Το αρχείο σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων περιέχει πληροφορίες για συγγραφείς (ήδη 1.788 ονόματα) με βιογραφικό τους σημείωμα, φωτογραφία, πλήρη εργογραφία, τυχόν βραβεύσεις-διακρίσεις, μεταφραστικό έργο, μεταφράσεις, απόσπασμα από το έργο τους, οπτικοακουστικό υλικό, κατάλογο δικτυακών τόπων που σχετίζονται με τον κάθε συγγραφέα. Η επεξεργασία των δεδομένων υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τους ίδιους τους συγγραφείς και τους εκδοτικούς οίκους τους που παρείχαν το πληροφοριακό υλικό και οι οποίοι στο εξής θα συμβάλουν στον εμπλουτισμό και την ανανέωσή του. Hδη λειτουργεί και προσφέρεται σε κάθε ενδιαφερόμενο χρήστη του κόμβου το Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών από τον 18ο αιώνα μέχρι το 1935.

φωτογραφία από το αρχείο Κ.Π.Καβάφη στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Το Ε.Λ.Ι.Α και η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία (Ε.Α.Ε.) έχουν συγκροτήσει έναν ειδικό κατάλογο αρχείων λογοτεχνίας (με ημερομηνία 10/3/2003), τα οποία μπορεί κάποιος να αναζητήσει στο φορέα ή κάτοχό τους.

Πρώτο ζητούμενο  για τη συγκρότηση του καταλόγου ήταν ο εντοπισμός και η γνωστοποίηση των αρχείων ή μεμονωμένων χειρογράφων που απόκεινται σε φορείς ή πρόσωπα καθώς η συνηθέστερη πρακτική στην ελληνική πραγματικότητα είναι αυτή της διάσπασης των αρχείων και της διαφορετικής τύχης και κατάληξης κάθε τμήματος.

Ο κατάλογος συγκροτήθηκε με την αποστολή ερωτηματολογίου σε ελληνικές βιβλιοθήκες και αρχεία, πανεπιστημιακές έδρες και βιβλιοθήκες της Ελλάδας και του εξωτερικού, λογοτέχνες ή πρόσωπα που συνδέονται φιλικά ή συγγενικά με εκλιπόντες λογοτέχνες. Το ερωτηματολόγιο στάλθηκε σε διακόσιους σαράντα παραλήπτες από τους οποίους ανταποκρίθηκαν περίπου εξήντα.

Τα πεδία που περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων είναι: το όνομα του λογοτέχνη ή του αρχείου που περιλαμβάνει συναφές με τη λογοτεχνία υλικό, οι ακραίες χρονολογίες που καλύπτει το υλικό, ο φορέας στον οποίο απόκειται ή το πρόσωπο που κατέχει το αρχείο, τα διαθέσιμα εργαλεία έρευνας ή οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις, όταν υπάρχουν. Στις πηγές  περιλαμβάνονται και αρχεία προσώπων που χωρίς κατ’ ανάγκη να είναι οι ίδιοι λογοτέχνες, συνδέονται άμεσα -ως λόγιοι, κριτικοί, εκδότες περιοδικών κ.λπ.- με την ιστορία της λογοτεχνίας.

Προς το παρόν ο κατάλογος είναι επικεντρωμένος στον 19ο και στον 20ό αιώνα. Έχουν παραληφθεί τα αρχεία των ζώντων λογοτεχνών που βρίσκονται στα χέρια των ίδιων.

2οο8: Έτος Μ. Καραγάτση

Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του Μ. Καραγάτση, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) υπό την
αιγίδα του ΥΠΠΟ, διοργάνωσε πρόγραμμα ποικίλων εκδηλώσεων με σκοπό να φωτίσουν πτυχές του έργου του Μ. Καραγάτση και, συγχρόνως, να το γνωρίσουν στο ευρύτερο κοινό. Λεπτομέρειες…

