fraplytas's blog

Άλλος ένας ιστότοπος Blogs.sch.gr

Εννοιολογικοί Χάρτες – Εκπαιδευτική αξιοποίηση

Δεκ 201916

Εκπαιδευτική Αξιοποίηση

Οι Γουλή, Γόγουλου & Γρηγοριάδου (2006)  παραθέτουν κάποιες από τις πολλές πιθανές χρήσεις των εννοιολογικών χαρτών στην εκπαιδευτική διαδικασία όπως:

  • κατασκευή ενός χάρτη αποκλειστικά από τους μαθητές
  • διόρθωση ενός δοσμένου χάρτη, κάνοντας τις απαιτούμενες τροποποιήσεις και διαγραφές στις έννοιες που απεικονίζονται και στις σχέσεις μεταξύ τους.
  • επέκταση ενός δομημένου χάρτη εννοιών, προσθέτοντας νέες έννοιες και συνδετικές λέξεις
  • συμπλήρωση ενός δοσμένου ημισυμπληρωμένου χάρτη με έννοιες και συνδέσμους.
  • οποιοσδήποτε συνδυασμός από τα πιο πάνω.

Για τον Εκπαιδευτικό οι Εννοιολογικοί χάρτες αποτελούν:

Μέσο οργάνωσης και παρουσίασης του μαθήματος στην τάξη Ο εκπαιδευτικός μπορεί να οργανώσει το υλικό των μαθημάτων και να παρουσιάσει σύνθετες επιστημονικές έννοιες με περισσότερη αποτελεσματικότητα και αξιοπιστία, χρησιμοποιώντας εννοιολογικούς χάρτες.

Μερικές πιθανές χρήσεις:

  • να δίνεται στους μαθητές ολοκληρωμένος χάρτης και να αναλύεται από τον εκπαιδευτικό
  • οι έννοιες να τοποθετούνται ή να εμφανίζονται σταδιακά ανάλογα με το επίπεδο ιεραρχίας τους και να συνδέονται μεταξύ τους με κατάλληλες συνδετικές λέξεις ή φράσεις δημιουργώντας έτσι σχετικές προτάσεις. Σε αυτό το στάδιο θα μπορούσαν να εμπλουτιστούν ηλεκτρονικά  με εικόνες, υπερσυνδέσμους, κ.ά. καθώς η οπτικοποίηση και η εικονική αναπαράσταση της πληροφορίας διευκολύνει την μάθηση καλλιεργώντας την αντίληψη, την παρατήρηση, τη μνήμη και την φαντασία (Ράπτης & Ράπτη, 2001)
  • να δίνεται ένας ολοκληρωμένος εννοιολογικός χάρτης στο τέλος ως σύνοψη του μαθήματος

Διαγνωστικό εργαλείο για την ανίχνευση και αναπαράσταση των πρότερων γνώσεων. Η ερευνητική ομάδα του Joseph Novak στο Cornel διαπίστωσε ότι ένα σημαντικό πλεονέκτημα της εννοιολογικής χαρτογράφησης είναι η δυνατότητα ανίχνευσης παρανοήσεων. Μέσα από τους εννοιολογικούς χάρτες που σχεδιάζουν οι μαθητές ο εκπαιδευτικός μπορεί να διακρίνει τις ερμηνείες ή τις παρερμηνείες που εμποδίζουν την αναδόμηση των πρότερων γνώσεων και «καθιστούν την εκπαίδευση ατελέσφορη» και να προσαρμόσει τις διδακτικές τακτικές του για να διευκολύνει την απόκτηση της νέας γνώσης.

