Tο blog ως «βήμα» δημιουργικής γραφής για μαθητές.

Τρεις περιπτώσεις στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο 

 Ελένη Α. Ηλία

(Δημοσιευμένο στο περιοδικό Ο ΔΗΜΟΦΩΝ, http://dimofon.gr/magazine/

1. Εισαγωγή

Προκειμένου οι μαθητές να συμμετέχουν καθολικά και πρόθυμα σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες δημιουργικής γραφής, προτείνεται ως αποτελεσματικότερο κίνητρο η αξιοποίηση και ανάδειξη των μαθητικών κειμένων (Ηλία και Ματσαγγούρας, 2006). Εδώ παρουσιάζεται  η πρόταση να δημοσιεύονται στα ιστολόγια του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (Π.Σ.Δ.) τα παραγόμενα στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων κείμενα, ως ένας από τους προσφορότερους τρόπους ανάδειξής τους. Γίνεται αναφορά σε τρία ιστολόγια ισάριθμων ομάδων του Π.Σ.Δ., στα οποία περιλαμβάνονται ομαδικά και ατομικά αφηγηματικά κείμενα που παρήγαγαν μαθητές δημοσίων νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων.

Τα ιστολόγια του Π.Σ.Δ. προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες για ουσιαστική προσωπική έκφραση και επικοινωνία. Η συνειδητοποίηση από μέρους των μαθητών της αποτελεσματικότητας των συγκεκριμένων ιστολογίων ως βήματος δημιουργικής γραφής, ενισχύει τη διάθεση  να επιθυμούν και να επιδιώκουν τη συνεχή ενασχόληση με σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Η ποιότητα των κειμένων βελτιώνεται σταδιακά, ως συνέπεια της επαναλαμβανόμενης συμμετοχής των μαθητών σε δραστηριότητες δημιουργικής γραφής. Η εν λόγω εμπειρία συμβάλλει στον εθισμό τους στην απόλαυση που προσφέρει η δημιουργική γραφή και η δημιουργική έκφραση γενικότερα και καλλιεργεί τη διάθεσή τους να καταγράφουν και να δημοσιοποιούν το περιεχόμενο της δημιουργικής σκέψης τους.

 2. Εστιάζοντας στα Ιστολόγια τριών ομάδων

του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου

Από τα πολλές χιλιάδες μέλη του Πανελληνίου Σχολικού Δικτύου, εκπαιδευτικούς και μαθητές,   έχουν συσταθεί εκατοντάδες ομάδες. Η  ένταξη σε ομάδες, προσφέρει στα μέλη τους τη δυνατότητα να ενημερώνουν και να ενημερώνονται ανελλιπώς για τις νέες αναρτήσεις και εκδηλώσεις τους.

Το πρώτο από τα τρία ιστολόγια στα οποία εστιάζει το παρόν άρθρο,  είναι το   https://blogs.sch.gr/paidikakeimena/ Πρόκειται για το ιστολόγιο της ομάδας με το όνομα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ από την Ελένη Ηλία-sch.gr, που δημιούργησα το 2020. Σε αυτό  το ιστολόγιο έχουν αναρτηθεί συνολικά περίπου διακόσια εξήντα ατομικά και εκατόν είκοσι επτά ομαδικά κείμενα μαθητών και εκπαιδευτικών (δασκάλων και νηπιαγωγών), που παράχθηκαν στο πλαίσιο δεκάδων διαφορετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων.  Τα κείμενα αυτά σε αρκετές περιπτώσεις είναι ενσωματωμένα σε αναρτημένα άρθρα και εισηγήσεις  που έχουν ήδη δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά και σε τόμους πρακτικών συνεδρίων. Σε άλλες περιπτώσεις τα κείμενα δημιουργικής γραφής περιλαμβάνονται στο Παράρτημα των σχετικών άρθρων.

Το δεύτερο από τα ιστολόγια για το οποίο γίνεται λόγος, είναι το https://blogs.sch.gr/eisk της ομάδας  Δημιουργικοί Eκπαιδευτικοί.  Η ομάδα αριθμεί περισσότερα από εννιακόσια μέλη,  εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ποικίλων ειδικοτήτων.   Το  ιστολόγιο, που δημιουργήθηκε  το 2013,  συχνότατα φιλοξενεί μαθητικά κείμενα, που παράγονται στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων δημιουργικής γραφής σε διάφορα σχολεία.  Τα ατομικά μαθητικά κείμενα που έχουν αναρτηθεί σε αυτό είναι τριακόσια τριάντα έξι ενώ τα ομαδικά είναι εκατόν τριάντα τέσσερα.

