ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΩΝ
Οι συνέπειες των κατακτήσεων ήταν:
- η δημιουργία ενός μεγάλου και ισχυρού κράτους
- ευημερία και πλούτος για τους Ρωμαίους
αλλά είχαν και σημαντικές επιπτώσεις στη ρωμαϊκή κοινωνία στους τομείς:
- της οικονομίας
- της κοινωνίας
- του πολιτισμού
Για να αντιμετωπισθούν οι επιπτώσεις, έγιναν κάποιες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Ο 1ος π.Χ. αιώνας χαρακτηρίζεται από εμφύλιες συγκρούσεις, οι οποίες επέφεραν τελικά αλλαγές στο πολίτευμα, με αποτέλεσμα την κατάλυση της δημοκρατίας.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Αρχικά η κύρια ασχολία των Ρωμαίων ήταν η καλλιέργεια της γης. Μετά τις κατακτήσεις στην Ιταλία και την καταστροφή της Καρχηδόνας, οι Ιταλιώτες ασχολούνται με την βιοτεχνία και το εμπόριο. Δημιουργήθηκαν μεγάλα εργαστήρια, όπου η εργασία ήταν ομαδική, για να προλαβαίνουν την ζήτηση των προϊόντων.
Η αλλαγή στη διαδικασία παραγωγής επέφερε σταδιακά αλλαγή στο είδος εργασίας → επικράτησε η εργασία από δούλους λόγω κόστους. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σταδιακά έκλεισαν γιατί δεν άντεξαν τον ανταγωνισμό των μεγάλων εργαστηρίων. Το ίδιο συνέβη και με τις ιδιοκτησίες γης → απορροφήθηκαν από τους μεγάλους γαιοκτήμονες.
Πηγή εικόνας: https://pt.pngtree.com/freepng/feeding-frenzy_2831544.html
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Οι οικονομικές αλλαγές είχαν επιπτώσεις και στη κοινωνία της Ρώμης: Η απώλεια της περιουσίας των εργατών και των αγροτών οδήγησε τους απλούς ανθρώπους στη Ρώμη, σε αναζήτηση ευκαιριών. Οι άνθρωποι διέθεταν μόνο το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη και εξαργύρωναν την ψήφο τους και την μαρτυρία τους στα δικαστήρια για να επιβιώσουν.
Έτσι δημιουργήθηκε σταδιακά μία ανθρώπινη μάζα: ο περίφημος ρωμαϊκός όχλος.
Τα πλούτη από τις μεγάλες κατακτήσεις μοιράστηκαν δύο κοινωνικές τάξεις:
- οι συγκλητικοί
- οι ιππείς
ΟΙ ΣΥΓΚΛΗΤΙΚΟΙ
Οι συγκλητικοί (senatores) είναι η νέα αριστοκρατική τάξη. Άνθρωποι, οι οποίοι κατείχαν οι ίδιοι, ή οι πρόγονοί τους, κάποιο ανώτατο αξίωμα. Είναι ιδιοκτήτες μεγάλων αγροκτημάτων. Η ανάληψη των αξιωμάτων γινόταν με εκλογές → άρα είχαν ανάγκη την ψήφο του λαού. Η εκλογή σε κάποιο αξίωμα εξασφάλιζε την ένταξη στη σύγκλητο. Οι συγκλητικοί ήταν μία κλειστή κοινωνική ομάδα.
ΟΙ ΙΠΠΕΙΣ
Μετά τις κατακτήσεις οι ιππείς ονομάζονταν αυτοί που μπορούσαν να στρατεύονται στο ιππικό λόγω της περιουσίας τους. Ασχολούνταν με τις επιχειρήσεις, το εμπόριο, την τοκογλυφία, και την ανάληψη δημοσίων έργων.
Η πιο επικερδής επιχείρηση ήταν του δημοσιώνη → δηλαδή νοίκιαζε από το κράτος το δικαίωμα της είσπραξης των φόρων από τις επαρχίες ή την εκμετάλλευση των μεταλλείων ή των λιμανιών.
Οι δημοσιώνες προκατέβαλαν τους φόρους στο κράτος και στη συνέχεια πουλούσαν τα δικαιώματά τους στους τελώνες, που προσπαθούσαν να εισπράξουν τους φόρους με υψηλό κέρδος και σκληρό τρόπο από τον λαό. Οι ιππείς δεν ήταν ευγενούς καταγωγής και δεν μπορούσαν να καταλάβουν ανώτατα δημόσια αξιώματα και γι’ αυτό ήταν σε αντιπαράθεση με τους συγκλητικούς.
ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ
Οι μεγάλες κατακτήσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της δουλείας. Οι Ρωμαίοι στρατηγοί αιχμαλώτιζαν κατά χιλιάδες τους κατοίκους των κατακτημένων περιοχών. Τους αναλάμβαναν οι δουλέμποροι, κυρίως στα λιμάνια της Ανατολής. Το δουλεμπόριο ήταν μία πολύ επικερδής επιχείρηση λόγω της ανάπτυξης των μεγάλων επιχειρήσεων και των γαιοκτημονιών.
Πολλοί σκλάβοι εκπαιδεύονταν ως μονομάχοι, οι γνωστοί gladiatores, για να προσφέρουν θέαμα στα αμφιθέατρα της ρωμαϊκής επικράτειας.
Η συμπεριφορά των Ρωμαίων απέναντι στους σκλάβους ήταν πολύ σκληρή, γι’ αυτό και σημειώθηκαν πολλές εξεγέρσεις δούλων. Όλες οι εξεγέρσεις των δούλων καταπνίγηκαν στο αίμα. Η γνωστότερη εξέγερση δούλων στην αρχαία Ρώμη ήταν αυτή του Σπάρτακου, ενός δούλου από την Θράκη. Ο στρατός των δούλων κατάφερε να νικήσει τις ρωμαϊκές λεγεώνες αρκετές φορές, όμως μετά την ήττα τους στη Νότια Ιταλία το 71 π.Χ. οι 6.000 επιζώντες δούλοι σταυρώθηκαν κατά μήκος της Αππίας οδού (via Appia).
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό μπορεί να αναζητηθεί εδώ)
