…για το Μάθημα των Θρησκευτικών

Amin Movahed

Τοῦ Γιάννη Παναγόπουλου

Όταν μιλᾶμε γιὰ ἀνανέωση τῆς παραδόσεως πρέπει νὰ διευ κρινίσουμε ἀπὸ τὴν ἀρχή, ὅτι ἡ ἀνανέωση αὐτὴ δὲν γίνεται γιὰ χάρη τοῦ κόσμου, μπροστὰ στὶς μεταβαλλόμενες συνθῆκες ζωῆς καὶ στὸ αἴτημα τῆς προσαρμογῆς σὲ νέους τρόπους ζωῆς καὶ σκέψεως. Δὲν εἶναι ὁ κόσμος ποὺ ἐπιβάλλει τὴν ἀνανέωση στὴν παράδοση. Ἡ ἔσχατη ἀναφορά της δὲν εἶναι ὁ κόσμος, ἀλλὰ ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, μέσα στὴν ὁποία ὁ κόσμος, ποὺ δημιούρ γησε ὁ Θεός «καλὸν λίαν», ἔχει τὴ δικαίωσή του ὡς θεῖο δῶρο. Ἡ ἀνανέωση δὲν εἶναι μία ἐξω- τερικὰ ἐπιβαλλόμενη ἀνάγκη τῆς παραδόσεως, ἀλλὰ ὁ ἐσωτε- ρικὸς ὅρος τῆς φύσεώς της, ἡ δι- αρκῶς ἀνανεούμενη παρουσία καὶ ἐνέργεια τῆς ζωῆς τῆς Βασι- λείας, τὸ πασχάλειο πέρασμα, ἡ ἀνάβαση τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτὸ πρὸς τὴ Βασιλεία. Ἔτσι ἡ ἀνανέωση τῆς παρα- δόσεως εἶναι δυνατὸ νὰ γίνει μόνο μὲ τὴ βίωση τῶν ἐσχάτων, ὅταν δηλαδὴ ὁλόκληρη ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ εἰδικότερα ἡ λειτουργία της καὶ τὰ μυστήριά της, λειτουργοῦν ὡς πρόγευση, ὡς ἀρραβώνας τῆς Βασιλείας, ὡς πορεία καὶ ἔξοδος τῆς Ἐκκλησί- ας πρὸς τὸ μυστήριο τῆς Βασιλείας. Ἡ ἀνανέωση, στὴν ἐφαρμογή της στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἔχει ἐντελῶς εἰδικὸ νόημα. Δὲν σημαίνει βασικὰ ἀνανέωση ὁρολογίας καὶ ἐκφρα- στικῶν ὅρων, ἀλλὰ ἀνανέωση τῆς πνευματικῆς θεάσεως τῆς Ἐκκλησί- ας στὸ πλήρωμα τῆς ἀλήθειας, ποὺ δὲν εἶναι ὅμως ὁριστικὴ καὶ συνεπῶς στατικὴ κατάληψη τῆς ἀλήθειας. Ἐπί- σης ἡ γνώση μέσα στὸ πλήρωμα δὲν εἶναι ἡ κατοχὴ τοῦ πληρώματος τῆς γνώσεως, ποὺ ἀνήκει στὸν μέλλοντα αἰώνα, ἀλλὰ τὸ μέρος αὐτῆς μέσα στὸ πλήρωμα, μιὰ δυναμικὴ προ- σχώρηση, μία νέα εἴσοδος πρὸς τὸ πλήρωμα. Αὐτὴ ἡ ἀνανεούμενη χαρισματικὴ βίωση καὶ ἐνεργοποίηση τῆς παραδόσεως ἔχει ἄμεσες συνέπειες σὲ σχέση μὲ τὸν κόσμο. Γιατὶ ἀνακαίνιση σημαίνει τὴν πρόσληψη στὸν κορμὸ τῆς Ἐκκλησίας ὅλων τῶν νέων μορφῶν τῆς ζωῆς καὶ τὴ μεταποίησή τους σὲ στοιχεῖα λειτουργικὰ τῆς σωτηρίας, σὲ «χαρισματικὰ» σημεῖα. Στὸ κέντρο αὐτῆς τῆς «λειτουρ- γικοποιήσεως» τοῦ κόσμου εἶναι ἡ Εὐχαριστία τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ εἶναι ἡ ἀδιάκοπη πρόσληψη τῆς φύσεως, τῆς ἱστορίας, τοῦ κόσμου, καὶ ἡ μετα- μόρφωσή τους σὲ λειτουργία. Ὁλό- κληρη ἡ ζωή, ἡ ἱστορία καὶ ὁ κόσμος πρέπει λοιπὸν νὰ ἀναγεννηθοῦν, ὄχι ὅμως στὸν ψυχολογισμὸ τοῦ ὑποκει- μενικοῦ συναισθήματος, ἀλλὰ στὴν ἐμπειρία τῆς λειτουργικῆς ζωῆς. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία τελεῖ τὴ λειτουργία της μετὰ τὴ Θεία Λειτουργία, ἐπεκτείνοντας τὴ ζωὴ τοῦ Θεανθρώπου στὶς ἀκρώρειες τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Ἀληθινὴ λοιπὸν ἀνανέωση εἶναι ἡ διαρκὴς χρισματικὴ «παράδοση» τῆς ἀλήθειας, γιατὶ αὐτὴ ἀποτελεῖ τὴ συνέχιση τῆς αἰώνιας παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν Ἐκκλησία, τὴ συνέχεια θείας καθοδηγήσεως καὶ φωτισμοῦ. «Τὸ ἴδιο Πνεῦμα, τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀλη­ θείας… συνεχίζει νὰ καθοδηγῆ τὴν Ἐκκλησίαν εἰς τὴν πληρεστέραν κατανόησιν τῆς θείας ἀληθείας καὶ ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν» . Ὅσο περισ- σότερο ἡ Ἐκκλησία ἀναγεννᾶται στὴ δωρεὰ τοῦ Πνεύματος, ὅσο πιὸ ἔντονα γίνεται διαφανὴς στὴν ἀλήθεια, τόσο γνησιότερα κατα- νοεῖ, ζωοποιεῖ καὶ παραδίδει τὴν ἀλήθεια. Ὅ,τι λοιπὸν στὴν πραγματικότητα χρειάζεται ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι μία νέα γλώσσα ἢ μία νέα φαεινὴ ἐνόραση, ἀλλὰ μόνο μία καλύτερη πνευματικὴ θέαση, ἡ ὁποία θὰ τὴν ἱκανώσει νὰ δια- κρίνει τὴν πληρότητα τῆς καθολικῆς ἐμπειρίας της, τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια, καὶ νὰ τὴν μαρτυρήσει καὶ παρουσιάσει στὸν κόσμο ἐκ νέου ὡς γεγονὸς ζωῆς. Ἔτσι λοιπὸν τὸ σύνθημα ποὺ ἔντονα ἀκούγεται στοὺς σύγχρονους καιροὺς γιὰ ἀνανέωση τῆς παραδόσεως, γιὰ ἐπιστροφὴ τοὺς Πατέρες κλπ. ἔχει μία καὶ μοναδικὴ ἔννοια: Συνέχιση σὲ προσωπικὸ καὶ ἐκκλησιαστικὸ ἐπίπεδο τῆς ζωῆς, τοῦ φρονήματος καὶ τῆς ἐμπνεύσεως τῶν Πατέρων, ἀναδημιουργία μέσα στὴν πληρότητα τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ποὺ εἶναι γεμάτη θεία Χάρη.

Κάτω από : θεολογωντας