«Μη λέτε στα παιδιά ότι υπάρχει Άη Βασίλης», λένε τώρα οι ειδικοί

Μία είδηση που μας παραξένεψε δημοσιεύτηκε χθες από το επιστημονικό περιοδικό Lancet Psychiatry, σύμφωνα με την οποία δύο ψυχολόγοι εγείρουν το ζήτημα του τραύματος που μπορεί να βιώσει ένα παιδί, όταν θα έρθει η στιγμή να «ξεσκεπαστεί» ίσως η πιο μαγική χριστουγεννιάτικη παράδοση: η ύπαρξη του Άη Βασίλη.

«Μη λέτε στα παιδιά ότι υπάρχει Άη Βασίλης», λένε τώρα οι ειδικοί

Σύμφωνα, λοιπόν, με την Kathy McKay, κλινική ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο New England της Αυστραλίας, και τον Chris Boyle, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Exeter, η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι το να λέμε ψέματα στα παιδιά, ακόμα και για κάτι τόσο διασκεδαστικό και «ελαφρύ», μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη τους σε εμάς και να τα αφήσει σε μία «άθλια κατάσταση απογοήτευσης», όταν τελικά ανακαλύψουν ότι η μαγεία δεν είναι αληθινή.

Όπως χαρακτηριστικά λένε «ο μύθος του Άη Βασίλη είναι ένα τόσο αληθοφανές συμμετοχικό ψέμα, ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς, που έχει τόσο μεγάλη χρονική διάρκεια, ώστε αν η σχέση τους είναι λίγο εύθραυστη, η αποκάλυψή του μπορεί να δώσει το τελειωτικό χτύπημα. Αν οι γονείς μπορούν να λένε τόσο πειστικά ψέματα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, πόσα άλλα ακόμα ψέματα μπορούν να πουν;» Και συνεχίζουν «το να πείτε στα παιδιά την αλήθεια, και μάλιστα εν όψει των Χριστουγέννων, μπορεί να χαλάσει πολλή από τη μαγεία των γιορτών, όμως κάποιες φορές πρέπει να σκεφτόμαστε μακροπρόθεσμα. Υπάρχει κίνδυνος αυτά τα ψέματα να βλάψουν τα παιδιά».

Συγκεκριμένα, η McKay λέει ότι η 3χρονη βαφτιστήρα της «πιστεύει αυτή τη στιγμή στον Άη Βασίλη και δεν είμαι εγώ αυτή που θα εναντιωθεί στην επιθυμία αυτή των γονιών της. Αλλά όταν θα ρωτήσει εμένα για τον Άη Βασίλη, θα της πω την αλήθεια, γιατί θέλω να μεγαλώσει ξέροντας ότι πάντα θα υπάρχει ασφάλεια και ειλικρίνεια μεταξύ μας

Ο ψυχολόγος Chris Βoyle, από την άλλη, λέει ότι «δεν σκοπεύω να βγω στους δρόμους και να μοιράζω φυλλάδια» και παραδέχεται ότι μάλλον θα έλεγε και αυτός το ίδιο παραμύθι αν είχε παιδιά, ωστόσο είναι επικριτικός με όσους χρησιμοποιούν τον Άη Βασίλη ως απειλή για την κακή συμπεριφορά του παιδιού. «Κάποιοι γονείς τον χρησιμοποιούν ως μοχλό πίεσης, όταν πλησιάζουν τη Χριστούγεννα. Και αυτή δεν είναι καθόλου καλή μέθοδος. Γιατί ουσιαστικά λένε στο παιδί ότι ένα μυθικό πλάσμα θα αποφασίσει αν θα πάρουν δώρα φέτος ή όχι».

Οι ψυχολόγοι δίνουν πολλές εξηγήσεις ως προς το γιατί επιμένουν οι άνθρωποι να διαιωνίζουν αυτό το ψέμα: Αφενός μας αρέσει να προσαρμοζόμαστε, ακόμα και με παράλογες συμπεριφορές, αφετέρου ακόμα και οι ενήλικες έχουν ανάγκη πού και πού να δραπετεύουν από την πραγματικότητα και να αναζητούν λίγη μαγεία. «Μας αρέσει να ανατρέχουμε στα λαμπερά παιδικά μας χρόνια», εξηγούν.

Οι δύο επιστήμονες δεν είναι οι πρώτοι που αμφισβητούν το γεγονός ότι η κοινωνία συνεχίζει τον μύθο του Άη Βασίλη. Το είχε κάνει και Richard Dawkins (ηθικολόγος, εξελικτικός βιολόγος και συγγραφέας) πριν δύο χρόνια. Ο ίδιος, όμως, είχε καταλήξει στο ότι «ο Άη Βασίλης μπορεί τελικά να εξοπλίζει το παιδί να απορρίπτει μόνο του την έννοια του υπερφυσικού, όταν έρχεται αυτή η ώρα.»

Πηγή: theguardian.com

10 «αθώες» τροφές που βάζουν σε κίνδυνο την υγεία του παιδιού

Η διατροφή που ακολουθούμε τα τελευταία χρόνια απέχει κατά πολύ από το μεσογειακό πρότυπο που θα έπρεπε να δεσπόζει στη χώρα μας. Όσο κι αν προσπαθούμε να μαγειρεύουμε καθημερινά, ώστε να προσφέρουμε στην οικογένειά μας σπιτικό φαγητό, δεν παύουμε να έχουμε υπεραυξήσει την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων (από τα οποία αφαιρέθηκαν πολλές βιταμίνες ή μεταλλικά στοιχεία και αντικαταστάθηκαν από λίπος, ζάχαρη και αλάτι) ή τροφίμων που φτιάχνονται από αλεύρι και χημικά συστατικά που απλά δίνουν γεύση. Τα τρόφιμα αυτά είναι πεντανόστιμα και έτσι είναι πανεύκολο να καταναλωθούν, ειδικά από τα παιδιά. Καθώς, όμως, δεν έχουν σχεδόν καθόλου φυτικές ίνες μας εμποδίζουν από το να νιώσουμε χορτάτοι. Το αποτέλεσμα είναι να καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες από αυτά και μετά να αναρωτιόμαστε γιατί παχαίνουμε –τόσο εμείς όσο και τα παιδιά. Σύμφωνα με έρευνες, από το 1980 μέχρι σήμερα τα παιδιά έχουν αυξήσει κατά 160% την κατανάλωση του λίπους και κατά 200% την κατανάλωση της ζάχαρης.

10 «αθώες» τροφές που βάζουν σε κίνδυνο την υγεία του παιδιού

Η παγίδα κρύβεται στο ότι πολλά από τα τρόφιμα που διαφημίζονται ως «καλά» για τα παιδιά, στην πραγματικότητα δεν είναι οι πιο υγιεινές επιλογές, ακριβώς επειδή είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα. Πρόκειται για τρόφιμα που δεν έχουν απολύτως καμία θρεπτική αξία (έναντι άλλων) και που αποτελούν τον σίγουρο δρόμο για την παχυσαρκία, την χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια. Ποια είναι αυτά;

Επεξεργασμένα τυριά και κρέατα

Επεξεργασμένα και συσκευασμένα αλλαντικά σε μερίδες, τυράκια, κρακεράκια κ.α. βρίσκουμε πλέον στο σούπερ μάρκετ, τα οποία μας δίνουν μια εύκολη και γρήγορη λύση για το κολατσιό του παιδιού στο σχολείο. Τα περισσότερα από αυτά, όμως, είναι πλούσια σε λίπος αλλά και σε νάτριο, βάζοντας το παιδί σε κίνδυνο όχι μόνο για παχυσαρκία αλλά και για αρτηριοσκλήρωση.

Τι να προτιμήσετε: Ελαφρώς επεξεργασμένα γαλακτοκομικά και αλλαντικά, με τη χαμηλότερη δυνατή περιεκτικότητα και λίπος και αλάτι.

Κοτομπουκιές

Υπάρχει κάτι πιο νόστιμο; Μάλιστα, επειδή πρόκειται για κοτόπουλο, θεωρούνται από τους γονείς και κάπως υγιεινές –ή έστω, λιγότερο ανθυγιεινές. Για την παρασκευή τους, ωστόσο, απαιτείται τεράστια ποσότητα από αλάτι, συντηρητικά και λίπος.

