Φτάσαμε στο τέλος και της φετινής σχολικής χρονιάς. Όλοι οι συνάδελφοι ετοίμαζαν κάτι για την καλοκαιρινή γιορτούλα μας. Κάποιοι θα παρουσίαζαν κάτι σχετικό με ένα από τα προγράμματα που πραγματοποίησαν μέσα στη χρονιά. Ένας από αυτούς ήμουν κι εγώ. Σκέφτηκα να κάνουμε κάτι σχετικό με το πρόγραμμα συναισθηματικής νοημοσύνης που δουλεύαμε φέτος. Τελικά κατέληξα να κάνω  ένα μικρό θεατρικό σχετικά με τα συναισθήματα. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα ένα βιντεάκι που τιτλοφορούνταν «Το νησί των συναισθημάτων» με μουσική επένδυση Μάνου Χατζηδάκι με το κομμάτι «Το βαλς των χαμένων ονείρων». Μου άρεσε ο τίτλος και το παρακολούθησα. Μου άρεσε και η υπόθεση. Έτσι λοιπόν το κατέγραψα και επειδή χρειαζόμουν και άλλους ρόλους για τα παιδιά μου, πρόσθεσα λόγια και για άλλα συναισθήματα.

Το διάβασα στα παιδιά, τους άρεσε και αρχίσαμε την προετοιμασία. Τα παιδιά έδιναν ιδέες για το σκηνικό και την εμφάνισή τους. Ετοιμάσαμε λοιπόν τα καραβάκια μας, τα ψαράκια για τη θάλασσα, γλάρους, το δέντρο των συναισθημάτων κι αρχίσαμε τις πρόβες. Η γιορτούλα μας ήταν πολύ ωραία κι εμείς πιστεύω επίσης.

Οι πρόβες μας

Η γιορτή                                                                                                            

Το κείμενο του θεατρικού μας όπως το διαμόρφωσα.

Το νησί των συναισθημάτων

Αφηγητής 1:  Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένα νησί στο οποίο ζούσαν όλα τα συναισθήματα  κι όλες οι ανθρώπινες ιδιότητες: η Ευτυχία, η Λύπη, η Αλαζονεία, η Αγάπη, ο Θυμός, η Γνώση κ.α.

Αφηγητής 2: Μια μέρα έμαθαν ότι το νησί τους θα βούλιαζε κι έτσι όλοι επισκεύασαν τις βάρκες τους κι άρχισαν να φεύγουν.

Η αγάπη ήταν η μόνη που έμεινε πίσω. Ήθελε να αντέξει ως την τελευταία στιγμή.

Αφηγητής 1: Όταν το νησί άρχισε να βυθίζεται πια, η Αγάπη αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια.

Βλέπει τον Πλούτο που περνούσε με μια λαμπρή θαλαμηγό. Η Αγάπη τον ρώτησε:

Αγάπη: Πλούτε, μπορείς να με πάρεις μαζί σου;

Πλούτος: Όχι, δεν μπορώ. Έχω ασήμι και χρυσάφι στο σκάφος μου και δεν υπάρχει χώρος για σένα.

Αφηγητής 2: Η Αγάπη τότε αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια από την Αλαζονεία, που επίσης περνούσε μπροστά της με ένα πανέμορφο σκάφος.

Αγάπη: Σε παρακαλώ, βοήθησέ με!

Αλαζονεία: Δεν μπορώ να σε βοηθήσω, Αγάπη. Είσαι μούσκεμα και θα μου χαλάσεις το όμορφο σκάφος μου.

Αφηγητής 1: Η Αγάπη απόμεινε να την κοιτάζει. Σε λίγο άκουσε ένα θόρυβο παραδίπλα της. Ήταν ο Θυμός που έριχνε με νεύρο τα πράγματά του στη βάρκα του.

Αγάπη: Θυμέ, μπορώ να έρθω μαζί σου;

Θυμός: Σας βαρέθηκα όλους. Δε θέλω να μιλήσω ούτε να βλέπω κανέναν σας.

Αφηγητής 1: Απάντησε ο Θυμός και έβαλε μπρος τη βάρκα του κι έφυγε φουριόζος.

Αφηγητής 2:  Η Λύπη ήταν πιο πέρα κι έτσι η Αγάπη αποφάσισε να ζητήσει από αυτήν βοήθεια.

