ΕΘΙΜΑ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ
Την περίοδο των Χριστουγέννων σχεδόν σε κάθε σπίτι στη Γαλλία έχει μια φάτνη (crèche), η οποία παίζει κεντρικό ρόλο στους εορτασμούς των Χριστουγέννων. Η φάτνη διακοσμείται με αγαλματάκια από πηλό που ονομάζονται «μικροί άγιοι» (santons) και κατασκευάζονται σε μια μικρή πόλη στη Ν. Γαλλία ολόκληρο τον χρόνο.
Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο δεν ήταν από την αρχή δημοφιλές στη Γαλλία. Το έθιμο που υπήρχε είναι το άναμμα του κούτσουρου, που ανάβει την παραμονή των Χριστουγέννων και δεν πρέπει να σβήσει όλες τις γιορτινές μέρες για να είναι καλότυχοι οι κάτοικοι του σπιτιού. Το έθιμο αυτό συνεχίζεται, μέχρι τις μέρες μας, με το «κούτσουρο των Χριστουγέννων» να μετατρέπεται σε ένα παραδοσιακό κέικ σε σχήμα κούτσουρου, ο «Χριστουγεννιάτικος κορμός», la bûche de Noël.
Το παραδοσιακό αυτό γλυκό μαζί με μια πληθώρα άλλων φαγητών σερβίρονται στο μεγάλο δείπνο των Χριστουγέννων. Το μενού ποικίλει από περιοχή σε περιοχή και εξαρτάται από την τοπική μαγειρική. Στην Αλσατία το κυρίως πιάτο είναι η ψητή χήνα, στη Βρετάνη τα γλυκίσματα με ξινή κρέμα γάλακτος, στην Βουργουνδία η γαλοπούλα με κάστανα και στο Παρίσι τα στρείδια και το πατέ χήνας.
Τα παιδιά παίρνουν τα δώρα τους από τον Αϊ Βασίλη (Père Noël), ο οποίος ταξιδεύει πάντα με τον βλοσυρό του σύντροφο Περ Φουτάρντ (Père Fouettard), ο οποίος «κρατάει τα τεφτέρια» για το ποιο παιδί ήταν καλό και ποιο όχι όλη τη χρονιά. Σε μερικές περιοχές της Γαλλίας, ο Αϊ Βασίλης φέρνει μικρά δώρα στις 6 Δεκεμβρίου, στην γιορτή του Αγίου Νικολάου, και επιστρέφει με περισσότερα ξανά τα Χριστούγεννα. Σε κάποιες άλλες περιοχές πιστεύουν ότι ο μικρός Χριστός είναι αυτός που φέρνει τα δώρα.
La bûche de Noël-Ο κορμός των Χριστουγέννων
Ο κορμός των Χριστουγέννων Στην Γαλλία, το Βέλγιο, το Κεμπέκ, το Βιετνάμ, το Λίβανο, και γενικά σε όλες τις γαλλόφωνες χώρες, το χριστουγεννιάτικο γεύμα τελειώνει απολαμβάνοντας το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο γλυκό με την ονομασία «Bûche de Noël»: Αυτή η γαστρονομική παράδοση αναπαράγει, στην πραγματικότητα, μια άλλη ιεροτελεστία που συνδέεται με τη γιορτή του χειμώνα. Το έθιμο αυτό μαρτυρείται από τον Μεσαίωνα και έχει κληρονομηθεί από διάφορες παγανιστικές τελετές. Είναι διαδεδομένο σε όλη την Ευρώπη.
Η παράδοση
Για αιώνες ήταν συνήθεια, κατά τη διάρκεια της παραμονής των Χριστουγέννων, να καίει στο τζάκι, σιγά- σιγά, ένα πολύ μεγάλο ξύλο, κομμένο πριν να βγει ο ήλιος, όλες τις γιορτινές μέρες. Το ξύλο αυτό προέρχονταν, κατά προτίμηση, από ένα οπωροφόρο δέντρο για να εξασφαλιστεί μια καλή σοδειά για το επόμενο έτος. Σε ορισμένες περιοχές, το πότιζαν με κρασί για μια καλή συγκομιδή, ή με αλάτι για την προστασία από τις μάγισσες ή την κακοτυχία. Αν τη στιγμή που άναβε το κούτσουρο έβγαιναν πολλές σπίθες, αυτό σήμαινε καλή τύχη για το σπίτι, την οικογένεια, τα ζωντανά και τη σοδειά της επόμενης χρονιάς. Αν το κούτσουρο έσβηνε πριν το τέλος της γιορτινής περιόδου αυτό σήμαινε μεγάλη κακοτυχία για όλους, έτσι όλη η οικογένεια φρόντιζε να μην σβήσει η φωτιά. Οι παλιοί κρατούσαν τα κάρβουνα για να προφυλάξουν το σπίτι από τους κεραυνούς και έριχναν τις στάχτες στα χωράφια για να λιπάνουν το έδαφος. Διατηρούσαν επίσης όλο το χρόνο κάρβουνα που τα χρησιμοποιούσαν για πολλές θεραπευτικές συνταγές.
Οι προσευχές
Στην Προβηγκία τη στιγμή που άναβαν το κούτσουρο έλεγαν: “Κρύψε την παλιά φωτιά, για να ανάψει η καινούρια”. Το παλαιότερο μέλος της οικογένειας στη συνέχεια πότιζε το ξύλο είτε με γάλα ή με μέλι ή με κρασί. Στη Μασσαλία, όταν έφερναν το ξύλο φώναζαν: «Τα Χριστούγεννα έρχονται, όλα τα καλά έρχονται.” Στη συνέχεια, ο επικεφαλής της οικογένειας, ή σε περίπτωση απουσίας του, ο πρωτότοκος γιός, προχωρώντας προς το ξύλο και προσευχόταν στην Αγία Τριάδα, λέγοντας: «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού, και του Αγίου Πνεύματος, Αμήν! “Και άναβε τη φωτιά. Στη Βουργουνδία, ο πατέρας έλεγε σε ένα παιδί να πάει σε μια γωνιά του δωματίου για να προσευχηθεί στο Θεό το ξύλο να “φέρει καραμέλες.” Οι μαμάδες έκρυβαν μικρά πακέτα με γλυκά, ζαχαρωμένα φρούτα ή ξηρούς καρπούς δίπλα από το μαξιλάρι των παιδιών που πίστευαν ότι τους τα είχε φέρει το ευλογημένο ξύλο.
Le dessert – Το γλυκό
Με την εξαφάνιση των μεγάλων τζακιών έληξε και το έθιμο του «κούτσουρου των Χριστουγέννων» που καίγονταν εκεί, όμως το έθιμο αυτό έγινε γλυκό που τρώγεται στο χριστουγεννιάτικο δείπνο της παραμονής (Le Réveillon), μετά τη μεγάλη αγρυπνία των Χριστουγέννων στην εκκλησία τα μεσάνυχτα. Το γλυκό είναι συνήθως διακοσμημένο με διάφορα χαρακτηριστικά χριστουγεννιάτικα στολίδια όπως μικρούς Αγιοβασίληδες, μανιταράκια, ελαφάκια, ελατάκια, ξωτικά, κλπ) από ζάχαρη ή πλαστικό.
Η ΣΥΝΤΑΓΗ
Ο αυθεντικός «Χριστουγεννιάτικος κορμός»
Joyeux Noël et Bonne Année!!!