Έχοντας προβληθεί στο 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αλλά και απ’ άκρη σε άκρη σε ολόκληρη την Ελλάδα και το εξωτερικό, το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου και της ομάδας του, «Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης», αναρτήθηκε στην Εκπαιδευτική Τηλεόραση της ΕΡΤ.
Ο Στέλιος Κούλογλου έχει προσφέρει τα πνευματικά δικαιώματα του ντοκιμαντέρ στο υπουργείο Παιδείας προκειμένου αυτό να προβάλλεται στα σχολεία, σε μία προσπάθεια η ιστορική μνήμη να μείνει άσβεστη και να αποτελέσει οδηγό για τη διαμόρφωση άποψης για την ιστορική αλήθεια. Παράλληλα με απόφαση του υπουργείου Παιδείας θα διανεμηθεί σε όλα τα σχολεία της χώρας και θα ενταχθεί στο σχολικό πρόγραμμα.
Στο «Ολοκαύτωμα της Μνήμης» οι επιζώντες των ναζιστικών θηριωδιών σε Καλάβρυτα, Δίστομο και Χορτιάτη αλλά και Εβραίοι της Θεσσαλονίκης που οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς περιγράφουν τα όσα έζησαν, οι μαθητές του Λυκείου του Διστόμου «εκθέτουν» τα ΜΜΕ που εξέθεσαν το χωριό τους παρουσιάζοντας το εσφαλμένα να έχει ψηφίσει τους πολιτικούς απογόνους των δολοφόνων των συγγενών τους και ο γιος του Ξενοφώντα Γιοσμά, μέλος της Χρυσής Αυγής σήμερα, υποστηρίζει ότι ο Χίτλερ «αναγκάστηκε να κάνει τον πόλεμο».
Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης
Το «Ολοκαύτωμα της Μνήμης» ξεκίνησε να γυρίζεται την επομένη των εκλογών του Μαΐου του 2012, όταν για πρώτη φορά η Χρυσή Αυγή πέρασε για πρώτη φορά την πύλη του ελληνικού Κοινοβουλίου με «εισιτήριο» το 7% της λαϊκής εντολής. Αφορμή στάθηκε η είδηση που «έκλεψε την παράσταση» των δελτίων ειδήσεων ότι η Χρυσή Αυγή είχε λάβει 1.000 ψήφους στα μαρτυρικά Καλάβρυτα και Δίστομο. Δυο πόλεις που σημαδεύτηκαν από τη ναζιστική θηριωδία, παρουσιάζονται να νομιμοποιούν με την ψήφο τους, τους «πολιτικούς απογόνους» των δολοφόνων τους, σύμφωνα με τα ΜΜΕ. Τις αμέσως επόμενες μέρες, στην ερώτηση αν είναι νεοναζί και σχετίζονται με τον Χίτλερ, οι εκπρόσωποι της Χρυσής Αυγής απαντούν: «οι δημότες στα Καλάβρυτα και το Δίστομο απάντησαν ήδη, με την ψήφο τους». Η ιστορική μνήμη έχει εξασθενίσει ή πρόκειται για μια κατασκευασμένη είδηση;
Ο Στέλιος Κούλογλου και η ομάδα του ταξίδεψαν στα μαρτυρικά Καλάβρυτα, στο Δίστομο και στον Χορτιάτη όπου τα θύματα των θηριωδιών των ναζί τους άνοιξαν τα σπίτια τους αλλά και την καρδιά τους, μιλώντας για τα όσα φρικιαστικά έζησαν υπό την μπότα του κατακτητή. Κανένας δεν είχε ξεχάσει την όψη των νεκρών συγγενών του αλλά και τη μυρωδιά του αίματος που έμεινε για μήνες στα χωριά τους. Κανένας δεν ξέχασε τι σημαίνει ναζισμός.
