Κατηγορία: ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΦΗΒΕΙΑ

Η έννοια της αυτοεικόνας αφορά στο πώς βλέπει το άτομο τον εαυτό του/της, αναγνωρίζοντας με συνειδητό τρόπο τα προσωπικά του χαρακτηριστικά, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του. Η αυτοεικόνα του ατόμου διαμορφώνεται ανάλογα με τα βιώματα που έχει το άτομο από την αλληλεπίδρασή του με τους «σημαντικούς άλλους» στο στενό και ευρύτερο περιβάλλον του και την ανατροφοδότηση που λαμβάνει.  Οι «σημαντικοί άλλοι» κατέχουν ένα ρόλο «καθρέφτη» στη ζωή του ατόμου και έχουν την δυνατότητα να επηρεάσουν την αυτοεικόνα του/της.

Από την άλλη πλευρά, η έννοια της αυτοαντίληψης αναφέρεται στο σύνολο των πεποιθήσεων και των στάσεων που υιοθετεί το άτομο για τον εαυτό του, ως απόρροια της αυτοεικόνας που έχει διαμορφώσει. Η αυτοαντίληψη αντιπροσωπεύει τη γνωστική πλευρά της έννοιας του εαυτού, τη δήλωση, πεποίθηση, περιγραφή  του ατόμου για τον εαυτό του, τις ικανότητες και δεξιότητές του, και επηρεάζει την αυτοεκτίμηση, την άποψη για το πόσο αξίζει ως άτομο, το βαθμό στον οποίο αποδέχεται και επιδοκιμάζει τον εαυτό του/της.

Η ποιότητα της ανταπόκρισης των «σημαντικών άλλων» στις προσπάθειες του ατόμου επηρεάζει τη διαμόρφωση της αυτοεικόνας και της συνακόλουθης αυτοαντίληψης. Η θετική ανατροφοδότηση που δέχεται το άτομο οδηγεί στη θετική αυτοεικόνα με βασικά χαρακτηριστικά την ολοκληρωμένη εικόνα εαυτού, την εμπιστοσύνη, την αίσθηση ασφάλειας. Έτσι το άτομο με θετική αυτοεικόνα και θετική αυτοαντίληψη αναγνωρίζει τις δυνατότητες και τα όρια του,  είναι πιο δεκτικό σε αλλαγές και νέες καταστάσεις, δοκιμάζει πιο εύκολα νέα πράγματα, δεν διστάζει να πάρει ρίσκο, διαθέτει θετική σκέψη και αντιμετωπίζει τις δυσκολίες με περισσότερη αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση.

Μετάβαση στο padlet.com

Η φωτογραφία παρουσίαζε έφηβους μαθητές και έφηβες μαθήτριες στα κάγκελα του σχολείου τους. « Κάτω από τη μάσκα έχουμε φωνή» αναγραφόταν στο πανό της σχολικής κατάληψης. Σε μία περίοδο αναζήτησης της προσωπικής ταυτότητας και έντονης επαναστατικής διάθεσης η αντινομία είναι εμφανής: οι έφηβοι πειθαρχούν στη χρήση της μάσκας αλλά προβαίνουν σε μία μορφή συλλογικής αντιπαράθεσης και σύγκρουσης με το εκπαιδευτικό σύστημα.

Σύμφωνα με έρευνες η ψυχική υγεία των νέων επιβαρύνθηκε σημαντικά την περίοδο της πανδημίας. Φόβος, άγχος, εγκλεισμός, κατάθλιψη ήταν βασικά εφηβικά συναισθήματα που καταγράφηκαν. Ταυτόχρονα, αναπτυξιακές διαδικασίες όπως η ανεξαρτητοποίηση από τους γονείς, η κοινωνικοποίηση με συνομηλίκους παρεμποδίστηκαν και επαναπροσδιορίστηκαν. Η επιβεβλημένη χρήση της μάσκας αλλοίωσε την εφηβική αυτοεικόνα επηρεάζοντας  την εφηβική αυτοαντίληψη, δημιουργώντας την αίσθηση μη ελέγχου του σώματος και επιτείνοντας τη σύγχυση.

Αλήθεια, πόσες ευκαιρίες είχαν οι έφηβοι και οι έφηβες να μιλήσουν για όλα αυτά; Μήπως τελικά το ζητούμενο και η προσδοκία των έφηβων καταληψιών είναι να ακουστεί η φωνή τους;