Η φύση μας έχει δείξει έως τώρα ποικίλλους τρόπους με τους οποίους πολλαπλασιάζονται τα φυτά. Ο πιο διαδεδομένος είναι μέσω των σπόρων (αποτέλεσμα της ένωσης δύο γαμετών ενός θηλυκού και ενός αρσενικού), που όταν βρεθούν σε κατάλληλες συνθήκες, βλαστάνουν και παράγουν ένα νέο φυτό . Το καινουργιο φυτό έχει στοιχεία και από τους δύο γονείς και είναι ουσιαστικά κάτι νέο. Ο τρόπος αυτός πολλαπλασιασμού λέγεται και εγγενής.
Εκτός όμως από τον εγγενή τρόπο, υπάρχει και ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών κατά τον οποίο φυτά αναπαράγονται χρησιμοποιώντας ως πολλαπλασιαστικό υλικό κάποιο μέρος τους. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι ένα νέο φυτό όμοιο με το μητρικό (φυτό από όπου προήλθε το πολλαπλασιαστικό υλικό). Ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών περιλαμβάνει τις εξής μεθόδους:
Φυσικός αγενής πολλαπλασιασμός:
Παραφυάδες (Suckers)
Είναι βλαστοί που αναπτύσσονται στη βάση του φυτού, στο ήδη υπάρχον ριζικό του σύστημα και σταδιακά αναπτύσσουν δικό τους ανεξάρτητο ριζικό σύστημα. Αυτοί είναι δυνατόν να αποχωριστούν από το μητρικό φυτό μαζί με τις ρίζες τους και να καλλιεργηθούν σαν ανεξάρτητα φυτά.
Στόλωνες (Stolons)
Είναι τροποποιημένοι βλαστοί οι οποίοι αναπτύσσονται οριζόντια στην επιφάνεια του χώματος (Βλαστοί ‘δρομείς’ / Runners) ή αμέσως κάτω από αυτή και έχουν τη δυνατότητα να σχηματίζουν νέα ανεξάρτητα φυτά στο άκρο τους ή στα σημεία των οφθαλμών που διαθέτουν.
Βολβοί (Bulbs), Κόνδυλοι (Tubers), Κορμοί (Corms), Ριζώματα (Rhizomes)
Είναι τροποποιημένα αποθηκευτικά και αναπαραγωγικά τμήματα του ριζικού συστήματος συγκεκριμένων ειδών φυτών.
Παράφυτα (Adventitious plants)
Είναι μικρά πλήρη φυτά που αναπτύσσονται επάνω στο μητρικό φυτο, τα οποία σταδιακά αναπτύσσουν δικό τους ριζικό σύστημα και μπορούν να αναπτυχθούν αυτόνομα. Παρατηρείται χαρακτηριστικά σε είδη του γένους Kalanchoe, Tillandsia και ορισμένα είδη ορχιδεών και υδρόβιων φυτών. (Διαβάστε περισσότερα…)
Τεχνητός αγενής πολλαπλασιασμός:
Μοσχεύματα (Cuttings)
Είναι τμήματα του φυτού (φύλλα ή βλαστοί) τα οποία κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μπορούν να σχηματίσουν ριζικό σύστημα και να αναπτυχθούν σε νέα φυτά. (Διαβάστε περισσότερα…)
Διαίρεση (Division)
Αφορά σε φυτά που αναπτύσσουν κονδύλους, βολβούς, κορμούς και ριζώματα. (Διαβάστε περισσότερα…)
Καταβολάδες (Layering)
Μέθοδος κατά την οποία τμήμα του φυτού φυτεύεται ενώ παραμένει ακόμα συνδεδεμένο στο φυτό, μέχρι να σχηματίσει δικό του ριζικό σύστημα, οπότε και αποχωρίζεται από το μητρικό φυτό. Στις εναέριες καταβολάδες, η διαδικασία ριζώματος του επιλεγμένου στελέχους γίνεται με συγκεκριμένες μεθόδους, σε σημείο του φυτού που δεν έρχεται σε επαφή με το έδαφος. Οι καταβολάδες αποτελούν επίσης μέρος του φυσικού αγενούς πολλαπλασιασμου, μιας και σε πολλα, κρεμοκλαδή κυρίως, φυτά παρατηρείται δημιουργία ριζών σε κλαδιά που ακουμπούν στο έδαφος. (Διαβάστε περισσότερα…)
Εμβόλια (Grafting)
Τεχνική που εφαρμόζεται ευρέως σε εμπορικά καλλιεργούμενα φυτά, κατά την οποία ένα τμήμα του προς καλλιέργεια φυτού ‘μεταμοσχεύεται΄ σε ένα ριζωμένο φυτό και στη συνέχεια αναπτύσσεται επάνω σε αυτό. (Διαβάστε περισσότερα…)
Καλλιέργειες ιστού (Tissue culture)
Είναι η διαδικασία αναπαραγωγής του φυτού από κύτταρα μη αναπαραγωγικών τμημάτων του, με τη χρήση συγκεκριμένων και εξειδικευμένων εργαστηριακών τεχνικών.
