Το μπλοκάκι του Χημικού

Η Δομή του ατόμου

Στη χημεία και τη φυσική, το άτομο (ετυμ. = άτμητο < α στερητ. + τέμνω) είναι το μικρότερο σωματίδιο ενός χημικού στοιχείου το οποίο διατηρεί τις χημικές ιδιότητες του στοιχείου. Η σύλληψη της ιδέας της έννοιας του ατόμου, οφείλεται στον Δημόκριτο που γεννήθηκε τον 5^ο  αιώνα π.Χ. στα Άβδηρα της Θράκης.

Ο 20ός αιώνας υπήρξε ένας σημαντικός αιώνας για τις φυσικές επιστήμες, γιατί, από την αυγή του κιόλας, ξεδιάλυνε το μυστήριο της δομής του ατόμου. Η επιστημονική κοινότητα της εποχής αποδέχτηκε ότι το άτομο είναι ένα σύστημα, που αποτελείται από τα εξής «υποατομικά σωματίδια»:

1. Τα πρωτόνια που είναι θετικά φορτισμένα σωματίδιο και συμβολίζονται με p⁺

2. Τα νετρόνια που δεν έχουν φορτίο και συμβολίζονται με n. Ένα νετρόνιο έχει περίπου ίδια μάζα με ένα νετρόνιο
   

3. Τα ηλεκτρόνια που είναι αρνητικά φορτισμένα σωματίδια και συμβολίζονται με e^–. Ένα ηλεκτρόνιο έχει μάζα περίπου 2000 φορές μικρότερη από ένα νετρόνιο ή ένα πρωτόνιο.
   

Τα πρωτόνια και τα νετρόνια σχηματίζουν τον πυρήνα ενώ τα ηλεκτρόνια κινούνται γύρω από τον πυρήνα σε διάφορες τροχιές, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.

Τα άτομα των διαφόρων χημικών στοιχείων διαφέρουν στον αριθμό των υποατομικών σωματιδίων που περιέχουν.

Έτσι για παράδειγμα, ενώ το άτομο του Οξυγόνου αποτελείται από

8 πρωτόνια, 8 νετρόνια και 8 ηλεκτρόνια,

ενώ το άτομο του Καλίου αποτελείται από

19 πρωτόνια, 20 νετρόνια και 19 ηλεκτρόνια.

Προσπαθήστε να απαντήσετε στις ερωτήσεις της παρακάτω φόρμας που αφορούν στις βασικές γνώσεις για τη δομή του ατόμου και τα υποατομικά σωματίδια:

Ερωτήσεις για τη δομή του ατόμου

Ατομικός και Μαζικός Αριθμός

Ο αριθμός των πρωτονίων σε ένα άτομο (ο λεγόμενος ατομικός αριθμός) καθορίζει το στοιχείο του ατόμου, είναι δηλαδή κατά κάποιο τρόπο η ταυτότητά του

Ο μαζικός αριθμός είναι το άθροισμα των νετρονίων (n) και πρωτονίων (p) που περιέχονται στον πυρήνα του ατόμου ενός χημικού στοιχείου.

Παρακολουθήσετε το παρακάτω βίντεο από το κανάλι του Youtube xhmikos.gr

Δείτε κάποια λυμένα παραδείγματα στο link που ακολουθεί

Λυμένα παραδείγματα

Προσπαθήστε να συμπληρώσετε τις παρακάτω ασκήσεις που είναι σχετικές με τον ατομικό και το μαζικό αριθμό (δε χρειάζεται να μου τις στείλετε)

Ασκήσεις στον ατομικό και μαζικό αριθμό σε μορφή word

Ασκήσεις στον ατομικό και μαζικό αριθμό σε μορφή pdf

Ελέγξετε τις απαντήσεις σας κάνοντας κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο

Απαντήσεις στις ασκήσεις για τον ατομικό και μαζικό αριθμό

Εφόσον μελετήσατε τη θεωρία του μαθήματος, προσπαθήστε να απαντήσετε στις ερωτήσεις της παρακάτω φόρμας:

Ερωτήσεις σχετικές με τον Ατομικό και Μαζικό Αριθμό

Ιόντα

Κάτω από ορισμένες συνθήκες τα άτομα παίρνουν ή χάνουν ηλεκτρόνια και μετατρέπονται σε φορτισμένα σωματίδια, που ονομάζονται ιόντα. Όταν ένα άτομο πάρει ηλεκτρόνια, μετατρέπεται σε αρνητικό ιόν, που ονομάζεται ανιόν, ενώ, όταν χάσει ηλεκτρόνια, μετατρέπεται σε θετικό ιόν, που
ονομάζεται κατιόν.

Μια μικρή ιστορία για την προέλευση του όρου ιόν

Ο Μάικλ Φαραντέι, το 1834 ήταν δυσαρεστημένος με τους όρους που είχε στη διάθεσή του για την περιγραφή της χημικής αποσύνθεσης υπό την επίδραση ηλεκτρικού ρεύματος και απευθύνθηκε στον William Whewell ο οποίος για να κάνει πιο αναγνωρίσιμη την πολική φύση της διαδικασίας, επινόησε τους όρους άνοδος και κάθοδος για τα δύο ηλεκτρόδια και τους όρους ανιόν, κατιόν και ιόν για τα εμπλεκόμενα σωματίδια χρησιμοποιώντας την ουδέτερου γένους μετοχή του αρχαιοελληνικού ρήματος εἶμι (ἰών, ἰοῦσα, ἰόν), το οποίο σημαίνει «πηγαίνω», θέλοντας να εξηγήσει γιατί τα (άγνωστης φύσεως τότε) σωματίδια πήγαιναν προς την άνοδο ή την κάθοδο όταν γινόταν ηλεκτρόλυση διαλύματος

Προσπαθήστε να απαντήσετε στις ερωτήσεις της παρακάτω φόρμας που είναι σχετικές με τα ιόντα, τον Ατομικό και Μαζικό Αριθμό:

Ιόντα – Ατομικός και Μαζικός Αριθμός