Αρχεία για 'Άρθρα' Κατηγορία

Νοέ 24 2014

Δείτε κάτι που δεν ξέρατε για την Eλληνική Γλώσσα

Συντάκτης: κάτω από Άρθρα,Ελληνική Γλώσσα Γενικά

Greek_by_xiceycandix1_1 Eλληνική γλώσσα δεν είναι τυχαία… Χτίστηκε πάνω στα μαθηματικά, και αυτό που ελάχιστοι ακόμα ξέρουν είναι ότι κάθε λέξη στην ελληνική έχει μαθηματικό υπόβαθρο. Τα γράμματα στην Ελληνική γλώσσα δεν είναι στείρα σύμβολα. Όρθια, ανάποδα με ειδικό τονισμό, αποτελούσαν το σύνολο των 1620 συμβόλων που χρησιμοποιούνταν στην Αρμονία (Μουσική στα νεοΕλληνικά). Η πιο σημαντική τους ιδιότητα είναι ότι το κάθε γράμμα έχει μια αριθμητική τιμή/αξία, κάθε γράμμα είναι ένας αριθμός, οπότε κατ επέκταση και κάθε λέξη είναι ένας αριθμός. Μια τεράστια γνώση κλειδωμένη-κωδικοποιημένη μέσα λέξεις λόγω της μαθηματικών τιμών που έχουν. Ένας από τους Πρωτοπόρους επί του θέματος ήταν ο μέγιστος Πυθαγόρας. Οι αριθμοί, τα σχήματα, η αρμονία και τα άστρα έχουν κάτι κοινό, έτσι αντίστοιχα τα μαθηματικά (αριθμοί) η γεωμετρία (σχήματα) η αρμονία(μουσική) και η αστρο-νομία (αστήρ=α-χωρίς- στήριγμα + φυσικοί νόμοι που τα διέπουν) ήταν αδελφές επιστήμες κατά τον Πυθαγόρα, που με την συγκεκριμένη σειρά που αναφέραμε ήταν η σκάλα για την εξέλιξη (=εκ -του- έλικος, DNA) του νου-ψυχής προς τον Δημιουργό. Έναν Δημιουργό που δημιούργησε βάσει αυτών των τεσσάρων επιστημών. 27 σύμβολα-αριθμοί με αριθμητική αξία συνθέτουν το Ελληνικό Αλφάβητο, 3 ομάδες από 9 σύμβολα-αριθμούς η κάθε ομάδα, με άθροισμα κάθε ομάδας 45, 450, 4.500.

ΑΛΦΑ = 1+30+500+1= 532 =>5+3+2= 10 => 1+0= 1

ΕΝ = 5+50 = 55 => 5+5 = 10 => 1+0= 1

ΟΜΙΚΡΟΝ = 70+40+10+20+100+70+50= 360, όσες και οι μοίρες του κύκλου

Για να είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε τα νοήματα των εννοιών των λέξεων της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσης πρέπει πρωτίστως να γνωρίζουμε κάποια πράγματα για την ίδια την Ελληνική γλώσσα.

Η αρχαία ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική η οποία δεν είναι βασισμένη στο ότι κάποιοι απλά καθίσαν και συμφώνησαν να ονομάζουν ένα αντικείμενο «χ» ή «ψ» όπως όλες οι υπόλοιπες στείρες γλώσσες του κόσμου. Η Ελληνική γλώσσα είναι ένα μαθηματικό αριστούργημα το οποίο θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε.

Συνεχίστε να διαβάζετε »

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Δείτε κάτι που δεν ξέρατε για την Eλληνική Γλώσσα

Νοέ 24 2014

Δείτε τι κρύβει το ελληνικό Αλφάβητο

Συντάκτης: κάτω από Αλφάβητο,Άρθρα,Ιστορία

1235141_234623206693489_26665232_n
Η ελληνική γλώσσα είναι η τελειότερη που έχει δημιουργηθεί στα χρονικά της ανθρώπινης ιστορίας.
Πρόκειται για μια γλώσσα που έχει κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει άμεση σχέση με τη μαθηματική γλώσσα και να περικλείει μια «αφανή αρμονία». Όπως έγραψε ο Ιάμβλιχος στα «Θεολογούμενα της αριθμητικής»…(«Περί δεκάδος» 64-15,20): «Ακόμα η δεκάδα γεννά τον (αριθμό) 55, ο οποίος περιέχει θαυμαστά κάλλη. Εάν δε υπολογίσεις τα ψηφία της λέξης “εν” (σ.σ.: ένα) σε αριθμούς, βρίσκεις άθροισμα 55″.Οι πρόγονοί μας δεν χρησιμοποιούσαν ψηφία αλλά τα γράμματα της αλφαβήτου τονισμένα ως σύμβολα αριθμών (π.χ. α΄=1, β΄=2 κ.ο.κ.). Όπως είδαμε προηγουμένως, με αυτό τον τρόπο οι λέξεις μπορούν να αναλυθούν σε αριθμούς σχηματίζοντας τους «λεξαρίθμους». Έτσι καθετί προσλάμβανε ξεχωριστή σημασία μέσα από έναν συνδυασμό μαθηματικών και ονομάτων. Για παράδειγμα, ο αριθμός της χρυσής τομής προκύπτει από τους λόγους ΑΠΟΛΛΩΝ : ΑΡΤΕΜΙΣ, ΕΣΤΙΑ: ΗΛΙΟΣ, ΑΦΡΟΔΙΤΗ : ΖΕΥΣ. Συνεχίστε να διαβάζετε »

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Δείτε τι κρύβει το ελληνικό Αλφάβητο

