(Επετειακό αφιέρωμα στο έπος του 1940 στο 6ο ΔΣ Νάουσας. Παρουσιάστηκε στον Πολυχώρο Πολιτισμού του Δήμου Νάουσας “Χρήστος Λαναράς” – ΒΕΤΛΑΝΣ στις 27 Οκτωβρίου 2017.)
Σας καλωσορίζουμε στη σχολική μας γιορτή.
Μια γιορτή αφιερωμένη στην Ελευθερία, στην Αξιοπρέπεια, στον Ηρωισμό και στο Θαύμα που έζησε και έπραξε ένας λαός για τον οποίο είμαστε πολύ περήφανοι!
Σήμερα, 27 Οκτωβρίου, γιορτάζουμε και τιμούμε την ελληνική σημαία. Αύριο, 28 Οκτωβρίου, θυμόμαστε και τιμούμε το Έπος του 1940. Θα ξεκινήσουμε με ένα μικρό αφιέρωμα στο ιερό μας σύμβολο, τη σημαία μας.
Η πρώτη ελληνική σημαία με το λευκό σταυρό σε γαλάζιο φόντο, σχεδιάστηκε, υφάνθηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε στη Μονή Ευαγγελιστρίας στη Σκιάθο το 1807. Σ’ ορκίστηκαν οι αγωνιστές του 1821. Αυτή ήταν η επίσημη ελληνική σημαία μας ως το 1978.
Το 1978 η «ναυτική» σημαία αλλάζει και δίνει τη θέση της, σ’ αυτήν με τις οριζόντιες λευκές και γαλάζιες ρίγες. Έχει σταυρό, που είναι το σύμβολο της Ορθόδοξης Ελλάδας και όλου του Ελληνισμού και εννιά γαλανόλευκες ρίγες. Εννιά! Όσες και οι συλλαβές του εθνικού επαναστατικού μας συνθήματος: «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ».
ΠΟΙΗΜΑ: Η ΣΗΜΑΙΑ
Αυτό είναι το ιερό πανί, το γαλανό και τ’ άσπρο
κομμάτι απ’ ανοιξιάτικο και ξάστερο ουρανό
που’ ναι λευκό σαν τον αφρό, του κύματος που ανθίζει
σε περιγιάλι ολόμορφο, σε πέλαο μακρινό.
Αυτό είναι το ιερό πανί, που όταν περνάει μπροστά μας
υγραίνονται τα βλέφαρα και σπαρταράει η καρδιά.
Έκλαψαν μάτια και καρδιές, επάνω της κι οι κόρες
τις νύχτες την υφαίνανε κρυφά στον αργαλειό.
Είναι η σημαία, τη βλόγησαν παπάδες μ’ άσπρα γένια
μες στης σκλαβιάς το τρίσβαθο κι απόκρυφο σχολειό
είναι μια αθάνατη πνοή, που ορμάει να ζωντανέψει
με ανατριχίλα ανέκφραστη το δίχρωμο πανί.
Συνεχίζουμε τη μικρή μας γιορτή με το αφιέρωμά μας στο μεγάλο ΟΧΙ. Στο ΟΧΙ που βροντοφώναξαν οι Έλληνες στις 28 Οκτωβρίου του 1940. Μ’ αυτό το αφιέρωμα εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας σε όλους τους πρωταγωνιστές του 1940.
Προσφέρουμε ευγνωμοσύνη και σαν άτομα και σαν λαός. Ευγνωμοσύνη για την παλαιά, αλλά και την πρόσφατη ιστορία μας.
Λαοί, που λησμονούν την ιστορία τους, είναι καταδικασμένοι σε αφανισμό. Και ο λαός μας, δεν είναι γραφτό να αφανιστεί γιατί τον σκεπάζει η Παναγία μας. Αυτή ,που τον σκέπασε και τότε στα βουνά της Αλβανίας. Αυτή, που την είδαν ολοζώντανη στα πεδία της μάχης να σκεπάζει τα παλικάρια μας. Κι όσοι επέζησαν, γύρισαν και διηγήθηκαν τα θαύματά της. Έλληνες και Γερμανοί.