και Έτος Ν.Γ. Πεντζίκη το 2008

Η επέτειος των 100 χρόνων από τη γέννηση και τα 15 χρόνια από την εκδημία του Ν.Γ. Πεντζίκη έδωσαν την αφορμή για τη διοργάνωση της ημερίδας με τίτλο «Η διάθεση να χαρίσει ένα κόσμημα» (το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου, στο Μουσείο Μπενάκη), από τις εκδόσεις «Άγρα».
Συνεισφορά του ΕΚΕΒΙ στο γεγονός αποτελεί ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη ιστοσελίδας (pentzikis.ekebi.gr), όπου οι ενδιαφερόμενοι χρήστες του Διαδικτύου θα έχουν πλήρη «κάτοψη» της ζωής και του έργου του σημαντικού αυτού εκπροσώπου των ελληνικών γραμμάτων κατά τον 20ο αιώνα.

Ετοιμασίες για το Έτος Ρίτσου 2009

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου, το Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε το 2009 “Έτος Ρίτσου” και ανέθεσε στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου  τον επιτελικό σχεδιασμό καθώς και το συντονισμό των επετειακών δράσεων και εκδηλώσεων για τον εορτασμό του.

Genevi?ve Couteau: Αλέξης Ζορμπάς, Παστέλ + μολύβι, 1990 (Γαλλία)

Jean-Claude Lorand: Ο φτωχούλης του Θεού Ακρυλικό, 1970 (Βέλγιο)

Στο πλαίσιο του εορτασμού της 20ης επετείου από την ίδρυση της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, η Εταιρεία ανακοινώνει τη δημιουργία ιστοσελίδας (http://www.amis-kazantzaki.gr/) και το πρώτο συνέδριο για τον Καζαντζάκη στη Νότια Κορέα. Το συνέδριο με θέμα “Η ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη” θα πραγματοποιηθεί στις 30 Οκτωβρίου 2008, στην πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας Σεούλ.

Από την ενημέρωση της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.

Δείτε και το σχετικό ενημερωτικό δελτίο.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
“Δύσκολη είναι η στιγμή που περνάει η ανθρωπότητα. Δεν πρόκειται μονάχα για τη σωτηρία του πολιτισμού, αλλά και για την ίδια τη ζωή του πλανήτη. Ο συγγραφέας πρέπει να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Από την ίδια του τη φύση είναι ένας ευαίσθητος σεισμογράφος και προβλέπει τον ερχομό των σεισμών. Να γιατί η κοσμοθεωρία μου δεν έχει σχέση με την αισθητική. Είτε το θέλω είτε όχι, θέτω τον εαυτό μου στην υπηρεσία του πεπρωμένου της εποχής μας. Η ζωή είναι στρατευμένη, στρατεύομαι κι εγώ μαζί της”.                                      Συνομιλίες με τον Pierre Sipriot, Γαλλική Ραδιοφωνία, 1957

“Νιώθω, πίσω από την τραγική μοίρα του σύγχρονου ανθρώπου, την ωραία και αιώνια φύση που δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τις εφήμερες τραγωδίες μας. Μας καταπνίγει η αγωνία, ασφυκτιούμε, νιώθουμε, όσο ποτέ άλλοτε, την ανάγκη ν? ανοίξουμε ένα παραθυράκι για να δούμε, σε μια γρήγορη αστραπή, τον ουρανό, τα άστρα, τη θάλασσα, την άνοιξη: αλλά παρευθύς το παραθυράκι ξανακλείνει και μένουμε ξανά αντιμέτωποι με τους σκοτεινούς δαίμονες που μας επιτίθενται. Να ρίξουμε μια σύντομη και βίαιη ματιά στη φύση, ανάμεσα σε δυο κραυγές αγώνα και αγωνίας, είναι, θαρρώ, ολοένα και περισσότερο μια απαραίτητη φυγή προς ένα χαμένο παράδεισο. Όμως η ματιά αυτή πρέπει να είναι πολύ σύντομη, γιατί δεν έχουμε πια καιρό να αργοπορούμε με λεπτομερείς περιγραφές”.
Συνομιλίες με τον Pierre Sipriot, Γαλλική Ραδιοφωνία, 1957

“Εγώ σε όλο μου το έργο τίποτα άλλο δεν έκανα, παρά τούτο: να μάχουμαι να μαντέψω και να διατυπώσω το πρότυπο του μελλούμενου ανθρώπου. Κι αυτός είναι ο Οδυσσέας στην Οδύσσεια, που έγραψα με «μεγάλον ιδρώτα», όπως λέει ο Dante. Προσπάθησα στην Οδύσσεια να διατυπώσω πώς φαντάζομαι τον «Άνθρωπο». Να δημιουργήσω ένα Καλούπι, μια μήτρα του ερχόμενου ανθρώπου”.  Γράμμα στον B?rje Kn?s, Αντίμπ, 24-8-1948

Η αφίσα του Αλέκου Φασιανού για τα 50 χρόνια από το θάνατό του.

Αλέκος Φασιανός: χαρακτικό, Ο Οδυσσέας του Καζαντζάκη

Κι άλλοι δικτυακοί τόποι για τον Καζαντζάκη:

ΙΔΡΥΜΑ “ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ: Παρουσίαση με εικόνες και αρχειακό υλικό.
ΣΕΛΙΔΕΣ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ: Από το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
Νίκος Καζαντζάκης

Στον ιστότοπο  e-Alexandria  μπορείτε:

• να διαβάσετε γνωστά έργα της ελληνικής γραμματείας σε ηλεκτρονική μορφή,
• να αναζητήσετε πληροφορίες για τη ζωή και το έργο των σημαντικότερων Ελλήνων λογοτεχνών,
• να βρείτε  αναλύσεις για μεμονωμένα έργα κάθε λογοτέχνη που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του ιστότοπου,
• να περιηγηθείτε στην ιστορία και την πνευματική ζωή κάθε περιόδου.

Ο συνάδελφος Διονύσης Μάνεσης του 6ου Λυκείου Καλλιθέας  δημιούργησε ένα πολύ καλό ιστολόγιο με υποστηρικτικό υλικό για τους μαθητές του αλλά και για όσους διδάσκουν το μάθημα της Λογοτεχνίας στη θεωρητική κατεύθυνση.

Michael Bluemel – Το πρώτο Σκαλί

Στο δικτυακό τόπο ΙΘΑΚΗ μπορείτε να βρείτε πλήρη λίστα των ποιημάτων του Κ.Π. Καβάφη στα ελληνικά (154 αναγνωρισμένα, 75 ανέκδοτα, 27 αποκηρυγμένα), χωρισμένα  σε ομάδες με χρονολογικά κριτήρια. Μπορείτε να βρείτε επίσης ανάλυση ιστορικών και μυθολογικών προσώπων στα ποιήματα, πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του, συλλογή με φωτογραφίες και χειρόγραφα του ποιητή, επιλογή κριτικών και άλλων κειμένων, κείμενα με ειδήσεις σχετικές με το μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή, βιβλιογραφία και δισκογραφία.

Ο Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων (ΣΠΛ, Concordance) αποτελεί ένα εξειδικευμένο λεξικό, όπου κάθε λεξικός τύπος ενός, λογοτεχνικού συνήθως, κειμένου καταγράφε­ται τόσες φορές όσες απαντά στο έργο αυτό, πάντα συνοδευόμενος από τα άμεσα συμφραζόμενά του (context, έκτασης κατά κανόνα ενός στίχου ή μιας αράδας) και από ακριβείς παραπομπές.  Δεν παρέχονται ερ­μηνεύματα των λέξεων.

Ο ΣΠΛ του Γ. Σεφέρη περιλαμβάνει όλους ανεξαιρέτως τους λεξικούς τύπους  που απαντούν στο ποιητικό έργο του Σεφέρη, δηλαδή στα Ποιήματα, το Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄, τα Εντεψίζικα και τα Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά, μαζί με τα συμφραζόμενά τους.

Στα αποτελέσματα της αναζήτησης και στην πάνω  αριστερή πλευρά του ΣΠΛ σημειώνεται ο εκάστοτε ΛΤ και στα δεξιά σημειώνεται ο αριθμός εμφανίσεων του ΛΤ μέσα στο κείμενο.