Μαρ 26 2014

Γλωσσική Οικολογία

Συντάκτης: κάτω από Άρθρα,Γλωσσική Οικολογία,Γλωσσολογία,Συνεντεύξεις

H γλωσσική οικολογία είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τους γλωσσολόγους και τους κοινωνιολόγους από τα τέλη του 20ου αι.  Το 1970, πρώτος ο Haugen δημιούργησε τον όρο ‘οικολογία της γλώσσας’ και τον όρισε ως τη μελέτη των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα σε οποιαδήποτε γλώσσα και το περιβάλλον της. Έκτοτε υπάρχουν πολλές θεωρίες πάνω στο συγκεκριμένο θέμα και πολλές σκέψεις σχετικά με το πού οδεύουν σήμερα οι γλώσσες του κόσμου.
Η επικράτηση της αγγλικής γλώσσας και η σταδιακή συρρίκνωση των υπολοίπων γλωσσών (ίσως να εξαιρούνται 2-3 ακόμα γλώσσες), προκαλεί μία γενικότερη ανησυχία στους μελετητές και λάτρεις του πολιτισμού. Η γλώσσα συνδέεται έντονα με τον πολιτισμό ενός λαού, την ιστορία του, τον τρόπο σκέψης του, την παιδεία του. Είναι ξεχωριστή για κάθε λαό, όπως και ο πολιτισμός του. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με το οικοσύστημα σήμερα, όπου μέρα με τη μέρα καταστρέφεται. Όπως, λοιπόν, οφείλουμε να διαφυλάξουμε την οικολογική ισορροπία στον πλανήτη, έτσι καλούμεθα να αντιμετωπίσουμε και την πρόκληση της γλωσσικής ισορροπίας, στο νέο κόσμο της Ε.Ε.
Η Skutnabb Kangas υποστηρίζει ότι η γλώσσα συνδέει την πολιτισμική γνώση με την περιβαλλοντική πρακτική. Αυτό συμβαίνει διότι μέσα στην γλώσσα υπάρχουν γνώσεις για το πώς μπορούμε να επεμβαίνουμε δημιουργικά στο περιβάλλον, στη φύση, στη διαχείριση και στη συντήρησή τους. Έτσι αν μια γλώσσα χαθεί, χάνονται μαζί και τα “μυστικά” της. Το θέμα είναι πώς μπορούν, πρακτικά, να διαφυλαχθούν οι διαφορετικές γλώσσες ανά τον κόσμο.
Aς λάβουμε υπόψιν μας τον καταιγισμό των πληροφοριών, που δεχόμαστε καθημερινά, με θέμα τον αμερικάνικο τρόπο ζωής. Η τηλεόραση, κυρίως, προβάλλει έντονα αυτή τη νέα παγκόσμια κουλτούρα και παγκόσμιο πολιτισμό. Παρακολουθούμε συνεχώς ταινίες στα αγγλικά, βλέπουμε να διαφημίζονται προϊόντα που προέρχονται από αμερικάνικες και αγγλικές χώρες, θαυμάζουμε τους καλλιτέχνες τους ( τραγουδιστες, ηθοποιοί, μοντέλα)˙ δημιουργείται έτσι μία παγκόσμια αγορά προϊόντων με βάση την αγγλική γλώσσα. Πόσο εύκολο είναι να πάρει κανείς μέρος σε αυτό το μονοπώλιο και να προωθήσει τη δική του γλώσσα, τον δικό του πολιτισμό και τρόπο ζωής; Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, είναι σχεδόν αδύνατον.
Από την άλλη, πάλι, πόσο πρακτικό θα ήτανε να ακούμε πολλές γλώσσες ταυτόχρονα; Σίγουρα θα ήταν πολύ πιο ενδιαφέρον, αλλά ίσως πιο δύσκολο στην κατανόησή τους. Φυσικά, όλα είναι θέμα συνήθειας. Αν είχαμε μάθει να ζούμε πολυγλωσσικά δεν θα υπήρχε κανένας ενδοιασμός. Το σίγουρο είναι πως για να συνεχίσουν να υπάρχουν οι γλώσσες που υπάρχουν σήμερα, πρέπει να ληφθούν δραστικά μέτρα από τους πολιτικούς φορείς, που να αφορούν την παιδεία και το σεβασμό στη διαφορετικότητα κάθε λαού.
Ειδικότερα στα πλαίσια της Ε.Ε., θα πρέπει να γίνει πράξη η θεωρία, ότι κάθε κράτος – μέλος της, διατηρεί τα δικά του πολιτισμικά, ιστορικά και γλωσσολογικά στοιχεία. Άλλωστε όποιος νοιάζεται για την υγιή ανάπτυξη του πολιτισμού στον κόσμο, ενός πολιτισμού που να εμπεριέχει στοιχεία από την Ανατολή, τη Δύση, το Βορρά και το Νότο, δεν μπορεί να υπερασπίζεται το γλωσσικό μονοπώλιο. Παράδειγμα, ο Άγγλος γλωσσολόγος David Crystal, ο οποίος μιλώντας στην εφημερίδα Guardian υποστήριξε, ότι «ίσως μια μέρα η Αγγλική να είναι η μόνη γλώσσα που θα έχει μείνει να μάθει κανείς. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι η μεγαλύτερη πνευματική καταστροφή (the gratest intellectual disaster) που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης μας»!
Πόσοι, όμως, μπορούν να σκεφτούν κατ’ αυτόν τον τρόπο και ακόμα καλύτερα να πράξουν ανάλογα; Πόσοι, όταν τα συμφέροντα που μας κυβερνούν, είναι πάνω από τέτοιες σκέψεις και θεωρίες; Οι γλώσσες πλέον εξαπλώνονται, αλλά και εξαφανίζονται βάση συγκεκριμένων πολιτικών θέσεων. Θα μπορέσουμε, άραγε, να αλλάξουμε αυτήν την τάση; Μήπως θα έπρεπε να ενεργοποιηθούμε περισσότερο, έτσι ώστε να ακουστεί και η άλλη άποψη που λέει “ναι” σε έναν πολυγλωσσικό κόσμο; Μήπως φταίμε εμείς που σιωπούμε ή που δεν φωνάζουμε δυνατά;!
Πηγή:

