Το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών αφορά το μέλλον της Ευρώπης. Η Γαλλία είναι η μία από τις δύο ηγέτιδες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Eνωσης και η πενταετία Μακρόν απέδειξε ότι έχει και τη φιλοδοξία, αλλά και τις προοπτικές, να εγκαταλείψει το χλωμό παρελθόν της στη σκιά της Γερμανίας που σημάδεψε την πρόσφατη Ιστορία της. Μετά την αποχώρηση του Μιτεράν και του Κολ από την ενεργό πολιτική, την ευρωπαϊκή πολιτική την ανέλαβε μια γενιά που δεν είχε ζήσει τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν είχε την εμπειρία των ερειπίων που αποτέλεσαν έναν από τους βασικούς πυλώνες της συγκρότησής της. Η κατάρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού τής δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι η κοινοβουλευτική δημοκρατία, ο δεύτερος πυλώνας της συγκρότησής της, ήταν το fatum της Ιστορίας της. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, στο καθεστώς της παγκοσμιοποίησης, ήταν ένα πάμπλουτο λούνα παρκ ειρήνης και δημοκρατίας. Οι πόλεμοι και οι κρίσεις ήταν για τους άλλους. Η αμφισβήτησή της αφορούσε μόνον περιθωριακές δυνάμεις που νοσταλγούσαν τα ερείπια, όπως κάποτε τα αγάπησαν οι μεγάλοι ρομαντικοί.
Η ζωή στην Ευρώπη, σε σχέση με τη ζωή στον υπόλοιπο κόσμο, ήταν ιστορική πολυτέλεια. Αυτή την πολυτέλεια που ζήλευαν οι Ρώσοι μετά την κατάρρευση του σοβιετικού καθεστώτος. Την ίδια πολυτέλεια που επιθυμούσαν οι εξαθλιωμένοι πληθυσμοί της Μέσης Ανατολής, του Αφγανιστάν, του Μπανγκλαντές, του Πακιστάν και της υποσαχάριας Αφρικής. Η Ευρώπη με τη ναρκισσιστική της αυτοπεποίθηση είχε κλείσει τις εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές στα βιβλία της Ιστορίας. Η ήττα του σερβικού εθνικισμού την επιβεβαίωσε. Η αισιοδοξία της την έκανε να πιστέψει πως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος αργά ή γρήγορα θα γινόταν σαν κι αυτήν. Ο διαφωτισμός απέκτησε ιδεολογικά χαρακτηριστικά με τελεολογική προοπτική.
Είναι πρώτη φορά που η σύγκρουση στη Γαλλία γίνεται γύρω από την Ευρώπη. Οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις της Δεξιάς και της Αριστεράς, όσες διαφορές κι αν είχαν, ποτέ δεν αμφισβήτησαν τον ρόλο της Γαλλίας στην Ευρώπη. Το 2017 η Λεπέν και η γαλλοκεντρική πολιτική της ηττήθηκαν με πάταγο. Σήμερα διεκδικεί την προεδρία με αξιώσεις που θα της επιτρέψουν, ακόμη κι αν τη χάσει, να ενδυναμώσει την παρουσία της στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου.
Θα μου πείτε, πριν από τη Λεπέν, στην Αγγλία ο Φάρατζ και ο Τζόνσον κατάφεραν να επιτύχουν το Brexit. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία απέδειξε πως η Μεγάλη Βρετανία μπορεί να μην είναι μέλος της Ενωσης, όμως παραμένει απολύτως εναρμονισμένη με την υπόλοιπη Ευρώπη απέναντι στον καινούργιο πόλεμο με τον ολοκληρωτισμό. Δεν είναι η περίπτωση της Λεπέν και του Ζεμούρ στη Γαλλία. Και οι δύο, με το διόλου αμελητέο εκλογικό ποσοστό τους, αν τους είχε δοθεί η δυνατότητα, όπως όλα δείχνουν θα είχαν αφήσει την Ουκρανία στο έλεος του Πούτιν. Η στάση της Αγγλίας στον πόλεμο της Ουκρανίας αποδεικνύει ότι η Ευρώπη δεν περιορίζεται στην περίφημη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Είναι μια ήπειρος με κοινό πολιτισμό. Και η Αγγλία είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο αυτού του πολιτισμού. Εξ ου και το παράδοξο. Η ευρωπαϊκή κοινή είναι τα αγγλικά, η γλώσσα μιας χώρας που έχει αποκοπεί διοικητικά από την Ενωση. Διοικητικά αλλά όχι πολιτισμικά.
Λέμε ότι η Ευρώπη μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία δεν θα είναι ίδια με την Ευρώπη πριν από την εισβολή του Πούτιν. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσει να αμελεί την άμυνά της ή την εξωτερική πολιτική της. Σημαίνει όμως και κάτι ακόμη που μέχρι στιγμής δεν μοιάζει να το συνειδητοποιεί. Κι αυτό το «κάτι» είναι η πολιτισμική της ταυτότητα. Γιατί ο Ελληνας νησιώτης μοιράζεται τον ίδιο πολιτισμό με τον Γερμανό επιχειρηματία. Κι ας ζουν διαφορετικά, κι ας τρώνε διαφορετικά, κι ας μη βλέπουν την Ευρώπη με τον ίδιο τρόπο. Ομως και οι δύο βλέπουν την Ευρώπη.
Πολιτισμικά η σημερινή Ευρώπη είναι ένα σύμπλεγμα ενοχών και μαζοχιστικής αυτοκατάκρισης στο όνομα της πολιτικής ορθότητας. Σαν να φοβάται το παρελθόν της και τις αξίες του. Αν πραγματικά θέλουμε η Ευρώπη να ανακτήσει τον χαμένο δυναμισμό της στον νέο πόλεμο ανάμεσα στη δημοκρατία και στον ολοκληρωτισμό, οφείλουμε να ξεκινήσουμε από την πολιτισμική της αναγέννηση.