Αγάπη: Λύπη, άφησέ με να έρθω μαζί σου!

Λύπη : Ω, Αγάπη, είμαι τόσο λυπημένη που θέλω να μείνω μόνη μου!

Αφηγητής 2 : Η Ευτυχία πέρασε μπροστά από την Αγάπη, αλλά κι αυτή δεν της έδωσε σημασία.

Ευτυχία: Ω, μα είμαι τόσο ευτυχισμένη! Τόσο ευτυχισμένη!

Αφηγητής 1: Η Αγάπη τότε γύρισε δεξιά κι αριστερά το κεφάλι της μήπως δει κάποιον άλλον. Μπροστά της εμφανίστηκε τρεχάτο το Άγχος. Η Αγάπη έτρεξε να το προλάβει.

Αγάπη: Άγχος, άγχος, άκουσέ με! Θα με πάρεις μαζί σου;

Άγχος : Συγγνώμη, Αγάπη! Φοβάμαι μήπως δεν προλάβω να φύγω και η βάρκα μου είναι τόσο μικρή! Δεν χωράμε δύο, θα βουλιάξουμε!

Αφηγητής 2 : Έτσι έφυγε και το άγχος. Η μόνη που  είχε μείνει ακόμη  στο νησί ήταν η ζήλεια. Βλέπετε ήθελε να κάνει τη βάρκα της πιο ωραία από όλες τις άλλες.

Την πλησίασε η Αγάπη και της είπε:

Αγάπη : Ζήλια, σε παρακαλώ, πάρε με μαζί σου και θα στο ανταποδώσω.

Ζήλια : Να’ σαι καλά Αγάπη, αλλά δε χρειάζομαι τη βοήθειά σου. Εξάλλου τι έχεις εσύ που δεν το έχω κι εγώ; Βρες κάποιον άλλο να σε βοηθήσει.

Αφηγητής1 : Κι εκεί που είχε αρχίσει να πιστεύει ότι δε θα μπορέσει να φύγει και θα πεθάνει μόνη της στο νησί, ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή.

Χρόνος : Αγάπη, έλα προς τα εδώ! Θα σε πάρω εγώ μαζί μου!

Αφηγητής2 : Ήταν ένας πολύ ηλικιωμένος κύριος που η Αγάπη δε γνώριζε, αλλά ήταν γεμάτη από τέτοια χαρά κι ευγνωμοσύνη που ξέχασε να ρωτήσει το όνομά του.

Αφηγητής1 : Όταν έφτασαν στη στεριά, ο κύριος πήρε το δρόμο του και έφυγε. Η Αγάπη γνωρίζοντας πόσα χρωστούσε στον κύριο που τη βοήθησε θέλησε να μάθει το όνομά του. Ρώτησε τότε τη Γνώση που την είδε μπροστά της.

Αγάπη: Γνώση, ποιος με βοήθησε;

Γνώση: Ο Χρόνος.

Αγάπη: Γιατί με βοήθησε ο Χρόνος;

Αφηγητής2: Τότε η Γνώση χαμογέλασε και με τη βαθειά σοφία της είπε:

Γνώση: Γιατί μόνο ο χρόνος μπορεί να καταλάβει πόσο μεγάλη σημασία έχει η Αγάπη.

Μια άλλη ενότητα στη συναισθηματική νοημοσύνη είναι το θέμα της ακρόασης. Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να ακούμε για να είμαστε καλοί ακροατές και καλοί συνομιλητές σε μια συζήτηση. Όπως πάντα με συζήτηση και παιχνίδι δουλέψαμε κι αυτό το θέμα. Προσπαθώντας να ανιχνεύσουμε τα συστατικά της καλής ακρόασης είπα στα παιδιά ότι θα κάνουμε τρεις σύντομες ασκήσεις.  Χωρίστηκαν σε ζευγάρια, όπως ήθελαν και τους ζήτησα στην αρχή να αφηγηθούν ο ένας στον άλλον ταυτόχρονα κάτι από τις διακοπές τους. Στο τέλος έπρεπε να πει ο καθένας τι κατάφερε να καταλάβει από αυτά που έλεγε ο συνομιλητής του και πώς αισθάνθηκε.