Τι να προτιμήσετε: Αν είστε έξω για φαγητό και αναζητάτε το λιγότερο κακό πιάτο για το παιδί, επιλέξτε φιλέτο κοτόπουλου ή ζυμαρικά με κόκκινη σάλτσα (κατά προτίμηση ολικής άλεσης).

Δημητριακά με ζάχαρη

Όλα σχεδόν τα παιδικά δημητριακά περιέχουν τεράστιες ποσότητες ζάχαρης, η οποία οδηγεί στον διαβήτη. Επιπλέον, σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουμε για τις φυτικές ίνες, τα συγκεκριμένα δημητριακά έχουν πολύ λιγότερες από τα πιο «καθαρά» και «σκέτα» δημητριακά π.χ. βρώμης.

Τι να προτιμήσετε: Κοιτάξτε τις ετικέτες των δημητριακών και αναζητήστε κάποια που να περιέχουν τουλάχιστον 5 γρ. φυτικών ινών, και όσο το δυνατόν λιγότερη ζάχαρη.

Μπάρες δημητριακών

Ακούγονται υγιεινή λύση για το πρωινό του παιδιού, ε; Κι όμως, οι περισσότερες από αυτές που πωλούνται στο εμπόριο περιέχουν πολλά σάκχαρα και υδρογονωμένα λιπαρά, ενώ η ποσότητα φυτικών ινών και πρωτεΐνης που περιέχουν είναι ελάχιστη.

Τι να προτιμήσετε: Να φτιάξετε τις δικές σας μπάρες δημητριακών στο σπίτι.

Λευκό αλεύρι και λευκό ρύζι

Αποτελούν μέρος της καθημερινής μας διατροφής, κι όμως είναι τα πλέον απτά παραδείγματα τροφών από τις οποίες έχουν αφαιρεθεί οι θρεπτικές ουσίες. Τη θέση τους, μάλιστα, έχουν πάρει διάφορα χημικά συστατικά.

Τι να προτιμήσετε: Καστανό ρύζι, αλεύρι ολικής άλεσης, καθώς και ζυμαρικά ολικής άλεσης και κινόα.

Έτοιμες, κομμένες φρουτοσαλάτες

Οι έτοιμες, κομμένες φρουτοσαλάτες είναι φτωχές σε ίνες, βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και φυτοχημικά. Ενίοτε περιέχουν ζάχαρη και ίσως κάποιο συντηρητικό.

Τι να προτιμήσετε: Φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ή έστω κατεψυγμένα λαχανικά (κατά προτίμηση βιολογικά).

Μπισκότα και κέικ

Αυτά που αγοράζουμε έτοιμα στο εμπόριο είναι ουσιαστικά ζάχαρη και λίπος, με λίγο αλεύρι και χημικά.

Τι να προτιμήσετε: Να φτιάχνετε σπιτικά μπισκότα και κέικ, με αλεύρι ολικής άλεσης, καστανή ζάχαρη και όσο γίνεται λιγότερο βούτυρο.

Κράκερς και πατατάκια

Φτιάχνονται από αλεύρι, λίπος, αλάτι και πολλά χημικά συστατικά. Τα δε πατατάκια είναι φορτωμένα με επιπρόσθετο λίπος. Καταναλώνοντάς τα συστηματικά, τα παιδιά υπερβαίνουν τα καθημερινά όρια σε θερμίδες και νάτριο.

Τι να προτιμήσετε: Ξηρούς καρπούς ή κριτσίνια που θα φτιάξετε στο σπίτι με αλεύρι ολικής άλεσης.

Συσκευασμένοι φρουτοχυμοί

Αν κοιτάξετε τα συστατικά, στους περισσότερους από αυτούς, θα σοκαριστείτε από τη μεγάλη περιεκτικότητα σακχάρων που μεταφράζονται σε υπερβολικά πολλές θερμίδες. Επιπλέον, περιέχουν τεχνητές χρωστικές και αρώματα που δεν έχουν απολύτως τίποτα να προσφέρουν στο παιδί.

