◘Διαφορές – ομοιότητες σεναρίου – πορείας διδασκαλίας
◘Ποια τα θετικά και τα αρνητικά της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας;
◘Πώς θα μπορούσατε να εμπλέξετε τις ΤΠΕ στην ομαδοσυνεργατική μάθηση;
-
-
Πρόσφατα άρθρα
-
Kατηγορίες
-
Άρθρα
-
Χρήσιμοι σύνδεσμοι
Αν οι μαθητές έχουν μάθει να εργάζονται ομαδοσυνεργατικά……
Αν είναι εξοικειωμένοι με την αναζήτηση πληροφοριών από πηγές στο Διαδίκτυο….
Αν έχουν γνώσεις χρήσης του επεξεργαστή κειμένου, του προγράμματος γραφικών και της παρουσίασης…….
Αν ο εκπαιδευτικός έχει το ρόλο συντονιστή και εμψυχωτή των ομάδων. …..
Αν έχει φροντίσει για τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία του εργαστηρίου…..
Αν έχει προετοιμάσει και μελετήσει τις ιστοσελίδες που θα διερευνηθούν…..
Αν έχει ετοιμάσει τα φύλλα εργασίας των ομάδων…….
Αν έχει προβλέψει τυχόν απρόοπτα και απρόσμενες εξελίξεις στη διεξαγωγή του μαθήματος (ενεργές ιστοσελίδες, επάρκεια μελανιού )…….
Αν……
Αν……
Αν……
Αν….
Τότε ΝΑΙ θα μπορούσαμε να εμπλέξουμε τις ΤΠΕ στην ομαδοσυνεργατική μάθηση!!!!!
Μου θυμίζει:
Rudyard Kipling – If (Κίπλινγκ – Αν)
Αν μπορείς να κρατάς την ψυχραιμία σου ……..
Αν έχεις πίστη στον εαυτό σου …….
Αν μπορείς καρτερικά να περιμένεις ……….
Αν να ονειρεύεσαι είσαι ικανός δίχως να γίνεσαι σκλάβος των ονείρων
Αν να δέχεσαι μπορείς θρίαμβο και όλεθρο το ίδιο ………
Αν μπορείς να γεμίζεις τη μέρα σου
με εικοσιτέσσερις ώρες αξίας ζωής,
τότε δική σου θα είναι όλη η Γη
με όλα της τα αγαθά κι ακόμη:
Αληθινά θα είσαι Άνθρωπος παιδί μου.
Διαφορές – ομοιότητες σεναρίου – πορείας διδασκαλίας
Με τον όρο πορεία διδασκαλίας εννοούμε τη λογική και χρονική σειρά και τάξη που αλληλοδιαδέχονται η μια την άλλη, που αφορούν κυρίως την ωριαία διδασκαλία. Περιγράφεται λεπτομερέστατα η διδασκαλία και οι στόχοι, από την οποία όμως μερικές φορές μπορεί να απουσιάζει η περιγραφή της κοινωνικής αλληλεπίδρασης μεταξύ μαθητών – εκπαιδευτικών.
Ενώ με τον όρο διδακτικό σενάριο περιγράφουμε τη διδασκαλία με συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, εκπαιδευτικούς στόχους, διδακτικές αρχές και σχολικές πρακτικές. Μπορεί να έχει περισσότερο της μιας διδακτικής ώρας και περιλαμβάνει την αλληλεπίδραση, τους ρόλους των συμμετεχόντων, τις αντιλήψεις των μαθητών και ενδεχόμενα διδακτικά εμπόδια. Το διδακτικό σενάριο είναι πολύ πιο σύνθετο αντικείμενο από την πορεία διδασκαλίας, καθώς σε αντίθεση με την πορεία διδασκαλίας, χρησιμοποιείται λογισμικό και διαδικτυακό υλικό.
Άρα η πορεία διδασκαλίας μπορεί να αποτελέσει μέρος του διδακτικού σεναρίου.