Κατόπιν θα προσπαθούσαν με γυρισμένες τις πλάτες να πουν τι τους αρέσει να κάνουν. Στο τέλος της άσκησης είπαν πώς τους φάνηκε αυτή η επικοινωνία τους, εντοπίσαμε ποιο ήταν το πρόβλημα και συνειδητοποιήσαμε ότι σε μια συζήτηση είναι πολύ σημαντικό να βλέπουμε τον άλλον για να μπορούμε να καταλάβουμε καλά όσα μας λέει- μια και δε μιλάει μόνο το στόμα μας, όπως είδαμε στην προηγούμενη ενότητα, αλλά και το σώμα μας με τις εκφράσεις του- και επίσης γιατί το να βλέπεις τον άλλον δείχνει ότι τον προσέχεις και τον εκτιμάς.

Η τελευταία άσκηση ήταν να καθίσουν ο ένας απέναντι από τον άλλον και να πουν με τη σειρά για ένα ζώο που αγαπούν ή για ό,τι άλλο ήθελαν και στο τέλος να πει ο καθένας τα βασικά σημεία της αφήγησης του άλλου. Μετά την ολοκλήρωση κι αυτής της άσκησης είπαν πότε ευχαριστήθηκαν τη συζήτησή τους και τι ήταν αυτό που τους έκανε να αισθανθούν έτσι. Συνοψίσαμε αυτά που επισημάναμε ύστερα από την ολοκλήρωση κάθε άσκησης και φτιάξαμε την αφίσα της καλής ακρόασης.

Συνεχίζοντας το πρόγραμμα συναισθηματικής νοημοσύνης μιλήσαμε για τη σημασία και τη δύναμη των λέξεων που χρησιμοποιούμε, όταν μιλάμε. Με βάση το βιβλίο της Ελίζαμπεθ Βέρντικ «Οι λέξεις δεν είναι για να πληγώνουν» κουβεντιάσαμε και κάναμε κάποιες δραστηριότητες, οι οποίες μας βοήθησαν να εξωτερικεύσουμε τις δικές μας καλές ή άσχημες εμπειρίες.

Πρώτα διαβάσαμε το βιβλίο. Κατά την ανάγνωσή του τα παιδιά έλεγαν πολλές δικές τους λέξεις ανάλογες με το ύφος της συγγραφέα. Αυτές τις λέξεις τις κατέγραφα. Ακολούθησε συζήτηση, στην οποία τα παιδιά εξέφρασαν προσωπικές τους εμπειρίες με περιστατικά που είτε τους έκαναν να χαρούν είτε τους πλήγωσαν. Κυκλώσαμε με κίτρινο μαρκαδόρο- το χρώμα το επέλεξαν τα παιδιά – τις λέξεις που μας κάνουν να χαμογελούμε, όταν τις ακούμε και με κόκκινο- επίσης το χρώμα το διάλεξαν τα παιδιά- τις λέξεις που μας πληγώνουν.

Τελειώνοντας την ανάγνωση ζήτησα από τα παιδιά να γράψουν σε ένα χαρτί τρεις λέξεις που τους έχουν πει και τους άρεσε να που τις άκουσαν και τρεις λέξεις που δεν τους άρεσαν. Διαβάσαμε τα χαρτάκια τους και μαζί με τις λέξεις που κατέγραφα, όταν διαβάζαμε το βιβλίο κάναμε δυο πίνακες αναφοράς με τις «Λέξεις που χαμογελούν» και τις «Λέξεις που πληγώνουν». Αυτοί οι πίνακες χρησιμεύουν όντως ως πίνακες αναφοράς. Κάθε φορά που κάποιο παιδί θα μιλήσει άσχημα σε κάποιον συμμαθητή του, κάποιος άλλος του υποδεικνύει τους πίνακες και του λέει: «Δε μιλάμε έτσι. Το λέει και στην αφίσα!»

Επισημάναμε επίσης το γεγονός ότι πολλές φορές δε μιλάει το στόμα μας κι όμως ο άλλος καταλαβαίνει τι θέλουμε να πούμε μόνο από τις κινήσεις του σώματός μας ή τους μορφασμούς του προσώπου μας. Μοίρασα στα παιδιά μια φωτοτυπία με εικόνες ανθρώπων σε διάφορες στάσεις και αναγνωρίσαμε συναισθηματικές καταστάσεις. Κατόπιν παίξαμε ένα παιχνίδι παντομίμας. Ψιθύρισα σε κάθε παιδί ένα συναίσθημα (χαρά, λύπη, άγχος, αγωνία, περιέργεια, θυμό, αδιαφορία, κοροϊδία κ.α.) και αυτό έπρεπε να το απεικονίσει με παντομίμα. Μόλις έδωσα το σύνθημα καθένας απεικόνισε το συναίσθημα που του είχα πει ενώ άρχισαν να κινούνται ελεύθερα στο χώρο. Με το χτύπημα από το τυμπανάκι σταμάτησαν και καθένας παρατήρησε αυτόν που βρισκόταν πιο κοντά του και μετά έλεγε ένας ένας τι πίστευε ότι απεικόνιζε ο άλλος.