Το περιοδικό του Εργαστηρίου Ρητορικής και Λόγου

  

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Γλωσσική Οικολογία

Μαρ 18 2014

Ελληνικά: η μητρική γλώσσα του δυτικού πολιτισμού

Συντάκτης: κάτω από Άρθρα,Ελληνική Γλώσσα Γενικά

 «Στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων, διότι μόνο αυτή εξερεύνησε, κατέγραψε και ανέλυσε τις ενδότατες διαδικασίες της ομιλίας και της γλώσσης, όσο καμία άλλη γλώσσα». Ζακ Λακαρριέρ, Γάλλος συγγραφέας.

Παρουσιάζεται σύντομη έρευνα γύρω από ένα από τα πολυτιμότερα περιουσιακά μας στοιχεία: την ελληνικήν!

Ελληνική: η βάση των κύριων γλωσσών του δυτικού πολιτισμού. Και επίσημη “αγαπημένη” της Επιστήμης, των Τεχνών και της Φιλοσοφίας. Από τις πληρέστες, συνθετότερες, ευρυματικότατες γλώσσες που δημιούργησε ο άνθρωπος.
Αλήθεια, από πόσους ομιλείται η ελληνικήν; Ισως δεν είναι σε όλους αντιληπτό, κι όμως, ένα μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιεί καθημερινά την ελληνική γλώσσα, τις περισσότερες
φορές, εν αγνοία του. Σ’ αυτή τη παρατήρηση έγκειται το στοιχείο της παγκοσμιότητας των ελληνικών.
Ποια είναι ωστόσο η έκταση του φαινομένου αυτού και κατά πόσο μπορεί αυτό να μελετηθεί και να καταγραφεί; Το GoodNews έκανε μια προσπάθεια και σας την παρουσιάζει.
Η επιρροή της ελληνικής γλώσσας στην αγγλική
Οι γλώσσες θεωρούνται “ζωντανοί οργανισμοί”. Άλλες επιβιώνουν (π.χ. η ελληνική) ενώ άλλες εκλείπουν (π.χ. η αβεστική -ινδοϊρανική γλώσσα που ομιλούνταν στην βορειοανατολική Περσία). Η μια δίνει-δανείζει, ενώ παράλληλα, παίρνει-δανείζεται στοιχεία από την άλλη. Φυσικά, και η ελληνική έχει επηρεαστεί από άλλες γλώσσες. Αλλά όπως όλα αποδεικνύουν, ο βαθμός στον οποίο έχει επηρεάσει τη γλώσσα πολλών άλλων λαών, είναι κατά πάρα πολύ μεγαλύτερος. Κυρίως, επειδή οι περισσότερες γλώσσες που ομιλούνται στον δυτικό κόσμο είναι μεταγενέστερες της ελληνικής και εν πολλοίς, έχουν καθοριστεί, βασιστεί στην ελληνική. Στην αρχαία ελληνική.
«Οι ελληνικές λέξεις, οι λέξεις με ελληνική ρίζα και οι σύνθετες λέξεις που προέρχονται από ελληνικές στην αγγλική γλώσσα είναι γύρω στις 230.000! Θέλω να σας πω βέβαια, ότι πολλά λεξικά σταματούν στη λατινική προέλευση μιας λέξης. Όσο πιο σοβαρό και εμπεριστατωμένο όμως είναι το λεξικό, τόσο πιο πολλές είναι οι λέξεις των οποίων αναφέρει την αρχική, την ελληνική προέλευση  -πηγαίνοντας πιο πίσω από τη λατινική. Σε λεξικά όπως αυτό της Οξφόρδης, οι ελληνικές λέξεις που καταγράφονται είναι περισσότερες από 40.000. Αυτό μας δείχνει ότι 1 στις 4 λέξεις που χρησιμοποιεί ο αγγλόφωνος είναι ελληνική».
Είναι τα πρώτα συμπεράσματα της Άννυς Στεφανίδου, συγγραφέος του βιβλίου «You speak Greek, you just don’t know it».
«Επίσης πολλές είναι οι λέξεις που αποδεικνύονται ως ελληνικές, ενώ δεν το υποπτευόμουν. Έμεινα έκπληκτη βλέποντας ότι το «police» προέρχεται από την ελληνική λέξη «πολιτεία – πόλις» ή το «canyon» και το «canal» και το «cane» από την αρχαία ελληνική λέξη «κάννα» που σημαίνει καλάμι! Πολλές φορές ήρθα αντιμέτωπη με τέτοιες εκπλήξεις σε όλη τη διάρκεια της έρευνας. Και εκεί ένιωσα ότι αυτό το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο σε ξένους, αλλά και σε Έλληνες. Γιατί μπορεί να νιώσουν αυτό που ένιωσα κι εγώ: περηφάνια!».