Πώς θα μπορούσατε να εμπλέξετε τις ΤΠΕ στην ομαδοσυνεργατική μάθηση;
Η εφαρμογή της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας με την υποστήριξη των Τ.Π.Ε. έχει άριστα αποτελέσματα για τη μάθηση που οικοδομούν και ανακαλύπτουν οι μαθητές.
Για να γίνει αυτό θα πρέπει το μάθημα να γίνεται στο εργαστήριο Η/Υ με το κατάλληλο λογισμικό. Στην περίπτωση αυτή οι ομάδες θα πρέπει να αποτελούνται από 3 το πολύ μέλη για να μπορούν να κάνουν χρήση του Η/Υ. Έτσι οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά με παιγνιώδη τρόπο σε όλες τις δραστηριότητες και δεν είναι απλοί παρατηρητές.
Ο δάσκαλος έχοντας σχεδιάσει και οργανώσει το διδακτικό σενάριο προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει,ξεκινά από το πρόβλημα το οποίο και διερευνούν τα μέλη της κάθε ομάδας από διαφορετική οπτική.η διερεύνηση μπορεί να γίνει με τη χρήση του διαδικτύου ή κατάλληλου ηλεκτρονικού πληροφοριακού υλικού που έχουν στη διάθεσή τους οι μαθητές.
Στη συνέχεια με κατάλληλα φύλλα εργασίας που δίνονται σε κάθε ομάδα, οι μαθητές συνεργαζόμενοι και αξιοποιώντας δεδομένα και πληροφορίες συμπληρώνουν τα φύλλα εργασίας που μπορεί να είναι σε ηλεκτρονική μορφή (κατάλληλο λογισμικό).
Γίνεται η παρουσίαση των αποτελεσμάτων από κάθε ομάδα με τη βοήθεια κατάλληλης εφαρμογής και εξάγονται συμπεράσματα τα οποία μπορούν να αναρτηθούν στο διαδίκτυο ή να αποθηκευτούν σε ηλεκτρονικά μέσα αποθήκευσης.
Μια άλλη εμπλοκή των Τ.Π.Ε. στην ομαδοσυνεργατική διδασκαλία είναι αυτή του διαδραστικού πίνακα.
Ο διαδραστικός πίνακας ευνοεί την ομαδοσυνεργατική μάθηση. Ομαδοσυνεργατική μάθηση ορίζεται οποιαδήποτε διαδικασία ομαδικής μάθησης στην οποία λαμβάνουν χώρα τουλάχιστον κάποιες από τις σημαντικές μαθησιακές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μαθητών. Συνεργάζομαι σημαίνει εργάζομαι μαζί με κάποιον άλλο. Οι συνεργατικές δραστηριότητες οδηγούν στην ανερχόμενη γνώση, που είναι το αποτέλεσμα της διάδρασης μεταξύ των γνώσεων και απόψεων όλων όσων συμμετέχουν στο σχηματισμό της.
Οι μαθητές στην τάξη προσέχουν περισσότερο και αυτό που τους κάνει να δείχνουν ενδιαφέρον είναι το οπτικό ερέθισμα που έχουν από τον πίνακα. Γενικά οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν πολύ θετικά αποτελέσματα από τη χρήση αυτής της τεχνολογίας, οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά, εργάζονται ομαδικά και επίσης δίνεται η δυνατότητα σε όλα τα παιδιά, ακόμα και σε αυτά με λιγότερη αυτοεκτίμηση, να συμμετέχουν χωρίς το βάρος της απόρριψης.
Όλοι οι μαθητές επομένως βρίσκουν ενδιαφέρον την εμπλοκή των Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία γιατί μέσα από παιγνιώδη μορφή μπορούν να οικοδομήσουν και να ανακαλύψουν τη νέα γνώση είτε στο εργαστήριο Η/Υ είτε στην αίθουσα διδασκαλίας με τη βοήθεια του διαδραστικού πίνακα.
Ποια τα θετικά και αρνητικά της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας;
Μια τάξη που λειτουργεί ως ομάδα επιδιώκει την επίτευξη κοινών σκοπών και την κοινή προσπάθεια πραγμάτωσής τους, τη λύση ενός κοινού προβλήματος, και κάθε μέλος της επικοινωνεί άμεσα με όλα τα άλλα μέλη της ομάδας.
