ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Ο τομέας των μαθηματικών που λύνει… μη μαθηματικά προβλήματα – Τι είναι η Θεωρία Παιγνίων

Πρόκειται για ένα από τα νεότερα μέλη στην… τεράστια μαθηματική οικογένεια. Το πρώτο σύγγραμα που αφορούσε την Θεωρία Παιγνίων εκδόθηκε μόλις πριν από 60 χρόνια. Από τότε μέχρι και σήμερα όμως ο συγκεκριμένος κλάδος έχει κάνει άλματα προόδου, με σπουδαίους μαθηματικούς και οικονομολόγους, όπως ο Τζον Νας και ο Τόμας Σέλινγκ να τον μεταμορφώνουν σε ένα σπουδαίο ακαδημαϊκό αντικείμενο.

Θέλοντας να εξηγήσουμε τι πραγματεύεται η Θεωρία Παιγνίων, θα λέγαμε πως έχει στόχο να αναλύσει τις αποφάσεις σε καταστάσεις στρατηγικής αλληλεξάρτησης και να προσεγγίσει την βέλτιστη δυνατή λύση. Αυτός ο «βαρύς» ορισμός μπορεί να μην είναι απόλυτα κατανοητός, αλλά μας προϊδεάζει πως η θεωρία αυτή δεν έχει αυστηρά μαθηματική ταυτότητα. Είναι ουσιαστικά μια προσπάθεια να ενοποιηθούν τα μαθηματικά, η οικονομία και οι κοινωνικές επιστήμες.

Σε ένα «παίγνιο» συμμετέχουν δύο ή και περισσότεροι «παίχτες» που παίρνουν αποφάσεις, οι οποίες οδηγούν σε ορισμένα αποτελέσματα. Κάθε παίχτης έχει στόχο μέσα από τις κινήσεις του να επωφεληθεί όσο περισσότερο μπορεί, γνωρίζοντας όμως πως οι ενέργειες του επηρεάζουν και τους υπόλοιπους δρώντες. Οι μελέτες αυτής της θεωρίας, αποτελούν στην ουσία την προσομοίωση μιας κατάστασης απλού ανταγωνισμού ή και σύγκρουσης.

Ενα επιτραπέζιο παιχνίδι στρατηγικής σαν το Risk, θα μπορούσε να περιλήψει κάποια από τα βασικά γνωρίσματα ενός προβλήματος που εντάσσεται στον συγκεκριμένο κλάδο. Η διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους Ευρωπαϊκούς της εταίρους, θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει ένα, αρκετά πιο δύσκολο, πρόβλημα για όσους ασχολούνται με την Θεωρία Παιγνίων.

Η σημαντική έννοια του ορθολογισμού – Το βασικότερο κριτήριο των «παικτών» για την λήψη αποφάσεων

Σε αυτόν τον περίεργο κλάδο των μαθηματικών, η έννοια του «ορθολογισμού» έχει τεράστια σημασία. Η «επιτυχία» του κάθε παίχτη επηρεάζεται από τρεις βασικούς παράγοντες, την ικανότητα, την τύχη και την στρατηγική. Οι δύο πρώτοι είναι εντελώς απρόβλεπτοι, όμως ο τρίτος επηρεάζεται σημαντικά από την ικανότητα ορθολογικής κρίσης. Σε ένα κλίμα ανταγωνισμού, ορθολογική κρίση σημαίνει πως ανάλογα με την περίσταση, οι «παίχτες» θα πρέπει να προσαρμόζουν και τις κινήσεις τους.

Μια «εγωιστική» ενέργεια που γίνεται με στόχο το προσωπικό όφελος, δεν σημαίνει πως τελικά θα οδηγήσει σε καλά αποτελέσματα. Αντιθέτως, μια κίνηση «συμμαχίας» με στόχο το κοινό καλό, που ίσως μειώσει το προσωπικό κέρδος, μπορεί να επηρεάσει θετικά και κάθε παίχτη μεμονωμένα. Στα πλαίσια της Θεωρίας Παιγνίων και όχι μόνο, ορθολογισμός είναι η ικανότητα επιλογής της λύσεως με την μέγιστη δυνατή απόδοση, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

Αυτό επιτυγχάνεται μέσω των μαθηματικών, αν ληφθούν υπ΄ όψιν όλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν την… επιτυχία. Φυσικά όσο οι παράγοντες αυξάνονται, τόσο και τα προβλήματα περιπλέκονται, κάνοντας την επιλογή της λύσης μια πραγματικά δύσκολη διαδικασία.

Κείμενο

ΣΙΓΚΜΟΥΝΤ ΦΡΟΫΝΤ

Αυστριακός νευρολόγος και ψυχίατρος, θεμελιωτής της ψυχανάλυσης, η οποία ήταν ταυτόχρονα μια θεωρία της ανθρώπινης ψυχής, μια θεραπευτική μέθοδος για την ανακούφιση από τις ασθένειές της, αλλά και μια οπτική για την ερμηνεία του πολιτισμού και της κοινωνίας. Ανακαλύπτοντας το υποσυνείδητο το 1896, ξεκίνησε μία επανάσταση που σφράγισε τον 20ό αιώνα. Λίγες προσεγγίσεις έχουν προκαλέσει τόσο πολλές αντιδράσεις όσο η ψυχανάλυση, ίσως διότι ήταν η τρίτη μεγάλη ανατροπή στην αντίληψη του ανθρώπου για τον εαυτό του. Μετά τον Κοπέρνικο που έδειξε ότι η Γη δεν είναι το κέντρο του Σύμπαντος, μετά τον Δαρβίνο που ανακάλυψε ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά άλλος ένας κρίκος στην εξέλιξη των ζώων, ο Φρόιντ αποκάλυψε το υποσυνείδητο που, κρυμμένο στα βάθη της ψυχής, ενεργεί εν αγνοία μας.

Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές και επηρεασμένος από ένα δοκίμιο του Γκέτε, αποφασίζει να ασχοληθεί με την ιατρική. Εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και μετά την αποφοίτησή του εργάζεται ως κλινικός βοηθός στο Γενικό Νοσοκομείο της Βιέννης, όπου ειδικεύεται στην ψυχιατρική και την παθολογία. Το 1885, αφού ολοκλήρωσε μία μελέτη για τον μυελό του εγκεφάλου, διορίζεται λέκτωρ νευροπαθολογίας.

Με τη μέθοδο του ελεύθερου συνειρμού, ο λόγος μπορεί να εξερευνήσει τα βάθη του ασυνειδήτου του ανθρώπου, το οποίο, σύμφωνα με τον Φρόιντ, κυριαρχείται από τις ορμές που σχηματίζονται στην παιδική ηλικία και η συζήτηση για τις απωθημένες επιθυμίες οδηγεί στην εκτόνωση της ψυχικής πίεσης και στη θεραπεία. Από την «κλασική» μέθοδο της ύπνωσης του ασθενούς εκείνος κρατάει τελικά μόνο το ανάκλιντρο, το γνωστό «ψυχαναλυτικό ντιβάνι».

“ΝΤΙΒΑΝΙ” ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗΣ

Έτσι γεννήθηκε η ψυχανάλυση ως θεωρία και θεραπεία για την ανακούφιση της ανθρώπινης ψυχής

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

Καλωσήρθατε στο Blogs.sch.gr. Αυτό είναι το πρώτο σας άρθρο. Αλλάξτε το ή διαγράψτε το και αρχίστε το “Ιστολογείν”!

• Σε τι αποβλέπουν οι κοινωνικές επιστήμες – ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, ψυχολογία, ιστορία, οικονομικά, πολιτική επιστήμη; Να προσφέρουν άραγε γνώση παρόμοια με εκείνη των φυσικών επιστημών; Να αποκαλύψουν κανονικότητες και νόμους για την πρόγνωση και την εξήγηση των κοινωνικών φαινομένων; Ή μήπως αναδεικνύουν εμφανή αλλά και λανθάνοντα νοήματα των πράξεων και συμβάλλουν στην ερμηνευτική κατανόηση των ανθρωπίνων πραγμάτων;
  Οι κοινωνικές επιστήμες αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις. Οι φυσικές επιστήμες –ενισχυμένες με τη δαρβινική θεωρία της εξέλιξης, τις νευροεπιστήμες, την εξελικτική ψυχολογία, τη θεωρία των παιγνίων– διεκδικούν το πρωτείο στη γνώση του ανθρώπου, την ίδια ώρα που ριζοσπαστικές φωνές αμφισβητούν τις κοινωνικές επιστήμες, τις στοχεύσεις και τις μεθόδους τους διότι, αγνοώντας τις γυναίκες και άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες, διαιωνίζουν ανελεύθερες –έμφυλες, ταξικές, φυλετικές, εθνοτικές– δομές και πρακτικές.

  Ο Alex Rosenberg

• μας εισάγει με σαφήνεια και γλαφυρότητα στον σύγχρονο προβληματισμό σχετικά με τις κοινωνικές επιστήμες. Εκθέτει τον εννοιολογικό και επιχειρηματολογικό πυρήνα, τα γνωσιολογικά θεμέλια και τις μεταφυσικές παραδοχές που υποβαστάζουν την κριτική θεωρία και τη φεμινιστική επιστημολογία, και μας παρουσιάζει το έργο στοχαστών όπως οι Μαρξ
• https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BB_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BE,
• Ντυρκέμ, Βέμπερ, Φρόυντ, Μπουρντιέ, Φουκώ, Χάμπερμας, Σερλ, Ρωλς, Σεν. Αναδεικνύει προβλήματα σχετικά με την ορθολογικότητα, την τελεολογία, τον λειτουργισμό, την ατομοκρατία, τον ολισμό, την επιστημονική πρόοδο, τις σχέσεις ανάμεσα στους επιστημονικούς κλάδους, την ερευνητική ηθική. Ελέγχει τις αξιώσεις των επιστημών για αντικειμενικότητα και αξιακή «ουδετερότητα». Δείχνει πώς «τεχνικές» παραδοχές ενέχουν ιδεολογικές μεροληψίες και επηρεάζουν κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές.
  Ο συγγραφέας καταδεικνύει ότι η μεταφυσική, η γνωσιολογία, η ηθική, η φιλοσοφία του νου, η φιλοσοφία της γλώσσας, η κοινωνική και πολιτική φιλοσοφία, η φιλοσοφία των επιστημών, έχουν καθοριστική συνάφεια με το επιστημονικό έργο. Αντιπαραθέτοντας την προεπιστημονική δημώδη ιδέα ότι η δράση είναι προϊόν πίστεων και επιθυμιών προς τις απόπειρες για επιστημονική πραγμάτευση του ανθρώπου, επιτρέπει να δούμε πώς και γιατί το έργο των κοινωνικών επιστημόνων συνδέεται άρρηκτα με το ύπατο ερώτημα: Τι είναι ο άνθρωπος;