ΑΦΙΞΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α΄- ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΕΠΤΑΝΗΣΩΝ (1864)
Μετά την έξωση του Όθωνα,
ορίζεται βασιλιάς από το 1863-1913 ο Γεώργιος Α΄.
Ταυτόχρονα η Αγγλία, υπό την πίεση
επτανήσιων επαναστατών παραχωρεί τα Επτάνησα στο ελληνικό κράτος (1863-64).
ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1864
Το σύνταγμα του 1844 θέσπιζε τη συνταγματική μοναρχία και ήταν συντηρητικό.
Το σύνταγμα του 1864 θέσπιζε τη βασιλευόμενη δημοκρατία:
– Βασίζεται στη δημοκρατική
αρχή δηλαδή αναγνωρίζει τη λαϊκή κυριαρχία.
– Ανώτατος άρχοντας ορίζεται ο
βασιλιάς.
– Νομοθετική εξουσία: βασιλιάς και Βουλή από κοινού.
– Εκτελεστική: βασιλιάς και υπουργοί (που διορίζει ο ίδιος)
– Δικαστική:
ανεξάρτητη
ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Α. Αλέξανδρος Κουμουνδούρος: δεσπόζει πολιτικά 1864-1881, διανέμει εθνικές γαίες σε ακτήμονες, εφαρμόζει αλυτρωτική πολιτική. Παύεται από το
Γεώργιο Α΄ γιατί ενεπλάκη στην Κρητική επανάσταση (1866-1869)
Β. Προβλήματα πολιτεύματος-κοινοβουλευτισμού: Πολίτες πιέζουν
πολιτικούς για διορισμούς στο δημόσιο (ρουσφετολογία), πελατειακές σχέσεις
βουλευτών και ψηφοφόρων, αναξιοκρατία ΑΛΛΑ ΚΥΡΙΩΣ αυθαίρετη παρέμβαση βασιλιά
στην πολιτική (παράγοντας πολιτικής αστάθειας).Κυβερνήσεις αρεσκείας του.
Γ. Χαρίλαος Τρικούπης : αντιτάχθηκε στις αυθαιρεσίες του βασιλιά με
το άρθρο του “Τις πταίει;”
και εισάγει την αρχή της δεδηλωμένης
( υποχρεώνει το βασιλιά να αναθέτει την κυβέρνηση σε πρόσωπο που έχει την ψήφο
εμπιστοσύνης της βουλής και όχι της δικής του αρεσκείας. Έτσι ενισχύθηκε η
λαϊκή αντιπροσωπεία και το δημοκρατικό στοιχείο του πολιτεύματος)
ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
Ως αποτέλεσμα της αρχής της δεδηλωμένης δεσπόζουν δυο
κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία
(τα μικρότερα διαλύονται ή ενσωματώνονται σε μεγάλα) : του Τρικούπη και του Δηλιγιάννη.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ
– Στόχοι : Δημιουργία σύγχρονου κράτους και οικονομικά ανεπτυγμένου,
μεγάλα έργα υποδομής (σιδηρόδρομος, διώρυγα Κορίνθου κ.α), αξιοκρατία
διορισμών, ανασυγκρότηση ένοπλων δυνάμεων, ειρηνική συμβίωση με οθωμανική
αυτοκρατορία
– Μέσα επίτευξης : βαριά φορολογία, δάνεια, κεφάλαια ομογενών.
ΘΕΣΕΙΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗ
– Ελαφριά φορολογία, υποστήριξη
μεσαίων/κατώτερων στρωμάτων, εύνοια προς τους οπαδούς του, αναξιοκρατία
(καταργεί τον τρικουπικό νόμο περί προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων)
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Το 1893 ο Τρικούπης κηρύττει την Ελλάδα υπό πτώχευση
Ο επόμενος πρωθυπουργός ο
Δηλιγιάννης εμπλέκεται στο κρητικό ζήτημα (Μεγάλη Ιδέα) που προκάλεσε τον
ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 στη Θεσσαλία.
ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1897
Η Ελλάδα υφίσταται:
– ταπεινωτική ήττα από τους
Τούρκους (αρχιστράτηγος ο διάδοχος Κωνσταντίνος)
– πληρωμή τεράστιας πολεμικής
αποζημίωσης στο σουλτάνο.
– την επιβολή επιτροπής Διεθνούς
Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ). Οι Δυνάμεις ανέλαβαν τη διαχείριση της ελληνικής
οικονομίας για να εξασφαλίσουν την αποπληρωμή του νέου δανείου που σύναψε η
Ελλάδα για την πολεμική αποζημίωση.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΕΩΣ ΤΟ 1908
– Η ήττα του 1898, η οικονομική
δυσπραγία και ο διεθνής οικονομικός έλεγχος, οι αυθαιρεσίες του βασιλιά
Γεωργίου Α’ στην πολιτική και στο στρατό διογκώνουν τη λαϊκή δυσφορία που
καταλήγει σε στρατιωτικό κίνημα (Γουδί
1909)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
- Ποιος
αναγορεύτηκε βασιλιάς των Ελλήνων μετά τον Όθωνα και από ποιους; - Γιατί
η Αγγλία πρόσφερε στο Γεώργιο τα Επτάνησα και πότε ενώθηκαν αυτά με το
ελληνικό κράτος; - Ποια
μορφή πολιτεύματος θεσπίστηκε με το σύνταγμα του 1864 και τι προβλέπει
αυτό ( το σύνταγμα ) για την άσκηση των εξουσιών; - Να
συγκρίνετε το σύνταγμα του 1864 με το σύνταγμα του 1844 ως προς τη μορφή
του πολιτεύματος, την άσκηση των εξουσιών, τα φιλελεύθερα στοιχεία. - Ποιος
πολιτικός δέσποζε την περίοδο 1864 – 1881 και ποια πολιτική εφάρμοσε; - Πώς
λειτουργούσε ο κοινοβουλευτισμός αυτή την περίοδο και ποιες ήταν οι αιτίες
αυτής της λειτουργίας; - Ποιος
εξέφρασε την αντίθεσή του στον τρόπο λειτουργίας του πολιτεύματος και πώς;
Ποια ήταν η στάση του βασιλιά; - Ποιο
σύστημα ονομάστηκε δικομματισμός και πώς προέκυψε; - Ποιοι
ήταν οι στόχοι της πολιτικής του Χαρίλαου Τρικούπη και ποιες οι κύριες
πλευρές της πολιτικής του; - Ποια μέτρα πήρε ο Χαρίλαος
Τρικούπης, για να εφαρμόσει το
πολιτικό του πρόγραμμα; - Ποιες ήταν οι πολιτικές θέσεις του
Θεόδωρου Δηλιγιάννη; - Σε ποια οικονομική κατάσταση βρισκόταν η
χώρα το 1893 και ποιο το αποτέλεσμα των εκλογών του 1895; - Ποια ήταν η κατάσταση της χώρας την
περίοδο 1895 – 1897; - Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897: πεδίο
επιχειρήσεων, αποτέλεσμα, συνέπειες για την Ελλάδα. - Ποια ήταν η στάση του λαού απέναντι στους
πολιτικούς και στα Ανάκτορα μετά την ήττα του 1897 και ποια η στάση του
βασιλιά στην πολιτική ζωή της χώρας;
16. Σε ποιο γεγονός οδήγησε η συνεχής
παρέμβαση του βασιλιά και των Ανακτόρων στην πολιτική ζωή και στη λειτουργία
των ενόπλων δυνάμεων;
