Έντεχνο τραγούδι

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1950, όπου το λαϊκό τραγούδι είχε πλέον διαμορφωθεί και βάδιζε παράλληλα με το ελαφρό τραγούδι, δυο συνθέτες οι Μάνος Χατζιδάκις (Ξάνθη 1925 – Αθήνα 1994) Μίκης Θεοδωράκης (Χίος 1925) έχοντας πλέον ωριμάσει συνθετικά έκαναν αισθητή την παρουσία τους. Κοινό τους χαρακτηριστικό ήταν ότι επηρεάζονταν από τη δυτική λόγια μουσική που είχαν και οι δυο σπουδάσει, αλλά και από τη λαϊκή μουσική, την οποία ερευνούσαν και προσάρμοζαν στις συνθέσεις τους. Χαρακτηριστική ήταν η διάλεξη για το ρεμπέτικο τραγούδι, που έδωσε στην Αθήνα το 1949 ο Χατζιδάκις, τονίζοντας την σημαντική καλλιτεχνική ποιότητα των ρεμπέτικων τραγουδιών, τα οποία την εποχή εκείνη αποτελούσαν αντικείμενο περιφρόνησης από τους περισσότερους έλληνες διανοούμενους και καλλιτέχνες, όπως και από τη μεγαλύτερη μερίδα της κοινωνίας.

 

Οι δυο αυτοί συνθέτες για πρώτη φορά, παντρεύοντας τη δυτική με την ελληνική λαϊκή μουσική, μελοποίησαν όχι μόνο στίχους γραμμένους ειδικά για τον σκοπό αυτό, αλλά και ποιήματα καταξιωμένων ποιητών όπως των Γιώργου Σεφέρη , Οδυσσέα Ελύτη Νίκου Γκάτσου Τάσου Λειβαδίτη , Ιάκωβου Καμπανέλλη Γιάννη Ρίτσου κ.ά. Εισήγαγαν έτσι μια νέα κοινωνική προβληματική στο ελληνικό τραγούδι, το οποίο μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε ως κυρίαρχα θέματα τον έρωτα, τη διασκέδαση και το κρασί. Με δεδομένη τη μουσική ικανότητα των δυο συνθετών, τα τραγούδια αυτά έγιναν τόσο μεγάλες επιτυχίες, ώστε ο λόγος όλων αυτών των σημαντικών ποιητών, να φθάσει να τραγουδιέται από τα χείλη λαϊκών ανθρώπων στις ταβέρνες και τις γειτονιές. Χαρακτηριστική ήταν η έκπληξη του Γιώργου Σεφέρη όταν, ερχόμενος στην Αθήνα από το Λονδίνο που υπηρετούσε ως πρέσβης, πήγε σε μια ταβέρνα με τον Θεοδωράκη, όπου άκουσε να τραγουδιέται από το σύνολο των θαμώνων «Η Άρνηση» (Στο Περιγιάλι το κρυφό) Η απήχηση της μουσικής των Χατζιδάκι και Θεοδωράκη δεν περιορίσθηκε μόνο στα στενά ελληνικά όρια, αλλά έγινε διεθνής, με επιτυχίες που μεταφράστηκαν σε αρκετές γλώσσες και τραγουδήθηκαν παγκοσμίως. Ο λόγος γίνεται φυσικά, μεταξύ άλλων, για τον ιστορικό «Ζορμπά» του Μίκη Θεοδωράκη από την ομώνυμη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη  και για τα θρυλικά «Παιδιά του Πειραιά» από την ταινία του Ζυλ Ντασσέν «Ποτέ την Κυριακή». Έτσι διαμορφώθηκε ένα νέο είδος τραγουδιού το λεγόμενο «έντεχνο». Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960, για να διαφοροποιήσει το συγκεκριμένο είδος τραγουδιού από τα υπόλοιπα.