Τα θετικά από την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση είναι πολλά. Συγκεκριμένα:.
1.Η ομαδο-συνεργατική διδασκαλία και μάθηση βοηθά τα παιδιά με χαμηλή επίδοση να ξοδέψουν λιγότερο χρόνο έξω από το θέμα που επεξεργάζονται και επηρεάζει θετικά την επίδοσή τους.
2.Εμπλέκει τους μαθητές /τριες περισσότερο ενεργά στη διαδικασία μάθησης.
3. Αναδεικνύει τις αδυναμίες των μαθητών και συμβάλλει στην άμβλυνσή τους.
4. Βελτιώνει τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
5. Βελτιώνει τις στάσεις απέναντι σε διαφορετικές φυλετικές και εθνικές ομάδες.
6. Δημιουργεί ένα πιο άνετο και φιλικό περιβάλλον μάθησης.
7. Καταλήγει σε υψηλότερη επίδοση και μεγαλύτερη παραγωγικότητα των μαθητών.
8. Καταλήγει σε μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και ψυχική υγεία των μαθητών.
9. Καλλιεργεί πολλαπλές προσεγγίσεις για την επίλυση ενός προβλήματος, διότι υπάρχει:
ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των μελών της ομάδας,
ανάπτυξη της από κοινού αναπαράστασης του προβλήματος,
δυνατότητα διαφορετικής ερμηνείας των δεδομένων του προβλήματος,
ποικιλία των στρατηγικών αντιμετώπισης του προβλήματος που επινοούνται από τα μέλη της ομάδας,
αναστοχασμός, τον οποίο «αναγκάζεται» να χρησιμοποιήσει ο μαθητευόμενος,
εξάσκηση των μελών της ομάδας στο να θέτουν ερωτήσεις, να αναζητούν ακριβείς λεπτομέρειες, να εκτιμούν και να προβλέπουν, να υποθέτουν,
επινόηση και χρήση επιχειρημάτων, τα οποία πρέπει να πείσουν τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.
Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση είναι πλέον αναγκαία διδακτική προσέγγιση στην ελληνική τάξη, αρκεί βέβαια ο δάσκαλος να κάνει τον κατάλληλο προγραμματισμό. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να αποφασίσει τον αριθμό των μελών και τη σύνθεση της ομάδας, τη συγκεκριμένη ενότητα και τους διδακτικούς της στόχους που θα επεξεργαστεί η ομάδα, το υλικό που θα δώσει κ.α.
ΤΠΕ και ομαδοσυνεργατική μάθηση
Τα περισσότερα σύγχρονα περιβάλλοντα εργασίας όπως και τα εκπαιδευτικά λογισμικά, προσφέρουν πολλές δυνατότητες για επικοινωνία και συνεργασία: άμεση, σύγχρονη επικοινωνία (µε ήχο, εικόνα, γραπτό κείμενο), συνεπεξεργασία κειμένων, εικόνων και ντοκουμέντων πάσης φύσεως, από κοινού επίλυση προβλημάτων, διαμοίραση ψηφιακών πόρων, παιχνίδια ρόλων και συλλογικών κατασκευών, συμμετοχή σε κοινότητες, ιστολόγια, wikis κ.α.
Μέσα στα πλαίσια αυτά, η ομαδοσυνεργατική μάθηση σε συνδυασμό με τις ΤΠΕ φαίνονται να προσφέρουν πολλά διδακτικά πλεονεκτήματα. Όμως η οργάνωση των μαθητών σε ομάδες έχει κάποιο διδακτικό «κόστος»: ο εκπαιδευτικός πρέπει να λάβει μερικές αποφάσεις που είναι σημαντικές. Κατ΄ αρχάς, αφού αποφασίσει γα την οργάνωσης της τάξης σε ομάδες, θα πρέπει να εκτιμήσει τα μεγέθη των ομάδων, τον τρόπο με τον οποίο θα σχηματισθούν, τον τρόπο με τον οποίο θα αλληλεπιδρούν οι ομάδες, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, όπως και μια σειρά άλλων παραγόντων, όπως είναι ο λεγόμενος διδακτικός θόρυβος (παράγοντες των οποίων η πολυπλοκότητα αυξάνει λόγω του νέου τρόπου οργάνωσης), η διαχείριση του χρόνου κ.ά.