Το τρίτο από τα ιστολόγια, είναι το https://blogs.sch.gr/eilia/ της ομάδας meta_ton_mikro_prigipa  Το ιστολόγιο δημιουργήθηκε το 2019, προκειμένου να  φιλοξενήσει κείμενα που παράχθηκαν από αναγνώστες του βιβλίου μου «Μετά τον Μικρό Πρίγκιπα» (εκδ. Ηριδανός, 2012), οι οποίοι συμμετείχαν σε δώδεκα διαφορετικά εκπαιδευτικά προγράμματα, που επικεντρώνονται στο συγκεκριμένο βιβλίο. Ο αριθμός των ατομικών και ομαδικών σχετικών κειμένων ανέρχεται σε αρκετές δεκάδες.

 3. Μεθοδολογία και διδακτικά βήματα

3.1. Εκπαιδευτικά προγράμματα δημιουργικής γραφής μακράς διάρκειας

Τα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα δημιουργικής γραφής έχουν εφαρμοστεί στο νηπιαγωγείο. Κινούνται στο σύνολό τους στο πλαίσιο των κειμενοκεντρικών μοντέλων διδασκαλίας της γραπτής έκφρασης. Τα μοντέλα αυτά διδάσκουν στους μαθητές τούς υπερπροτασιακούς κανόνες και τις δομές που διακρίνουν τα αφηγηματικά κείμενα του λόγου (Ματσαγγούρας, 2001). Έτσι, αποδεδειγμένα οι μαθητές  καθίστανται σταδιακά ικανότεροι στην παραγωγή αφηγηματικών κειμένων και στον τρόπο δόμησης της σκέψης  (Ματσαγγούρας και Κουλουμπαρίτση, 1999).

Βασικές προϋποθέσεις της διεξαγωγής των προγραμμάτων συνιστούν ο παιγνιώδης χαρακτήρας τους, ώστε να ανταποκρίνονται στην ανάγκη της παιδικής φύσης για παιχνίδι (Χουιζίνγκα, 1989), καθώς και η συλλογική αλληλεπίδραση (Γουγουλάκης, 2012) των νηπίων. Για την παραγωγή των αφηγηματικών κειμένων, τα νήπια απαντούν ατομικά ή ομαδικά (Huck, Hepler Hickman, 1979) σε διαδοχικές ερωτήσεις που ο εκπαιδευτικός ως προσεκτικός ακροατής απευθύνει (Pascucci και Rossi, 2002), σε σχέση με τις προηγούμενες αποκρίσεις που έχει λάβει, για τα δρώντα πρόσωπα, καθώς και για τον τόπο και το χρόνο δράσης τους. Οι ερωτήσεις του εκπαιδευτικού μειώνονται σταδιακά, καθώς οι απαντήσεις των νηπίων γίνονται πληρέστερες, σύμφωνα με τη διδακτική αρχή της φθίνουσας καθοδήγησης (Ματσαγγούρας, 2001). Τα ομαδικά μαθητικά κείμενα χωρίζονται σε δύο επιμέρους κατηγορίες. Πρόκειται αφενός για αυτά που παράγονται από σταθερές ολιγομελείς υποομάδες, καθορισμένες με συγκεκριμένα κριτήρια, διαφορετικά για κάθε εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Αφετέρου πρόκειται για τα κείμενα στην παραγωγή των οποίων συμμετέχουν ελεύθερα όλοι οι μαθητές του τμήματος.

Οι ιστορίες που παράγονται από τους μαθητές, καταγράφονται από τον εκπαιδευτικό, είτε με την αξιοποίηση της τεχνολογίας είτε με τον παραδοσιακό τρόπο γραφής, ως ενιαία κείμενα. Αμέσως μετά από την καταγραφή τού κάθε κειμένου ο εκπαιδευτικός το διαβάζει στα νήπια, ώστε εκείνα να διαπιστώσουν την ακρίβεια της καταγραφής. Με τον τρόπο αυτό συνειδητοποιούν την ιδιότητα του γραπτού λόγου να αναπαριστά τον προφορικό και έτσι να διασώζει αυτούσια τη σκέψη τους. Τα διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα ολοκληρώνονται με την ανάρτηση στο σχολικό ιστολόγιο του πλήρους κειμένου της σχολικής θεατρικής παράστασης, η οποία προκύπτει από το σύνολο των ιστοριών που παρήγαγαν τα νήπια, καθώς οι παραστάσεις κατά κανόνα συμβάλλουν στο άνοιγμα του σχολείου στην ευρύτερη κοινωνία (Γραμματάς, 2014).

3.2. Εκπαιδευτικά προγράμματα δημιουργικής γραφής ημερήσιας διάρκειας

Αρκετά από τα προγράμματα  στο πλαίσιο των οποίων έχουν δημιουργηθεί  τα παιδικά κείμενα που φιλοξενούνται στα ιστολόγια, έχουν υλοποιηθεί στη διάρκεια μίας έως τριών συνεχόμενων διδακτικών ωρών, κατά την επίσκεψη σε σχολικές τάξεις προσκεκλημένων συγγραφέων. Αφετηρία τέτοιων προγραμμάτων συνιστά συνηθέστερα κάποιο λογοτεχνικό έργο και βασικό στόχο τους η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, που επιχειρείται μέσα από παιγνιώδεις προσεγγίσεις (Ποσλανιέκ, 1992). Η ανάγνωση οποιουδήποτε λογοτεχνήματος, καθώς απαιτεί εντατικές αντιληπτικές διεργασίες, έχει ως αποτέλεσμα να αποκομίζουν οι αναγνώστες την εντύπωση ότι εμπλέκονται άμεσα στα αφηγηματικά δρώμενα (Iser, 1990), ότι ταυτίζονται με τους ήρωες (Booth, 1987). Ωστόσο, κάθε αναγνώστης ανταποκρίνεται στο λογοτεχνικό έργο  με ξεχωριστό, μοναδικό  τρόπο, (Τζιόβας, 1987), οπότε το έργο καθίσταται πολυδιάστατο, ανεξάντλητο ως προς τα νοήματα που εμπεριέχει (Alter, 1985).

4. Αποτελέσματα

Εντελώς ενδεικτικά παρατίθενται εδώ αναρτημένα στα ιστολόγια ατομικά και ομαδικά κείμενα που παρήγαγαν μαθητές Δημοτικού, στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων ημερήσιας διάρκειας, κατά την επίσκεψη στις τάξεις τους  προσκεκλημένου συγγραφέα.

Τα τέσσερα πρώτα κείμενα δημιούργησαν ισάριθμες υποομάδες μαθητών της Β΄ τάξης Δημοτικού Σχολείου του Ναυπλίου, με ερέθισμα σκίτσο από εικονογράφηση παιδικού βιβλίου.

Το κορίτσι με τα λουλούδια

Κάποτε ήταν ένα κορίτσι που αγαπούσε τα λουλούδια. Κάθε πρωί έβγαινε στον κήπο του σπιτιού του και τα πότιζε. Όταν γυρνούσε από το σχολείο, τα ξαναπότιζε. Κάθε απόγευμα με τη μαμά του έπαιρναν καινούρια σποράκια λουλούδια. Μια μέρα όμως όλα τα λουλούδια ξεράθηκαν ξαφνικά. Το κοριτσάκι μόλις τα είδε, φώναξε στη μαμά του: Μαμά, τα λουλούδια μας ξεράθηκαν. Τότε η μαμά είπε να πάρουν άλλα λουλούδια. Έφτασαν στο μαγαζί με τα λουλούδια αλλά ήταν κλειστό. Το πρωί όταν ξύπνησε, είδε όλα τα λουλούδια ανθισμένα. Ευτυχώς, ήταν μόνο ένα όνειρο, σκέφτηκε.

