένα, πειράζονταν μεταξύ τους.

΄Ενα μεσημέρι, γυρίζοντας ο αδερφός μου από το σχολείο, δεν ήθελε να βάλει μπουκιά στο στόμα του – ούτε από τη σούπα ούτε από τη γλυκόζη. Ταραγμένος φαινόταν, έτοιμος να βάλει τα κλάματα.
«Τι συμβαίνει παιδί μου;» ανησύχησε η μαμά.
Εκείνος δεν έβγαζε λέξη. Κι όσο δε μιλούσε, τόσο επέμενε η μάνα μου να μάθει, τόσο μεγάλωνε και η δική μας η περιέργεια.
Με τα πολλά, αποφάσισε τελικά να μιλήσει. Κι αυτό που μας είπε γράφτηκε στη μνήμη μου ανεξίτηλα.

Στην αυλή για το συσσίτιο βρισκόταν με της τάξης του τα παιδιά.
«Σκαρώνουμε κάτι;» άκουσε έναν από τους συμμαθητές του– “πειραχτήρης” ήταν το παρατσούκλι του – να ψιθυρίζει στον διπλανό, μόλις πήρε τη γλυκόζη στο τενεκεδάκι του.
Ο άλλος έγνεψε “ναι”. Τότε ο πειραχτήρης κάτι του είπε στ’ αυτί, κρυφογέλασαν οι δυο τους πονηρά κι εξαφανίστηκαν στη στιγμή.
Σε λίγο χτύπησε το κουδούνι να μπούνε στην τάξη.
Πρώτα έμπαιναν τα κορίτσια. ‘Υστερα τ’ αγόρια. Τελευταία η δασκάλα, που κόντευε να μην ξεχωρίζει από τα παιδιά, έτσι που είχε απομείνει πετσί και κόκαλο. Καταλάβαινες πως ήταν μεγάλη από τα μάτια της μόνο, που τα σκοτείνιαζαν ολόγυρα δυο μαύροι κύκλοι.
‘Οταν μπαίνανε όλοι στην τάξη, έκλεινε την πόρτα, μετρούσε τα παιδιά σειρά σειρά, έλεγε «εντάξει, φρόνιμα τώρα, μην ακούσω μιλιά» κι αρχίζανε αμέσως το μάθημα.
Το «εντάξει, φρόνιμα τώρα, μην ακούσω μιλιά» τη φορά εκείνη δεν το είπε.

Ούτε να τους μετρήσει την είδανε. Κοντά στην πόρτα της τάξης στεκόταν σκυφτή, σαν να ψαχούλευε κάτι.
«Μα τι κάνει η κυρία εκεί;» ρώτησε παραξενεμένος ο Μάνος που δεν καλόβλεπε, τα περισσότερα παιδιά ήταν όρθια ακόμα.
«Πασαλείψαμε το χερούλι με γλυκόζη», χασκογέλασε από δίπλα ο πειραχτήρης, «για να κολλήσουν τα χέρια της να γελάσουμε!»

Δε γελάσανε. Καθίσανε τελικά στα θρανία τους και δε μιλούσε κανείς. Βλέπανε τη δασκάλα τους τώρα όλοι βουβοί, σαστισμένοι… Είχε σκύψει κι έγλειφε με λαχτάρα μια το χερούλι της πόρτας, μια την παλάμη της… ‘Υστερα γύρισε και τους κοίταξε με παράπονο. Στα μάγουλά της έτρεχαν δάκρυα.

«Μην τη σπαταλάτε τη γλυκόζη, χρυσά μου, για τ’ όνομα του Θεού!», είπε ξέπνοα. «Σας τη δώσαμε όλη, ούτε μια σταγονίτσα δεν κρατήσαμε εμείς οι δάσκαλοι, για να τη φάτε να δυναμώσετε εσείς τα παιδιά. Μην τη σπαταλάτε, σας παρακαλώ, είναι κρίμα! Είν’ αμαρτία!»
Την πήραν πάλι τα δάκρυα. Κι έκλαιγε, έκλαιγε…

Μαζευτήκαν όλοι τριγύρω της. Μονάχα ο πειραχτήρης έμεινε στο θρανίο του με το κεφάλι κατεβασμένο. Οι άλλοι σπρώχνονταν ποιος πρώτα να την αγκαλιάσει, ποιος να της πρωτοπεί «από το δικό μου, από το δικό μου, κυρία, να πάρετε λίγο!»
Ούτ’ ένα τενεκεδάκι δεν άγγιξε η δασκάλα. Μόνο έκλαιγε, έκλαιγε… ”

Απόσπασμα από το βιβλίο της Λότης Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου : Ο καιρός της σοκολάτας

Περιγραφή
Το πολυβραβευμένο και τόσο ξεχωριστό αυτό βιβλίο, με την ιδιαίτερη, συχνά σουρεαλιστική εικονογράφηση και τον λιτό λόγο του, το βιβλίο αυτό μας αποκαλύπτει τις πολυάριθμες πλευρές του πολέμου.

Δεν έχει χέρια ούτε πόδια ούτε φτερά. Δεν έχει πατέρα ούτε μάνα, δεν έχει σπίτι ούτε στοργή. Είναι θλιμμένος πολύ, και άσχημος και γέρος. Και κάθε τόσο χάνει τα μυαλά του… Δεν ξέρει να λέει ιστορίες και δεν αποστήθισε ποτέ του, κανένα ποίημα. Μπορεί όμως να δημιουργήσει κρατήρες τεράστιους, μεγαλύτερους από εκείνους στην επιφάνεια της Σελήνης.

Σε έναν κόσμο γεμάτο παγίδες, o Ζουζέ Ζόρζε Λετρία μας υπενθυμίζει με αυτό το ποίημα πως ο πόλεμος έρχεται πάντα αθόρυβος και καμουφλαρισμένος. Για πρώτη φορά μετά από τη διεθνή επιτυχία του Αν ήμουν βιβλίο, ο συγγραφέας συνεργάζεται και πάλι με τον εικονογράφο και γιο του, Αντρέ Λετρία, σε αυτό το πολυβραβευμένο και τόσο ξεχωριστό βιβλίο.

Με την ιδιαίτερη, συχνά σουρεαλιστική εικονογράφηση και τον λιτό λόγο του, το βιβλίο αυτό μας αποκαλύπτει τις πολυάριθμες πλευρές του πολέμου.

Συγγραφέας: José Jorge Letria

Εικονογράφος: Αndré Letria

Εκδότης: Εκδόσεις Πουά

Ημερομηνία πρώτης έκδοσης στα ελληνικά: 6/2023

Περιγραφή

Στο σχολείο όλα είναι έτοιμα για τη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου. Ο Νίκος όμως δεν μπορεί να καταλάβει γιατί το «ΟΧΙ», μια λέξη τόσο απλή, είναι τόσο σπουδαία.
Μέχρι τη στιγμή που οι νταήδες του σχολείου προσπαθούν να εκφοβίσουν την παρέα του.
Τότε ανακαλύπτει πως όταν λες όχι στο άδικο, αποκτάς μεγάλη δύναμη, όσο μικρός κι αν είσαι.

Συγγραφέας: ΔΙΑΚΟΥ Χ. ΓΙΩΤΑ

Εκδότης: ΒΙΒΛΙΟΣΚΟΠΙΟ

Εικονογράφος: DEWAS CÉLINE

Ημερομηνία Έκδοσης: 17 Οκτ 2022