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ελληνικά: η μητρική γλώσσα του δυτικού πολιτισμού

Μαρ 18 2014

Η γλωσσική πολυμορφία

Συντάκτης: κάτω από Άρθρα,Γλώσσα,Ελληνική Γλώσσα Γενικά

Ο  ανθρώπινος  παράγοντας

Ο  πλανήτης  μας  έχει  πάνω  από  έξι  εκατομμύρια  ανθρώπους  που  μιλούν  μεταξύ  6,000  με  7,000  διαφορετικές  γλώσσες.   Μερικές  γλώσσες  ομιλούνται  από  εκατοντάδες  εκατομμύρια  ανθρώπους,  όπως  τα  Αγγλικά  και  τα  Κινέζικα,  αλλά  οι  περισσότερες  ομιλούνται  από  μόνο  μερικές  χιλιάδες,  ή  απλώς  μια  χούφτα  ανθρώπων.  Στην  πραγματικότητα,  το  96% των  γλωσσών  του  κόσμου  ομιλείται  από  μόνο  το  4%  των  ανθρώπων.  Οι  Ευρωπαίοι  συχνά  νιώθουν  ότι  η  ήπειρος  τους  διαθέτει  ένα  εξαιρετικά  μεγάλο  αριθμό  γλωσσών,  ειδικά  κάνουν  τη  σύγκριση  με  τη  Βόρεια  Αμερική  ή  την  Αυστραλία.  Αλλά  μόνο  το  3%  από  όλο  τον  κόσμο,  περίπου  225  γλώσσες,  είναι  αυτόχθονες στην  Ευρώπη.  Οι  περισσότερες  γλώσσες  του  κόσμου  ομιλούνται  σε  μια  ευρεία  περιοχή  και  στις  δυο  πλευρές  του  Ισημερινού  –  στη  Νοτιοανατολική  Ασία,  την  Ινδία,  την  Αφρική,  και  τη  Νότια  Αμερική.  Πολλοί  Ευρωπαίοι  μπορεί  να  σκεφτούν ότι ένας  μονόγλωσσος  τρόπος  ζωής  είναι  φυσιολογικός.  Αλλά  μεταξύ  του  μισού  και  των  δυο  τρίτων  του  πληθυσμού  του  κόσμου  οι  άνθρωποι  είναι  δίγλωσσοι  σε  κάποιο  βαθμό,  και  ένας  σημαντικός  αριθμός  πολύγλωσσοι.  Η  πολυγλωσσία  είναι  πολύ  περισσότερο  φυσιολογική  κατάσταση  για  τον άνθρωπο  παρά  η  μονογλωσσία.  Η  γλωσσική  και  πολιτιστική  πολυμορφία,  όπως  στην  περίπτωση  της  βιοπολυμορφίας,  όλο  και  περισσότερο  θεωρείται  ένα  πολύ  καλό  και  όμορφο  γεγονός  από  μόνο  του. Η  κάθε  γλώσσα  βλέπει  τον  κόσμο  με  το  δικό  της  τρόπο  και είναι  το  αποτέλεσμα  της  δικής  της  ιδιαίτερης  ιστορίας.  Όλες  οι  γλώσσες  έχουν  την  δική  τους  ξεχωριστή  ταυτότητα  και  αξίες,  και  όλες  είναι  εξ ίσου επαρκείς  ως  μέθοδοι  έκφρασης  για  τους  ανθρώπους  που  τις  χρησιμοποιούν.  Γνωρίζουμε  από  συγκρίσεις  του  ρυθμού  με  τον  οποίο  τα  παιδιά  μαθαίνουν  να  μιλούν,  ότι  καμία  γλώσσα  δεν  είναι  ουσιαστικά  πιο  δύσκολη  από  μιαν  άλλη.

Η  δομή  της  γλώσσας

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η γλωσσική πολυμορφία

Μαρ 18 2014

H εναλλακτική πρόταση για τη σωτηρία των γλωσσών

Συντάκτης: κάτω από Άρθρα,Γλωσσολογία,Μπαμπινιώτης


 

Ο Αγγλος
γλωσσολόγος David Crystal, συγγραφέας (μεταξύ πολλών άλλων) τού «English as a
global language» (Cambridge 1997), μιλώντας στην εφημερίδα «Guardian» είπε: «Ισως μια μέρα η Αγγλική να είναι η
μόνη γλώσσα που θα έχει μείνει να μάθει κανείς. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα είναι η μεγαλύτερη πνευματική καταστροφή
που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης μας». Ο Crystal αναφερόμενος στον θάνατο
των γλωσσών (D. Crystal:Language Death, Cambridge 2000) είπε την επίμαχη φράση
για να δείξει ότι η κυριαρχία και επικράτηση στην επικοινωνία των ανθρώπων μίας
και μόνο γλώσσας, οποιασδήποτε, αποτελεί πολιτισμική, ιστορική, αξιακή,
πνευματική καταστροφή, προϋποθέτοντας τον θάνατο όλων των άλλων γλωσσών.
* Ανησυχητικά στοιχεία
Είναι από καιρό γνωστό
στους ειδικούς (γλωσσολόγους, ανθρωπολόγους, περιβαλλοντολόγους, ιστορικούς,
μελετητές τού πολιτισμού κ.ά.) ότι από τις 140.000 περίπου γλώσσες που
υπολογίζεται (Μ. Krauss: The
world’s language in crisis, 1998)
ότι μιλήθηκαν στον κόσμο σήμερα σώζονται εν χρήσει περίπου 6.000. Απ’ αυτές
3.000 γλώσσες βρίσκονται καθ’ οδόν προς εξαφάνιση (με ρυθμό μία περίπου γλώσσα
κάθε εβδομάδα!), έτσι που στο τέλος τού 21ου αιώνα υπολογίζεται ότι θα έχουν
μείνει συγκριτικά ασφαλείς μόνο περί τις 600 γλώσσες. Τα στοιχεία είναι
ανησυχητικά και οι προβλέψεις αληθινά δυσοίωνες. Τι μπορεί να γίνει; Τι μπορεί
να σώσει τις απειλούμενες, κινδυνεύουσες με εξαφάνιση γλώσσες και τι μπορεί να
βοηθήσει έναν άλλο μεγάλο αριθμό γλωσσών, συρρικνούμενων ή υποχωρουσών ή
αποδυναμούμενων ή και κακοποιούμενων, που και στην περίπτωσή τους υποσκάπτεται
έμμεσα και μακροπρόθεσμα η ίδια η επιβίωσή τους; Το θέμα συζητήθηκε στις
θαυμάσιες εκδηλώσεις τού «Μεγάρου συν» (Megaron plus) στην εναρκτήρια
εκδήλωση-συζήτηση μεταξύ τού πρώτου ονόματος σήμερα στη γαλλική γλωσσολογία,
τού καθηγητή Claude Hagege, και τού γράφοντος τις γραμμές αυτές. Θα αναφερθώ
εφεξής στις προσωπικές μου απόψεις για το θέμα.
* Οι προϋποθέσεις
σωτηρίας