Εργαλείο αξιολόγησης της μάθησης και της εξέλιξης της γνωστικής αλλαγής, μετά τη διδακτική παρέμβαση. Η χρήση τους ως κριτήριο αξιολόγησης των μαθητών είναι ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα της χρήσης Εννοιολογικής Χαρτογράφησης κατά την μαθησιακή διαδικασία, καθώς αποτελούν αξιόπιστα και αποτελεσματικά εργαλεία αξιολόγησης της μάθησης και βοηθούν στον έλεγχο και την επίγνωση της όλης διαδικασίας (Φορτούνη, Τ., Κοµµατάς, Ν., Αλεξανδράτος, Γ., Ράπτη, Α. ,2006) Οι εκπαιδευτικοί παρακολουθώντας τους εννοιολογικούς χάρτες των παιδιών μπορούν να εντοπίσουν τις αδυναμίες και ελλείψεις τους, καθώς και να προσαρμόσουν τα μαθήματα τους κατάλληλα. Οι Εννοιολογικοί Χάρτες ως βοήθημα αξιολόγησης για τον εκπαιδευτικό μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ποικίλους τρόπους όπως:

  • να δίνεται στους μαθητές ένας ελλιπής χάρτης εννοιών και να τους ζητείται να συμπληρώσουν τα κενά
  • να τους δίνεται ένας κατάλογος εννοιών και να πρέπει να δημιουργήσουν τον Εννοιολογικό Χάρτη.
  • μέσα από ένα κείμενο το οποίο περιέχει έννοιες να δημιουργήσουν τον δικό τους Χάρτη
  • να δίνεται ο Χάρτης Εννοιών από τον εκπαιδευτικό και να ζητείται από τους μαθητές να  «μεταφράσουν» το κείμενο ή μέσα από έναν κατάλογο από έννοιες να γίνει επιλογή αυτών που είναι χρήσιμες.

Για τον μαθητή οι Εννοιολογικοί χάρτες:

Προσανατολίζουν την προσοχή του μαθητή κατά τη διάρκεια της παράδοσης στα κύρια σημεία και στη σύνδεσή τους με τις λεπτομέρειες (Novak,2002) με αποτέλεσμα να μαθαίνουν καλύτερα.

Αξιοποιούνται στις  σημειώσεις  από  την  παράδοση  και  από  το  βιβλίο, ενισχύοντας  τη  μνήμη  τους  και απαιτώντας  λιγότερο  χρόνο  για  μελέτη

Η υιοθέτηση της δημιουργίας εννοιολογικών χαρτών από τον μαθητή (με την ενθάρρυνση και προτροπή του εκπαιδευτικού) κατά τη διάρκεια της μελέτης, αναπτύσσει την μεταγνώση (να μαθαίνει πώς να μαθαίνει) και την επίγνωση των διαδικασιών μάθησης. Ο Bloom (1956)  αναφέρει πως οι Χάρτες Εννοιών είναι εργαλεία τα οποία βοηθούν το παιδί να αντιληφθεί την δομή των γνώσεών του και τις διαδικασίες δόμησης της γνώσης, καθώς η χρήση των Εννοιολογικών Χαρτών απαιτεί από τον μαθητή να λειτουργήσει σε όλα τα επίπεδα της πυραμίδας του Bloom (γνώση, κατανόηση, εφαρμογή, ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση). Παράλληλα οι Jonassen & Grabowski (1993), υποστηρίζουν ότι οι Εννοιολογικοί χάρτες αφενός παρέχουν τη θεμελιώδη βάση και αφετέρου περιγράφουν πώς η προγενέστερη γνώση διασυνδέεται και αναπτύσσεται ή μετασχηματίζεται , δίνοντας στους μαθητές  επιπλέον τη δυνατότητα να παρατηρούν τις αλλαγές που υπόκειται η γνωστική αυτή δόμηση μέσα στο χρόνο.

από κάτω από: Χωρίς κατηγορία| | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Εννοιολογικοί Χάρτες – Εκπαιδευτική αξιοποίηση    

Τα σχόλια είναι κλειστά.

Σκακιστική άσκηση

Translate

Πρόσφατα σχόλια



Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων