ΕΠΑΛ ΜΗΛΟΥ

22 Μαρτίου – Παγκόσμια Ημέρα του Νερού.

Ο Ο.Η.Ε. καθιέρωσε την 22^η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα υπενθύμισης της σημασίας του νερού για το μέλλον της ανθρώπινης ύπαρξης,  αλλά και ως ημέρα κοινωνικού προβληματισμού, με το σύνθημα:

“Μην σπαταλάς το νερό σήμερα, για να μην το στερηθείς αύριο”

Όλοι μας σήμερα συνειδητοποιούμε την αξία του νερού, προβληματιζόμαστε για την επάρκειά του.

Το νερό αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη των πολιτισμών. Οι σημαντικότεροι πολιτισμοί (Μεσοποταμία, Αίγυπτος κ.α.) γεννήθηκαν κοντά στο νερό και εξελίχθηκαν με αυτό. Τα ποτάμια και οι θάλασσες αποτέλεσαν και εξακολουθούν να αποτελούν διόδους για να προμηθεύονται οι ανθρώπινες κοινωνίες νερό, μέσα διατροφής, για το εμπόριο, τις μετακινήσεις, τις ανταλλαγές προϊόντων αλλά και την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, των λαών και των πολιτισμών.

Το νερό κατέχει τη σημαντικότερη θέση ανάμεσα στα φυσικά αγαθά που μας παρέχει το περιβάλλον κι αυτό γιατί είναι το φυσικό προϊόν που προσφέρεται σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και παίζει σημαντικό ρόλο για το περιβάλλον και την ανθρώπινη ζωή και υγεία. Οριοθετεί τα υδάτινα οικοσυστήματα, καθορίζει τις ιδιότητές τους και είναι το μέσο με το οποίο τα θρεπτικά συστατικά εισέρχονται και κυκλοφορούν στο εσωτερικό των αυτότροφων οργανισμών. Αποτελεί το 75% του νωπού βάρους των ζωντανών ιστών, συμβάλλει στην θερμορύθμιση τόσο των φυτικών  όσο και των ζωικών οργανισμών, ενώ  χρησιμοποιείται επίσης στη φωτοσύνθεση των φυτικών οργανισμών. Το νερό κυκλοφορεί συνεχώς στον υδρολογικό του κύκλο και γίνεται διαθέσιμο στα οικοσυστήματα και στους οργανισμούς στηριζόμενο κυρίως στην εξάτμιση, στη διαπνοή των φυτών και στις κατακρημνίσεις (βροχή, χιόνι, χαλάζι ).

Η επιφάνεια της Γης καλύπτεται κατά τα 2/3 περίπου από τους ωκεανούς, που αποτελούν το 97% του συνολικού όγκου του νερού στη Γη. Αυτός ο όγκος είναι περίπου 1.350 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα και ονομάζεται υδρόσφαιρα. Από το γλυκό νερό του πλανήτη, που αντιστοιχεί μόνο σε 3% της υδρόσφαιρας, περισσότερο από το μισό βρίσκεται εγκλωβισμένο στα χιόνια και στους πάγους. Έτσι το νερό που μπορεί να αντλήσει ο άνθρωπος αντιστοιχεί μόλις στο 1% της υδρόσφαιρας και υπολογίζεται ότι οι ανθρώπινες ανάγκες σε νερό θα αυξηθούν στις επόμενες δεκαετίες κατά 40%.

Η Γεωργική επανάσταση αρχικά και στη συνέχεια η Βιομηχανική επανάσταση οδήγησαν σε ραγδαία αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού, που αναμένεται να ξεπεράσει τα 10-12 δισεκατομμύρια κατά τη διάρκεια του 21^ου αιώνα. Επιπλέον, η συνεχής αύξηση των ανθρώπινων οικονομικών δραστηριοτήτων στο πέρασμα του χρόνου οδήγησαν σε μη ορθολογική αξιοποίηση των υδάτινων πόρων (όπως  η άρδευση αυξανόμενων καλλιεργειών με υπέρμετρη χρήση  φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, οι αυξανόμενες γεωτρήσεις, η ανάγκη για αποκόμιση υδροηλεκτρικής και άλλων μορφών ενέργειας, η βίαιη εκσκαφή και εκτροπή ποταμών, οι κατασκευές δεξαμενών και φραγμάτων, η δημιουργία πλήθους ρύπων και μάλιστα τοξικών που καταλήγουν σε ποταμούς και ωκεανούς, οι πετρελαιοκηλίδες και η ρύπανση ανοικτών θαλασσών από υδρογονάνθρακες κ.α.), καθώς και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οδήγησαν σε πάρα πολλές περιοχές του κόσμου στην εξάντληση φυσικών πηγών νερού και στην ρύπανση αρκετών άλλων. Η αλαζονική συμπεριφορά του ανθρώπου μας έφερε σταδιακά αντιμέτωπους με προβλήματα όπως η μείωση της βιοποικιλότητας, η ερημοποίηση, η λειψυδρία, η μόλυνση και ρύπανση του νερού, η αλλοίωση και καταστροφή υγροτόπων. Επομένως δεν μπορεί να πλέον να ικανοποιηθεί η αυξανόμενη ζήτηση από τον άνθρωπο, η προσδοκώμενη οικονομική ανάπτυξη και η πληθυσμιακή αυτονομία.

