…για το Μάθημα των Θρησκευτικών

Βυζαντινός ρυθμός

Η εκκλησία Καπνικαρέα στο κέντρο της Αθήνας

Ο Βυζαντινός ρυθμός ή αλλιώς εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο είναι είδος αρχιτεκτονικής χριστιανικών ναών (ναοδομία). Οι ναοί αυτού του ρυθμού κτίζονται σε σχήμα σταυρού με κλίτη και φέρουν έναν ή περισσότερους τρούλους. Πρωτοεμφανίστηκε στην Κωνσταντινούπολη, ύστερα από μια περίοδο τριών περίπου αιώνων μεταβατικής ναοδομίας, συνδυασμού θολωτής τρίκλιτης βασιλικής με τη σταυρωτή τρουλαία βασιλική. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 880 στο περίφημο αυτοκρατορικό κτίσμα της «Νέας Εκκλησίας του Παλατίου» και εγκαινιάστηκε από τον Μέγα Φώτιο στα χρόνια του Βασιλείου Α΄ (867-886). Κύριο χαρακτηριστικό στοιχείο αυτού του ρυθμού είναι ο σχηματισμός σταυρού εσωτερικά και εξωτερικά στο σχεδόν τετράγωνο κτίσμα, με τον έναν ή τους πέντε τρούλους. Η δημιουργία κογχών στη βόρεια και νότια πλευρά όχι μόνο αυξάνουν τον εσωτερικό χώρο, αλλά χαρίζουν παράλληλα ομορφιά και χάρη. Υπάρχουν πάμπολλα δείγματα αυτού του ρυθμού, όπως η Γοργοεπίκοος, άγιοι Θεόδωροι, η εκκλησία Καπνικαρέα, η Καισαριανή στην Αθήνα, η Παναγία των Χαλκαίων στη Θεσσαλονίκη, οι εκκλησίες του Μυστρά, κ.ά.

Βασιλική με θόλο 

Το 4ο μ.X. αι. άρχισαν να χτίζονται μεγαλόπρεπους ρυθμού ναούς της βασιλικής. Η κάτοψή της είναι ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, χωρισμένο εσωτερικά σε κλίτη, με παράλληλες σειρές από κίονες. Yπάρχουν τρίκλιτες, πεντάκλιτες, πολύκλιτες βασιλικές. Το όνομα και το σχέδιο του ρυθμού αυτού τα πήραν οι χριστιανοί από ρωμαϊκά οικοδομήματα που χρησιμοποιούνταν ως αγορές και ως δικαστήρια. Γνωστοί ναοί στο χριστιανικό κόσμο είναι η βασιλική της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ, του Aγίου Απολλιναρίου στη Ραβέννα και του Aγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, στους αρχιτέκτονες άρεσε να χτίζουν μικρούς στρογγυλούς ναούς με θόλο ή τρούλο, που χάριζαν πνευματική ανάταση στους πιστούς. Έτσι, δημιουργήθηκαν σιγά σιγά και άλλα είδη ρυθμών, παρακλάδια επί της ουσίας της βασιλικής.

Κάτω από : Γ1 15-16, Χωρίς κατηγορία