Ας μπούμε, λοιπόν, κατευθείαν
στην καρδιά τού θέματος: Εχουν μέλλον οι γλώσσες μας; Απαντώ: Ναι, υπό
προϋποθέσεις. α) Με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει οργανωμένη-συντονισμένη
ευαισθητοποίηση των πολιτών σε όσο γίνεται περισσότερες χώρες και ότι θα
συνοδευθεί από έμπρακτη υποστήριξη, θεσμικού-υποχρεωτικού τύπου, η υιοθέτηση
και προώθηση τής γλωσσικής
πολυμορφίας, τής εκμάθησης
και τής χρήσης περισσοτέρων γλωσσών πέρα από τη μητρική. β) Οτι θα υπάρξει
αγώνας να συνειδητοποιηθεί το
πρόβλημα τής εξαφάνισης, ο
«θάνατος των γλωσσών» που επέρχεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. γ) Ότι θα υπάρξει
έμπρακτη καλλιέργεια τής γλωσσικής πολυμορφίας (τής πολυγλωσσίας) στην Εκπαίδευση και στην Επικοινωνία. Να μπορεί να μαθαίνει ο μαθητής στο
σχολείο περισσότερες γλώσσες με δική του επιλογή (έστω και «μικρότερες»,
λιγότερο γνωστές γλώσσες, π.χ. την Πορτογαλική,
ή και μεγαλύτερες, την Ισπανική, τη Γαλλική, τη Γερμανική).
Να καθιερωθεί δε η δυνατότητα χρήσης περισσοτέρων γλωσσών σε μορφές
επικοινωνίας όπως τα όργανα τής E.E., τα Συνέδρια, οι ομιλίες κ.λπ., με τη
διευκόλυνση τής διερμηνείας/μετάφρασης. δ) Να δοθεί έμφαση στην κατάρτιση και αξιοποίηση διερμηνέων
και μεταφραστών σε ποικίλες
γλώσσες. Γιατί η μετάφραση είναι η άμυνα των ολιγότερο ομιλουμένων γλωσσών
απέναντι στην κυριαρχία τής μίας γλώσσας, αλλά συγχρόνως και πηγή εμπλουτισμού
κάθε γλώσσας με νέες λέξεις. ε) Να εξασφαλισθεί η καλύτερη δυνατή γνώση και
χρήση τής μητρικής γλώσσας, γιατί αυτό θα βοηθήσει να παραμείνει
κανείς αμετακίνητος στη γλώσσα του με αίσθημα ασφαλείας και αυτοεκτίμησης. Και
μη ξεχνάμε: το κάστρο μιας
γλώσσας πέφτει από μέσα.Αλώνεται
εσωτερικά, με την παραμέληση, αποδυνάμωση και υποχώρηση τής γνώσης τής μητρικής
γλώσσας. Οσο καλύτερα έχουμε κατακτήσει τη μητρική μας γλώσσα, τόσο μεγαλύτερες
είναι οι αντοχές μας στην επίδραση και κυριαρχία μιας άλλης γλώσσας. Οι δε
μικρές γλώσσες, όπως η δική μας, χρειάζονται μεγάλες αντοχές.

* Αγώνας για ενημέρωση

Το αν έχουν μέλλον ή
όχι οι γλώσσες μας, με τη γενική έννοια που δώσαμε πιο πάνω, εξαρτάται από την
εγρήγορση ή τον εφησυχασμό τον δικό μας, αν είμαστε δηλαδή διατεθειμένοι ή όχι
να αναλάβουμε έναν αγώνα ενημέρωσης τής Κοινής Γνώμης και να πείσουμε για την
ανάγκη να διαφυλαχθούν οι γλώσσες που κινδυνεύουν. Σημείο εκκίνησης πρέπει να
είναι πάντα η ουσία και οι πραγματικές διαστάσεις τής γλώσσας, κάθε ανθρώπινης
γλώσσας. H ουσία, λοιπόν, είναι ότι η γλώσσα είναι ο τρόπος που βλέπει, οργανώνει, ταξινομεί και εκφράζει τον κόσμο
μας κάθε λαός. Άρα, η γλώσσα
δεν είναι ένα απλό εργαλείο («εργαλειακή αντίληψη»), αλλά ένα σημαντικό
οντολογικό γεγονός: γεγονός  ιστορικό,  πολιτισμικό,  αξιακό, οικολογικό,  είναι όρος ταυτότητας (εθνικής και
ατομικής) και ποιότητας
σκέψεως. Ο γλωσσικός μονισμός
μιας εργαλειακής αντίληψης υποβαθμίζει τραγικά τη σημασία τής γλώσσας.