Όπως ο Χόφμαν, ο επικεφαλής αποσπάσματος των Ναζί που επιχείρησε να καταστρέψει τον Ορχομενό. Τη στιγμή που τα τανκς του ακινητοποιήθηκαν ο ίδιος έβλεπε σε όραμα την
Παναγία να δεσπόζει στον ουρανό και να στέκεται μπροστά από τα τανκς. Ματαίωσε την καταστροφή και από τη στιγμή εκείνη και μετά άλλαξε όλη του τη ζωή.
Όταν τελείωσε ο πόλεμος γύρισε προσκυνητής στον Ορχομενό και δώρισε την εικόνα με την αναπαράσταση του οράματός του.
Ο Θεός κατευθύνει την ιστορία του τόπου μας και αφήνει ζωντανά τα χνάρια της παρουσίας Του μέσα σ’ αυτήν. Όταν η ιστορία ισοδυναμεί με θαύμα, τότε χρέος μας ιερό είναι η ευγνωμοσύνη. Αύριο 28 Οκτωβρίου είναι η γιορτή της Αγίας Σκέπης. Την τιμούμε μαζί με το μεγάλο ΟΧΙ του ΄40
ΒΙΝΤΕΟ: Η ΑΓΙΑ ΣΚΕΠΗ
Ποίημα: ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ, ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΑ ΤΩΝ ΜΑΧΗΤΩΝ ΤΟΥ 1940
Όταν τα παλικάρια μας εκεί ψηλά στα χιόνια
μάχονταν για τη λευτεριά, τα ένδοξα εκείνα χρόνια,
αόρατο το χέρι Σου, Μητέρα του Θεού μας,
δυνάμωνε, κι εμψύχωνε τη σκέψη του λαού μας!
Το όραμα, Παρθένα μου, της άγιας μορφής Σου
κι η χάρη Παναγία μου, της μητρικής στοργής Σου,
συνόδευε, προστάτευε, κάθε πολεμιστή μας,
που έγινε ο κεραυνός του άθλιου υβριστή μας!
Στις εκκλησιές ολόθερμα άναβε το κεράκι,
με δέος και με σεβασμό το κάθε γεροντάκι,
που είχε το γιο, τον εγγονό, πάνω στο μετερίζι,
εκεί που η πατρίδα μας πάντοτε τον ορίζει.
Αγνή! Ηλιοστάλακτη! Πάναγνη! Ευλογημένη!
Σε Σε θερμή την προσευχή λέμε συγκινημένοι!
Ευγνώμονα τα χείλη μας εμπρός σου μουρμουρίζουν,
ενώ οι καρδιές τα άνθη τους, Μαρία, Σου χαρίζουν!
Τι συνέβ
η όμως και ο πόλεμος έφτασε μέχρι τη χώρα μας;
Γιατί τον ονόμασαν Παγκόσμιο;
Μάλιστα δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο! Δεν είχαν χορτάσει πόλεμο οι λαοί μετά τον πρώτο Παγκόσμιο; Γιατί έπρεπε να γίνει και δεύτερος;
Θα προσπαθήσουμε να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Βρισκόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ο Χίτλερ έχει καταλάβει την εξουσία στη Γερμανία καθώς και ο Μουσολίνι στην Ιταλία. Και οι δυο τους έχουν επιβάλει στους λαούς τους φασιστικά, δικτατορικά καθεστώτα.
Ο Φασισμός τους, απειλεί την ειρήνη. Τα σύννεφα του πολέμου σκεπάζουν τον ουρανό της Ευρώπης. Ο Χίτλερ εξοπλίζεται πυρετωδώς και δημιουργεί μια φοβερή πολεμική μηχανή και το Σεπτέμβριο του 1939 επιτίθεται.
Αρχίζει ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος. Ο πιο αιματηρός πόλεμος που γνώρισε η ανθρωπότητα. Οι λαοί παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα! Ο γερμανικός στρατός προελαύνει. Η μία μετά την άλλη οι χώρες της Ευρώπης πέφτουν στα χέρια του Χίτλερ.
