Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ – Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ
Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Η Αθήνα αποτελείται κατά τον 5ο αιώνα από τρεις πληθυσμιακές ομάδες:
❶ τους Αθηναίους πολίτες
❷ τους μετοίκους
❸ τους δούλους
Η μοναδική κυρίαρχη δύναμη στην Αθήνα είναι οι Αθηναίοι πολίτες, από τους οποίους πηγάζει κάθε εξουσία στην πόλη. Αθηναίοι πολίτες είναι αυτοί, οι οποίοι κατάγονται από πατέρα και μητέρα Αθηναίους. Μόνο οι Αθηναίοι πολίτες έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις εργασίες της Εκκλησίας του Δήμου και έχουν τα ίδια δικαιώματα απέναντι στους νόμους.
ΜΕΤΟΙΚΟΙ
Οι μέτοικοι είναι πολίτες άλλων ελληνικών πόλεων, οι οποίοι ήρθαν να διαμείνουν στην Αθήνα, λόγω της μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης της πόλης. Στο επάγγελμα ήταν έμποροι, τεχνίτες, και εργάτες και έπρεπε να πληρώνουν το μετοίκιον, έναν ειδικό φόρο, για να μπορούν να μένουν στην Αθήνα.
ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ
Οι δούλοι ήταν η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα στην αρχαία Αθήνα. Υπολογίζεται ότι την εποχή του Περικλή ζούσαν στην Αθήνα περίπου 200.000 δούλοι. Οι δούλοι στην Αθήνα μπορεί:
- να ήταν αιχμάλωτοι πολέμου
- να είχαν αγοραστεί σε σκλαβοπάζαρα
- να ήταν παιδιά δούλων
Οι εργασίες που εκτελούσαν οι δούλοι ήταν:
- υπηρέτες στα αθηναϊκά σπίτια
- εργάτες στους αγρούς και σε εργαστήρια
- υπηρέτες σε κρατικές υπηρεσίες ως δεσμοφύλακες, λογιστές, αστυνόμοι
- παιδαγωγοί σε σπίτια πλουσίων Αθηναίων
Δούλοι στο μεταλλείο του Λαυρίου
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθήνα είναι «εν οίκω», δηλαδή στο σπίτι της. Ένα σπίτι απλό, χωρίς πολλά έπιπλα, με εσωτερική αυλή, και ένα χώρο ειδικά για εκείνη, στον οποίο περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου της, τον «γυναικωνίτη». Δεν έβγαινε συχνά ασυνόδευτη από το σπίτι, εκτός από τις θρησκευτικές εορτές.
Τομή αρχαίου ελληνικού σπιτιού
Η οικοδέσποινα ήταν υπεύθυνη για:
- την επίβλεψη των δούλων και των εργασιών του σπιτιού
- την ανατροφή των παιδιών
- την ύφανση και
- τον καλλωπισμό της
Η γυναίκα δεν συμμετείχε στην δημόσια ζωή και το μόνο αξίωμα που μπορούσε να πάρει ήταν της ιέρειας.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ
Ο άνδρας είναι την ημέρα έξω από το σπίτι:
- στην αγορά
- στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες
- στα δημόσια λουτρά
- στα κουρεία
Δημόσια λουτρά στην αγορά της Θεσσαλονίκης
Του αρέσει να συζητά και να περπατά την ημέρα στην ύπαιθρο. Συμμετέχει ενεργά στα κοινά, όπως στην Εκκλησία του Δήμου. Το βράδυ καλεί τους φίλους του σε συμπόσιο στο σπίτι του, όπου συζητούν μεταξύ τους χωρίς την παρουσία γυναικών για:
- την πολιτική
- διάφορα φιλοσοφικά θέματα
- διάφορα καθημερινά μικροπροβλήματα
- την τέχνη
Σκηνή συμποσίου σε ερυθρόμορφο αττικό κρατήρα – 420 π.Χ.
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Η ανατροφή των παιδιών διέφερε:
- τα κορίτσια έμεναν στο σπίτι και μάθαιναν τις δουλειές του σπιτιού από την μητέρα τους
- τα αγόρια στέλνονταν από 7 ετών σε ιδιωτικά σχολεία για να μορφωθούν ή διδάσκονταν στο σπίτι από οικοδιδασκάλους
ΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Η τροφή στην αρχαία Αθήνα ήταν λιτή και αποτελούνταν από:
- λαχανικά
- όσπρια
- ελιές
- παστά ψάρια και
- πιο σπάνια κρέας
Η τροφή στην αρχαιότητα
ΕΝΔΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ
Η ενδυμασία στην αρχαιότητα ήταν απλή και αποτελούνταν από πέντε βασικά ενδύματα:
❶ τον χιτώνα, που δενόταν στη μέση με μία ζώνη
❷ τον πέπλο, γυναικείο ρούχο, που δενόταν στη μέση με μία ζώνη
❸ το ιμάτιο, ένα βαρύ μάλλινο πανωφόρι
❹ την χλαμύδα, ένα βαρύ πανωφόρι
❺ τα σανδάλια
❻ και οι πλούσιες γυναίκες φορούσαν κοσμήματα
Αρχαία ενδύματα
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό και χάρτες και τις πηγές των εικόνων μπορεί να αναζητηθεί εδώ και εδώ)