Στην κινητοποίηση για
εξασφάλιση ενός μέλλοντος στις γλώσσες πρέπει να ορθώνεται ένα αδιαπραγμάτευτο
όχι στον γλωσσικό ηγεμονισμό, στην παγκοσμιοποίηση μιας οποιασδήποτε
γλώσσας ως κοινού μέσου επικοινωνίας, όπως πάει να συμβεί με την Αγγλική. H
εναλλακτική – σωτήρια για τις γλώσσες – πρόταση είναι η εδραίωση στη συνείδηση
όλων τής γλωσσικής
πολυμορφίας, τής εκμάθησης
και χρήσης περισσοτέρων γλωσσών. Οσοι αντιλαμβάνονται τη γλωσσική πολυμορφία
όχι ως «ευλογία» αλλά αρνητικά σαν «Βαβέλ» (που στην Εβραϊκή σημαίνει «σύγχυση
γλωσσών»), στον βωμό τού πρακτικισμού και τής εργαλειακής αντίληψης τής γλώσσας
αποκηρύσσουν τον πλούτο και το ιστορικό – πολιτισμικό – αξιακό γεγονός τής διαφορετικότητας στη γλώσσα, υιοθετώντας την αρχή ενός
«γλωσσικού επεκτατισμού» και παραγνωρίζοντας την άμεση οικολογική διάσταση τής
γλώσσας στο τρίπτυχο: γλώσσα –
πολιτισμός – περιβάλλον.
Ο «γλωσσικός
επεκτατισμός» οφείλεται σε μια στρεβλωτική για τα πνευματικά-αξιακά γεγονότα
αντίληψη περί ομοιογενοποίησης
τής γλώσσας, που οδηγεί στη
στυγνή προσπάθεια αφομοίωσης τής ασθενούς από την ισχυρότερη γλώσσα
και σε μια «ύβριν» προς την καθιερωμένη φυσική ποικιλία των γλωσσών. H αντίληψη
αυτή στοιχεί προς μια αγοραία σύλληψη τής γλώσσας, που θεωρεί κυρίαρχο
παράγοντα «την αγορά των γλωσσών» (ποια «πουλάει» περισσότερο), χωρίς να
αντιλαμβάνεται σε ποια ιστορική – αξιακή παραβίαση και σε ποια ισοπέδωση οδηγεί
αυτή η άποψη. Γενικά σ’ έναν τέτοιο αγώνα αυτό που πρέπει να συνειδητοποιηθεί
είναι να μη γίνουμε συνένοχοι στηγλωσσοκτονία που πάει να επιβληθεί είτε μέσω
τής μονοκρατορίας μίας γλώσσας, είτε με την ανοχή – και συν-ενοχή μας – όταν
στέκουμε απαθείς παρατηρητές στην καταπάτηση
των γλωσσικών δικαιωμάτων μικρότερων
ομάδων, που έτσι σύρονται αναπόδραστα στη μονογλωσσία τής κυρίαρχης γλώσσας
(«επίσημης» – «κοινής» – «γλώσσας εμπορικών συναλλαγών» – γλώσσας κύρους
κ.τ.ό.). Τέτοια φαινόμενα πρέπει να αποτραπούν και τη θέση τής αθέλητης έστω
γλωσσοκτονίας πρέπει να πάρουν η καταγραφή, μελέτη, περιγραφή και διάσωση των
απειλουμένων γλωσσών ή των ασθενέστερων ή των συρρικνουμένων κ.λπ., γενικά των
καταπιεζομένων γλωσσών.
* Χιλιάδες οι
απειλούμενες

Ισως σκεφθεί κανείς
ότι το όλο ζήτημα είναι απλώς θεωρητικό πρόβλημα των διανοουμένων, των γλωσσολόγων
και των οιονεί οικολόγων τής γλώσσας, ωστόσο εύκολα θα αντιληφθεί ότι είναι
πρόβλημα που – στις διάφορες εκφάνσεις του – μάς αφορά όλους. Γιατί δεν είναι
μόνο οι εξαφανισθείσες γλώσσες  (Χεττιτική,  Αρχ. Αιγυπτιακή,  Ινδιάνικες Αμερικής,  Αυστραλιανές,  Αφρικάνικες κ.λπ.) ούτε μόνο οι χαρακτηριζόμενες
ως «νεκρές» (Αρχ. Ελληνική και Λατινική)
που επιβιώνουν μέσα από τη συνέχειά τους (N. Ελληνική, Ιταλική) ή τις
εξελιγμένες μορφές (Γαλλική,  Ρουμανική,  Ισπανική,  Πορτογαλική  κ.ά. από τη Λατινική). Είναι κυρίως μερικές
χιλιάδες απειλούμενες γλώσσες σ’ όλον τον κόσμο λόγω
μείωσης των ομιλητών και γλώσσες συνεχώς συρρικνούμενες από τον περιορισμό έως την
αποθάρρυνση από τη χρήση τους (όπως είναι τα δικά μας Τσιγγάνικα, Βλάχικα,Αρβανίτικα ή τα Πομάκικα).