Ο πόλεμος αυτός δεν είχε φτάσει ακόμα στην Ελλάδα μας. Από το καλοκαίρι του 1940 είχε αρχίσει όμως -δειλά και ύπουλα- να δίνει τα πρώτα του σημάδια. Ήταν 15 Αυγούστου του 1940 όταν στις 8.25΄ το πρωί και ενώ η λειτουργία είχε αρχίσει στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην «Παναγία της Τήνου», έγινε ο ύπουλος τορπιλισμός του καταδρομικού ΕΛΛΗ. Ήταν αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι της Τήνου. Συμμετείχε σημαιοστολισμένο στον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου. Μια ώρα και δεκαπέντε λεπτά μετά τον τορπιλισμό της, η ΕΛΛΗ βυθίστηκε.
Δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία για την προέλευση των τορπιλών. Όλοι ήξεραν και γρήγορα το απέδειξαν κιόλας ότι πίσω από την δειλή και άνανδρη αυτή ενέργεια κρυβόταν οι Ιταλοί. Ο διεθνής τύπος στιγμάτισε την ύπουλη ιταλική πράξη.
Το έγκλημα αυτό, βύθισε στη θλίψη τους Έλληνες, ενώ ταυτόχρονα τους γέμισε θυμό και ανέβασε στα ύψη τον πατριωτισμό τους. Περίπου δύο μήνες μετά στις 28 Οκτωβρίου 1940, ξημερώματα. οι σειρήνες του πολέμου ουρλιάζουν δαιμονισμένα. Οι καμπάνες ηχούν. Πόλεμος! Η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα. Ένα ρίγος διαπερνά τη ραχοκοκαλιά της Ελλάδας.
Α΄ πολεμικό ανακοινωθέν
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
| ΞΑΝΑΝΘΙΣΑΝ ΟΙ ΔΑΦΝΕΣ
Της δάφνης ξανανθίσαν τα κλωνάρια |
ΓΛΥΚΙΑ ΜΟΥ ΕΛΛΑΔΑ
Άρματ’ αν σου λείπουν και κανόνια |
Φαίνεται πως ο Μουσολίνι δεν ήξερε καλή ιστορία. Δεν ήξερε πως τούτος ο λαός – ο μικρός, ο μέγας – γέννησε κι ανάθρεψε Μαραθωνομάχους και Σαλαμινομάχους, Κολοκοτρωναίους και Διάκους.
Δεν ήξερε πως η ψυχή τούτου του λαού είναι αδούλωτη. Ψυχρό και θρασύ το τηλεγράφημα του Μουσολίνι: «Ανοίξτε τα σύνορά σας και παραδοθείτε». Ο λαός μας απαντά με μια μυριόστομη, αποφασιστική κραυγή: ΟΧΙ
«ΟΧΙ! ΟΧΙ, δε θα παραδοθούμε! ΟΧΙ, θα πολεμήσουμε και θα νικήσουμε!».
Οι Έλληνες φαντάροι – ατρόμητοι, γενναίοι – μάχονται αψηφώντας την αριθμητική υπεροχή του εχθρού, αψηφώντας τα χιόνια και τη φοβερή παγωνιά. Το χέρι τους κολλημένο στο ντουφέκι, το ντουφέκι συνέχεια του χεριού τους.
Ντουφέκι και κανόνι πάνω στα βουνά. Φροντίδα και αγάπη στις πολιτείες και στα χωριά. Τίποτα δεν έμεινε στάσιμο και αμέτοχο. Παντού γοργότρεχε σ’ όλων τα κορμιά καυτό το αίμα. Η χαρά έσμιγε με τον πόνο και γίνονταν αδέρφια.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΚΟΡΟΪΔΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ
(ορχηστρικό με στίχους για να το τραγουδούν οι μαθητές)
Μέσα σ’ αυτόν τον κουρνιαχτό οι γυναίκες είναι πανταχού παρούσες: ως φαλαγγίτισσες και νοσηλεύτριες ή στην πρώτη γραμμή στα κακοτράχαλα και χιονισμένα βουνά της Πίνδου,
Αλλά και στα μετόπισθεν, κάνοντας ό,τι μπορούσαν και συχνά ξεπερνώντας τον εαυτό τους, για να βοηθήσουν, να εμψυχώσουν, να δυναμώσουν τους Έλληνες φαντάρους, τα παιδιά τους, τους άντρες τους, τους πατεράδες ή τ’ αδέρφια τους.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΣΣΕΣ
(ορχηστρικό με στίχους για να το τραγουδούν οι μαθητές)
Στα βουνά της Αλβανίας οι Έλληνες πολέμησαν και νίκησαν! Έγραψαν με ανεξίτηλα γράμματα το έπος του ΄40! Ο φασισμός του Μουσολίνι τσακίστηκε και κουρελιάστηκε στις κορφές και τα φαράγγια της Πίνδου.
Τη νίκη την κέρδισαν οι απλοί κάτοικοι των χωριών, με τις γυναίκες τους, ξωμάχοι, χτίστες και σιδεράδες. Τα γελαστά και χαρούμενα παιδιά, φοιτητές, στρατιώτες και ανθυπολοχαγοί, που όλοι τους ξέρανε καλά την ιστορία της πατρίδας μας.
Μια ιστορία που υμνήθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα έπος που γράφτηκε στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου κι έκανε τους ξένους να ομολογήσουν πως οι Έλληνες δεν πολεμούν σαν ήρωας, οι ήρωες πολεμούν σαν τους Έλληνες.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
(ορχηστρικό με στίχους για να το τραγουδούν οι μαθητές)
Όμως της Ελλάδας τα βάσανα και οι καημοί δεν έχουν τελειωμό. Νικημένος και ντροπιασμένος ο Μουσολίνι ζητάει τη βοήθεια του συμμάχου του, Χίτλερ. Ο φοβερός γερμανικός στρατός επιτίθεται από τα βόρεια σύνορα της πατρίδας μας.
Ο Ελληνικός στρατός αντιστέκεται και πάλι γενναία, αλλά αποκαμωμένος και αποδυναμωμένος από τον πόλεμο κατά των Ιταλών αναγκάζεται να υποχωρήσει.
ΒΙΝΤΕΟ: Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ
Το μέτωπο καταρρέει. Η Ελλάδα στη σκλαβιά. Αρχίζει η μαύρη περίοδος της Κατοχής. Τέσσερα μαύρα χρόνια σκλαβιάς και μαρτυρίου για το λαό μας.
Χιλιάδες πεθαίνουν από την πείνα και τη δυστυχία. Σε κανέναν δεν δείχνουν έλεος οι κατακτητές. Χιλιάδες νεκροί από τα εκτελεστικά αποσπάσματα των Γερμανών και των Ιταλών. Όλοι θυσία στο βωμό της λευτεριάς!
ΒΙΝΤΕΟ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΚΚΙΔΗΣ
Ο ελληνικός λαός μέσα από τα συντρίμμια του βρίσκει τη δύναμη να αντισταθεί. Στέκεται ορθός, γενναίος και περήφανος. Τη ρωμιοσύνη μην την κλαις! Ξεσηκώνεται και γράφει καινούργιο έπος, το έπος της Εθνικής Αντίστασης! Οι πράξεις αντίστασης όμως προκάλεσαν τα αντίποινα των κατακτητών.
Η τρομοκρατία, οι μαζικές εκτελέσεις, το κάψιμο ολόκληρων χωριών, όπως τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, το Μεσόβουνο, οι Πύργοι και η Κάνδανος, όλα υπήρξαν το βαρύ τίμημα της ελευθερίας.
