Ο Παρθενώνας στην Ακρόπολη των Αθηνών – Ανέγερση 447 έως 438 π.Χ.
Το επίθετο «κλασικός-η-ο» είναι στα ελληνικά αυτό, «που ανήκει ή που αναφέρεται σε συγγραφείς ή καλλιτέχνες, καθώς και στα αντίστοιχα λογοτεχνικά ή καλλιτεχνικά δημιουργήματα, των οποίων η αξία υπερβαίνει τα σύνορα του ιστορικού χρόνου και του κοινωνικού χώρου». Επίσης, «κλασικό» είναι αυτό «που χαρακτηρίζεται από απλότητα, ισορροπία, τήρηση των κανόνων του είδους, τελειότητα και αρμονία».
Ορισμός από: Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, Α.Π.Θ., Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη, 2003, σελ. 717
Αυτές οι έννοιες του «κλασικού» πέρασαν από τα ελληνικά και σε πάρα πολλές ξένες γλώσσες. Τα βασικά χαρακτηριστικά της κλασικής τέχνης είναι:
- το μέτρο
- η αρμονία
- το κάλος
Η κλασική τέχνη αποφεύγει:
- κάθε υπερβολή στις στάσεις
- τις κινήσεις
- τις χειρονομίες
- την έκφραση του προσώπου
Στις μορφές στη κλασική τέχνη έχουμε:
- αρμονία και συμμετρία
- χειρονομίες συγκρατημένες
- βλέμμα βαθύ και στοχαστικό
- και αποφυγή εκδήλωσης έντονων συναισθημάτων
Οι παραστάσεις θεών, ηρώων και ανθρώπων γίνονται
- με ιδανική ομορφιά,
- με μεγαλοπρέπεια,
- εξιδανικευμένα
μακριά από την πραγματική ζωή, την ασχήμια, τον πόνο, και τα βάσανα της καθημερινής ζωής.
Η τέχνη της κλασικής εποχής χωρίζεται σε τρεις περιόδους:
- την πρώιμη κλασική τέχνη ή τέχνη του αυστηρού ρυθμού (480-450 π.Χ.)
- την ώριμη κλασική περίοδο (450-390 π.Χ.)
- την ύστερη κλασική εποχή (390-323 π.Χ.)
Παρόλο που οι τρεις περίοδοι ξεχωρίζουν μεταξύ τους, έχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία.
ΠΡΩΙΜΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
Η πρώιμη κλασική τέχνη ή τέχνη του αυστηρού ρυθμού (480-450 π.Χ.) έχει την τεχνοτροπία, όπου οι μορφές είναι πιο βαριές και στιβαρές και μερικές φορές σε έντονη στιγμιαία κίνηση.
ΩΡΙΜΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
Στην ώριμη κλασική τέχνη (450-390 π.Χ.) οι μορφές παριστάνονται σε ήρεμες στάσεις, ενώ κυρίως στα γυναικεία αγάλματα τα ενδύματα ελαφραίνουν και αναδεικνύουν την ομορφιά των σωμάτων.
ΥΣΤΕΡΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
Στην ύστερη κλασική εποχή (390-323 π.Χ.) οι μορφές κινούνται ελεύθερα στον χώρο, λυγίζουν, γίνονται πιο εύγλωττες, χειρονομούν, τα ενδύματα και τα χτενίσματα είναι πιο πολύπλοκα και η έκφραση των συναισθημάτων πολύ πιο έντονη.
ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Τα θέματα που απεικονίζονται στην κλασική τέχνη προέρχονται κυρίως από τη μυθολογία:
- Γιγαντομαχία
- Αμαζονομαχία
- Κενταυρομαχία
που πολλές φορές συμβολίζουν ή απεικονίζουν τη σύγχρονη πραγματικότητα, αλλά και θέματα από τη δημόσια και θρησκευτική ζωή. Πολύ σπάνια απεικονίζονται σύγχρονοι ηγέτες ή γεγονότα, εκτός κι αν πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικά πολιτικά πρόσωπα, όπως π.χ. ο Περικλής ή ο Θεμιστοκλής ή πολίτες με ιδιαίτερη προσφορά στην πόλη τους, όπως π.χ. τυραννοκτόνοι. Απεικονίζονται ιδιαίτερα πολεμικά γεγονότα καθώς επίσης και αγάλματα μεγάλων τραγικών ποιητών.
Στην ύστερη κλασική περίοδο (390-323 π.Χ.) αρχίζουν πλέον να στήνονται σε δημόσιους χώρους πορτρέτα σημαντικών πολιτών, πολιτικών και πνευματικών ανθρώπων, ενώ στην κεραμική απεικονίζονται στα αγγεία και σκηνές από την καθημερινή ζωή στο σπίτι, στο σχολείο, στο γυμναστήριο, στο εργαστήριο.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Η τέχνη της αρχαίας Ελλάδας επηρέασε όλον τον κόσμο μέσω του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού και εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη, τη βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Η επίδραση αυτή συνεχίστηκε και από την εποχή της Αναγέννησης και μετά, ιδιαίτερα κατά τον 19ο αιώνα, όπου δημιουργήθηκε ο κλασικισμός, μία περίοδος απομίμησης της αρχαιότητας.
Walhalla στο Regensburg της Γερμανίας – Ανέγερση 1831 έως 1842
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό, χάρτες και τις πηγές των εικόνων μπορεί να αναζητηθεί εδώ και εδώ)