Με την κυριαρχία τής
Αγγλικής στην E.E., ολιγότερο ομιλούμενες γλώσσες, όπως ηΕλληνική, Δανική, Φινλανδική, Νορβηγική, Πορτογαλική κ.ά., πέρασαν στις  υποχωρούσες επικοινωνιακά
γλώσσες, ενώ και περισσότερο ομιλούμενες γλώσσες (Γερμανική, Γαλλική, Ιταλική, Ισπανική) έναντι τής κυριαρχίας
τής Αγγλικής είναι στην πράξη γλώσσες επικοινωνιακά  αποδυναμούμενες. Τέλος, σταδιακό, έστω και
μακροπρόθεσμο, κίνδυνο διατρέχουν οι  κακοποιούμενες  γλώσσες, γλώσσες δηλαδή που οι
φυσικοί ομιλητές τους εμφανίζουν έντονο λειτουργικό
αναλφαβητισμό (δεν μπορούν να
καταλάβουν εύκολα ένα απαιτητικό κείμενο, δεν μπορούν να γράψουν, να αναγνώσουν
κείμενα κ.λπ.) και που η χρήση τους στην επικοινωνία είναι αισθητά
υποβαθμισμένη (σε λεξιλογικό και συντακτικό επίπεδο), εμφανίζοντας
αδικαιολόγητα υψηλό αριθμό δανείων από την Αγγλική. Τέτοια γλώσσα είναι, μεταξύ
άλλων, η Ελληνική.
Επομένως, υπό διάφορες
μορφές και σε διαφορετική έκταση, προβλήματα εξαφάνισης ή συρρίκνωσης,
υποχώρησης, αποδυνάμωσης και κακοποίησης εμφανίζουν σχεδόν όλες οι φυσικές
γλώσσες. Και ναι μεν ισχύει η αρχή ότι μια
γλώσσα εκλείπει κυρίως όταν εξαφανισθούν πλήρως οι φυσικοί ομιλητές της αλλά και η διαδικασία τής απώλειας(ολικής, μερικής,
διαφόρων τύπων και μορφών και έκτασης) πλήττει σήμερα όλες τις γλώσσες, πράγμα
που επιβάλλει μια σταυροφορία και έναν αγώνα για την επιβίωσή τους.
* Πρωτοβουλίες από την
E.E.
H Ενωμένη Ευρώπη, πιο
«μαζεμένος» και πιο ενιαίος παγκόσμιος οργανισμός συνένωσης και συνεργασίας
λαών, μπορεί να αποτελέσει από τη φύση της ένα «πιλοτικό» αλλά ουσιαστικό παράδειγμα
υιοθέτησης τής αρχής τής γλωσσικής
πολυμορφίας. Ο σεβασμός τής
χρήσης και των 20 γλωσσών τής E.E. (και η δυνατότητα εκμάθησης μιας ή
περισσότερων απ’ αυτές στα σχολεία τής E.E.), γλώσσες που όλες τους διαθέτουν –
περισσότερο ή λιγότερο – μια ιστορική παρουσία και μια πολιτισμική διάσταση, θα
αποτελούσε το καλύτερο, λειτουργικά επεξεργασμένο και ελέγξιμο, παράδειγμα
διατήρησης και ανάπτυξης τής γλωσσικής πολυμορφίας. H οικονομικίστικη αντίληψη
για το υπερβολικό κόστος διερμηνείας και μετάφρασης όλων των γλωσσών τής E.E.
αποτελεί οικονομική αποτίμηση τής ιστορίας, τού πολιτισμού, τού αξιακού
χαρακτήρα κάθε μεμονωμένης γλώσσας και de facto αμφισβήτηση τής αρχής τής
ισότητας που διέπει θεσμικά τα κράτη-μέλη τής E.E. Διότι αν αφαιρέσεις ή
υποβαθμίσεις τη γλώσσα αυτού ή εκείνου τού λαού, αφαιρείς την ταυτότητά του,
παρεμβαίνεις στη σκέψη του, αγνοείς τον πολιτισμό του, ξεχνάς την ιστορία του,
υποτιμάς την αξία του και τον βλέπεις ως «οικονομικό μέγεθος» με βάση τη λογική
τής αγοράς που είναι άλλη λογική από τον πολιτισμό, τον ανθρωπισμό και το
πνεύμα γενικότερα.
Ο γλωσσικός
ηγεμονισμός (σήμερα τής Αγγλικής, αύριο ίσως κάποιας άλλης) οδηγεί σε
μια χρησιμοθηρική-πρακτικίστικη αντίληψη τής ζωής, τής κοινωνίας, τής
επικοινωνίας και τής ίδιας τής υπόστασης των λαών, για να εξοικονομηθούν
ορισμένα ποσά από Ευρώ, που συχνά κατασπαταλώνται σε πολλές άλλες άνευ σημασίας
διευθετήσεις. H μετάφραση και η διερμηνεία διευκολύνουν τη συνάντηση ατόμων και
λαών, ενώ συγχρόνως διαφυλάσσουν τη γλωσσική και εθνική αξιοπρέπεια των λαών
τής Ενωμένης Ευρώπης. H γλωσσική πολυμορφία αποτελεί «ευλογία» για τον
πολιτισμό μας· δεν είναι «επικοινωνιακή δυσπλασία» που χρειάζεται να
καταπολεμηθεί!
Ο κ. Γεώργιος
Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:
22/01/2006 00:00 – Το Βήμα Γνώμες

 

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο H εναλλακτική πρόταση για τη σωτηρία των γλωσσών