Ο ουρανός με τα εκατό σύννεφα

Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένα κοριτσάκι που κάθε βράδυ από το παράθυρο του δωματίου του κοιτούσε τον ουρανό. Οι γονείς του απορούσαν και το ρωτούσαν τι βλέπει κάθε βράδυ από το παράθυρο. Όλο απορούσαν αλλά το κοριτσάκι δεν τους έλεγε τίποτα. Μια μέρα, όπως κοιτούσε από το παράθυρο τον ουρανό, το τράβηξε ένα φως και το ανέβασε ψηλά. Εκεί βρήκε τα εκατό σύννεφα, που του ζήτησαν να μείνει μαζί τους. Πριν προλάβει να τα ρωτήσει τι έγινε, εμφανίστηκαν μπροστά του και οι γονείς του. Έτσι το κοριτσάκι απάντησε στα σύννεφα με ένα μεγάλο «Ναι».

Αγάπη

Κάποτε ήταν ένα κοριτσάκι, που είχε αγαπήσει τον Μικρό Πρίγκιπα. Μια μέρα ο Μικρός Πρίγκιπας είδε το Κοριτσάκι να κάνει κούνια. Το πλησίασε και το κοριτσάκι όπως έκανε κούνια, του είπε ότι τον αγαπάει. Το μικρό αγόρι εκείνη την ώρα είπε στο κοριτσάκι «κι εγώ σ’ αγαπώ»!

Οι νεράιδες γεννιούνται

Μια φορά η Αναστασία ήθελε να δει τη γιαγιά της που ζούσε στην Αμερική αλλά δεν μπορούσε να πάει γιατί ήταν πολύ μακριά και η μαμά της φοβόταν να την αφήσει. Το κοριτσάκι της έλεγε, μην ανησυχείς μαμά, άμα ζητήσω ένα φιλί για καληνύχτα, θα μου το δώσει η γιαγιά. Θα μου δώσει και φαγητό και νερό. Η μαμά της πείστηκε και τη συμβούλεψε να προσέχει πολύ. Το κοριτσάκι έφτασε στη γιαγιά, που της είπε: Αναστασία, μου έλειψες πολύ, σ’ αγαπώ, μα πρέπει να γυρίσεις πίσω. Την πήγε πίσω κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Τα δεκατρία αναρτημένα στα ιστολόγια ατομικά κείμενα που ακολουθούν, δημιούργησαν μαθητές της Στ΄ τάξης σε Δημοτικό Σχολείο της Κορίνθου, επίσης με ερέθισμα λογοτεχνικό βιβλίο.

Α. Στον ανθισμένο κήπο

Πεταλούδα: Σήμερα ήρθε ξανά στον κήπο αυτό το κορίτσι. Μάλιστα τραγούδησε κιόλας. Εμείς χορεύαμε ενώ τα σαλιγκάρια κοιτούσαν σαστισμένα το θαυμαστό βαλς των λουλουδιών.

Τζιτζίκι: Βοήθεια, βοήθεια, σας παρακαλώ! Τώρα είμαι μόνο μου μέσα σ’ ένα σπιρτόκουτο. Δεν μπορώ ούτε να κουνηθώ. Οι φίλοι μου ούτε καν έρχονται να με βοηθήσουν. Έσωσαν μόνο τον εαυτό τους.

Β. Στον κήπο που καταστρέφεται

Τριαντάφυλλο: Τι κάνεις εκεί ρε μπάρμπα; Δεν βλέπεις το ωραίο χρώμα μου και την ευωδιαστή μυρωδιά μου; Θα με χαλάσεις έτσι άκαρδα; Ντροπή σου! Και σε είχα για μετρημένο άνθρωπο. Ίιιι! Πού είσαι Τούλα (φωνάζω στο κοριτσάκι). Έλα να με σώσεις σε παρακαλώ!

Κοριτσάκι: Μπροστά στα μάτια μου έβλεπα μέρα με τη μέρα να καταστρέφονται οι τριανταφυλλιές. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα μα κάθε μέρα έλπιζα πως όταν κοιτάξω από το παράθυρο, θα είναι όπως παλιά… Ποτέ δεν έγινε όμως αυτό.

Μοσχομπίζελο: Την ώρα που μπήκε μέσα αυτός ο αγριάνθρωπος, φοβήθηκα, νόμιζα ότι θα διαλύσει όλο το παρτέρι. Μπήκε μέσα με νεύρα και άρχισε να τα πατάει όλα. Ο κήπος διαλυόταν, δεν ήξερα τι να κάνω, πατούσε όλη την οικογένειά μου. Ήταν ένας εφιάλτης. Μέχρι που σκότωσε και κάποια από τα παιδιά. Δεν θέλω να το ξαναζήσω ποτέ αυτό.

