Αλέξανδρος ο Μέγας
Ο Αλέξανδρος έχει στα νιάτα του ως δάσκαλό του τον μεγαλύτερο Έλληνα φιλόσοφο: τον Αριστοτέλη από τα Στάγειρα της Χαλκιδικής. Διαβάζει Πίνδαρο, Ηρόδοτο, Θουκυδίδη, και έχει ιδιαίτερη αδυναμία στα έπη του Ομήρου. Πρότυπό του ο ήρωας Αχιλλέας. Όνειρό του: η συντριβή της Περσίας και η διάδοση του ελληνικού πνεύματος σε όλο τον κόσμο.
Αρχαία Στάγειρα – Αγορά
Ο Αλέξανδρος εκπαιδεύεται, μαζί με τους φίλους του, οι οποίοι θα τον ακολουθήσουν στην εκστρατεία στην Ασία, τόσο πνευματικά, όσο και σωματικά. Από τον Φίλιππο Β΄, τον οποίο ακολουθούσε από νεαρή ηλικία στις εκστρατείες, έλαβε σπουδαία μαθήματα πολιτικής, στρατηγικής και στρατιωτικής τέχνης, ώστε από πολύ νωρίς να αποκτήσει πολιτική και στρατιωτική ωριμότητα.
Όταν ο Φίλιππος Β΄ δολοφονήθηκε το 337 π.Χ. στο θέατρο των Αιγών από τον σωματοφύλακά του τον Παυσανία, ο Αλέξανδρος θα αναλάβει τις τύχες του μακεδονικού βασιλείου. Αμέσως ο Αλέξανδρος ανακηρύσσεται από τον στρατό βασιλιάς της Μακεδονίας. Με την είδηση του θανάτου του Φιλίππου εισέβαλλαν στα μακεδονικά εδάφη από τον βορρά οι Τρυβαλλοί και οι Ιλλυριοί, εναντίον των οποίων εκστρατεύει αμέσως. Οι πόλεις της Νότιας Ελλάδας με επικεφαλής την Αθήνα και την Θήβα επαναστατούν εναντίον των Μακεδόνων.
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ
Ο Αλέξανδρος στρέφει τα στρατεύματά του προς τη Νότια Ελλάδα και από τον Δούναβη φθάνει στην Θήβα σε μόλις 11 μέρες, την οποία ισοπεδώνει ολοκληρωτικά εκτός από το σπίτι του ποιητή Πίνδαρου και τους ναούς. Άφησε άθικτη την Αθήνα αναγνωρίζοντας τον αγώνα των πολιτών της κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων.
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Το 335 π.Χ. συνέρχεται εκ νέου το συνέδριο της Κορίνθου, όπου οι ελληνικές πόλεις ανανεώνουν τους όρκους στο πρόσωπο του Αλεξάνδρου, και αποφασίζεται η εκστρατεία εναντίον των Περσών. Στο συνέδριο ο Αλέξανδρος ανακηρύσσεται «στρατηγός αυτοκράτωρ». Η μόνη πόλη που δεν συμμετέχει στην εκστρατεία εναντίον των Περσών είναι η Σπάρτη.
Η ΠΕΡΣΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ
Βασιλιάς στην Περσία είναι ο Δαρείος Γ΄, ο οποίος προσπαθεί να αναδιοργανώσει την αυτοκρατορία του. Ο Αλέξανδρος ξεκινά την εκστρατεία το 334 π.Χ. από την Πέλλα με περίπου 40.000 πεζούς και 6.000 ιππείς. Ο ελληνικός στόλος ξεκινά από την Αμφίπολη και πλέει παράλληλα με τον στρατό. Μετά το πέρασμα του Ελλησπόντου στην Ασία ο Αλέξανδρος έρχεται αντιμέτωπος με τους Πέρσες στον Γρανικό ποταμό.
