Πέντε πρόσωπα, πέντε γενιές μιλούν για τις οικογενειακές μνήμες τους και ορίζουν τη μικρασιατική ταυτότητα
Ζητήσαμε από τους αναγνώστες μας να μας στείλουν φωτογραφίες με τους Μικρασιάτες προγόνους τους. Σε κάποιες από αυτές αντικατοπτρίζονται άθελά τους και οι ίδιοι. Καθώς τράβηξαν τη λήψη αποτύπωσαν και το δικό τους είδωλο πάνω στο τζάμι της κορνίζας με τον παππού, τη γιαγιά, τον θείο, τα ανίψια, τους γείτονες και τους συντοπίτες.
Αυτοί που ζουν και αυτοί που «έφυγαν» μαζί, αξεδιάλυτοι με μαγικό τρόπο στην ίδια εικόνα. Σαν να συνεχίζεται η ιστορία που τελείωσε βίαια στην άλλη όχθη του Αιγαίου, στον Πόντο, στην Ανατολική Θράκη, στην Καππαδοκία.
«Κάτσε μισό λεπτό να κατεβάσω τον πατέρα μου από το κάδρο, να σ’ τον φωτογραφίσω», μου είπε συγκινημένη η Ντίνα Συκουτρή για τον Σμυρνιό γονιό της που έγινε ένας από τους καλύτερους λουκουμοποιούς της Σύρας.
Τη φαντάστηκα σβέλτη και ευέλικτη παρά τα 79 της χρόνια να βγάζει τη μορφή του από κάποιο «εικονοστάσι» ενθυμήσεων μέσα στη βιοτεχνία τους. Λες και ο Γιώργης Συκουτρής είναι ακόμα εκεί για να επιβλέπει την τρίτη γενιά στη δουλειά που αυτός ξεκίνησε με τόσο κόπο.
Μικρασιατικά γονίδια δεν έχω ούτε για δείγμα. Ισως αυτό με κάνει να ανιχνεύω αμέσως τα χούγια όσων προέρχονται από τις παλιές πατρίδες.
Ξέρουν να εκτιμούν την ομορφιά όπου τη βρουν έτοιμη, ξέρουν όμως και να τη δημιουργούν γύρω τους, από το σπίτι και την παρέα μέχρι στο πιάτο φαγητό που θα σου προσφέρουν.
Είναι γενναιόδωροι ψυχικά και υλικά, ίσως γιατί ξέρουν κυτταρικά πως η ζωή έχει τις πίκρες και τις ανατροπές της, είναι μάταιο να κρατάς πράγματα για σένα μόνο.
Είναι φτιαγμένοι από άλλα υλικά, πολύτιμα, που έκαναν και εμάς τους Ελλαδίτες πιο πλούσιους. Η μνήμη της Μικρασίας είναι σπουδαία, είτε έχουμε καταγωγή από εκεί είτε όχι. Και είναι πολύ συγκινητικό να βρίσκει κανείς μικρά σπαράγματά της σε ανθρώπους που συναντάει και με τους οποίους συνδέεται, ανακαλύπτοντας το νήμα ενός χαμένου πια κόσμου.
Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, βυζαντινολόγος – ιστορικός
Γεννήθηκα στον Βύρωνα το 1926, το έκτο παιδί μιας πολύτεκνης οικογένειας προσφύγων και το πρώτο από τα αδέλφια που είδε το φως στην Ελλάδα. Με θεωρούσαν κακορίζικο και γρουσούζικο, γιατί την ημέρα που ήρθα στον κόσμο στις 30 Αυγούστου, τα δύο καΐκια του πατέρα μου βουλιάξανε στις Φλέβες της Βουλιαγμένης. Ολη η παιδική μου ηλικία ήταν Μικρασία. Ημασταν πάμφτωχοι, αλλά υπερήφανοι για την καταγωγή μας. Τα σπίτια μας τότε συνόρευαν αυλή με αυλή. Οι δικοί μου δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν γλάστρες, αλλά φρόντιζαν να φυτεύουν τα παρτέρια. Στο πεζοδρόμιο βάζανε ευκάλυπτους για να μεγαλώσουν γρήγορα και να διώχνουν τα κουνούπια. Εμαθα όλα τα λουλούδια εκείνη την εποχή. Ετσι με το τίποτα έφτιαχναν κήπους.