Δέντρο: Σας παρακαλώ, βοηθήστε με! Ας με ποτίσει κάποιος κι ας φτιάξει αυτόν εδώ τον κήπο, να βλέπω να παίζουν πολλά παιδιά και να χαιρόμαστε κι εγώ και τα παιδιά.

Παιδί : Αχ ωραία! Ήρθαν όλα μας τα πράγματα. Το σπίτι είναι όμως λίγο μικρό, δεν θα χωρέσουν όλα αυτά τα χρήσιμα πράγματα. Δεν πειράζει, θα τα βάλουμε στην αποθήκη, στη βεράντα και στον κήπο, στη θέση των λουλουδιών.

Κοριτσάκι: Είναι πολύ δύσκολο να βλέπω τον κήπο μου να είναι διαφορετικός. Αλλά το πιο δύσκολο είναι να βλέπω τη συκιά μου κομμένη. Αυτή η μέρα θα μου μείνει αξέχαστη. Λυπάμαι ακόμη περισσότερο όσο το σκέφτομαι. Αυτό που με προβληματίζει όμως είναι ότι κανένας δεν διαμαρτυρήθηκε μαζί μου. Μάλλον κανένας δεν νοιάζεται πια για τη φύση.

Σύκο: Είμαι ένα σύκο. Πριν αρχίσει όλη αυτή η τρέλα όλων να καταστρέψουν τον κήπο, ήμουν πολύ ευτυχισμένο. Περνούσα ατέλειωτες ώρες κρεμασμένο στα κλαδιά της μητέρας μου, της συκιάς, συζητώντας με το Κοριτσάκι. Μου άρεσαν πολύ αυτές οι συζητήσεις. Επίσης μου άρεσε που μπορούσα να κάνω κούνια, όπως ήμουν κρεμασμένο. Αλλά μετά άρχισαν να έρχονται όλοι αυτοί και να χαλάνε την ομορφιά του κήπου. Τώρα που έκοψαν τη συκιά, εγώ θα αρχίσω να σαπίζω κι ύστερα θα πεθάνω. Τι κρίμα!

Κοριτσάκι: Αυτή η μέρα ήταν αξέχαστη, πώς θα μπορούσα να την ξεχάσω; Ήταν η μέρα που κατέστρεψαν τον κήπο μου, η χειρότερη της ζωής μου. Ένιωθα σαν να ξερίζωναν ένα μέρος της καρδιάς μου… τόση λύπη με πλημμύρισε. Πανικόβλητη, παρακολουθούσα την καταστροφή των μοναδικών μου φίλων, της μοναδικής μου οικογένειας. Ύστερα στο τέλος της μέρας ξάπλωσα με δάκρυα στα μάτια. Ξάπλωσα και αποκοιμήθηκα στο χώμα.

Πισίνα: Γεια σας, είμαι η πισίνα. Βρίσκομαι εδώ μερικές εβδομάδες. Πριν από μένα βρίσκονταν τριαντάφυλλα. Ο ιδιοκτήτης μου με φροντίζει αρκετά καλά. Τα περνάω υπέροχα.

Γ. Στον κήπο στο μέλλον

Δέντρο: Τώρα που ο κήπος έχει φτιαχτεί ξανά ύστερα από την καταστροφή του, βλέπω το κοριτσάκι να κάνει κούνια ευτυχισμένο πάνω στα γέρικα αλλά γερά κλαδιά μου. Είναι μαγευτικό πράγμα αυτός ο μαγικός κήπος που μοιάζει σαν δάσος. Τα πουλάκια λαλούν και η ώρα περνάει γρήγορα. Είμαι πραγματικά ευτυχισμένο και τυχερό δέντρο.

Λουλούδι: Μου αρέσει που κάθομαι εδώ, φυτρωμένο κάτω από τα κλαδιά αυτής της μεγάλης μηλιάς. Κάθε μέρα έρχεται ένα κοριτσάκι, που είναι σαν την Άνοιξη αυτοπροσώπως. Να δείτε πώς λάμπει, πώς μιλάει στ’ αδέρφια μου τα λουλούδια. Όταν κάθεται στην κούνια του μεγάλου δέντρου κι ανεμίζουν τα μαλλιά της, είναι σκέτος άγγελος.