Κάτω από το ΛΤ σημειώνονται στα αριστερά, η παραπομπή με το αρχικό γράμμα της συλλογής και τον αριθμό του ποιήματος, τον αριθμό σελίδας και τον αριθμό στίχου (λ.χ. Π130 223 056 ση­μαίνει: ποίημα αρ. 130 από την έκδοση των Ποιημάτων, σελίδα 223, στίχος 56).  Στα δεξιά, η φράση όπου απαντά ο ΛΤ. Η λεξική μορφή, για τη διευκόλυνση του αναγνώστη, γράφεται με ημίμαυρα στοιχεία (bold). Η κάθετη γραμμή (|) δη­λώνει το τέλος τίτλου, στίχου ή στροφής. Στο τέλος του ποιήματος δεν σημειώ­νεται κάθετη γραμμή.

Παρά το γεγονός ότι στον συμφραστικό πίνακα παρατίθενται οι ΛΤ και όχι τα λήμματα, σε κάποιες περιπτώσεις παρατίθεται και μια σύνθετη λεξι­κή μονάδα, ένα σύνολο λέξεων ή μια έκφραση ως ενιαίος ΛΤ. Η επιλογή αυτή ισχύει για:

• όλες ανεξαιρέτως τις λέξεις που ο Σεφέρης συνδέει με ενωτικό (π.χ. αγάλι-αγάλι, ένας-ένας, ίσια-πέρα, πρωί-πρωί, σιγά-σιγά), αλλά και γερο-σάτυρος, γερο-φωτογράφου, επίσκοπο-Αρχιερέα, Κάβο-Γάτα)
• όλα τα τοπωνύμια (Άγνωστο Στρατιώτη, Ειρηνικόν Ωκεανό, Ίππιος Κολωνός, Λουρένθο Μάρκες, Νεκρή Θάλασσα, Νέα Υόρκη, Ντουρ Ελ Σουέρ
• συγκεκριμένους γεωγραφικούς προσδιορισμούς (Μέση Ανατολή)
• υπαρκτά ή πλασματικά ονοματεπώνυμα (Αλ Καπόνε, Μαθιός Πασκά­λης, Στράτης Θαλασσινός, Σέρλοκ Χολμς)
• ονόματα αγίων (Άγιος Επιφάνιος, Άγιος Ιλαρίων, Άγιου Μάμα)
• τυποποιημένες εκφράσεις (άρτζι μπούρτζι, έξω φρενών, Ιησούς Χρι­στός Νικά, κοινή γνώμη)
• τυπικές προσωνυμίες (Θαλασσινός Γέρος, Καπετάν Δυσ­σέα, Ωραίας Ελένης)

Σημείωση: Ως λήμμα σημειώνεται ο τύπος της λέξης όπως απαντά στο λεξικό. Κάτω  από το λήμμα παρατίθενται όλοι οι ΛΤ που απαντούν στο κείμενο, μαζί με τον αριθ­μό των εμφανίσεών τους.

Πηγή: Εισαγωγή στον Συμφραστικό Πίνακα της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα

Την ώρα που ένα μεγάλο μέρος κριτικού και αναγνωστικού κοινού μοιάζει να αμφιβάλει για το μέλλον του βιβλίου με τη μορφή που έχει σήμερα, στον κόσμο των blogs γεννιέται ένας διαφορετικής υφής πολιτισμός: πεζογράφοι, ποιητές, δοκιμιογράφοι και κριτικοί καταθέτουν τη δουλειά τους δημόσια, αδιαφορώντας για πωλήσεις, διαφημίσεις σε ένθετα εφημερίδων και προθήκες βιβλιοπωλείων. Κι ενώ η έντυπη λογοτεχνία συγκεντρώνει τον κόσμο της κατά κύριο λόγο σε τεύχη ασταθούς περιοδικότητας και περιορισμένης διάθεσης, η ελληνική μπλογκόσφαιρα διαθέτει απλά το Ποιείν. Περισσότερα…

«Η Επιθεώρηση Ποιητικής Τέχνης «poiein.gr» είναι μια ιστοσελίδα για ποιήματα, ποιητές και ποίηση (ίσως…) από όλο τον κόσμο. Εμπνευστής της ο ποιητής Σωτήρης Παστάκας και αφετηρία της το 2001 (στην αρχή ως προσωπική ιστοσελίδα). Από τον Δεκέμβριο 2006 λειτουργεί ως διαδικτυακό λογοτεχνικό περιοδικό με καθημερινή ανανέωση, το οποίο περιέχει 16 μόνιμες στήλες και έχει ημερήσια επισκεψιμότητα 968 επισκέπτες (max.1168), σύνολο 30.009 επισκέψεις για το μήνα Μάιο 2008.

