Τα ελληνιστικά βασίλεια το 303 π.Χ.
Από τον Μέγα Αλέξανδρο και μετά η βασιλεία έγινε προσωπική. Οι βασιλείς κυβέρνησαν ως απόλυτοι μονάρχες και οι υπήκοοι τους απέδιδαν θεϊκές τιμές, όπως π.χ. στην Αίγυπτο. Το επίκεντρο του Ελληνισμού μετατοπίσθηκε στην Ανατολή σε μεγαλουπόλεις, οι οποίες έγιναν διοικητικά, οικονομικά και πνευματικά κέντρα του Ελληνισμού, όπως:
- η Αλεξάνδρεια
- η Αντιόχεια
- η Πέργαμος
Ψηφιακή αναπαράσταση του φάρου της Αλεξάνδρειας
Στον ελλαδικό χώρο κάποιες πόλεις διατήρησαν την αυτονομία τους, όπως:
- η Αθήνα
- η Σπάρτη
- η Δήλος
- η Ρόδος
ενώ κάποιες περιοχές οργανώθηκαν σε ομοσπονδίες, όπως:
- η Αιτωλική συμπολιτεία
- η Αχαϊκή συμπολιτεία
ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ
Ο στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου Πτολεμαίος ανέλαβε την διακυβέρνηση της Αιγύπτου μετά τον θάνατο του μεγάλου στρατηλάτη. Καθίδρυσε την δυναστεία των Πτολεμαίων, η οποία κυβέρνησε την Αίγυπτο για περίπου 300 χρόνια. Η τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου ήταν η Κλεοπάτρα.
Οι Πτολεμαίοι στην Αίγυπτο:
- δεν εφάρμοσαν την πολιτική της συγχώνευσης Ελλήνων και «βαρβάρων»
- έδειξαν ανοχή στις πεποιθήσεις και στη λατρεία των κατοίκων
- στήριξαν την εξουσία τους στο καλά οργανωμένο ναυτικό και στο στρατό
- προώθησαν το εμπόριο → η Αλεξάνδρεια εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου
- δεν επιβάρυναν με φόρους τον γηγενή πληθυσμό → κύρια ασχολία του πληθυσμού ήταν η καλλιέργεια της γης
- συνέχισαν την πολιτική των Φαραώ
ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ ή ΤΩΝ ΣΕΛΕΥΚΙΔΩΝ
Ιδρύθηκε από τον Σέλευκο, στρατηγό του Μ. Αλεξάνδρου, τον ισχυρότερο στρατηγό μετά την μάχη στην Ιψό (301 π.Χ.). Το κράτος του περιελάμβανε τις περισσότερες επαρχίες του κράτους του Μ. Αλεξάνδρου, ενώ ο πυρήνας του κράτους ήταν η Συρία. Αρχικά πρωτεύουσα ήταν η Σελεύκεια στον Τίγρη ποταμό. Αργότερα έγινε πρωτεύουσα η Αντιόχεια, που εξελίχθηκε σε μεγάλο οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο.
Σέλευκος Α΄ Νικάτωρ
Το βασίλειο των Σελευκιδών:
- δεν είχε σταθερά όρια
- ήταν η μεγαλύτερη δύναμη της εποχής
- είχε πλούσια οικονομία με βάση τη γεωργία και το εμπόριο
- διατήρησε το θεσμό των → σατραπειών
- συγκρούστηκε με τους Πτολεμαίους αρχικά και αργότερα με τους Ρωμαίους
- άρχιζε να παρακμάζει τον 2ο αιώνα π.Χ.
ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
- εκτεινόταν στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία
- βασιζόταν στην φυλετική οργάνωση και →
- στην κοινή καταγωγή των κατοίκων του
- ο βασιλιάς ήταν ο κύριος κάτοχος της γης και
- εκχωρούσε εκτάσεις σε ευγενείς με ανακλητή δωρεά
- είχε μεγάλο αριθμό μικρών και μεσαίων καλλιεργητών → στελέχωναν τον μακεδονικό στρατό
- ο στρατός επικύρωνε τον βασιλιά στο θρόνο
Ο πρώτος βασιλιάς της Μακεδονίας μετά τον Μέγα Αλέξανδρο ήταν ο Κάσσανδρος, ο οποίος νυμφεύτηκε την ετεροθαλή αδερφή του μεγάλου στρατηλάτη, την Θεσσαλονίκη, προς τιμήν της οποίας ίδρυσε το 315 π.Χ. την ομώνυμη πόλη στον Θερμαϊκό κόλπο. Για να μπορέσει όμως να ανέβει στο θρόνο διέταξε τον φόνο της Ρωξάνης και του νόμιμου διαδόχου, του μικρού Αλεξάνδρου Δ΄ καθώς και της Ολυμπιάδας.
Νόμισμα Κασσάνδρου
Από τους σπουδαιότερους βασιλείς της Μακεδονίας ήταν ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, γιος του Αντιγόνου, ενός εκ των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου. Έγινε βασιλιάς της Μακεδονίας το 294 π.Χ. αλλά εκδιώχθηκε από το θρόνο της Μακεδονίας από τον βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο και τον Λυσίμαχο. Παραδόθηκε στον Σέλευκο Α΄ Νικάτωρ, όπου έζησε στη Συρία μέχρι τον θάνατό του σε τιμητική αιχμαλωσία.
ΓΑΛΑΤΕΣ
Το 280 π.Χ. εισβάλλουν στην Ελλάδα οι Γαλάτες και προκαλούν πολλές καταστροφές. Οι Γαλάτες αναχαιτίσθηκαν στις Θερμοπύλες το 279 π.Χ. από Αιτωλούς, Αθηναίους, Βοιωτούς και Φωκείς. Τους Γαλάτες απομάκρυνε οριστικά από την Βαλκανική ο Αντίγονος Γονατάς, γιός του Δημητρίου του Πολιορκητή το 277 π.Χ., ο οποίος ίδρυσε στη Μακεδονία την δυναστεία των Αντιγονιδών, που κυβέρνησε τη Μακεδονία μέχρι την κατάληψή της από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ.
ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
Νόμισμα του βασιλείου της Ηπείρου
Η Ήπειρος κατοικήθηκε από δωρικά φύλλα αλλά δεν είχε την ίδια πολιτιστική ανάπτυξη με τους Έλληνες της νότιας Ελλάδας. Το ισχυρότερο φύλλο της Ηπείρου ήταν οι Μολοσσοί και η Ήπειρος έφτασε στην μεγαλύτερη ισχύ της με βασιλιά τον Πύρρο.
Ο Πύρρος ήθελε να δημιουργήσει ένα κράτος ανάλογο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Δύση. Αντιμετώπισε τους Ρωμαίους στην Ιταλία και τους Καρχηδόνιους στη Σικελία. Νίκησε τους Ρωμαίους σε τρεις μάχες, όμως έχασε μεγάλο μέρος του στρατού του, εξ’ ου και η έκφραση «πύρρειος νίκη» και αναγκάστηκε να γυρίσει στην Ήπειρο. Σκοτώθηκε άδοξα σε μία οδομαχία στο Άργος το 272 π.Χ.
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό, χάρτες και τις πηγές των εικόνων μπορεί να αναζητηθεί εδώ και εδώ)