Τι να προτιμήσετε: Φρέσκα φρούτα είτε στυμμένα είτε ολόκληρα (οι παιδίατροι τα προτιμούν, καθώς διατηρούν τις φυσικές τους ίνες).

Ποπ κορν

Μπορεί να μοιάζει εντελώς αθώο, κι όμως είναι το χειρότερο σνακ που μπορείτε να πάρετε στο παιδί σας. Το ποπ κορν που αγοράζετε εκτός σπιτιού φτιάχνεται συνήθως από γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι, μεταποιημένο αλάτι, μεγάλη ποσότητα λιπαρών, ενώ περιέχει και διακετύλιο, μια χημική ουσία που μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους πνεύμονες.

Το παιδί σας δεν είναι υποχρεωμένο να αγκαλιάζει κανέναν

Καθώς πλησιάζουμε στην περίοδο των γιορτών, αναπόφευκτο είναι ότι το διάστημα αυτό θα συναντήσετε αγαπημένα πρόσωπα, συγγενείς και φίλους, που όλο χαρά θα σπεύσουν να αγκαλιάσουν το παιδί σας. Για κάποια παιδιά οι αγκαλιές και τα φιλιά είναι δεύτερη φύση και τα χαρίζουν απλόχερα. Κάποια άλλα, όμως, είναι από τη φύση τους πιο συνεσταλμένα, λιγότερο διαχυτικά, και αυτό είναι κάτι που, όχι μόνο οφείλουμε να σεβόμαστε, αλλά και να υπερασπιζόμαστε όταν π.χ. ο παππούς θα γκρινιάξει που το παιδί δεν τρέχει στην αγκαλιά του.

Το παιδί σας δεν είναι υποχρεωμένο να αγκαλιάζει κανέναν

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να πιέζουμε το παιδί να αγκαλιάσει κάποιον, αν δεν το θέλει –ακόμα και εμάς τους ίδιους. Οι λόγοι είναι οι εξής:

Η πίεση για αγκαλιές διδάσκει στο παιδί ότι δεν έχει έλεγχο στο σώμα του

Το παιδί, είτε είναι αγόρι είτε κορίτσι, πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι το σώμα του είναι αποκλειστικά δικό του και μπορεί να κάνει ό,τι θέλει σε αυτό. Το ίδιο, φυσικά, ισχύει για το σώμα του καθενός –ούτε το παιδί, δηλαδή, πρέπει να αγκαλιάζει ένα άλλο παιδί με το ζόρι.

Με αυτήν το παιδί καταλαβαίνει ότι οποιοσδήποτε (ειδικά ενήλικας) έχει δικαίωμα να το ακουμπά όπως θέλει, όποτε θέλει

Με το να πιέζετε το παιδί να αγκαλιάσει κάποιον -όποιος κι αν είναι αυτός, ακόμα κι αν ξέρετε ότι το παιδί αγαπά αυτό το άτομο- ενώ αυτό δεν θέλει, αφενός το κάνετε να νιώθει άσχημα, να ντρέπεται και να νιώθει ενοχές για την άρνησή του, αφετέρου συνεχίζει να νιώθει άσχημα και μετά την αγκαλιά, γιατί την έκανε χωρίς να την θέλει. Το ότι εμείς, ως γονείς, έχουμε νόμιμα την επιμέλεια των παιδιών μας δεν σημαίνει ότι αυτά μας ανήκουν. Σημαίνει ότι έχουμε την ευθύνη τους.

Το παιδί μπορεί να σκεφτεί ότι οι συγγενείς δεν είναι καλοπροαίρετοι

Δεν θα αναφερθούμε σε περιστατικά συγγενών (π.χ. θείων ή παππούδων) που, αν και ήταν υπεράνω υποψίας, κακοποίησαν σεξουαλικά μικρά παιδιά. Θα αναφερθούμε, όμως, στην αντίληψη που σχηματίζει το παιδί για έναν άνθρωπο, ο οποίος πεισματικά ζητά την αγκαλιά του και μάλιστα θυμώνει ότι δεν την εισπράττει. Εσείς δεν θα ενοχλούσασταν αν ήσασταν στην θέση του παιδιού;

Δείχνει στο παιδί ότι δεν σέβεστε τα όριά του

Ο κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του όρια διαχυτικότητας. Κάποιοι άνθρωποι είναι πολύ ανοιχτοί στη σωματική επαφή και κάποιοι άλλοι όχι –πολλοί ενοχλούνται ακόμα κι όταν κάποιος τους μιλά πολύ κοντά στο πρόσωπό τους. Σεβαστείτε τις νοητές γραμμές που έχει βάλει το παιδί σας γύρω από το σώμα του και μην τις παραβιάζετε για να κάνετε το χατίρι της γιαγιάς και του παππού. Ούτε καν για να «κλέψετε» εσείς μια αγκαλιά.