Η πορεία προς τον Γρανικό ποταμό
ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
Οι Πέρσες ηττήθηκαν στον Γρανικό ποταμό το 334 π.Χ. και προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τον Αλέξανδρο στην Ισσό της Κιλικίας την επόμενη χρονιά (333 π.Χ.) χωρίς επιτυχία. Ο δρόμος για τη Φοινίκη και την Αίγυπτο ήταν ανοιχτός για τον Αλέξανδρο. Οι Αιγύπτιοι τον υποδέχθηκαν ως απελευθερωτή και τον ανακήρυξαν Φαραώ. Στο δέλτα του Νείλου ιδρύει την Αλεξάνδρεια.
Αλεξάνδρεια
ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου θα εξελιχθεί στο μεγαλύτερο οικονομικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο της Μεσογείου μέχρι την άνοδο της Ρώμης. Στις ακτές της θα ανεγερθεί ο περίφημος φάρος της Αλεξάνδρειας, που αποτελεί μία καινοτομία στις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Περίφημη θα γίνει και η βιβλιοθήκη της με τα χιλιάδες γραπτά που είχε φυλαγμένα.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΕΡΣΙΑ
Ο Αλέξανδρος ξεκινά το 331 π.Χ. από την Αίγυπτο την πορεία του προς την Περσία και εισέρχεται στη Μεσοποταμία. Ο Δαρείος Γ΄ αποφασίζει να αντιμετωπίσει τους Έλληνες στα Γαυγάμηλα κοντά στην αρχαία Νινευή. Η μάχη στα Γαυγάμηλα είναι από τις πιο σφοδρές συγκρούσεις της αρχαιότητας, που λήγει με τη νίκη των Ελλήνων. Ο Δαρείος τρέπεται σε φυγή.
Μεσοποταμία
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΕΡΣΙΑ
Μετά τη νίκη του ο Αλέξανδρος κυριεύει όλες τις μεγάλες πόλεις της περσικής αυτοκρατορίας: Βαβυλώνα, Σούσα, Περσέπολη και Εκβάτανα φτάνοντας στα πέρατα της Βακτριανής και Σογδιανής, όπου συλλαμβάνει τους δολοφόνους τους Δαρείου. Η περσική αυτοκρατορία βρίσκεται πλέον στα πόδια του μεγάλου στρατηλάτη, την οποία και διεκδικεί.
Βαβυλώνα – σήμερα
ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΙΝΔΙΕΣ
Αφού εξασφάλισε τις ανατολικές σατραπείες, ο Αλέξανδρος κινήθηκε ανατολικότερα προς τις Ινδίες, θέλοντας να φτάσει στον Ινδό ποταμό. Στον Υδάσπη ποταμό θα αντιμετωπίσει το 326 νικηφόρα τους Ινδούς του βασιλιά Πώρου και θα φτάσει στον Ύφαση. Ο επόμενος στόχος του ο ιερός ποταμός των Ινδών: ο Γάγγης. Ο στρατός όμως αρνείται να τον ακολουθήσει, εξαντλημένος από τους συνεχείς πολέμους
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΒΑΒΥΛΩΝΑ
Ο Αλέξανδρος επιστρέφει στη Βαβυλώνα από την ξηρά, ενώ ο στόλος με τον Νέαρχο ακολουθεί κατά μήκος των ακτών. Στη πορεία προς την Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος θα περάσει από την έρημο της Γεδρωσίας και θα φτάσει στην αγαπημένη του πόλη, όπου θα αρρωστήσει βαριά το 323 π.Χ. Στις 13 Ιουνίου θα περάσει στην αθανασία.
Άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου στη Θεσσαλονίκη με φόντο τον Όλυμπο
Κείμενα, συγγραφή, ιστορική έρευνα, εικόνες: Γαρίτατζης Χαράλαμπος (ΠΕ07) Φιλολογική επιμέλεια: Μαρία Αβερκιάδου (ΠΕ02)
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό, χάρτες και τις πηγές των εικόνων μπορεί να αναζητηθεί εδώ και εδώ)
