Η προσπάθειά μου για ένα trailer…

Το έβλεπα και δεν πίστευα στα μάτια μου. Η σκηνή εκτυλίχθηκε στις αρχές Αυγούστου, στην παραλία Μπογκατέλ τη Βαρκελώνης – μία απ’ αυτές που δημιουργήθηκαν το 1992 για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ακόμα είναι ολοκαίνουρια. Είχε αρχίσει να βραδιάζει. Το beach party που είχε ξεκινήσει από το απόγευμα συνεχιζόταν και ο νεαρόκοσμος διασκέδαζε υπό τους ήχους χορευτικής μουσικής.  Και ξαφνικά το σοκ. Ένας νεαρός καταλανός πλησιάζει τους 5 κάδους απορριμμάτων που υπήρχαν μπροστά από το μπαρ. Ναι τους 5 κάδους. Απορείτε; Ο καθένας είχε διαφορετικό χρώμα διότι δεχόταν και διαφορετικό είδος σκουπιδιών. Ένας για πλαστικά, άλλος για αλουμίνιο, άλλος για χαρτιά. Υπήρχε κάδος – με καφέ χρώμα – ακόμα και για τα οργανικά, για τα υπολείμματα τροφίμων δηλαδή.  Ο νεαρός λοιπόν κρατούσε ένα κουτάκι μπύρας και ήθελε να το πετάξει στα σκουπίδια. Ήταν σκοτάδι και δεν μπορούσε να διακρίνει το χρώμα και τα γράμματα πάνω σε κάθε καλάθι που πληροφορούσαν πού πετάς τι. Αλλά αυτός εκεί. Επέμενε. Σχεδόν κόλλησε τη μούρη του στους κάδους. Και τελικά βρήκε τον σωστό. Αποστολή εξετελέσθη. Και ξανά πίσω στον χορό. Τόσο φυσικά…Προσπαθούσα να συνέλθω από το σοκ και σκεφτόμουν ότι στην Ελλάδα, σε αρκετά προάστια της Αθήνας ακόμη και οι μπλε κάδοι είναι πολυτέλεια. Μέχρι πριν από ένα χρόνο αρκετοί πολίτες παρακαλούσαν τους δημάρχους τους να τοποθετήσουν μπλε κάδους για ανακύκλωση…Νωρίτερα είχα εκπλαγεί από ακόμη μία εικόνα στη Βαρκελώνη: ήταν γύρω στις 3 μετά το μεσημέρι και ο κόσμος είχε γεμίσει την παραλία Σαν Σεμπαστιά, την πλησιέστερη στο κέντρο της πόλης. Περπατούσα στον περιποιημένο περίπατο δίπλα στην παραλία.   Η απορία μου «πώς είναι δυνατόν η παραλία και ο περίπατος να είναι πεντακάθαρα με τόσες χιλιάδες καταλανούς και τουρίστες επισκέπτες» λύθηκε άμεσα. Μέσα στο καταμεσήμερο φτάνει ένα μίνι απορριμματοφόρο. Και… απλώς αδειάζει τους κάδους της παραλίας. Αυτούς με το διαφορετικό χρώμα που υπάρχουν σε όλη την πόλη. Σε όλες τις γειτονιές. Ο πολιτισμός και η οργάνωση μίας πόλης κρίνεται – εκτός των άλλων – από την καθαριότητά της και από τον τρόπο που διαχειρίζεται τα σκουπίδια της. Θυμάμαι την Αθήνα καθαρή και αστραφτερή μόνο τον Αύγουστο του 2004. Τότε οι υπάλληλοι του δήμου ήταν πρωί, μεσημέρι, βράδυ με μία σκούπα στο χέρι. Τότε όμως, στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Και στην Βαρκελώνη έγιναν Ολυμπιακοί. Το 1992. Μόνο που οι Καταλανική πόλη δεν έμεινε καθαρή για 15 ημέρες. Δεκαοχτώ χρόνια μετά είναι πεντακάθαρη. Βελτιώθηκε και συνεχίζει να βελτιώνεται στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και της καθαριότητας, σε αντίθεση με την Αθήνα. Ταυτόχρονα βελτιώθηκε και η νοοτροπία των πολιτών της. Τι θα πει μεσογειακή πόλη και μεσογειακές συνήθειες; Η Βαρκελώνη θυμίζει πόλη κεντρικής Ευρώπης.