5. Συζήτηση

Σε αντίθεση με τις έντυπες εκδόσεις, όπου ο οικονομικός παράγοντας επιβάλλει περιορισμούς στον αριθμό των σελίδων, στην περίπτωση των ιστολογίων δίνεται η δυνατότητα ανάρτησης του συνόλου των μαθητικών συμμετοχών. Άλλη μία σημαντική διαφοροποίηση από το έντυπο δημοσίευμα, συνιστά η δυνατότητα που παρέχεται μέσα από το ιστολόγιο, να συμπληρώνονται και να επικαιροποιούνται τα ήδη δημοσιευμένα κείμενα. Αυτό επιτρέπει τη διαρκή αλληλεπίδραση του συντάκτη με το κείμενο και τη συνειδητοποίηση της εξέλιξης της σκέψης του.

Η παρουσίαση των παραγόμενων κειμένων προσφέρει την ευκαιρία στους δημιουργούς τους να ανατρέχουν στο ιστολόγιο οποιαδήποτε στιγμή στην κατοπινή τους ζωή, για να τα ξαναδιαβάσουν. Επίσης, όλοι οι μαθητές μπορούν τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον, να αναζητούν στο ιστολόγιο τα κείμενα των φίλων τους. Αυτή η διαδικασία μάλιστα μπορεί να πραγματοποιείται και ομαδικά στη σχολική τάξη κατά τα επόμενα χρόνια. Για παράδειγμα, οι μαθητές να διαβάζουν  μαζί με τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους στο Δημοτικό Σχολείο τα κείμενα που δημιούργησαν ως νήπια.

Η εμπειρία της δημοσίευσης στα σχολικά ιστολόγια μαθητικών κειμένων, που παράχθηκαν στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, θα μπορούσε να οδηγήσει τους μαθητές στη χρησιμοποίηση των προσωπικών ιστολογίων τους για την ανάρτηση και άλλων δικών τους κειμένων δημιουργικής γραφής. Επίσης,  η επικοινωνία μεταξύ μαθητών στο πλαίσιο των ιστολογίων, θα γινόταν σημαντικά ουσιαστικότερη, αν λάμβανε τη μορφή ανατροφοδοτούμενων και αλληλοσυμπληρούμενων πρωτότυπων, ευφάνταστων ιστοριών, εμπνεόμενων από προσωπικές εμπειρίες, προσδοκίες και επιθυμίες ή κοινά λογοτεχνικά αναγνώσματα.

6. Συμπεράσματα

Από την ποσότητα και την ποιότητα των αναρτημένων μαθητικών κειμένων στα ιστολόγια των τριών ομάδων, προκύπτουν συμπεράσματα για τη χρησιμότητα των ιστολογίων ως βήματος δημιουργικής γραφής, όχι μόνο για τους μαθητές που συμμετέχουν με αναρτημένα κείμενα αλλά και για όλη την εκπαιδευτική κοινότητα και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον τους.

Τα ιστολόγιο προσφέρουν τη δυνατότητα της διάσωσης και ανάδειξης των παραγόμενων μαθητικών κειμένων, στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων δημιουργικής γραφής.  Έτσι βιώνουν όλοι οι μαθητές τη χαρά και την  ικανοποίηση της διάδοσης των αποτελεσμάτων αυτής της δημιουργικής τους δραστηριότητας, εκτός της σχολικής αίθουσας, σε άτομα του οικογενειακού και του ευρύτερου περιβάλλοντός τους.

Μέσα από τη συνύπαρξη των διαφορετικών κειμένων στο ίδιο ιστολόγιο, προκύπτει αβίαστα η πρωτοτυπία τους, η ανεξάντλητη φαντασία των δημιουργών τους. Επίσης, η ιδιαιτερότητα κάθε ατομικής προσέγγισης, αναδεικνύει τη μοναδικότητα κάθε μαθητή, μέσα σε πλαίσιο αμοιβαίας αποδοχής και σεβασμού. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα της ανάρτησης των παιδικών κειμένων στα ιστολόγια, είναι η αμεσότητα. Οι μαθητές διαβάζουν τα κείμενα με οικογένεια και φίλους όταν η συλλογική δημιουργική εμπειρία της συμμετοχής τους στα σχετικά προγράμματα είναι πάρα πολύ πρόσφατη. Έτσι συνδέεται στην αντίληψή τους η απόλαυση της διαδικασίας της παραγωγής των κειμένων με τη δυνατότητα της διάδοσής τους μέσω της γραφής και της αξιοποίησης της τεχνολογίας.

