Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
Ο τρόπος διοίκησης του Οκταβιανού Αυγούστου συνεχίστηκε και από τους διαδόχους του για περίπου δύο αιώνες. Οι όποιες προσπάθειες της συγκλήτου να αντιπολιτευθεί τους αυτοκράτορες δεν είχαν καμία τύχη, λόγω των ισχυρών προσωπικοτήτων των αυτοκρατόρων μετά τον Οκταβιανό.
Η ΡΩΜΗ
Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Ρώμης ως διοικητικό κέντρο της αυτοκρατορίας αρχίζει σταδιακά να μειώνεται. Σε αυτό συνέβαλλε η αλλαγή της σύνθεσης της συγκλήτου, με την είσοδο στο σώμα των συγκλητικών πολλών αξιωματούχων από τις επαρχίες και η σταδιακή παραχώρηση του δικαιώματος του Ρωμαίου πολίτη σε πολλούς κατοίκους των επαρχιακών πόλεων.
Η ΡΩΜΑÏΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Η ρωμαϊκή διοίκηση στις επαρχίες έγινε δεκτή από τους γηγενείς πληθυσμούς. Σε αυτό συνέβαλλαν:
- η ίδρυση πολλών αποικιών και
- η εγκατάσταση Ρωμαίων στρατιωτών στις επαρχίες
Πολλές ρωμαϊκές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ιδιαιτέρως οι έδρες λεγεώνων, εξελίχθηκαν σε αστικά κέντρα με το πέρασμα του χρόνου, λόγω της εγκατάστασης πολλών επαγγελματιών για την εξυπηρέτηση των στρατιωτών αλλά και γηγενών, που είχαν αποκτήσει το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη.
Σταδιακά οι αυτοκράτορες είχαν παραχωρήσει το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη σε πολλούς κατοίκους των επαρχιών, μέχρι που ο αυτοκράτορας Καρακάλλας παραχώρησε με διάταγμά του το 212 το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη σε κάθε ελεύθερο πολίτη της αυτοκρατορίας, είτε ήταν Ρωμαίος, είτε γηγενής των διαφόρων επαρχιών της αυτοκρατορίας.
Καρακάλλας
Αν εξαιρέσει κανείς τις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου, στις οποίες είχε επικρατήσει ο ελληνικός πολιτισμός, στις δυτικές και βόρειες επαρχίες της αυτοκρατορίας, οι άνθρωποι επηρεάστηκαν από τον ρωμαϊκό πολιτισμό και εκλατινίστηκαν. Στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία των δύο πρώτων αιώνων μετά τον Οκταβιανό, δημιουργήθηκαν συνθήκες άνεσης και ευημερίας για μεγάλο μέρος των υπηκόων του κράτους.
Σε το οφειλόταν όμως αυτό;
PAX ROMANA
Η μακρά περίοδος ειρήνης για την ρωμαϊκή οικουμένη που ξεκίνησε με την διακυβέρνηση του Οκταβιανού Αυγούστου κράτησε δύο αιώνες. Στο διάστημα αυτό η Pax Romana συνέβαλλε στο να εδραιωθεί στην αυτοκρατορία πέρα από την ευημερία και η ευνομία.
Η μεγαλύτερη προσφορά της Ρώμης στον πολιτισμένο κόσμο ήταν το ρωμαϊκό δίκαιο. Η Δωδεκάδελτος, που ήταν αρχικά φτιαγμένη μόνο για την πόλη-κράτος της Ρώμης, τροποποιείται στο πέρασμα των χρόνων, συμπληρώνεται και τροποποιείται.
Οι τροποποιήσεις αυτές του ρωμαϊκού δικαίου, είτε με αποφάσεις της συγκλήτου και της εκκλησίας του λαού αρχικά, είτε αργότερα με αυτοκρατορικά διατάγματα, καθιστούν το ρωμαϊκό δίκαιο πολύπλοκο.
Στο ρωμαϊκό δίκαιο υπεισέρχονται αφ’ ενός η φιλοσοφία των Ελλήνων, αφ’ ετέρου ρυθμίζονται οι ανάγκες των υπηκόων του κράτους, και αργότερα επηρεάζεται η νομολογία από την χριστιανική ηθική.
Αυτή η πολυπλοκότητα του ρωμαϊκού δικαίου μπορούσε να ερμηνευτεί μόνο από ειδικούς πνευματικούς ανθρώπους, τους νομοδιδασκάλους.
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό μπορεί να αναζητηθεί εδώ και εδώ)