Όλοι έχουμε ευθύνη για την καθαριότητα και την εικόνα της πόλης όπου ζούμε. Όμως οι δημοτικές αρχές οφείλουν να δίνουν τo καλό παράδειγμα στους πολίτες και το έναυσμα για καλύτερες συμπεριφορές. Για το εάν η Αθήνα είναι καθαρή ή όχι δεν χρειάζονται περισσότερα στοιχεία. Μία βόλτα στην πόλη αρκεί…ΤΑΝΕΑ

Μόνο πού δεν είναι θέμα μόνο των δημοτικών αρχόντων,   πού αντί να τραβήξουν απο το αυτί όσους ασχολούνται στην υπηρεσία καθαριότητας των δήμων -για την οποία έχουν φιλήσει και κατουρημένες ποδιές για να προσληφθούν- να ξεχορταριάσουν τα ξερά μέρη -στους επαρχιακούς δρόμους- να μαζέψουν τα σκουπίδια όχι ώρες αιχμής, να σκουπίζουν δρόμους και πεζοδρόμια, γνωρίζουν μόνο να ξοδεύουν εκατομμύρια για χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια!  Μεγάλη δουλειά η αυτοδιοίκηση! Και μεγάλη κουβέντα!  Θυμάμαι παιδί, το σκουπιδιάρικο να περνάει τα χαράματα, και τους οδοκαθαριστές να σκουπίζουν τούς δρόμους όπως θα σκούπιζαν την αυλή του σπιτιού τους! Απο την άλλη μεριά είμαστε και ώς πολίτες πολύ πίσω! Βρωμιάρηδες! Αρκεί να μην είναι ο κάδος μπροστά στην πόρτα μας… Υβριδικό το αυτοκίνητο, αλλά το τσιγάρο το πετάμε …στο δρόμο! Δεν συζητώ για ανακύκλωση…Βρωμάει το θέμα!!!

Εκθεση του Ιδρύματος της Βουλής για την πράσινη όαση της Αθήνας και τον Αγνωστο Στρατιώτη!

Δεν είναι “ίσως οι καταλληλότερες ημέρες” για να κατεβείτε στο κέντρο της Αθήνας, αλλά ο Μάρτιος έχει μπροστά του αρκετές ημέρες ακόμα έτσι ώστε να προλάβετε μια έκθεση που έρχεται να ρίξει φως σε δύο εμβληματικούς χώρους της αστικής Αθήνας: το μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη και τον Εθνικό Κήπο. Την διοργανώνει το Ιδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία στον εκθεσιακό του χώρο, στη συμβολή των οδών Φιλελλήνων και Μητροπόλεως, στην πλατεία Συντάγματος. Κι έρχεται σαν λογική συνέχεια σε μια προηγούμενη έκθεση για το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων, αφού τόσο η αρχιτεκτονική παρέμβαση μπροστά από το Κοινοβούλιο όσο και η διαμόρφωση του Κήπου έχουν καταχωρισθεί στο συλλογικό ασυνείδητο ως φυσικές προεκτάσεις του κτιρίου της Βουλής.

Ενα γοητευτικό πλήθος από έγγραφα, σχέδια, φωτογραφίες, επιστολικά δελτάρια και οπτικοακουστικό υλικό συγκροτούν το κυρίως σώμα μιας έκθεσης που ενώ μιλάει για δύο κλασικά τοπόσημα του κέντρου της Αθήνας αφηγείται ταυτόχρονα τη λιγότερο γνωστή ιστορία τους. Για παράδειγμα, πόσοι Ελληνες έχουμε διαβάσει για τις αντιδράσεις που ξεσήκωσε η αποκάλυψη των σχεδίων του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη μετά την ανακοίνωση του πρώτου βραβείου του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού; Οι εντονότερες επιθέσεις αφορούσαν αυτή καθαυτήν την πρόταση και επικεντρώθηκαν κυρίως στο ζήτημα της εκσκαφής όπως διαβάζουμε στον τόμο που εκδόθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης. «Η υψομετρική διαφορά που προκύπτει δημιουργεί ένα είδος τεχνητού βάθρου για το κτίριο των Παλαιών Ανακτόρων, αποκόπτοντάς το από το φυσικό επίπεδο έδρασής του και αλλοιώνοντας τη φυσική τοπογραφία στο σημείο εκείνο της πόλης» διαβάζουμε στον καλαίσθητο τόμο σε μια επισκόπηση όσων είχαν αντιταχθεί στα σχέδια. Για την τοποθέτηση του μνημείου πραγματοποιήθηκε ευρείας κλίμακας εκχωμάτωση του προ των Παλαιών Ανακτόρων (σημερινής Βουλής) χώρου, με στόχο την κάθοδο της στάθμης του εδάφους κατά έξι μέτρα. Η όλη σύνθεση αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του «μοντέρνου κλασικισμού», που αντλεί την έμπνευσή του περισσότερο από την αδρότητα της αρχαϊκής περιόδου, παρά από τους κλασικούς χρόνους. Οι μπρούντζινες ασπίδες, ωστόσο, παραπέμπουν παράλληλα σε αντιλήψεις για τη γλυπτική διακόσμηση της Art Nouveau αλλά και της Art Deco.

Αντίστοιχα όχι πολλοί σύγχρονοι Αθηναίοι γνωρίζουμε ότι η δημιουργία του Εθνικού Κήπου οφείλεται στο προσωπικό πάθος της Βασίλισσας Αμαλίας. Οριοθετήθηκε το 1836 από τον Φρειδερίκο Γκαίρτνερ, αλλά ήταν η νεαρή βασίλισσα που επέβλεψε προσωπικά τη διαμόρφωση και την εντατική φύτευσή του.

Η έκθεση (επιμέλεια: Ναταλία Μπούρα και Μαίρη Τσαγγάρη) θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 31 Μαρτίου, καθημερινά από τις 9 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ. Το Σάββατο οι πόρτες κλείνουν στις 5 το απόγευμα και την Κυριακή στις 3 το μεσημέρι. “Κ”

Ανήκω στη γενιά που την Κυριακή πήγαινε περίπατο στον Βασιλικό Κήπο! Ας μην μας τρομάζουν, πια οι λέξεις. Μεγαλώσαμε… Είτε τις χειμωνιάτικες Κυριακές – με τον σκούφο να μου πιέζει τα κοτσίδια – είτε τις καλοκαιρινές – με το “απαραίτητο” ζακετάκι- πυκνά συχνά με πήγαιναν βόλτα στον Κήπο. “Να ταίσουμε και τις πάπιες” … μου έλεγαν.  Αλλά εγώ είχα ακούσει την μητέρα μου να λέει αυτό το… “ξελυσσάξει” και ήξερε οτι αφορούσε την αφεντιά μου και όχι κάποια πάπια…Ας μην μας τρομάζουν οι λέξεις…Βέβαια, η βόλτα μετά είχε και   “Άγνωστο Στρατιώτη”, μην τυχόν και αφήσω τα περιστέρια παραπονεμένα…Ο Βασιλικός Κήπος όμως ήταν -πως να το πώ- το δυνατό μου σημείο. Πρώτα γιατί είχε “σπουδαίο” όνομα, κατά δεύτερον …ήταν ονειρεμένος, τρίτον εκτός απο τις ερημοσκότεινες τις πάπιες είχε και άλλα “εξωτικά” για τα δικά μου παιδικά μάτια, πτηνά και ζώα. Αλλά εγώ περίμενα …άλλα! Ας μην μας τρομάζουν οι λέξεις. Πρώτη φορά εξομολογούμαι, ότι πιο πολύ με ενδιέφερε το κουλούρι που τάιζα τις πάπιες!!!  Στοίχιζε 1 πενηνταράκι και ήταν μόνο γι΄αυτές! Τί ονειρεμένη λιχουδιά!!!! Κάτι μεταξύ μουστοκούλουρου και λουκουμά! Και…ευμέγεθες!  Κάθε μπουκίτσα που έκοβα και τους πετούσα ΄ταν και μια…μαχαιριά στην καρδιά μου… Πολλάκις σφετερίστηκα αυτήν την μπουκίτσα, προς ίδιον όφελος.  Γι αυτό και δεν ήμουν ποτέ … αδύνατη! Ας μην τρομάζουν οι λέξεις … το είπαμε!