 

 

Η νέα αυτή τάση ακολουθήθηκε και από πολλούς άλλους συνθέτες όπως:

 

  • Μίμης Πλέσσας

  • Μαμαγκάκης Νίκος

  • Κουγιουμτζής Σταύρος

  • Λουκιανός Κηλαηδόνης

  • Δήμος Μούτσης

  • Σταύρος Ξαρχάκος ►(Αθήνα 1939)

  • Γιάννης Μαρκόπουλος ►(Ηράκλειο Κρήτης 1939)

  • Καραΐνδρου Ελένη (Τυχείο Δωρίδας 1941)

  • Κουρουπός Γιώργος ►(Αθήνα 1942)

  • Διονύσης Σαββόπουλος ►(Θεσσαλονίκη 1944)

  • Χατζηνάσιος Γιώργος ►(Θεσσαλονίκη 1944)

  • Μάνος Λοΐζος(Αλεξάνδρεια Μ1947 –όσχα 1982)

  • Θάνος Μικρούτσικος ►(Πάτρα 1947)

  • Μπακιρτζής Αργύρης (Θεσσαλονίκη 1947)

  • Σπανουδάκης Σταμάτης (Αθήνα 1948)

  • Βαρδής Αντώνης (Αθήνα 1948)

  • Ανδριόπουλος Ηλίας ►(Ηλεία 1950)

  • Νίκος Ξυδάκης (Κάιρο 1952)

  • Νίκος Κυπουργός ►(Αθήνα 1952)

  • Αντύπας Νίκος (Αθήνα 1953)

  • Τσακνής Διονύσης (Καρδίτσα 1954

  • Σταμάτης Κραουνάκης (Αθήνα 1955)

  • Μάλαμας Σωκράτης (Χαλκιδική 1957)

  • Ορφέας Περίδης (Αθήνα 1957)

  • Παντελής Θαλασσινός (Πειραιάς 1958)

  • Ρεμπούτσικα Ευανθία (Κάτω Αχαΐα 1958)

  • Παπακωνσταντίνου Θανάσης (Τύρναβος 1959)

  • Ανδρέου Γιώργος (Σέρρες 1961)

  • Ιωαννίδης Αλκίνοος (Λευκωσία 1970)

  • Δεληβοριάς Φοίβος (Αθήνα 1973)

  • Χατζηγιάννης Μιχάλης (Λευκωσία 1978) κ.ά.

 

 

Το νέο κύμα

 

Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960 άνθησε και το νέο κύμα. Ο όρος αυτός είναι ακριβής μετάφραση του αντίστοιχου γαλλικού που χαρακτηρίζει το ομώνυμο κίνημα (nouvelle vague) που επικράτησε στον γαλλικό κινηματογράφο και στο γαλλικό τραγούδι στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Το νέο κύμα χαρακτηρίστηκε από τρυφερά τραγούδια, αρκετά συχνά στη μορφή της μπαλάντας, που εκτελούνταν από λίγα όργανα ή ακόμα συνηθέστερα από μια κιθάρα και μια φωνή .Τα τραγούδια αυτά σημείωσαν μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του 1960 αλλά και τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1970 όπου το νέο κύμα παρήκμασε. Τραγουδήθηκαν σε συγκεκριμένους μουσικούς χώρους, τις λεγόμενες μπουάτ (boite στα γαλλικά σημαίνει κουτί). Το όνομα υποδήλωνε το μέγεθος του χώρου που συνήθως ήταν αρκετά μικρό. Οι τραγουδιστές κάθονταν κοντά ή και ανάμεσα στον κόσμο, συχνά συνόδευαν τη φωνή τους παίζοντας οι ίδιοι κιθάρα και προέτρεπαν τους θαμώνες να τραγουδήσουν μαζί τους σαν μια μεγάλη παρέα.

 

Τα τραγούδια του νέου κύματος τραγουδήθηκαν κυρίως από τη νεολαία της εποχής και υπηρετήθηκαν από συνθέτες και τραγουδιστές όπως

 

Διονύσης Σαββόπουλος

 

Αρλέτα

 

Γιάννης Σπανός

 

Λάκης Παππάς, Γιώργος Ζωγράφος κ.ά.

 

Χάρις Αλεξίου
Ελευθερία Αρβανιτάκη
Δήμητρα Γαλάνη
Σαββίνα Γιαννάτου

 

Φοίβος Δεληβοριάς

 

Παντελής Θαλασσινός

 

Αλκίνοος Ιωαννίδης

 

Γιάννης Κότσιρας
Σωκράτης Μάλαμας
Μίλτος Πασχαλίδης

Μιχελάκη Πωλίνα, Κωνσταντίνου Εύη ( Παρασκευή-Σεβαστή)

 

Κατηγορίες: Χωρίς κατηγορία. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.