Διαφορές – ομοιότητες σεναρίου – πορείας διδασκαλίας
Κατά το σενάριο διδασκαλίας ο εκπαιδευτικός με την υποστήριξη σαφών παιδαγωγικών σκοπών και διδακτικών αρχών καθορίζει τους στόχους που θέλει να πετύχει, το γνωστικό αντικείμενο που θα διδάξει, το χρόνο που θα χρειαστεί, τις μαθητικές δραστηριότητες, την κοινωνική οργάνωση της τάξης καθώς και την αλληλεπίδραση στην τάξη μαθητών και εκπαιδευτικού. Στην πορεία διδασκαλίας περιγράφει τη διδασκαλία ιεραρχικά δομημένη σε φάσεις βασισμένος στο σενάριό του και με σκοπό την υλοποίησή του. Στην πορεία διδασκαλίας περιλαμβάνονται οι διδακτικές δραστηριότητες όμως δε λαμβάνεται υπόψη η αλληλεπίδραση και η συνεργασία των μελών της ομάδας.
Διαφορές – ομοιότητες σεναρίου & πορείας διδασκαλίας
Με τον όρο διδακτικό σενάριο θεωρούμε την περιγραφή μιας διδασκαλίας που έχει εστιασμένο γνωστικό αντικείμενο, συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, διδακτικές αρχές και πρακτικές. Ένα διδακτικό σενάριο μπορεί να έχει διάρκεια περισσότερων από μία διδακτικών ωρών. Στα διδακτικά σενάρια περιλαμβάνονται στοιχεία όπως η αλληλεπίδραση κι οι ρόλοι των συμμετεχόντων, οι αντιλήψεις των μαθητών και τα ενδεχόμενα διδακτικά εμπόδια. Ένα διδακτικό σενάριο υλοποιείται μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Όλα τα παραπάνω περιγράφονται στα πλαίσια του διδακτικού σεναρίου. Σε μια τέτοια διδασκαλία μπορούν να συνδυάζονται περισσότεροι διδακτικοί πόροι όπως π.χ. λογισμικά, σημεώσεις, sites, όργανα προκειμένου να επιτευχθεί ένα μαθησιακό αποτέλεσμα.
Ως πορεία διδασκαλίας θεωρούμε τη λεπτομερή περιγραφή μιας διδασκαλίας, από την οποία όμως ενίοτε μπορεί να απουσιάζει η περιγραφή της κοινωνικής αλληλπίδρασης μεταξύ μαθητών – εκπαιδευτικού. Ο όρος είναι παλιότερος κι έχει συνδεθεί με μια μηχανιστική – μπιχεβιοριστική περιγραφή μιας διδασκαλίας ( έχουμε την περιγραφή των φάσεων ή σταδίων μιας διδασκαλίας όπως αφόρμηση – ανάπτυξη – ανακεφαλαίωση – έλεγχος ).
Ποια τα θετικά και αρνητικά της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας;
Στα θετικά της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας μπορούμε να πούμε ότι είναι η κοινωνική αλληλεπίδραση και η συνεργατική μάθηση. Ευνοείται η επικοινωνία κι η συνεργασία μέσα από την άμεση και σύγχρονη επικοινωνία (με ήχο , εικόνα, γραπτό κείμενο), τη συνεπεξεργασία κειμένων – εικόνων – και ντοκουμέντων, την από κοινού επίλυση προβλημάτων κτλ. Επίσης, επηρεάζει θετικά την επίδοση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες.
Στα αρνητικά της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας είναι ο σχηματισμός των ομάδων (ατομικές διαφορές – αποδοχή μαθητών – διαφορετικό πολιτιστικό υπόβαθρο), οι διαπροσωπικές συγκρούσεις, η διαχείριση του χρόνου, τα προβλήματα χώρου κ.ά.