Από τότε που ο Κήπος έγινε Εθνικός …ρήμαξε!  Όπως ρήμαξαν πολλοί εθνικοί μας θησαυροί! Και εκ του περισσού ακούω το αν ανήκει στο ΠΕΧΩΔΕ ή στον Δήμο Αθηναίων.  Από τότε που μας τρομάζουν οι λέξεις, ρημάξαμε την χώρα μας…

 ποτάμι! Ακούγεται απίστευτο, αλλά είναι αληθινό αφού εκατοντάδες είναι οι χείμαρροι, τα ρέματα και οι αρχαίοι ποταμοί που βρίσκονται «θαμμένοι» κάτω από σχεδόν κάθε γειτονιά της Αθήνας.

Πολύ πριν δημιουργηθεί το οδικό δίκτυο στην Αθήνα, ένα ρέμα κυλούσε εκεί που σήμερα βρίσκεται η οδός Σταδίου. Μάλιστα, στο ύψος του Αρσακείου υπήρχε και μία γέφυρα για να περνούν οι Αθηναίοι από τη μία γέφυρα στην άλλη. Το 1852 μία φοβερή καταιγίδα παρέσυρε την γέφυρα με αποτέλεσμα να κοπεί η Αθήνα στα δύο.

Κάποια στιγμή το ρέμα κλείστηκε με μπάζα και αργότερα δημιουργήθηκε η σημερινή οδός Σταδίου. Παρόλ’ αυτά το νερό συνεχίζει να κυλάει υπόγεια μέχρι και σήμερα, όπως και δεκάδες χείμαρροι, όπως αυτός του Αγίου Στυλιανού, το Διαβολόρεμα, ο Ελάσσων, ο Ιλισός, ο Ηριδανός, ο Κηφισός κ.α που εξακολουθούν να διαπερνούν τα έγκατα της πρωτεύουσας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ιλισός, οι πηγές του οποίου εντοπίζονται στην Καισαριανή, ενώ σύμφωνα με τους επιστήμονες, το κύριο ρέμα περνά από τη συμβολή της Μεσογείων με τη Μιχαλακοπούλου.

Ο Ηριδανός είναι άλλο ένα ποτάμι που επιμένει να διαπερνά υπογείως το κέντρο της Αθήνας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ενώ τον περασμένο Νοέμβριο ανακαλύφθηκε στο Μοναστηράκι ένα ολοζώντανο τμήμα του αρχαίου ποταμού, το οποίο μπορούν να θαυμάζουν σήμερα όλοι οι Αθηναίοι.

Όαση το Παγκράτι;

Τι θα συνέβαινε άραγε αν απεγκλωβίζαμε τους αρχαίους ποταμούς, παραπόταμους και χείμαρρους που περνούν κάτω απο τους ελεύθερους χώρους, όπως πχ τον Ελάσσονα, που πήγαζε από την περιοχή του Προφήτη Ηλία, στο Παγκράτι.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η σωστή αξιοποίηση και αναβάθμισή τους αποτελεί στοιχείο βιοκλιματικής αναβάθμισης που θα μπορούσε να μετατρέψει πολλές περιοχές σε οάσεις.

Υπολογίζεται ότι μόνο στο λεκανοπέδιο υπάρχουν περίπου 700 ρέματα, από τα οποία μόνο τα 70 φαίνονται. Όλα τα υπόλοιπα έχουν σκεπαστεί, εξακολουθούν ωστόσο να κυλάνε υπόγεια και σε περίοδο έντονων βροχοπτώσεων μεταμορφώνονται σε ποτάμια, προξενώντας καταστροφές, όπως ο Ποδονίφτης στη Νέα Ιωνία.