Μαρ 17 2014

Η οικολογία της γλώσσας

Συντάκτης: κάτω από Άρθρα,Γλωσσική Οικολογία,Ελληνική Γλώσσα Γενικά

H εργαλειακή αντίληψη για τη γλώσσα που
τείνει να κυριαρχήσει σήμερα έχει δημιουργήσει μια ιδιότυπη «αγορά γλωσσών»,
όπου, σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς, διαλέγουμε ό,τι πουλάει. Σήμερα
πουλάνε τα αγγλικά και αυτά αγοράζουμε, πολλές φορές με μοιραίο φανατισμό. Αλλά
η γλώσσα δεν είναι εργαλείο (ή τουλάχιστον μόνο εργαλείο). Είναι ένα ολόκληρο
οντολογικό σύμπαν (πολιτισμός, ιστορία, αντίληψη του κόσμου, στάσεις ζωής, αισθήσεις)
και από αυτή την άποψη η ταχύτητα με την οποία συρρικνώνονται και εξαφανίζονται
σήμερα γλώσσες στον πλανήτη μπορεί να έχει ως δυνητικό αποτέλεσμα μια θλιβερή
μονογλωσσία. Και οι γλώσσες που εξαφανίζονται δεν είναι μόνο γλώσσες μικρών
πληθυσμών στην Ωκεανία ή στις ατόλες του Ειρηνικού. Είναι και γλώσσες της
Ευρώπης, για παράδειγμα τα βρετονικά ή τα προβηγκιανά στη Γαλλία ή, για να
μείνουμε στον δικό μας χώρο, τα αρβανίτικα, τα βλάχικα, τα ρομ. Το θέμα αυτό
συζήτησαν την περασμένη Δευτέρα στο Μέγαρο Μουσικής ο γάλλος γλωσσολόγος Κλοντ
Αζέζ και ο έλληνας συνάδελφός του Γιώργος Μπαμπινιώτης, με πολλά επιχειρήματα
αλλά και αρκετούς κοινούς τόπους (από την πλευρά του Κλοντ Αζέζ, οφείλουμε να
ομολογήσουμε, από τον οποίο δεν έλειψε ένας δογματισμός), προκαλώντας το
τεράστιο ενδιαφέρον του κοινού, που γέμισε ασφυκτικά την αίθουσα «Σκαλκώτας»
αλλά και τον έξω από αυτήν χώρο.
 

H γλωσσική πολυμορφία είναι σήμερα από τα μεγαλύτερα
στοιχήματα (ίδιας τάξεως με την οικολογική ισορροπία), ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό
χώρο όπου η πολυγλωσσία συνιστά μία από τις μεγάλες παραδόσεις του. Πρέπει να
παραδεχθούμε ότι τα αγγλικά ποτέ δεν είχαν ευρωπαϊκό (δηλαδή ηπειρωτικό)
προσανατολισμό, αφού ήταν κυρίως η γλώσσα του Ατλαντικού (αυτής της
αγγλοσαξονικής λίμνης) και της μεγάλης εξωευρωπαϊκής βρετανικής αυτοκρατορίας.
Οι Βρυξέλλες μπορεί να ευνοούν, προς το παρόν ανομολόγητα, την επιβολή των
αγγλικών στις ευρωπαϊκές διαδικασίες, για λόγους οικονομικούς και
γραφειοκρατίας, αλλά οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντισταθούμε σθεναρά σε μια τέτοια προοπτική
η οποία θα μας βυθίσει σε μια απίστευτη φτώχεια. Σήμερα αντιτείνουν μερικοί,
μιλώντας με όρους αγοράς, ότι τα αγγλικά είναι παράγοντας οικονομικής
επιτυχίας. Πολύ εύκολα μπορεί όμως να καταρριφθεί το επιχείρημα για την
αναγκαιότητα της μονογλωσσίας είτε σε πρακτικό είτε σε θεωρητικό επίπεδο.
Αλλωστε δεν έχουμε καμία απόδειξη ότι η οικονομική επιτυχία είναι συνάρτηση των
αγγλικών (οι Κινέζοι κάτι ξέρουν).
Υπάρχει μια αντίληψη ότι η επιβολή των αγγλικών θα
οδηγήσει ταυτόχρονα και στην αλλοίωσή τους. Οτι τα αγγλικά θα γίνουν μια
γλώσσα-κρεολή και ότι από αυτή την άποψη θα μεταλλαχθούν σε κάτι άλλο, όπως
συνέβη με το ιστορικό παράδειγμα των λατινικών και την εξέλιξη τους σε
ρωμανικές γλώσσες. Αλλά αυτή η κρεολοποίηση αφορά μόνο τα προφορικά αγγλικά και
όχι τα γραπτά. Σήμερα το Internet ως ένα μέσο παγκόσμιας επικοινωνίας όπου
κυριαρχούν τα αγγλικά φροντίζει να διατηρεί καθαρή και αναλλοίωτη τη μορφή της
αγγλικής γλώσσας βοηθώντας τη διατήρησή της ως ανόθευτου σύμπαντος.
Πώς μπορεί σήμερα να διατηρηθεί η πολυγλωσσία;
Αναπαράγω μερικές από τις προτάσεις του Γιώργου Μπαμπινιώτη: Σταυροφορία για
την ανάγκη της γλωσσικής πολυμορφίας (εδώ ας χρησιμοποιήσουμε τον εύγλωττο
αγγλικό όρο των green linguistics). Καλλιέργεια της γλωσσικής πολυμορφίας στην
εκπαίδευση και στην επικοινωνία και ανεκτικότητα για τις άλλες γλώσσες (φυσικά
και τις «μειονοτικές»). Καλή γνώση της μητρικής γλώσσας. Εμμονή στη μετάφραση
και στη διερμηνεία. H άμυνα των λιγότερο ομιλούμενων γλωσσών είναι η μετάφραση.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  22/01/2006 00:00

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η οικολογία της γλώσσας