Στις μόνιμες στήλες του Ποιείν, συναντάμε ποιητές από όλο τον κόσμο, νέους- πρωτοεμφανιζόμενους, παρουσιάσεις βιβλίων, κείμενα για την αγορά του βιβλίου, μικρά δοκίμια ποιητικής, αναγνώσεις- κριτικές κ.ά. καθώς και την ιδιαίτερη στήλη με τίτλο «Spontaneous Anthology», στην οποία παρουσιάζεται μοντέρνα ελληνική και ξένη ποίηση, επιλεγμένη και σχολιασμένη από φίλους- αναγνώστες του Ποιείν κι όπου προτείνονται ποιήματα (όχι ονόματα), σε μια προσπάθεια απόσταξης των άξιων δημιουργιών, μακριά από τη δημοσιότητα και τον μύθο των ίδιων των δημιουργών τους. Περισσότερα…

poiein podcast Το ραδιόφωνο της ποίησης. Ποιήματα, ποιητές και… μουσικές (ίσως). Κάθε Σάββατο πρωί.

Οι Λέσχες Ανάγνωσης είναι ένας θεσμός που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (www.ekebi.gr) κι έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ελλάδα. Ο θεσμός της Λέσχης Ανάγνωσης βασίζεται “στην ελευθερία, την ευελιξία και την προσαρμογή στα γούστα των ανθρώπων που την απαρτίζουν”.

Λέσχη ανάγνωσης ονομάζεται μια ομάδα που συναντιέται συστηματικά, με κάποιο πρόγραμμα, για να συζητήσει βιβλία που διάβασαν τα μέλη της, ύστερα από κοινή τους συμφωνία. “Είναι ένας εξαιρετικά απλός και ολοένα πιο δημοφιλής τρόπος να καλλιεργηθεί η δημιουργική σχέση μας με το διάβασμα, ένας ευχάριστος και εποικοδομητικός τρόπος να περάσουμε την ελεύθερη ώρα μας”.

Η λειτουργία μιας Λέσχης Ανάγνωσης είναι εξαιρετικά απλή: μια παρέα ανθρώπων αποφασίζει να διαβάσει από κοινού κάποια συγκεκριμένα βιβλία και μετά κανονίζει συναντήσεις σε τακτά διαστήματα (συνήθως μια φορά το μήνα ή το δεκαπενθήμερο) για να τα συζητήσει. Είναι ένας ωραίος τρόπος κοινωνικοποίησης, καθώς φέρνει σε επαφή ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα. Την ευθύνη του αρχικού σχηματισμού της ομάδας την έχει κάποιος συντονιστής.

Πολλές είναι και οι Μαθηματικές Λέσχες Ανάγνωσης που ξεκίνησαν το 2005 στα ελληνικά σχολεία με πρωτοβουλία της μη κερδοσκοπικής ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ.

Μπορούμε λοιπόν, μαζί με τη θεατρική ομάδα, την ομάδα μπάσκετ και ποδοσφαίρου του σχολείου μας, να δημιουργήσουμε και μια ομάδα ανάγνωσης. Όπως είπε και ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης χρειαζόμαστε τις Λέσχες “για τη γοητεία του να πολιορκήσουμε από κοινού ένα βιβλίο χωρίς ποτέ να το αλώσουμε”.

Μπορείτε να διαβάσετε για τις Λέσχες Ανάγνωσης στο πολιτιστικό ηλεκτρονικό περιοδικό Ηριδανός και να βρείτε πλούσιο ενημερωτικό υλικό καθώς και σχετική παρουσίαση στον ιστότοπο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.