Περί ενδοσχολικών συντονιστών

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια καταιγιστική εισαγωγή θεσμών, μεθόδων και διαδικασιών που υπάρχουν εδώ και δεκαετίες σε πολλές χώρες (κυρίως αγγλοσαξονικές): εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας, εξωτερική αξιολόγηση, μέντορες, ενδοσχολικοί συντονιστές, κ.ά. Στις αντιδράσεις λοιπόν για αυτόν τον καταιγισμό, η συνήθης απάντηση είναι «Μα έτσι γίνεται σχεδόν παντού, γιατί η Ελλάδα να μένει πίσω;». Είναι όμως έτσι; Η εμπειρία μου σε αγγλοσαξονικό σύστημα για 6 χρόνια (τα 2 εντός του εκεί Υπουργείου Παιδείας) δε μου επιτρέπει να συμφωνήσω. Όλα αυτά υπάρχουν, αλλά προέκυψαν ως ανάγκες των εκεί συστημάτων που δεν μπορούν να συγκριθούν με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα.
Ας μιλήσουμε για την -επίκαιρη- περίπτωση των ενδοσχολικών συντονιστών. Στο εξωτερικό συνήθως ονομάζονται Επικεφαλής Εκπαιδευτικοί (Head Teachers). Η ανάγκη για το θεσμό αυτό παρουσιάστηκε σε σχολεία με πολλές εκατοντάδες μαθητών και πολλές δεκάδες εκπαιδευτικών. Όλοι αυτοί θα έπρεπε να «συντονιστούν» ώστε να διαφυλαχθεί η συνοχή του Σχολείου αφού δεν υπάρχουν αναλυτικά προγράμματα αλλά ένα γενικό πλαίσιο προγράμματος (curriculum) με βάση το οποίο το κάθε σχολείο δημιουργεί το δικό του αναλυτικό πρόγραμμα. Έτσι εξελίχθηκε ο θεσμός του ενδοσχολικού συντονιστή (ανά ειδικότητα συνήθως) με στόχο όχι τόσο να ελέγξει, όσο να συνδημιουργήσει με τους συναδέλφους της ειδικότητάς του τα προγράμματα του σχολείου, τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τις μεθόδους αξιολόγησης, τον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου σε συνθήκες πραγματικής αυτονομίας, κλπ.
Στο πλαίσιο αυτό οι ενδοσχολικοί συντονιστές είναι συνήθως «βαθμός» ιεραρχίας με κομβικό ρόλο και ξεκάθαρες αρμοδιότητες που δεν συγχέονται με αυτές του Δντή. Επίσης η θέση αυτή συνοδεύεται με αύξηση μισθού και παροχή υποδομών (π.χ. αυτόνομος χώρος συνεδριάσεων και γραφείο, υπολογιστές, εκτυπωτές, κλπ).
Θυμίζει κάτι από τα παραπάνω Ελλάδα; Με αναλυτικά προγράμματα δημοσιευμένα σε ΦΕΚ (δηλαδή απόλυτα δεσμευτικά) και λεπτομερείς οδηγίες ανά ώρα μαθήματος, τι ουσιαστικό μπορεί να κάνει ένας ενδοσχολικός συντονιστής, κακοπληρωμένος, χωρίς μέσα, στριμωγμένος σε ένα γραφείο εκπαιδευτικών που δε διαθέτει ούτε υπολογιστή και με αρμοδιότητες που προσομοιάζουν με αυτές του Δντή ή του Συντονιστή Εκπ. Εργου; Ή θα περιοριστεί σε γραφειοκρατικό διεκπεραιωτή φροντίζοντας να κάνει την τρίχα -του έργου του- τριχιά ή θα ασκήσει ελεγκτικό ρόλο στους εκπαιδευτικούς κάνοντας περισσότερο κακό παρά καλό. Οτιδήποτε άλλο θα είναι εξαίρεση.
Συμπερασματικά: ό,τι υπάρχει στο εξωτερικό δεν σημαίνει ότι είναι χρήσιμο και στην Ελλάδα, ειδικά όταν η «μεταφορά» γίνεται πρόχειρα, χωρίς ουσιαστικές προσαρμογές και δε συνοδεύεται από υποστήριξη και υποδομές.