…για το Μάθημα των Θρησκευτικών

Η κεντρικώτερη συσχέτησις μεταξὺ ἑλληνικῆς φιλοσοφίας καὶ χριστιανικῆς πίστεως βρίσκε- ται στὴ χρῆσι τοῦ Λόγου ὡς βασικῆς ἀρχῆς νοήσεως. Ὡς ἀρχῆς τῆς λογικῆς δημιουργίας στὴν ἑλληνικὴ φιλοσοφία καὶ ὑποστατικοποιήσεώς της (τῆς ἀρχῆς αὐτῆς) ἀπὸ τὴν χριστιανικὴ πίστι. Γύρω ἀπὸ τὴν σχέσι αὐτὴ ἡ χριστιανικὴ θεολογία ἀνέπτυξε τὸ γεγονὸς τῆς Ἐνσαρκώσεως καὶ τὶς ἐπιπτώσεις του στὴν κοσμολογία καὶ ἀνθρωπολογία. Ὁ Λόγος εἶναι γιὰ τὴ φιλοσοφία, κυριαρχικὸ στοιχεῖο τῆς νοήσεως, τὸ ὄργανο τῆς ἀνθρώπινης διάνοιας γιὰ τὴν κατανόησι τῶν πραγμάτων, διαπερνᾶ τὰ πράγματα, τὰ κα- θιστὰ νοητά, ὀργανώνει τὰ πάντα σ’ ἕνα λογικὸ ὅλο καὶ ὑπερβαίνει κάθε ἀντίθεσι καὶ δυσαρμονία. Ἔτσι ἡ Δημι- ουργία γιὰ τὴν ἑλληνικὴ φιλοσοφία ἔχει ἐσωτερικὴ λογι- κὴ συνοχή. Εἶναι λογικὰ μιὰ θαυμαστὴ ὀντολογικὴ ἑνότης ποὺ μόνο ὁ ὀρθὸς λόγος μπορεῖ νὰ ἀξιολογήση ὡς μία ὑπερβατικὴ καὶ συγχρόνως φυσικὴ πραγματικότητα. Οὔτε τὸ ἠθικό, οὔτε τὸ φυσικὸ κακὸ μποροῦν νὰ κλονί- σουν τὴν ὀντολογικὴ κατάφασι τῆς συνοχῆς τῆς Δημιουρ- γίας, ποὺ εἶναι ἁρμονία καὶ κόσμος, λογικὰ καὶ αἰσθητικὰ τὸ μέγα, ὑψηλὸ καὶ ὡραῖο γεγονὸς τοῦ Λόγου. Ἡ ἀρχαία φιλοσοφία εἶναι πρωταρχικὰ φιλοσοφία τῆς μιᾶς Ἀρχῆς καὶ συγκρατεῖ τὸ σύμπαν στὴν ἐσωτερική του συνοχὴ σὰν ἕνα ἀδιάσπαστο ὅλο. Εἶναι ὁλιστικὴ καὶ καθολικὴ σκέψις ἀπὸ τὴν ἀρχή της καθοριζομένη, καθὼς καὶ ἀπὸ τὴν τελε- ολογία της. Γι’ αὐτὸ δὲν εἶναι μόνον ἐρευνητικὴ τῆς πραγ- ματικότητος φιλοσοφία ἀλλὰ καὶ ἑρμηνευτικὴ τοῦ πῶς τῆς διατηρήσεως τοῦ ἁρμονικοῦ αὐτοῦ Συνόλου κάτω ἀπὸ τὴν συνεχῆ διαλεκτικὴ μεταξὺ ὑλικοῦ-πνευματικοῦ, στα- τικοῦ-δυναμικοῦ, σταθεροῦ-μεταβλητοῦ. Γι’ αὐτὸ τὰ κίνη- τρα τῆς ἑλληνικῆς φιλοσοφίας εἶναι ἡ ἀπορία καὶ κυρίως ὁ θαυμασμὸς ἐμπρὸς στὸ μεγαλήγορο τῆς Δημιουργίας, τῆς λογικῆς της συνέπειας καὶ τῆς ἁρμονικῆς ἰσορροπίας τῶν ἀρχῶν ποὺ τὴν διέπουν. Μὲ τὴν βιβλικὴ χριστοκεντρικὴ βάσι, ὅτι δηλαδὴ ὁ ἐν- σαρκωμένος Λόγος εἶναι τὸ κέντρον τῆς Δημιουργίας καὶ τῆς συνοχῆς της ἐφ’ ὅσον «ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς» (Κολ. 1,16) καὶ ὅτι «εἰς αὐ­ τὸν ἀνακεφαλαιοῦνται τὰ πάντα» ( Ἐφ. 1,10) ἡ χριστιανικὴ Θεολογία στὴν ἑλληνιστικὴ Ἀνατολὴ ἔδωσε ἀμεσώτερο καὶ πραγματιστικώτερο σχῆμα στὴν ὁλιστικὴ αὐτὴ κλασικὴ θεώρησι. Τὰ πάντα συναρμολογοῦνται μὲ κέντρο τὸν Χρι- στὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία σ’ ἕνα Ὅλο. Δὲν ὑπάρχει τίποτα ποὺ διαφεύγει ἀπὸ τὴν ἁρμονία μεταξὺ φύσεως καὶ χάριτος, ὕλης καὶ πνεύματος, κοσμικοῦ καὶ ἱεροῦ. Θεὸς καὶ κόσμος δὲν θὰ ἐπικοινωνήσουν πλέον μὲ μυθολογικὲς διηγήσεις, ὅπου ὁ Θεὸς ἀνθρωπίζει καὶ ὁ ἄνθρωπος προσφέρει ἡμι- θέους, ἀλλὰ θὰ συναφθοῦν, σὲ μιὰ ἄρρηκτη προσωπικὴ κοινωνία. Ὁ Θεὸς σαρκοῦται καὶ ὁ ἄνθρωπος θεοῦται. Τὴν θέσι τοῦ θαυμασμοῦ πλέον θὰ καταλάβη ἡ εὐχαριστήρια δοξολογία. Θρησκεία καὶ Κράτος στὴν ἐσωτερική τους συ- σχέτιση στὸν ἀρχαῖο κόσμο μὲ τὴν ἱερότητα τῶν νόμων ὡς στοιχείου τῆς ἐπαφῆς θὰ γίνη τώρα Ἐκκλησία καὶ Ἔθνος σὲ μιὰ ἄρρηκτη συμβίωσι καὶ στὴν τελεολογία τῆς κλασι- κῆς φιλοσοφίας θὰ εἰσέλθη τώρα ἡ ἐσχατολογία, ἡ τελικὴ θριαμβευτικὴ ἐπάνοδος τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴν πλήρωσι τῆς ἱστορίας. Τὴν θέσι τῆς ὁλιστικῆς κοσμοθεωρίας θὰ πάρη μὲ ἀπόλυτη συνέπεια πρὸς τὴν Ἁγία Γραφὴ τὸ πλήρωμα τῆς χάριτος. Ἡ πλατωνικὴ μέθεξις θὰ γίνη ἡ μετοχὴ στὴν φύσι τοῦ Θεοῦ «γένησθε θείας κοινωνοὶ φύσεως» (Β΄ Πέ- τρ. 1,4) ποὺ θὰ χαρακτηρίση κυρίως τὴν νέα λατρεία, τὸ κέντρο της τὴν Εὐχαριστία ποὺ θὰ δώση στὴν συνέχεια τὴν βάσι γιὰ τὴν «Θεολογία τοῦ Λόγου» στὴν ἑλληνικὴ Ὀρ- θοδοξία, ποὺ θὰ ρίξη ἔτσι τὸ βάρος κυρίως στὸ πῶς τῆς μετοχῆς στὸν ἐνσαρκωμένο Λόγο μέσῳ τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος παρὰ στὸ πῶς τῆς Σωτηρίας ποὺ κυρί- ως ἀνεπτύχθη στὴν Λατινικὴ Δύσι. Ἡ Ἀνάστασις, καὶ ὄχι ὁ Σταυρὸς μόνον, θὰ εἶναι ἡ βάσις καὶ τὸ ὕψιστο σημεῖο τῆς πίστεως τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τὰ πάντα θὰ διαποτισθοῦν ἔτσι ἀπὸ μιὰ νηφάλια αἰσιοδοξία

Κάτω από : εκπαιδευση, θεολογωντας | Με ετικέτα: εκπαιδευση