| ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, Πρὸς Δημόνικον, 40.1-42.5
|
Μετάφραση |
|
Πάντων μὲν ἐπιμελοῦ τῶν περὶ τὸν βίον, μάλιστα δὲ τὴν σαυτοῦ φρόνησιν ἄσκει· μέγιστον γὰρ ἐν ἐλαχίστῳ νοῦς ἀγαθὸς ἐν ἀνθρώπου σώματι. Πειρῶ τῷ μὲν σώματι εἶναι φιλόπονος, τῇ δὲ ψυχῇ φιλόσοφος, ἵνα τῷ μὲν ἐπιτελεῖν δύνῃ τὰ δόξαντα, τῇ δὲ προορᾶν ἐπίστῃ τὰ συμφέροντα. Πᾶν ὅ τι ἂν μέλλῃς ἐρεῖν, πρότερον ἐπισκόπει τῇ γνώμῃ· πολλοῖς γὰρ ἡ γλῶττα προτρέχει τῆς διανοίας. Νόμιζε μηδὲν εἶναι τῶν ἀνθρωπίνων βέβαιον· οὕτω γὰρ οὔτ’ εὐτυχῶν ἔσει περιχαρὴς οὔτε δυστυχῶν περίλυπος. Δύο ποιοῦ καιροὺς τοῦ λέγειν, ἢ περὶ ὧν οἶσθα σαφῶς͵ ἢ περὶ ὧν ἀναγκαῖον εἰπεῖν. Ἐν τούτοις γὰρ μόνοις ὁ λόγος τῆς σιγῆς κρείττων, ἐν δὲ τοῖς ἄλλοις ἄμεινον σιγᾶν ἢ λέγειν.
Χαῖρε μὲν ἐπὶ τοῖς συμβαίνουσιν τῶν ἀγαθῶν, λυποῦ δὲ μετρίως ἐπὶ τοῖς γιγνομένοις τῶν κακῶν, γίγνου δὲ τοῖς ἄλλοις μηδ’ ἐν ἑτέροις ὢν κατάδηλος· ἄτοπον γὰρ τὴν μὲν οὐσίαν ἐν ταῖς οἰκίαις ἀποκρύπτειν, τὴν δὲ διάνοιαν φανερὰν ἔχοντα περιπατεῖν.
|
Φρόντιζε για όλα όσα αφορούν τη ζωή σου, αλλά κυρίως εξάσκησε τη προσωπική σου σοφία· διότι ο σοφός νους παρότι βρίσκεται σε ελάχιστου μεγέθους όργανο στο ανθρώπινο σώμα, είναι κάτι πολύ σπουδαίο. Προσπάθησε στο σώμα να είσαι εργατικός (φίλος των κόπων), ενώ στην ψυχή φιλόσοφος (φίλος της σοφίας), για να μπορείς με το πρώτο να εκτελείς αυτά που φαίνονται ορθά, ενώ με την ψυχή να γνωρίζεις τον τρόπο να προβλέπεις τα ωφέλιμα. Πρώτα εξέταζε με τη σκέψη καθετί που πρόκειται να πεις· γιατί σε πολλούς η γλώσσα προηγείται της σκέψης. Τίποτα από τα ανθρώπινα να μην θεωρείς ότι είναι σταθερό· διότι έτσι ούτε όταν ευτυχείς θα είσαι υπερβολικά χαρούμενος ούτε όταν είσαι δυστυχισμένος θα λυπάσαι σε μεγάλο βαθμό. Θεώρησε ότι δύο είναι οι κατάλληλες περιστάσεις για να μιλάς, ή για όσα γνωρίζεις πολύ καλά, ή για όσα είναι ανάγκη να μιλήσεις. Μόνο σε αυτές τις περιπτώσεις ο λόγος είναι καλύτερος από τη σιωπή, ενώ στις υπόλοιπες είναι καλύτερο να σιωπάς παρά να μιλάς.
Να χαίρεσαι με όσα καλά συμβαίνουν, να λυπάσαι με μέτρο με τα κακά που γίνονται, ενώ να μην γίνεσαι φανερός στους άλλους ούτε στην μια ούτε στην άλλη περίπτωση. Διότι είναι παράλογο να κρύβεις την περιουσία στο σπίτι, ενώ να περπατάς έχοντας τη σκέψη σου φανερή. |
| Λεξιλόγιο
ἀσκῶ: κατεργάζομαι, στολίζω, παρασκευάζω, εξασκώ, εκπαιδεύω, γυμνάζω. Πειρῶ: β΄ενικό προστακτικής μ. φ. Ενεστ. του ρ. πειράομαι-ῶμαι: επιχειρώ, προσπαθώ. δύνῃ: β΄ενικό Υποτακτικής Ενεστ. του ρ. δύναμαι. (σελ. 231 ΓΑΕ) ἐπίστῃ: β΄ενικό Υποτακτικής Ενεστ. του ρ. ἐπίσταμαι (σελ. 231 ΓΑΕ) ἐπισκοπῶ: εξετάζω, επισκέπτομαι, επιθεωρώ, επιβλέπω. Καιρός: η κατάλληλη στιγμή, ευκαιρία, χρόνος, περίσταση. |