Το παιδί μπορεί κάτι να θέλει να σας πει με τη στάση του

Υπάρχει περίπτωση το παιδί σας να αποφεύγει να αγκαλιάσει κάποιον επειδή το ένστικτό του τού λέει ότι κάτι δεν πάει καλά μαζί του. Μπορεί, ακόμα, το άτομο αυτό να το έχει στεναχωρήσει, να το έχει τρομάξει, να το έχει πληγώσει ή να το έχει θυμώσει –μπορεί απλά να μυρίζει περίεργα, και εσείς να μην το γνωρίζετε. Δοκιμάστε να ρωτήσετε ευγενικά το παιδί σας αν υπάρχει κάποιος λόγος που δεν θέλει να αγκαλιάζει κάποια συγκεκριμένα άτομα.

Φιμώνει το αίσθημα κινδύνου του παιδιού

Είστε στο εμπορικό κέντρο και ένας παχουλός κύριος ντυμένος Άη Βασίλης καλεί το παιδί σας, με τα χέρια του ορθάνοιχτα, για να το πάρει στην αγκαλιά του και να φωτογραφηθεί μαζί του. Το παιδί διστάζει και μαζεύεται κοντά σας. Το παιδί εκείνη την ώρα βιώνει το αίσθημα κινδύνου που φυσιολογικά προκαλείται όταν ένας άγνωστος -οποιοσδήποτε άγνωστος στο παιδί- απευθύνεται σε αυτό. Μην επιδιώξετε να φιμώσετε αυτόν τον μηχανισμό. Υπάρχει κανένας λόγος να αγκαλιάσει το παιδί σας τον Άη Βασίλη, τον Μίκυ Μάους, τον Μπομπ Σφουγγαράκη που θα συναντήσει στο λούνα παρκ εάν δεν το θέλει;

Μαθαίνει στο παιδί ότι μόνο η αγκαλιά δείχνει αγάπη, συμπάθεια ή εκτίμηση

Αντίθετα, το παιδί οφείλει να γνωρίζει ότι οι αγκαλιές είναι προαιρετικές και αποτελούν μόνο έναν τρόπο για να δείξουμε τα θετικά συναισθήματά μας σε κάποιον. Μάλιστα, είναι χρήσιμο να το βοηθήσετε να δοκιμάσει εναλλακτικούς τρόπους για να δείξει την αγάπη του, είτε με τα λόγια (πράγμα λίγο δύσκολο, βέβαια, για τα πολύ μικρά παιδιά), είτε με κάποια ζωγραφιά ή χειροτεχνία. Πείτε του ότι μπορεί, αν θέλει, να μοιραστεί το φαγητό του με τους αγαπημένους του φίλους ή με τα αδέρφια του ή να τους χαρίσει ένα παιχνίδι του. Οι χειρονομίες αυτές είναι εξίσου ουσιαστικές (αν όχι περισσότερο) από μία αγκαλιά.

Την επόμενη φορά, λοιπόν, που κάποια φίλη σας, ένας συγγενής, κάποιος δικός του φίλος, το αδερφάκι του, κάποιος άγνωστος ενήλικας ντυμένος Μίκυ Μάους, οποιοσδήποτε, (ακόμα κι εσείς η ίδια), θα εισπράξει την απόρριψη της αγκαλιάς του παιδιού, μην το αποδοκιμάσετε. Αντίθετα, πείτε στο παιδί σας ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα αν δεν θέλει να χαρίσει την αγκαλιά του. Όσο για το άλλο άτομο, πείτε του απλά να μην το παίρνει προσωπικά.