Το προς χρήση νερό του πλανήτη είναι πλέον περιορισμένο και απαιτούνται άμεσα μέσα ορθολογικής χρήσης του από όλους μας, όπως και μέτρα σωστής διαχείρισης και αξιοποίησης των υπαρχόντων υδάτινων αποθεμάτων. Η εκπαίδευση του πολίτη πάνω στη σωστή χρήση του νερού και τις συνέπειες της σπατάλης του, θα είναι καθοριστική στην εξοικονόμηση του νερού με την  εφαρμογή μεθόδων  μείωσης σπατάλης (π.χ. συσκευές εξοικονόμησης νερού ) και επαναχρησιμοποίησης του νερού (π.χ. βρόχινου νερού). Επίσης, η μέθοδος της αφαλάτωσης και η εκμετάλλευση των αποβλήτων των εργοστασιακών και βιομηχανικών μονάδων (μετά από βιολογικό καθαρισμό) σε δραστηριότητες όπου αποδεδειγμένα είναι δυνατό (π.χ. καλλιέργειες) μπορούν  να αποφέρουν  εξοικονόμηση νερού σε μεγάλο ποσοστό. Το νερό που μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί προέρχεται από την οικιακή χρήση σε αστικά κέντρα, από εμπορική και βιομηχανική χρήση καθώς και το βρόχινο νερό.

Τα επιτεύγματα λοιπόν της τεχνολογικής ανάπτυξης βελτίωσαν εντυπωσιακά τα δεδομένα και την ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Όμως η εξέλιξη αυτή έχει περιβαλλοντικό κόστος και αναπόφευκτα οδηγεί στην  ανεπάρκεια του νερού στον πλανήτη μας, γεγονός που αυτόματα επιβάλλει τη χρήση καινοτόμων τεχνολογικών συστημάτων που θα διευρύνει την αντίληψή μας για την κατάσταση των υδάτων μας  και θα ενισχύσει το έργο και την ποιότητα υπηρεσιών των αρμόδιων φορέων, βοηθώντας στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης του πολύτιμου αυτού αγαθού. Απαιτείται λοιπόν μια ορθολογική πολιτική  για τη διαχείριση ακραίων φαινομένων και κρίσεων όπως τα προβλήματα λειψυδρίας και πλημμυρών αλλά και για πιο μακροπρόθεσμους περιβαλλοντικούς στόχους, όπως η σε βάθος χρόνου προστασία των νερών και των σχετιζόμενων με αυτά οικοσυστημάτων, η βελτίωση της ποιότητας και της οικολογικής τους κατάστασης και βέβαια η σταδιακή μείωση απορριπτόμενων ρυπαντικών ουσιών και η προοδευτική εξάλειψη τοξικών αποβλήτων. Ειδικότερα για την Ελλάδα αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για μια χώρα της Μεσογείου σχετικά ευνοημένη υδρολογικά, αν και η αναντιστοιχία της χρονικής και κυρίως χωρικής κατανομής των βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με τις χρονικές και χωρικές κατανομές της ζήτησης,  έχουν δημιουργήσει στο παρελθόν και εξακολουθούν να δημιουργούν προβλήματα έλλειψης νερού, ιδιαίτερα σε περιόδους ανομβρίας.

Η Παγκόσμια Ημέρα του Νερού, του σημαντικότερου πλέον φυσικού μας πόρου, ας είναι για κάθε έναν από εμάς η αρχή ευαισθητοποίησης όσον αφορά την εξοικονόμηση του νερού και την υιοθέτηση μεθόδων μείωσης κατανάλωσης και σπατάλης του, όπως και επαναχρησιμοποίησης του όπου αυτό είναι εφικτό.

Διότι το νερό αποτελεί κληρονομιά όλων μας και πρέπει να προστατεύεται, διότι κάθε σταγόνα νερού μας είναι σημαντική.

Το σχολείο μας συμμετέχει ενεργά στο πρόγραμμα Comenius με θέμα τη διαχέιριση υδάτινων αποθεμάτων στο νησί της Μήλου.