Παίξαμε επίσης το γνωστό παιχνίδι «Σπασμένο τηλέφωνο» και στο τέλος συζητήσαμε πώς πολλές φορές αυτά που φτάνουν στα αυτιά μας σαν λόγια του άλλου πολλές φορές είναι σαν τις λέξεις από το «σπασμένο τηλέφωνο», δηλαδή παραποιημένες και προκαλούν άδικες παρεξηγήσεις.

Τα παιδιά συνειδητοποίησαν τη δύναμη των λέξεων και των εκφράσεων στην επικοινωνία και προσπαθούν πραγματικά να βελτιώνονται.

Φέτος στην ώρα της ευέλικτης ζώνης ασχολούμαστε με θέματα συναισθηματικής νοημοσύνης. Τώρα δουλεύουμε τη φιλία. Ξεκινήσαμε με κουβέντα για το αν είναι σημαντικό να έχει κανείς φίλους και γιατί, ποιος είναι καλός φίλος, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του και φτιάξαμε τον ήλιο της φιλίας.

Πώς όμως μπορούμε να αποκτήσουμε φίλους;

Κουβεντιάσαμε και προτείναμε τρόπους που μας βοηθούν να αποκτήσουμε φίλους

π.χ.  να μιλάμε όμορφα , να  μοιραζόμαστε τα πράγματά μας, να βοηθάμε, να χαιρετάμε πρώτοι, να κρατάμε μυστικά κ.α.

Μερικές δραστηριότητες που κάναμε σχετικά με αυτά που συζητήσαμε:

Μοίρασα μετά χαρτάκια σε κάθε ομάδα που έγραφαν κάποιον τρόπο απ΄ αυτούς που είπαν ή και άλλον. Έπειτα η κάθε ομάδα θα έπρεπε με παντομίμα να παρουσιάσει στους υπόλοιπους τι έλεγε το χαρτάκι της και οι άλλοι να καταλάβουν, να το βρουν και να το πουν. Έτσι σκέφτονταν και προσομοίωναν στιγμές από τα παιχνίδια τους ή τη συναναστροφή τους γενικά. Μ΄ αυτό τον τρόπο έπαιρναν το ρόλο και του “δυνατού” και του “αδύνατου”                       π.χ. Να ξέρεις να χάνεις στο παιχνίδι    ή     Να βοηθάς όποιον το χρειάζεται   κ.α.

Στη συνέχεια αφού επεξεργάστηκα κάποιες φωτογραφίες που τράβηξα από την παντομίμα, έγραψα από κάτω αυτό που έγραφε το χαρτάκι τους και η κάθε ομάδα έβαψε το δικό της και φτιάξαμε ένα κολάζ με 5 τρόπους που μας βοηθούν να γίνουμε φιλικοί.

Την περσινή χρονιά με τα παιδιά της Δ΄τάξης πραγματοποιήσαμε πρόγραμμα για τη φιλία με τίτλο ¨Ποιος είναι φίλος μου¨ στις ώρες της Ευέλικτης Ζώνης. Τα παιδιά συμμετείχαν με μεγάλο ενθουσιασμό, δούλεψαν με διάθεση, χάρηκαν τις συζητήσεις και τις δραστηριότητες, δέθηκαν περισσότερο μεταξύ τους, συνειδητοποίησαν σημαντικά πράγματα γύρω από ένα τόσο σπουδαίο θέμα για την ηλικία τους , αλλά και για κάθε ηλικία.

Σας παραθέτουμε συνοπτικά τη δουλειά μας μέσα από μια παρουσίαση που ετοίμασα στο τέλος και την οποία μαζί με όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες και φωτογραφίες της χρονιά τους την έδωσα ως αναμνηστικό με τη λήξη της σχολικής χρονιάς.