Αρχική » νεοελληνική γλώσσα » Φιλία Αριστοτέλης: Φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν ενοικουμένη

Ξεκινήστε εδώ

Φιλία Αριστοτέλης: Φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν ενοικουμένη

Σ ένα ταξίδι στο σύμπαν ο μικρός πρίγκιπας του Σαιντ Εξπερύ  συναντά την αλεπού και της ζητά να γίνουν φίλοι. Τότε εκείνη του απαντά πως πρέπει πρώτα να τη δαμάσει. Τι σημαίνει αυτό,  ρωτά ο μικρός πρίγκιπας κι εκείνη του απαντά: « Να με δαμάσεις σημαίνει κάτι από καιρό ξεχασμένο, σημαίνει να εξοικειωθούμε. Για την ώρα δεν είσαι για μένα παρά ένα μικρό αγόρι, δε σε χρειάζομαι και δε με χρειάζεσαι. Κι εγώ δεν είμαι για σένα παρά μια αλεπού. Αλλά αν με δαμάσεις, θα γίνεις για μένα μοναδικός στον κόσμο  κι εγώ μοναδική για σένα.» Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, αληθινή φιλία προϋποθέτει αμοιβαία κατανόηση και εμπιστοσύνη και υποστήριξη,  η οποία μπορεί να κατακτηθεί μόνο μακροχρόνια  και στη βάση κοινών εμπειριών. Συνεπώς πραγματικούς φίλους μπορεί να έχει κανείς πολύ λίγα πρόσωπα. Για εμβαθύνουμε ακόμη περισσότερο,  θα αναφέρουμε και την άποψη του Αριστοτέλη για τη φιλία. Η γνήσια φιλία είναι η συνάντηση δύο ανθρώπων πάνω στον ίδιο άξονα αξιών, μια συνάντηση που ενισχύεται με δεσμούς αγάπης.

Φυσικά, η εκδοχή του Εξπερύ για τη φιλία είναι ρομαντική και του Αριστοτέλη ιδανική .  Μια τέτοια αντίληψη για τη φιλία δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες συνθήκες.  Οι σύγχρονες  φιλίες δε οικοδομούνται με μόνο κίνητρο την ανάγκη για οικειότητα τη συντροφικότητα και την ηθική ολοκλήρωση. ‘Ενα πλήθος ψυχοκοινωνικών αναγκών  συμβάλλουν στην οικοδόμησή της. Καταρχάς οι φιλικές σχέσεις αναζητούνται  με σκοπό την αγάπη η οποία  παρέχει στα άτομα ασφάλεια και επιβεβαιώνει την αξία τους. Βέβαια τα συναισθήματα συντροφικότητας, αμοιβαίας υποστήριξης και εμπιστοσύνης  αποτελούν σημαντικό κίνητρο γιατί μειώνουν την  αβεβαιότητά μας, και συμβάλλουν στην ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών. Παράλληλα, οι φίλοι είναι μέτρο αξιολόγησης της προσωπικότητας του ατόμου. Ο φίλος μας, είναι ο άλλος μας εαυτός, αλλά δεν αποτελεί απλή αντανάκλασή μας. Η διατομική σύγκριση πεποιθήσεων και στάσεων μεταξύ των φίλων ενισχύει τις ικανότητες κατανόησης και αυτοαξιολόγησης.  Κατ’ επέκταση, μπορούμε να υποθέσουμε ότι για πολλούς ανθρώπους  η επιλογή των φίλων συχνά καθορίζεται σε συνάρτηση με τον αντίκτυπο που θα έχουν τα χαρακτηριστικά των φίλων στη δική τους δημόσια εικόνα. Δεν είναι τυχαία η ρήση, δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι. Τέλος, οι φίλοι περνούν πολύ χρόνο μαζί και μοιράζονται πηγές χαλάρωσης και διασκέδασης και συνεπώς πρέπει να έχουν κοινά ενδιαφέροντα. Εάλλου, πολλοί θα συμφωνούσαν ότι χαρακτηριστικά όπως το χιούμορ, η συναισθηματική θέρμη, η εξυπνάδα είναι στοιχεία πολύ ελκυστικά και κριτήρια επιλογής των φίλων. Συνοψίζοντας διαπιστώνουμε ότι η φιλική σχέση διαμορφώνει την κοινωνική ταυτότητα, συμπληρώνει τη δημόσια εικόνα,  εξασφαλίζει συναισθηματική ασφάλεια και μοίρασμα στιγμών ψυχαγωγίας.

Αναγνωρίζουμε λοιπόν, ότι, όταν έχεις φίλους βρίσκεσαι σε προνομιακή κατάσταση. Ωστόσο δε δημιουργείς φίλους  για αυτό, αν φιλικές σχέσεις έχουν αυτό το κίνητρο, εύκολα καταρρέουν. Για να μπορέσει ο σύγχρονος άνθρωπος να δημιουργήσει σταθερές και δημιουργικές φιλίες, πρέπει πρώτα να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα:   τι είναι σημαντικό στη ζωή, ποιο είναι  το νόημα της ευτυχίας, με ποιους  τρόπους με τους οποίους κατακτάται, τι ρόλο παίζουν στη ζωή του η απόλαυση και η διασκέδαση, τα συναισθήματα  και η  συντροφικότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν τις αληθινές αξίες και κατά βάθος τις επιθυμούν, αλλά η συμπεριφορά τους καθορίζεται από την απόλαυση. Για να μπορούμε να εκτιμήσουμε την αξία ενός αληθινού φίλου, την αξία ενός καλού ανθρώπου, πρέπει να είμαστε οι ίδιοι καλοί άνθρωποι. Παράλληλα ωστόσο δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τη σημασία που έχουν για τη ζωή και οι αισθητικές και οι υλικές απολαύσεις. Αν  η πραγματική  ευτυχία συνίσταται στο μέτρο ανάμεσα στην ικανοποίηση και τη στέρηση, τον έλεγχο και την απελευθέρωση και για την  αληθινή φιλία είναι απαραίτητη η ισορροπία.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια φιλική σχέση είναι χρήσιμη. Οι φίλοι είναι ο ένας για τον άλλον πολύ εξαιρετικά πρόσωπα και αναντικατάστατα και πολύτιμα. Το ερώτημα που πρέπει να θέτουμε δε αφορά τις ψυχοκοινωνικές λειτουργίες της φιλίας και τα κίνητρά της, όσο τα κριτήρια επιλογής αυτών ή των άλλων προσώπων. Με ποια κριτήρια αλήθεια επιλέγονται οι φίλοι στη σύγχρονη εποχή; Είναι άραγε αλήθεια ότι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη φιλία ως έναν τρόπο να κάνουν πιο ευχάριστη τη ζωή και να ικανοποιούν τις επιθυμίες τους; Όμως η αληθινή φιλία δεν οικοδομείται με στόχο την απόλαυση. Η απόλαυση οφείλει να είναι το αποτέλεσμα της αληθινής φιλίας.


Σχολιάστε

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς