To Ευρωπαϊκό σχέδιο Erasmus+ ΚΑ229 στον τομέα Σχολικών συμπράξεων με τίτλο “Prevention is better than cure”, as Hippocrates said 2019-2022 υλοποιήθηκε από το 23ο Νηπιαγωγείο Λάρισας, ως συντονιστικό σχολείο, έφτασε στο τέλος του και πρόκειται να υποβληθεί για αξιολόγηση.
Το σχέδιο εγκρίθηκε, κατόπιν αξιολόγησης από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Ελλάδας (ΙΚΥ), σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διετία 2019-2021, αλλά λόγω της πανδημίας ολοκληρώθηκε μετά από σχετική παράταση προκειμένου να ολοκληρωθούν όλες οι προγραμματισμένες δραστηριότητες. Χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεργασία με το ΙΚΥ (Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών) που είναι και ο Εθνικός φορέας της Ελλάδας. Στο έργο συμμετείχαν εκπαιδευτικοί από πέντε χώρες και έξι σχολεία από το 2019-2022:
23ο Νηπιαγωγείο Λάρισας (Ελλάδα),
5ο Νηπιαγωγείο Φαρσάλων (Ελλάδα),
I.c.1 Imola (Ιταλία),
AVE MARIA ESPARRAGUERA (Ισπανία),
Vilkaviskio vaiku lopselis-darzelis Buratinas (Λιθουανία),
Preschool education organization “Saulite” (Λετονία).
Οι δραστηριότητες σχεδιάστηκαν προσεκτικά, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος. Το γενικό συντονισμό του όλου έργου είχε η Προϊσταμένη του 23ου Νηπιαγωγείου Λάρισας κα Αντωνίου Ελισάβετ και υπεύθυνη επικοινωνίας ήταν η νηπιαγωγός κα Σιμέλα Νικολαϊδου.
Το έργο με τίτλο «Prevention is better than Cure», as Hippocrates said είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus KA2, όπου συνεργάστηκαν εκπαιδευτικοί έξι ευρωπαϊκών σχολείων. Απευθύνεται σε μαθητές προσχολικής ηλικίας, έχοντας ως άξονες την υγιεινή διατροφή, την άσκηση και το «ευ ζην». Η καινοτομία του προγράμματος βασίζεται στην φιλοσοφία του αρχαίου Έλληνα θεραπευτή και φιλοσόφου Ιπποκράτη, ο οποίος γεννήθηκε στην Κω, έζησε επί σειρά ετών στη Λάρισα, όπου και πέθανε. Αναγνώριζε τη σημασία της άσκησης – σε συνδυασμό με τη διατροφή και άλλους παράγοντες -στη διατήρηση της καλής φυσικής κατάστασης του ανθρώπου. Σ΄ έναν κόσμο που μεταβάλλεται συνεχώς, με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, η έννοια της Ιπποκρατικής ρήσης “Η τροφή και η άσκηση, επειδή έχουν αντίθετες ιδιότητες, συμβάλλουν αμοιβαία στην διατήρηση της υγείας» αποτελεί προτεραιότητα. Πυρήνας του προγράμματος είναι η ιδέα ότι μέσα στη φύση o άνθρωπος μπορεί να αναζητήσει τρόπους πρόληψης και θεραπείας, διαμορφώνοντας θετικές στάσεις για το περιβάλλον.
Η πανδημία που προέκυψε έφερε αλλαγές στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των δράσεων. Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με την υλοποίηση δράσεων μέσω διαδικτύου, και την παράταση της διάρκειας του προγράμματος.
Το διάστημα 2019-2022 υλοποιήθηκαν έξι θεματικές ενότητες – δραστηριότητες κι έξι κινητικότητες.
C1 “Ένας πίνακας… μια ιστορία”
C2 “Το μαγαζάκι της φύσης”
C3 «Ο Τρεχαλίτσας και η Κολυμπίτσα»
C4 «Δημοσιογράφοι εν δράσει»
C5 «Ταξίδι ξεκινά στα χρόνια τα παλιά, να δούμε πώς έπαιζαν τότε τα παιδιά»
C6 “Μικροί ξεναγοί στο Διαχρονικό Μουσείο”
Όλες οι δράσεις βρίσκονται: https://blogs.sch.gr/23niplarislar/2019/09/30/home/ και https://blogs.sch.gr/elantonio/category/erasmus-ka229-2019-22/.
Ο θεμελιώδης σκοπός της πρότασης είναι η προάσπιση, βελτίωση και προαγωγή της ψυχικής, σωµατικής υγείας και κοινωνικής ευεξίας των μαθητών, µε την καλλιέργεια υγιεινών διατροφικών συνηθειών, την ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και φυσικής κατάστασης των νηπίων. Επιπρόσθετα, επιδιώκουμε να μετουσιώσουμε σε πράξη τις ρήσεις του αρχαίου έλληνα θεραπευτή και φιλοσόφου Ιπποκράτη, «Κάλλιον το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν», «Η τροφή σου είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου». Ο Ιπποκράτης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιστορίας του τόπου μας. Έζησε και πέθανε στη Λάρισα, προσφέροντας τα μέγιστα στην ίαση και αντιμετώπιση ασθενειών και επιδημιών με την χρήση βοτάνων (Tuke, 1911). Με τις θεραπείες του αναγνωρίστηκε σαν «πατέρας της Ιατρικής», ενώ χρησιμοποιούσε φυτά, γιατί πίστευε βαθιά στη δύναμη της φύσης. Από τα φυτά που είχε επιλέξει, αρκετά αποτελούν τη βάση σύγχρονων φαρμάκων (Ανάσης, 1978).
Σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σχετίζονται με κακές διατροφικές συνήθειες και έλλειψη άσκησης, με αποτέλεσμα να οδηγούνται στην παχυσαρκία. Τελευταία τα παιδιά να εμπλέκονται πιο συχνά σε καθιστικές δραστηριότητες, όπως τηλεόραση, στατικά παιχνίδια. Το σχολείο μπορεί να καλλιεργήσει στα παιδιά βασικές κινητικές δεξιότητες, ώστε να συνειδητοποιήσουν την αξία της άσκησης. Έχει σημασία να δημιουργήσει ενήλικες υγιείς που έχουν εντάξει την άθληση, ως αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους (Boreham & Riddoch, 2001).
Στόχοι: Οι μαθητές να:
- ερευνήσουν τις αρχές της ιπποκρατικής θεωρίας περί υγείας και την επίδραση του Ιπποκρατικού έργου στην ιατρική, στη διατροφή, στην άθληση,
- ανακαλύψουν βιωματικά το «φαρμακείο της φύσης», τα βότανα και να γνωρίσουν τις θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις, παρασκευάζοντας δικά τους «φάρμακα»,
- γνωρίσουν τους αφορισμούς του Ιπποκράτη και να απαγγείλουν τον Ιπποκρατικό Όρκο.
- έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το αρχαιοελληνικό πνεύμα και τα υψηλά ιδεώδη,
- κατανοήσουν τη σημασία των Ολυμπιακών αγώνων στην αρχαιότητα και στη σύγχρονη εποχή, γνωρίζοντας τα Ολυμπιακά αθλήματα,
- καλλιεργήσουν θετική στάση απέναντι στην άσκηση και τον αθλητισμό, ως τρόπο ζωής.
- γνωρίσουν τη μεσογειακή διατροφή, τις ομάδες τροφίμων και να αντιληφθούν την αξία,
- συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για καθημερινή άσκηση και υγιεινή συμπεριφορά, καλλιεργώντας θετικές στάσεις που σχετίζονται με διατροφή και φυσική δραστηριότητα,
- γνωρίσουν τα παραδοσιακά παιχνίδια όλων των συνεργαζόμενων χωρών,
- κατανοήσουν την ανάγκη της πρόληψης ως κυρίαρχο παράγοντα για την ποιότητα ζωής,
- γνωρίσουν τις διατροφικές συνήθειες της οικογένειας,
- συνεργαστούν σε ομάδες με τη χρήση ΤΠΕ για την παραγωγή κοινού έργου.
Το πρόγραμμα έδωσε την ευκαιρία σε εκπαιδευτικούς και σε μαθητές από Ιταλία, Ισπανία, Λιθουανία, Λετονία κι Ελλάδα (23ο Νηπιαγωγείο – 5ο Νηπιαγωγείο Φαρσάλων), να ανταλλάξουν απόψεις, να μοιραστούν ιδέες και καινοτόμους μεθόδους διδασκαλίας, με κοινό στόχο την συνεργασία, την αλληλεπίδραση, την επαφή με την κουλτούρα και τον πολιτισμό των λαών της Ευρώπης, αλλά και την γνωριμία με διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα. Κοινό όραμα όλων των εταίρων, αποτέλεσε η υιοθέτηση προτύπων, στάσεων και συνηθειών που οδηγούν στην ευζωία. Επιπλέον, η καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης στους μαθητές και η θεμελίωση της ευρωπαϊκής τους ταυτότητας αποτελούν πρωταρχικοί στόχοι του έργου.
Τα παιδιά ήταν το κύριο πρόσωπο αυτού του έργου σε κάθε του βήμα και συμμετείχαν σε όλες τις δραστηριότητες αλλά και στην αξιολόγηση του έργου.
Κατά την διάρκεια του προγράμματος παρήχθησαν εξαιρετικά αποτελέσματα, τόσο σε παραδοτέα προϊόντα, όσο και σε αντίκτυπο σχολικής μονάδας, βελτίωσης στάσεων και συνηθειών των εκπαιδευτικών, νηπίων και γονέων που συμμετείχαν στο έργο.
Αντίκτυπος και οφέλη για τους συμμετέχοντες:
- Τα αποτελέσματα του έργου ελπίζουμε να έχουν μακροπρόθεσμα οφέλη στους μαθητές, ώστε να αποφασίζουν και να ενεργούν συνειδητά για θέματα που επηρεάζουν την υγεία τους, μετουσιώνοντας σε πράξη τις σοφές ρήσεις του αρχαίου έλληνα θεραπευτή και φιλοσόφου Ιπποκράτη, «Κάλλιον το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν» και «Η τροφή σου είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου».
- Οι συμμετέχοντες γνώρισαν τις συνήθειες και τις συμπεριφορές παιδιών και των γονέων κάθε συνεργαζόμενης χώρας, τη διατροφή και τα παραδοσιακά παιχνίδια της οικογένειας (γονέων, παππούδων) στο παρελθόν, σε σύγκριση με αυτές που έχουν διαμορφωθεί σήμερα.
- Η ενεργός συμμετοχή και συνεργασία μεταξύ των παιδιών των σχολείων-εταίρων βελτίωσε τις κοινωνικές τους ικανότητες, προωθώντας τον αμοιβαίο σεβασμό, την υπευθυνότητα και την αλληλεπίδραση, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή ταυτότητα.
Είναι επιτακτική η ανάγκη, η νέα γενιά να γνωρίσει και να αφομοιώσει ωφέλιμα πρότυπα και στάσεις που θα επηρεάσουν θετικά την ποιότητα ζωής σε όλη την πορεία της. Επειδή η πρώτη σχολική ηλικία είναι η πλέον κατάλληλη για την αφομοίωση συνηθειών και προτύπων, θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο έργο είχε θετική επίδραση στους μαθητές προς την κατεύθυνση αυτή.
Επιπλέον οι γονείς:
- Αισθάνθηκαν ικανοποίηση από τα μαθησιακά αποτελέσματα.
- Συμμετείχαν στην υλοποίηση δράσεων με προθυμία και αισθάνθηκαν μέλη της σχολικής κοινότητας.
- Ενδυναμώθηκαν οι σχέσεις με τους εκπαιδευτικούς και αυτό επηρέασε θετικά τη μάθηση των παιδιών.
Ο σχολικός οργανισμός:
- Άλλαξε το προφίλ και η κουλτούρα του σχολείου προς ένα πιο σύγχρονο και καινοτόμο προσανατολισμό.
- Βελτίωσε τα ποιότητα του έργου του.
- Ενδυναμώθηκαν οι σχέσεις και η συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών με την ανταλλαγή και υλοποίηση νέων ιδεών.
- Δημιουργήθηκε δημιουργικό κλίμα μεταξύ όλων των συμμετεχόντων, που αποτέλεσε κίνητρο για την καλύτερη λειτουργία του σχολείου.
- Ενίσχυσε την υλικοτεχνική του υποδομή μέσα από τα παρεχόμενα ευρωπαϊκά κονδύλια.
- Έγινε ένα σχολείο πιο «ανοικτό», με ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Για τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν:
- Είχαν την δυνατότητα να ασχοληθούν με νέες καινοτόμες ιδέες, αναδεικνύοντας τις δυνατότητές τους και κινητοποιώντας τους μαθητές.
- Διεύρυναν τους ορίζοντές τους, καλλιέργησαν δεξιότητες και ενίσχυσαν την αποτελεσματικότητα και αυτοπεποίθησή τους.
- Μέσα από την κινητικότητά τους και τη συνεργασία τους με εκπροσώπους άλλων εκπαιδευτικών συστημάτων ανέπτυξαν την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα.
- Συνεργάστηκαν, αλληλεπίδρασαν και αντάλλαξαν ορθές πρακτικές με τους εταίρους, βελτιώνοντας τα αποτελέσματα και την ποιότητα του έργου τους.
- Εξελίχθηκαν και βελτιώθηκαν επαγγελματικά.
- Είχαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν στην Ευρώπη, να επισκεφτούν ευρωπαϊκά σχολεία, να βιώσουν σε πραγματικές συνθήκες την εκπαιδευτική κουλτούρα και τον πολιτισμό άλλων χωρών, αποκομίζοντας μοναδικές εμπειρίες!
Προϋποθέσεις για την θετική έκβαση του προγράμματος:
- Άρτια οργάνωση και συντονισμός των δράσεων από το σχολείο που δημιουργεί το πρόγραμμα.
- Συνέπεια και συγχρονισμός στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων από όλους τους εταίρους.
- Σαφής διατύπωση των στόχων και των δράσεων.
- Σεβασμός, αποδοχή, κλίμα συνεργασίας μεταξύ των εταίρων.
- Τακτική επικοινωνία με τους τρόπους που έχουν συμφωνηθεί.
Η δημοσίευση του κειμένου εντάσσεται στις δραστηριότητες διάχυσης κι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδίου.
