ΞΕΝΟΦΩΝ,
Κύρου Ἀνάβασις, Δ 5.3-7
| ΚΕΙΜΕΝΟ | ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ |
| Ἐντεῦθεν ἐπορεύοντο διὰ χιόνος πολλῆς καὶ πεδίου σταθμοὺς τρεῖς παρασάγγας πεντεκαίδεκα. Ὁ δὲ τρίτος ἐγένετο χαλεπὸς καὶ ἄνεμος βορρᾶς ἐναντίος ἔπνει παντάπασιν ἀποκαίων πάντα καὶ πηγνὺς τοὺς ἀνθρώπους. Ἔνθα δὴ τῶν μάντεών τις εἶπε σφαγιάσασθαι τῷ ἀνέμῳ, καὶ σφαγιάζεται· καὶ πᾶσι δὴ περιφανῶς ἔδοξεν λῆξαι τὸ χαλεπὸν τοῦ πνεύματος. Ἦν δὲ τῆς χιόνος τὸ βάθος ὀργυιά· ὥστε καὶ τῶν ὑποζυγίων καὶ τῶν ἀνδραπόδων πολλὰ ἀπώλετο καὶ τῶν στρατιωτῶν ὡς τριάκοντα. Διεγένοντο δὲ τὴν νύκτα πῦρ καίοντες· ξύλα δ᾽ ἦν ἐν τῷ σταθμῷ πολλά· οἱ δὲ ὀψὲ προσιόντες ξύλα οὐκ εἶχον. Οἱ οὖν πάλαι ἥκοντες καὶ τὸ πῦρ καίοντες οὐ προσίεσαν πρὸς τὸ πῦρ τοὺς ὀψίζοντας, εἰ μὴ μεταδοῖεν αὐτοῖς πυροὺς ἢ ἄλλο εἴ τι ἔχοιεν βρωτόν. Ἔνθα δὴ μετεδίδοσαν ἀλλήλοις ὧν εἶχον ἕκαστοι. Ἔνθα δὲ τὸ πῦρ ἐκαίετο, διατηκομένης τῆς χιόνος βόθροι ἐγένοντο μεγάλοι ἔστε ἐπὶ τὸ δάπεδον· οὗ δὴ παρῆν μετρεῖν τὸ βάθος τῆς χιόνος. Ἐντεῦθεν δὲ τὴν ἐπιοῦσαν ἡμέραν ὅλην ἐπορεύοντο διὰ χιόνος, καὶ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἐβουλιμίασαν. Ξενοφῶν δ᾽ ὀπισθοφυλακῶν καὶ καταλαμβάνων τοὺς πίπτοντας τῶν ἀνθρώπων ἠγνόει ὅ τι τὸ πάθος. |
Από εκεί προχώρησαν μέσα στην πεδιάδα κάτω από χιονόπτωση τρεις σταθμούς και δεκαπέντε παρασάγγες. Κατά τον τρίτο σταθμό συνάντησαν μεγάλη δυσκολία και φυσούσε αντίθετος βόρειος άνεμος καταψύχοντας ολότελα τα πάντα και παγώνοντας τους ανθρώπους. Τότε κάποιος από τους μάντεις πρότεινε να θυσιάσουν στον άνεμο, και γίνεται η θυσία. Και σε όλους ολοφάνερα φάνηκε ότι σταμάτησε η σφοδρότητα του ανέμου. Το βάθος (σήμερα λέμε ύψος) του χιονιού ήταν μια οργιά. Το αποτέλεσμα ήταν να χαθούν πολλά ζώα και αιχμάλωτοι και περίπου τριάντα στρατιώτες. Πέρασαν λοιπόν τη νύχτα ανάβοντας φωτιά. Υπήρχαν πολλά ξύλα στον σταθμό. Αυτοί, όμως, που έφτασαν αργά δεν είχαν ξύλα. Όσοι λοιπόν, έφτασαν πρώτοι και ζεσταίνονταν στη φωτιά δεν άφησαν αυτούς που ήρθαν αργοπορημένοι να πλησιάσουν στη φωτιά, αν δεν τους έδιναν σιτάρι ή κάποιο άλλο, αν είχαν, φαγώσιμο. Εκεί λοιπόν έδωσε ο ένας στον άλλο ό,τι είχε ο καθένας. Όπου έκαιγε η φωτιά, καθώς έλιωνε το χιόνι δημιουργήθηκαν λάκκοι μεγάλοι μέχρι το έδαφος· εκεί ήταν δυνατόν να μετρήσουν το βἀθος (ύψος) του χιονιού. Από εκεί όλη την επόμενη μέρα προχωρούσαν μέσα στο χιόνι, και πολλοί από τους ανθρώπους υπέφεραν από υπερβολική ασιτία. Ο Ξενοφώντας καθώς ήταν αρχηγός της οπισθοφυλακής και βρίσκοντας αυτούς που έπεφταν κάτω, δεν γνώριζε ποια ήταν η αιτία. |
|
|
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
| Σταθμός: | στάβλος, κατάλυμα για τους οδοιπόρους,
στην Περσία ήταν τα οικήματα κατά μήκος της βασιλικής οδού, στα οποία κατέλυε ο Βασιλιάς, όταν ταξίδευε.
|
| ὁ παρασάγγης, γεν. -ου: | Απόσταση ίση με 300 στάδια (1 στάδιο=184 μέτρα). |
| ἀποκαίω: | Καίω, καταψύχω. |
| Πηγνύς: μετοχή Ενεστώτα ε.φ. του πήγνυμι : | στερεώνω, προσηλώνω, (για υγρά) κάνω κάτι να παγώσει. |
| Σφαγιάζομαι: | Προσφέρω θυσία. |
| ὁργυιά: | μονάδα μέτρησης ίση μήκους με 1 μέτρο και 85 εκατοστά. |
| Προσίημι: | στέλνω προς, αφήνω κάποιον να πλησιάσει, αποδέχομαι,
(+απρ.) τολμώ να, (+αιτ.) προσελκύω. |
| ὀψίζω: | Πράττω αργά, έρχομαι αργά. |
| Μεταδίδωμι τινός τινί: | Παρέχω μερίδιο. |
| Βόθρος: | Λάκκος. |
| Παρῆν Παρατατικός του πάρειμι: | (+δοτ.) είμαι κοντά, είμαι παρών, παρίσταμαι ως βοηθός,
φθάνω σε, (απρόσωπο) είναι δυνατόν. |
| Βουλιμιάω –ῶ | Υποφέρω από ασιτία. |
| ὀπισθοφυλακέω –ῶ | Διοικώ την οπισθοφυλακή, το πίσω μέρος του στρατεύματος. |
| Καταλαμβάνω: | (+αιτ.) πιάνω κάτι, κυριεύω,
εννοώ, καταλαβαίνω, αποδέχομαι, προλαβαίνω, πιάνω (αυτούς που καταδιώκω), ανακαλύπτω, ευρίσκω, συλλαμβάνω, σταματώ, εμποδίζω. |