Ο λαός μας αντιστέκεται και μέσα σ’ αυτό το πανηγύρι η νεολαία της πατρίδας μας δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη. Οργανώνεται και πρωτοστατεί στο αγώνα για τη λευτεριά. Ακόμα και μικρά παιδιά βρίσκουν τον τρόπο να επιβιώσουν μέσα στην Κατοχή και να βοηθήσουν τον αγώνα.
ΒΙΝΤΕΟ: Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΠΟΙΗΜΑ: ΤΟΥΤΟΣ Ο ΛΑΟΣ
Τούτος ο λαός, αφέντη μου, δεν ξέρει πολλά λόγια,
σωπαίνει, ακούει, κι όσα του λες τα δένει κομπολόγια.
Και κάποιο βράδυ – πες σαν χτες – υψώνει το κεφάλι
κι αστράφτουνε τα μάτια του κι αστράφτει ο νους του πάλι.
Κι όπως περνάν κι όπως βροντάν, μαδάει ο αγέρας ρόδα
κι από τη λάσπη ξεκολλά της Ιστορίας η ρόδα.
Και τούτο το περήφανο, τ’ άμετρο ψυχομέτρι,
μόνη σημαία το φως κρατεί, μόνο σπαθί το αλέτρι.
Κι από τους τάφους ξεκινάν όλοι οι νεκροί του Αγώνα
και μπαίνουν πάλι στη σειρά με σιδερένιο γόνα.
Και φέγγουνε τα μάτια τους σ’ όλο το μέγα βάθος
σάμπως Ανάστασης κεριά μετά από τ’ Άγιο Πάθος.
Νάτος, περνάει ο αδούλωτος στρατός της δικαιοσύνης
και πάει να σπείρει όλη τη γης με στάρι κι άστρα ειρήνης.
Κι ως πάνω τους η Λευτεριά πάλλοντας ανατέλλει
φουσκώνει η άκρατη καρδιά του ανθρώπου σαν καρβέλι.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: ΠΙΝΔΟΣ
(εμβατήριο με στίχους)
Οι Έλληνες πολέμησαν και νίκησαν. Λίγοι εναντίον πολλών! Αναρωτιέστε πώς; Ρωτήστε τους σωριασμένους κάλυκες στους προμαχώνες μας. Ρωτήστε τους λόφους των σκοτωμένων μας. Τις καρδιές που αγωνίστηκαν για την ελευθερία, που απαντούν περίτρανα με τη σιωπή τους, καλύτερα απ’ όλα τα λαμπρά μνημεία της νίκης και τους λόγους των ρητόρων μας. ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ ΜΑΣ!
ΒΙΝΤΕΟ: Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ΤΟΥ 40
ΠΟΙΗΜΑ: ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΛΕΓΕΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκαιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές,
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία. Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
… … …
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ’ αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη : «Ειρήνη»
σα νά’ γραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξι ντουφέκια σα να στεκόσουνα μπροστά σ’ ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ’ την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν’ ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων πουτραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος!
Και ξημέρωσε η μέρα της λευτεριάς! Ένα παράθυρο ανοίγει ξαφνικά. Δυο κορίτσια σκαρφαλώνουν πάνω στο περβάζι. βαστούν μια σημαία, θέλουν να την κρεμάσουν. Χαρούμενα την κυματίζουν και φωνάζουν: «Ελευθερία! Ελευθερία!» Τα ραδιόφωνα παίζουν τα εμβατήρια της νίκης. Ο έρημος δρόμος γιομίζει φωνές και σημαίες. «Είμαστε λεύτεροι, είμαστε λεύτεροι!» Όμορφος που’ ναι ο κόσμος!
Ανδρείοι σεις, που πολεμήσατε και πέσατε με δόξα, όταν θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούνε:
«Τέτοιους βγάζει το έθνος μας!» θα λένε και έτσι θαυμάσιος θα είναι ο έπαινός σας.
Τιμή και δόξα στους νεκρούς μας!
Τιμή και δόξα στους αγωνιστές της λευτεριάς!
ΒΙΝΤΕΟ ΛΗΞΗΣ:
ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΧΩΡΙΣ ΦΑΣΙΣΜΟ
ΕΘΝΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ
