Αρχεία για ΙΣΤΟΡΙΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: Η ΕΚΡΗΞΗ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ (1789-1794)

Γαλλική κοινωνία του 18ου αι. :

Παλαιό καθεστώς: Τρεις τάξεις (ανάλογα με την καταγωγή και τα προνόμια που τους είχαν παραχωρηθεί από τον ηγεμόνα:

  • κλήρος (ο,5 %),
  • ευγενείς (1,5%)
  • τρίτη τάξη (98%)

προνόμια οι δυο πρώτες τάξεις → δυσαρέσκεια

  •  στην αστική τάξη (ανώτερο στρώμα της τρίτης τάξης) που δεσπόζει οικονομικά
  • στο σύνολο της τρίτης τάξης της οποίας η ζωή γινόταν αφόρητη (+ δύσκολος χειμώνας 1788,-89 → η πείνα οδηγεί το λαό σε λεηλασίες)

 

Α΄ ΦΑΣΗ  ΓΑΛΛΙΚΗΣ  ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ  (5/ 1789 – 8/ 1792)

1789

5/Μαϊου: ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ συγκαλεί συνέλευση των τριών τάξεων:

   η τρίτη τάξη απαιτεί μεταρρυθμίσεις, ο βασιλιάς επιβάλλει φόρους αντίδραση εκπροσώπων τρίτης τάξης αυτοανακηρύσσονται εθνική συνέλευση συγκεντρώνονται στην αίθουσα του σφαιριστηρίου , όπου ορκίζονται ότι θα συντάξουν Σύνταγμα

  • 20 /Ιουλίου : όρκος Σφαιριστηρίου ,

→ ο βασιλιάς υποχωρεί (παρασκηνιακά συγκεντρώνει στρατό)

  • 9/Ιουλίου → η εθνοσυνέλευση ανακηρύσσεται σε ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ  ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ με σκοπό να δώσει Σύνταγμα.

→ γίνονται γνωστές οι παρασκηνιακές ενέργειες του βασιλιά

  • 14/ Ιουλίου κατάληψη Βαστίλλης η Συντακτική ανακοινώνει την κατάργηση των προνομίων και ψηφίζει τη
  • 26/Αυγούστου:      Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας
                       ΤΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ:   

                  αριστερά:  πολίτευμα αμερικάνικου τύπου

                  κέντρο :   μεταβολές με συμμετοχή ευγενών

                  δεξιά:       καμιά μεταβολή

1791

ΕΡΓΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ

Πολιτικές αλλαγές η Συντακτική ψηφίζει το πρώτο Σύνταγμα: πολίτευμα: συνταγματική μοναρχία

  •      κυρίαρχο το έθνος
  •      νομοθετική εξουσία: Νομοθετική Συνέλευση ( Βουλή) που θα προκύπτει από εκλογές (δικαίωμα ψήφου μόνο όσοι έχουν περιουσία και πλήρωναν φόρους)
  •      εκτελεστική εξουσία: Βασιλιάς και έξι υπουργοί.
  •      δικαστική εξουσία: αφαιρείται από το βασιλιά και κηρύσσεται ανεξάρτητη.

Άλλα μέτρα:

  • εθνικοποίηση περιουσίας κλήρου (χρησιμοποιείται ως εγγύηση για έκδοση χαρτονομίσματος)
  • οι κληρικοί ορίζονται λειτουργοί του κράτους που όφειλαν υπακοή στην πολιτεία.
  • καταργούνται οι συντεχνίες
  • απαγορεύονται οι απεργίες

ο βασιλιάς δε δέχεται τις  αλλαγές επιχειρεί να διαφύγει, αλλά γίνεται αντιληπτός

  • Σεπτέμβριος: ΕΚΛΟΓΕΣ : ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

προβλήματα [στα οποία η Νομοθετική έπρεπε να δώσει λύσεις]:

  •  ριζοσπαστικά τμήματα των λαϊκών στρωμάτων (sans culottes)απαιτούσαν την έκπτωση του βασιλιά
  • ο βασιλιάς και ορισμένοι αριστοκράτες σε συνεννόηση με τους βασιλείς της Αυστρίας και της Πρωσίας σχεδίαζαν επέμβαση κατά της επανάστασης

→ οι Γιρονδίνοι ωθούν σε κήρυξη πολέμου κατά της Αυστρίας και Πρωσίας (20/4/1792)

  •  ύποπτη στάση βασιλιά
  • πείνα
  • επαναστατική δράση λαϊκών στρωμάτων
  • ήττα γαλλικών στρατευμάτων

 1792

10 Αυγούστου : ο λαός καταλαμβάνει τα ανάκτορα του Κεραμεικού .Ο βασιλιάς τίθεται υπό περιορισμό και την εκτελεστική εξουσία αναλαμβάνει συμβούλιο με επικεφαλής τον Δαντόν (ηγέτη των κορδελιέρων)

 Αποφάσεις  Νομοθετικής:

­          αναγνωρίζει πολιτικά δικαιώματα σε όλους τους άνδρες

­          δημεύει τις περιουσίες των αριστοκρατών που είχαν διαφύγει στο εξωτερικό

­          θεσπίζει το διαχωρισμό της εκκλησίας από το κράτος

­          κηρύττει την πατρίδα σε κίνδυνο

20 Σεπτεμβρίου: νίκη των Γάλλων στο Βαλμί .Η επανάσταση σώζεται την ύστατη στιγμή

 

 Β ΄  ΦΑΣΗ  ΓΑΛΛΙΚΗΣ  ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ (9/1792 – 7/1794)

ΕΚΛΟΓΕΣ  (ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ) ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ

Υπερισχύει η πρόταση των Ορεινών  (διαφωνία Γιρονδίνων) →

  •   21 / 9:   καταργείται η μοναρχία: εγκαθιδρύεται για πρώτη φορά στην Ευρώπη το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας

 1793

  • υιοθετείται νέο ημερολόγιο:  αρχίζει το έτος 1 της Δημοκρατίας  (1793)
  • 21/1 :το βασιλικό ζεύγος καταδικάζεται σε θάνατο και αποκεφαλίζεται αποφασίζεται η συνέχιση του πολέμου προκειμένου να καταληφθούν εδάφη που θεωρούνται γαλλικά στο Βέλγιο και στις όχθες του Ρήνου   (εγκαινιάζεται μια σειρά συνεχών πολέμων που αναστάτωσαν την Ευρώπη για παραπάνω από 20 χρόνια και πραγματική αιτία τους ήταν η άνοδος της αστικής τάξης και η σκληρότητά της απέναντι στην αριστοκρατία και την απολυταρχία)
  •  πολλά ευρωπαϊκά κράτη συνασπίζονται εναντίον της Γαλλίας
  • + (άλλα προβλήματα)

→ επαναστατικές εξεγέρσεις στο εσωτερικό

→ συνεχής επιδείνωση οικονομικής κατάστασης (ιδιαίτερα των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων ακρίβεια ψωμιού, απόκρυψη ειδών πρώτης ανάγκης από τους εμπόρους και παραγωγούς, νέες εξεγέρσεις στο Παρίσι, άρνηση χωρικών να στρατολογηθούν για τις ανάγκες του πολέμου → οι βασιλόφρονες στρέφουν τους χωρικούς ενάντια στην Επανάσταση και καταλαμβάνουν πόλεις όπως την Τουλούζ, τη Μασσαλία, τη Λυών)

(η Συμβατική στην αρχή, όταν βρισκόταν κάτω από τον έλεγχο των Γιρονδίνων φαινόταν πώς δε μπορούσε να πάρει δραστικά μέτρα → λαϊκές εξεγέρσεις →)

Προκειμένου να κατασταλούν οι αντεπαναστατικές ενέργειες η Συμβατική αποφασίζει ( μετά από πίεση των Ορεινών, και κυρίως των Ιακωβίνων)

  • σύσταση  Επιτροπή  Γενικής  Ασφάλειας
  • επαναστατικά δικαστήρια
  • σύλληψη ηγετών Γιρονδίνων (οι οποίοι αντιδρούσαν), μετά από πρόταση  των Ιακωβίνων

24  / 6 : έγκριση Συντάγματος έτους

  • σχηματισμός επαναστατικής κυβέρνησης από τους Ορεινούς (με επικεφαλής το Ροβεσπιέρο).

Οι Ορεινοί:

  •       αναδιοργανώνουν το στρατό ( εκκαθαρίζουν το στρατό από μισθοφόρους και παλιούς στρατηγούς. Στο στρατό υπάρχουν μόνο 25χρονοι στρατηγοί )
  •       οι υπουργοί αντικαθίστανται από επαναστατικές επιτροπές.
  •       εκτελούν ( στο όνομα της επανάστασης) με συνοπτικές διαδικασίες  40000 ανθρώπους που θεωρούνται εχθροί της επανάστασης (Τρομοκρατία)
  •       η χριστιανική θρησκεία αντικαθίσταται από τη λατρεία του υπέρτατου όντος
  •       δίνονται άλλα ονόματα στους μήνες

κάποια βελτίωση στο βιοτικό επίπεδο των κατώτερων κυρίως κοινωνικών στρωμάτων

αλλά  πολλές αντιδράσεις →

28/7: η Συμβατική αποφασίζει την εκτέλεση του Ροβεσπιέρου και 20 συνεργατών του(28/7/1794).

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. 1.      Να ξέρετε τα γεγονότα που είναι γραμμένα με έντονα γράμματα
  2. 2.      Άσκηση 2 του βιβλίου σας (σ. 19) Στην απάντηση σας μπορείτε να λάβετε υπόψη σας και το παρακάτω κείμενο του Β. Ουγκό, στο δικό του «1789»:

« Πνεύματα παραδομένα στον άνεμο. Ο άνεμος όμως εκείνος ήταν θαυματουργός. Η δύναμη ώθησης ερχόταν από πάνω.  Η δύναμη αυτή ήταν μια ιδέα. Μια ιδέα ανίκητη και γιγάντια, που ανέμιζε μέσα από το σκιερό βάθος του ουρανού. Ήταν αυτό που ονομάζαμε επανάσταση. Στο πέρασμά της η ιδέα αυτή έριχνε κάτω τον έναν και ανύψωνε τον άλλον. Ανέβαζε τον έναν στον αφρό και τσάκιζε στα βράχια τον άλλον.Η ιδέα αυτή ήξερε που πήγαινε και προωθούσε την άβυσσο. Η επανάσταση δεν οφείλεται στους ανθρώπους, όπως και η παλίρροια δεν οφείλεται στα κύματα. Η επανάσταση είναι μια πράξη που οφείλεται στο άγνωστο»

(Διαμαντής, Απ., «Η μεγάλη ανατροπή της τρίτης τάξης»  περ. Ιστορικά, Ελευθεροτυπία, 12 Ιουλίου 2001)