Διεθνής ομάδα ερευνητών δημοσίευσε στο περιοδικό «Communications Earth & Environment» μια ανασυγκρότηση του κλίματος των τελευταίων 200 χιλιάδων χρόνων στη γεωγραφική περιοχή που σήμερα αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος της Αιθιοπίας, στο βορειοανατολικό άκρο της Αφρικής. Η έρευνά τους μάς αποκαλύπτει ακριβή δεδομένα σχετικά με τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν κατά την περίοδο που οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι (Homo sapiens) αναγκάστηκαν ή επέλεξαν να αποτολμήσουν τη μετανάστευση προς την Ασία και την Ευρώπη.
Ο Frank Schaebitz και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο της Κολονίας κατάφεραν να καθορίσουν τις χρονικές περιόδους των μεγάλων κλιματικών αλλαγών χάρη στην ανάλυση των διαδοχικών γεωλογικών στρωμάτων που υπάρχουν στη λεκάνη της λίμνης Στεφάνια (ή Chew Bahir), περιοχή όπου έχουν ανακαλυφτεί πολλά οστά προγόνων του ανθρώπινου είδους.
Η χρονολόγηση βάσει αυτών των γεωλογικών δειγμάτων έδειχνε κλιματικές αλλαγές που συνέβαιναν μέσα σε μόνο δέκα (10) χρόνια· κατάφεραν δηλαδή να καθορίσουν τις κλιματικές αλλαγές που συνέβησαν σε αυτό το διάστημα. Ο μεγάλος αριθμός των πληροφοριών που προέκυψε επέτρεψε στους ερευνητές να καθορίσουν ότι στην ανατολική Αφρική πριν από 200 χιλιάδες έως 125 χιλιάδες χρόνια το κλίμα ήταν σχετικά υγρό, υπήρχε αρκετό νερό και πλούσιες φυτικές και ζωικές πηγές τροφής. Ομως, πριν από 125 χιλ. έως 60 χιλ. χρόνια το κλίμα σταδιακά άρχισε να γίνεται ολοένα και πιο ξηρό, ενώ από 60 χιλ. έως 14 χιλ. χρόνια πριν είχε επέλθει η πλήρης ξηρασία.
Οι ερευνητές επέλεξαν να συγκεντρώσουν πληροφορίες για το ακριβές κλίμα κατά το μακρινό παρελθόν από τις ανασκαφές στη λεκάνη της λίμνης, επειδή στα διαφορετικά γεωλογικά στρώματά της υπήρξε συνεχής συσσώρευση απολιθωμάτων –όχι μόνο ορυκτών, αλλά οργανικών ενώσεων και υπολείμματα οστών των ζώων που ζούσαν εκεί–, ευρήματα που τους επέτρεψαν να ανασυγκροτήσουν με αρκετή ακρίβεια τις κλιματικές συνθήκες και τις μορφές ζωής που υπήρχαν στις αντιστοιχίες χρονικές περιόδους.
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι ήταν Αφρικανοί πρόσφυγες
Οι πρώτες ανασκαφές, μέχρι 300 μέτρα βάθος στο κέντρο της λίμνης Στεφάνια, ξεκίνησαν την εποχή του χρόνου που η λίμνη ξηραίνεται, τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, και επέτρεψαν στους ερευνητές να φτάσουν πίσω στον χρόνο μέχρι 620 χιλιάδες χρόνια πριν. Ομως, όσο βαθύτερα έφταναν και άρα όσο πιο πίσω στον χρόνο προχωρούσαν οι ανασκαφές τόσο πιο ασαφής γινόταν η ανασυγκρότηση των εξελικτικών γεγονότων.
Παρ’ όλα αυτά, είναι η πρώτη φορά που οι ανασκαφές «επέτρεψαν να καλύψουμε χρονολογικά τη συνολική ιστορία του κλίματος κατά την αρχική περίοδο της εμφάνισης των πρώτων Homo sapiens στην Αφρική», όπως δήλωσε ο Frank Schaebitz.
Ετσι, έγινε σαφές ότι οι πρώτοι sapiens που έζησαν στην Αφρική αναγκάστηκαν να μετατοπίζονται διαρκώς προς μεγαλύτερα ύψη και ορισμένοι να εγκαταλείψουν την Αφρικανική ήπειρο πριν από 70 έως 50 χιλιάδες χρόνια, λόγω των μεγάλων κλιματικών αλλαγών και των σοβαρών περιβαλλοντικών πιέσεων.
Οι απόγονοι αυτών των πρώτων μεταναστών έφτασαν στη νοτιοανατολική Ευρώπη πριν από 50 με 40 χιλιάδες χρόνια, όπου και συνάντησαν και αναμίχθηκαν με τους Νεάντερταλ, οι οποίοι ζούσαν ήδη εκεί. Συνεπώς, η έλευση των πρώτων Homo sapiens στην Ευρώπη έγινε πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα. Επίσης, οι πρώτοι κάτοικοι της Γηραιάς Ηπείρου δεν ήταν άνθρωποι του είδους μας (Homo sapiens) αλλά τα «κακομούτσουνα» βιολογικά ξαδέλφια μας, οι Νεαντερτάλιοι (Homo neanderthalensis).
Πάντως, το πιο επίκαιρο ιστορικό μάθημα από τις έρευνες στην παλαιοανθρωπολογία είναι πολιτικό: στις μέρες μας η κοινωνική ανοχή και η αλληλεγγύη απέναντι στους «ξένους» και τους «βάρβαρους» μετανάστες δεν αποτελεί απλώς ανθρωπιστική ή ηθική αναγκαιότητα αλλά και μια βαθύτερη βιολογική-ανθρωπολογική επιταγή, η οποία σχετίζεται τόσο με το εξελικτικό παρελθόν όσο και το μέλλον του ανθρώπινου είδους.
Επομένως, η μετανάστευση δεν είναι ένα πρόβλημα των ημερών μας, αλλά ένα φαινόμενο τόσο παλιό όσο και το ανθρώπινο γένος. Με δεδομένη την εξοργιστική απουσία μιας διεθνούς γεωπολιτικής βούλησης για την επίλυσή του δυσεπίλυτου προβλήματος των σημερινών μεταναστευτικών ή προσφυγικών ροών, αποτελεί επιτακτική γνωσιακή και πολιτική ανάγκη να κατανοήσουμε επιστημονικά την προϊστορία αλλά και τις θετικές εξελικτικές συνέπειες της πανανθρώπινης και διαχρονικής μεταναστευτικής συμπεριφοράς.
Πηγή: efsyn.gr