Περισσότερες από 100 πόλεις και χωριά της Ελλάδας θυσιάστηκαν στο βωμό του ναζισμού κατά τους τελευταίους μήνες της γερμανικής Κατοχής. Αν και έχουν περάσει πάνω από 70 χρόνια από τότε, οι επιζώντες κράτησαν άσβεστη τη μνήμη. Ίσως και να μην κατάφεραν ποτέ να ξεχάσουν. «Είναι σαν ένα μαχαίρι που γυρίζει στην πληγή. Είναι ένα μαράζι που θα το κουβαλάμε μέχρι να πεθάνουμε. Δεν πρόκειται να ξεχάσουμε τι έγινε», λέει στο ντοκιμαντέρ o Σωτήρης Χαμακιώτης, του οποίου ο πατέρας εκτελέστηκε μαζί με το σύνολο του ανδρικού πληθυσμού των Καλαβρύτων, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943. «Αυτά που ζήσαμε είναι σαν ταινία. Αν δεν τα ζήσεις είναι δύσκολο να τα πιστέψεις», λέει από τη μεριά της η Βασιλική Γκουραμάνη που γλίτωσε μέσα από το κτίριο που οι Ταγματασφαλίτες εκτέλεσαν κι έκαψαν μέλη της οικογένειας της, ανάμεσα στους 149 συντοπίτες της, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944, στον Χορτιάτη.
«Αν δεν μάθουμε το τι συνέβη, είναι βέβαιο ότι τα γεγονότα θα επαναληφθούν. Και η επανάληψη θα είναι τραγική. Για αυτό τα γεγονότα αυτά αν και περνάνε τα χρόνια θα πρέπει αν διδάσκονται στα σχολεία», θα πει ο Γιώργος Δημόπουλος, ο οποίος από τύχη στα 13 του δεν βρέθηκε στη λίστα των εκτελεσθέντων των Καλαβρύτων. «Η ιστορία είναι το μέλλον», τονίζει ο Άγγελος Καστρίτης από το Δίστομο, που είδε τη μητέρα του και τους παππούδες του άγρια δολοφονημένους από τους ναζί. «Πρέπει να μαθαίνουμε και να παραδειγματιζόμαστε από όσα έγιναν στο παρελθόν, για να μην γίνουν τα ίδια λάθη στο μέλλον», θα καταλήξει ένας μαθητής από το Λύκειο του Διστόμου.
Η απάντηση βρίσκεται στο Λύκειο Διστόμου, όπου οι μαθητές του παρακολουθούν ένα ντοκιμαντέρ για τα ναζιστικά εγκλήματα στα Καλάβρυτα, στον Χορτιάτη και στο Άουσβιτς. Η συζήτηση που ακολουθεί γρήγορα επεκτείνεται, σε θέματα όπως η αντίσταση στην γερμανική κατοχή. Μήπως έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι αν οι αντάρτες δεν προκαλούσαν με την δράση τους, τους Γερμανούς, δεν θα υπήρχαν και Ολοκαυτώματα;
Αυτή την τελευταία άποψη υποστηρίζει ο γιος ενός Έλληνα δωσίλογου. Ο πατέρας, υπουργός Προπαγάνδας στην κυβέρνηση Τσιρονίκου – την τελευταία φιλοναζιστική κυβέρνηση φάντασμα – το έσκασε το 1944 συνοδεύοντας τα γερμανικά στρατεύματα που αποχωρούσαν.
Πίσω στο Λύκειο του Διστόμου, οι μαθητές έρχονται αντιμέτωποι με μια ιστορική αλήθεια: δεν υπήρξαν μόνο Έλληνες θύματα, αλλά και Έλληνες που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή. Από το ντοκιμαντέρ που παρακολουθούν, μαθαίνουν ότι τα Τάγματα Ασφαλείας και όχι οι Γερμανοί, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην σφαγή στο Χορτιάτη και συμμετείχαν στη σφαγή στην ίδια την πόλη τους.
Μπορεί να προχωρήσει προς τα μπρος, μια χώρα που δεν γνωρίζει το παρελθόν της;
Ένα ντοκιμαντέρ μέσα στο ντοκιμαντέρ, για τη μνήμη και τη λήθη.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Στέλιος Κούλογλου Καλλιτεχνική Επιμέλεια – Γραφικά: Νίκος Πολίτης Μοντάζ – Μιξάζ: Χρήστος Γάκης Οργάνωση παραγωγής: Νίκος Θωμόπουλος Υπεύθυνη έρευνας: Ελένη Μπέλλου Δημοσιογραφική υποστήριξη: Τάνια Γεωργουπλή / Ελένη Κωνσταντινίδου Φωτογραφία: Νίκος Θωμόπουλος / Μανώλης Κονσολάκης / Χρήστος Αναγνωστόπουλος Βοηθός Μοντάζ: Γιώργος Ζαφείρης Παραγωγή: 1984 Productions – tvxs.gr Διανομή: 1984 Productions Διάρκεια: 90 λεπτά
Πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση /tvxs
