Μία είδηση που μας παραξένεψε δημοσιεύτηκε χθες από το επιστημονικό περιοδικό Lancet Psychiatry, σύμφωνα με την οποία δύο ψυχολόγοι εγείρουν το ζήτημα του τραύματος που μπορεί να βιώσει ένα παιδί, όταν θα έρθει η στιγμή να «ξεσκεπαστεί» ίσως η πιο μαγική χριστουγεννιάτικη παράδοση: η ύπαρξη του Άη Βασίλη.

Σύμφωνα, λοιπόν, με την Kathy McKay, κλινική ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο New England της Αυστραλίας, και τον Chris Boyle, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Exeter, η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι το να λέμε ψέματα στα παιδιά, ακόμα και για κάτι τόσο διασκεδαστικό και «ελαφρύ», μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη τους σε εμάς και να τα αφήσει σε μία «άθλια κατάσταση απογοήτευσης», όταν τελικά ανακαλύψουν ότι η μαγεία δεν είναι αληθινή.

Όπως χαρακτηριστικά λένε «ο μύθος του Άη Βασίλη είναι ένα τόσο αληθοφανές συμμετοχικό ψέμα, ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς, που έχει τόσο μεγάλη χρονική διάρκεια, ώστε αν η σχέση τους είναι λίγο εύθραυστη, η αποκάλυψή του μπορεί να δώσει το τελειωτικό χτύπημα. Αν οι γονείς μπορούν να λένε τόσο πειστικά ψέματα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, πόσα άλλα ακόμα ψέματα μπορούν να πουν;» Και συνεχίζουν «το να πείτε στα παιδιά την αλήθεια, και μάλιστα εν όψει των Χριστουγέννων, μπορεί να χαλάσει πολλή από τη μαγεία των γιορτών, όμως κάποιες φορές πρέπει να σκεφτόμαστε μακροπρόθεσμα. Υπάρχει κίνδυνος αυτά τα ψέματα να βλάψουν τα παιδιά».

Συγκεκριμένα, η McKay λέει ότι η 3χρονη βαφτιστήρα της «πιστεύει αυτή τη στιγμή στον Άη Βασίλη και δεν είμαι εγώ αυτή που θα εναντιωθεί στην επιθυμία αυτή των γονιών της. Αλλά όταν θα ρωτήσει εμένα για τον Άη Βασίλη, θα της πω την αλήθεια, γιατί θέλω να μεγαλώσει ξέροντας ότι πάντα θα υπάρχει ασφάλεια και ειλικρίνεια μεταξύ μας.»

Ο ψυχολόγος Chris Βoyle, από την άλλη, λέει ότι «δεν σκοπεύω να βγω στους δρόμους και να μοιράζω φυλλάδια» και παραδέχεται ότι μάλλον θα έλεγε και αυτός το ίδιο παραμύθι αν είχε παιδιά, ωστόσο είναι επικριτικός με όσους χρησιμοποιούν τον Άη Βασίλη ως απειλή για την κακή συμπεριφορά του παιδιού. «Κάποιοι γονείς τον χρησιμοποιούν ως μοχλό πίεσης, όταν πλησιάζουν τη Χριστούγεννα. Και αυτή δεν είναι καθόλου καλή μέθοδος. Γιατί ουσιαστικά λένε στο παιδί ότι ένα μυθικό πλάσμα θα αποφασίσει αν θα πάρουν δώρα φέτος ή όχι».

Οι ψυχολόγοι δίνουν πολλές εξηγήσεις ως προς το γιατί επιμένουν οι άνθρωποι να διαιωνίζουν αυτό το ψέμα: Αφενός μας αρέσει να προσαρμοζόμαστε, ακόμα και με παράλογες συμπεριφορές, αφετέρου ακόμα και οι ενήλικες έχουν ανάγκη πού και πού να δραπετεύουν από την πραγματικότητα και να αναζητούν λίγη μαγεία. «Μας αρέσει να ανατρέχουμε στα λαμπερά παιδικά μας χρόνια», εξηγούν.

Οι δύο επιστήμονες δεν είναι οι πρώτοι που αμφισβητούν το γεγονός ότι η κοινωνία συνεχίζει τον μύθο του Άη Βασίλη. Το είχε κάνει και Richard Dawkins (ηθικολόγος, εξελικτικός βιολόγος και συγγραφέας) πριν δύο χρόνια. Ο ίδιος, όμως, είχε καταλήξει στο ότι «ο Άη Βασίλης μπορεί τελικά να εξοπλίζει το παιδί να απορρίπτει μόνο του την έννοια του υπερφυσικού, όταν έρχεται αυτή η ώρα.»

Πηγή: theguardian.com