Όλοι οι επισκέπτες των ιστολογίων διαπιστώνουν την καθολική ανταπόκριση και ταυτόχρονα την ισότητα των μαθητών στα σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Οι μαθητές εκφράζονται μέσα από το συλλογικό αυτό βήμα, απευθυνόμενοι σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις  ιδιαιτερότητες της προσέγγισης του ενιαίου θέματος από κάθε διαφορετικό μαθητή, αναδεικνύεται η ταυτότητά του. Γονείς, κατοπινοί δάσκαλοι, άτομα από το οικογενειακό, το φιλικό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον των παιδιών αλλά και άγνωστοι άνθρωποι με ενδιαφέρον για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, γνωρίζουν μέσα από τα καταγεγραμμένα κείμενα πιο ουσιαστικά τη νεότερη γενιά, τις προσδοκίες και τις επιθυμίες της, οπότε και «επικοινωνούν» ουσιαστικότερα μαζί της.

Βιβλιογραφία

Alter, J. (1985). Προς τι η διδασκαλία της λογοτεχνίας; Η Διδασκαλία της Λογοτεχνίας  (Ι.Ν. Βασιλαράκης,  μτφρ.)  Αθήνα: Επικαιρότητα, 63-74.

Booth, W.C. (1987). The Rhetoric of Fiction. Middlesex: Penguin Books.

Γουγουλάκης, Π. (2012). Κοινωνικές ικανότητες, κοινωνικό κεφάλαιο και εκπαίδευση. Επιστήμη και Κοινωνία,  29, 37-53.

Γραμματάς, Θ. (2014). Το θέατρο στην εκπαίδευση. Καλλιτεχνική έκφραση και παιδαγωγία. Αθήνα: Διάδραση.

Exupery, A. (1968). Ο Μικρός Πρίγκιπας (Σ. Τσίρκας, Μτφρ.).  Αθήνα: Ηριδανός.

Ηλία, Ε.  και Ματσαγγούρας Η. (2006). Από το παιχνίδι στο λόγο: Παραγωγή παιδικών κειμένων μέσα από παιγνιώδεις δραστηριότητες. Στο Π. Παπούλια-Τζελέπη, Α. Φτερνιάτη, Κ. Θηβαίος (Επιμ.), Έρευνα και Πρακτική του Γραμματισμού στην Ελληνική Κοινωνία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 307-317.

Huck, C., Hepler, S. and Hickman, J. (1979). Children’s Literature in the Elementary School. Austin: Holt, Rinehart and Winston.

Iser, W. (1990). The Implied Reader. Patterns of Communication in Prose Fiction from Bunyan to Beckett. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.

Κωτόπουλος, Τ. (2012). Η «νομιμοποίηση» της δημιουργικής γραφής, ΚΕΙΜΕΝΑ, 15, http://keimena.ece.uth.gr

Ματσαγγούρας, Η. και Κουλουμπαρίτση, Α. (1999). Ένα Πρόγραμμα Διδασκαλίας της Κριτικής Σκέψης: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Παραγωγή του Γραπτού Λόγου, Ψυχολογία, 6(3), 299-396.

Ματσαγγούρας, Η. (2001). Η Σχολική Τάξη, Β΄ Κειμενοκεντρική Προσέγγιση του γραπτού λόγου. Αθήνα.

Pascucci, M. και Rossi, F. (2002). ΄Oχι μόνο γραφέας, Γέφυρες, 6, 16-23.

Ποσλανιέκ, Κ. (1992). Να δώσουμε στα παιδιά την όρεξη για διάβασμα (Στ. Αθήνη, μτφρ.) Αθήνα: Καστανιώτης.

Τζιόβας, Δ. (1987). Μετά την αισθητική. Θεωρητικές δοκιμές κι ερμηνευτικές αναγνώσεις της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Αθήνα: Γνώση.

Χουιζίνγκα, Γ. (1989). Ο άνθρωπος και το παιχνίδι (Σ. Ροζάκης – Γ. Λυκιαρδόπουλος, μτφρ.) Αθήνα: Γνώση.