Όγκος κυλίνδρου

0

Συγγραφέας: dkonas | Κατηγορία Γεωμετρία Β΄ Γυμνασίου, Για τη Β΄ Γυμνασίου | , στις 05-10-2013

Στην επιπεδομετρία, είχατε γνωρίσει τον τρόπο όπου ένας κυκλικός δίσκος μπορεί να προσεγγιστεί από ένα παραλληλόγραμμο. Παρόμοια, στη Στερεομετρία, ένας κύλινδρος μπορεί να προσεγγιστεί από ένα παραλληλεπίπεδο.

Στο ακόλουθο γραφικό,

Cylinder_into_parallelepiped

παριστάνεται ένας κύλινδρος στον οποίο έχει εγγραφεί ένα πρίσμα με βάση κανονικό δεκατεσσεράγωνο. Να πατήσετε σ΄ένα οποιοδήποτε σημείο του για να σάς δοθεί δυνατότητα αλληλεπίδρασης.

Όπως θα διαπιστώσετε, με μια αναδιάταξη των μερών που το αποτελούν, το πρίσμα μπορεί να μετασχηματιστεί σ΄ ένα παραλληλεπίπεδο.

Κατά ανάλογο τρόπο, με την περίπτωση του κυκλικού δίσκου, η “επιτυχία” της προσέγγισης εξαρτάται από το πλήθος των πλευρών της βάσης του πολυγώνου που εγγράφεται στον κύλινδρο. Φανταστείτε αντί για το δεκατεσσεράγωνο να είχαμε εικοσάγωνο, πενηντάγωνο, χιλιάγωνο κ.ο.κ..

Ερώτημα: Με ποιον τύπο μπορεί να υπολογιστεί ο όγκος του κυλίνδρου;

(Υπόδειξη: Να χρησιμοποιήσετε τον τύπο για τον υπολογισμό του όγκου ενός πρίσματος, ή ειδικότερα, ενός παραλληλεπιπέδου.)

Σχήματα «ψηλά» αλλά … «λιγνά», «κοντά» αλλά … «φαρδιά»

0

Συγγραφέας: dkonas | Κατηγορία Γεωμετρία Β΄ Γυμνασίου, Για τη Β΄ Γυμνασίου | , στις 01-05-2012

Short_and_Tall

  • Μπορείτε να βρείτε δύο (ευθύγραμμα) σχήματα με ίδιο αριθμό πλευρών όπου το ένα να έχει μεγαλύτερη περίμετρο, αλλά, ταυτόχρονα, μικρότερο εμβαδό από το άλλο;
  • Μπορείτε να βρείτε δύο (ευθύγραμμα) σχήματα με διαφορετικό αριθμό πλευρών όπου το ένα να έχει μεγαλύτερη περίμετρο, αλλά, ταυτόχρονα, μικρότερο εμβαδό από το άλλο;
  • Είναι δυνατόν να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο η περίμετρος ενός σχήματος, ξεπερνώντας οποιονδήποτε θετικό αριθμό, ενώ, ταυτόχρονα, το εμβαδόν του να παραμένει σταθερό;
  • Είναι δυνατόν να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο η περίμετρος ενός σχήματος, ξεπερνώντας οποιονδήποτε θετικό αριθμό, ενώ, ταυτόχρονα, το εμβαδόν του να ελαττώνεται πλησιάζοντας το μηδέν;

Στην αναζήτησή σας, μπορεί να φανεί χρήσιμο το ακόλουθο γραφικό, με το οποίο μπορείτε να αλληλεπιδράσετε πατώντας το αριστερό πλήκτρο τού ποντικιού σε οποιοδήποτε σημείο του.

Surface_Perimeter

Το «άρρητο» της τετραγωνικής ρίζας του 2

0

Συγγραφέας: dkonas | Κατηγορία Γεωμετρία Β΄ Γυμνασίου, Για τη Β΄ Γυμνασίου | , στις 26-12-2011

Είναι σίγουρο ότι είστε εξοικειωμένοι με τη διαδικασία της μέτρησης ευθύγραμμων τμημάτων. Θα έχετε καταλάβει ότι δε μπορεί να είναι πάντοτε ακριβής. Αντίθετα, τις περισσότερες φορές έχει προσεγγιστικό χαρακτήρα. Άραγε, γιατί συμβαίνει αυτό;

Θα έλεγε κανείς ότι το ευθύγραμμο τμήμα δεν ευθύνεται σε τίποτα. Παραμένει «αμέτοχο» και «παθητικό» καθ’ όλη τη διαδικασία, «αναμένοντας» τη μέτρησή του.

Από την άλλη πλευρά, το ανθρώπινο χέρι και το ανθρώπινο μάτι δε μπορούν να συνεργαστούν πάντοτε αρμονικά. Ακόμη, το ίδιο το όργανο μέτρησης, που χρησιμοποιείται, δεν έχει απεριόριστες δυνατότητες. Όπως γνωρίζετε, σ’ ένα συνηθισμένο υποδεκάμετρο, οι υποδιαιρέσεις του είναι συγκεκριμένες: δεκατόμετρα (δέκατα), εκατοστόμετρα (εκατοστά), χιλιοστόμετρα (χιλιοστά).

Οι παραπάνω αδυναμίες ξεπερνιούνται σε σημαντικό βαθμό με τη βοήθεια ενός «ηλεκτρονικού υποδεκάμετρου». Όπως θα διαπιστώσετε, μάς παρέχει πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια από ένα συνηθισμένο υποδεκάμετρο. Επίσης, η πιθανότητα ανθρώπινου σφάλματος ελαττώνεται αρκετά.

Στο ακόλουθο γραφικό, καλείστε να μετρήσετε, επακριβώς, τρία διαφορετικά ευθύγραμμα τμήματα, με ένα τέτοιο ηλεκτρονικό υποδεκάμετρο. Αρκεί να χρησιμοποιήσετε, επαναληπτικά, το εργαλείο του μεγεθυντικού φακού, κατάλληλο αριθμό επαναλήψεων, διαφορετικό, ίσως, για κάθε ευθύγραμμο τμήμα.

Τι σημαίνει, λοιπόν, «ακριβής μέτρηση» για το μήκος ενός ευθύγραμμου τμήματος;

Όπως έγινε αντιληπτό, αρκεί να τοποθετηθεί το όργανο μέτρησης – στην προκειμένη περίπτωση το ηλεκτρονικό υποδεκάμετρο – έτσι, ώστε, το 0 να συμπέσει με το ένα άκρο του ευθύγραμμου τμήματος και έπειτα να βρεθεί, μεγεθύνοντας αν χρειαστεί, η ένδειξη που αντιστοιχεί στο άλλο άκρο του τμήματος.

Για μια στιγμή, είναι λογικό να υποτεθεί ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει σε οποιοδήποτε ευθύγραμμο τμήμα. Όμως, προκύπτουν αναπόφευκτα ορισμένα ερωτήματα:

Μπορούμε να μεγεθύνουμε όσες φορές κι αν χρειαστεί, ή ακόμη και η χρήση ενός ηλεκτρονικού υποδεκάμετρου έχει τους δικούς της περιορισμούς;

Άρα, μήπως μπορούμε πάντοτε να βρίσκουμε τμήματα, που το μήκος τους «δραπετεύει» από τη διαδικασία της ακριβής μέτρησης;

Τελικά, αυτό να οφείλεται μόνο στην ανθρώπινη αδυναμία να κατασκευαστεί και να χρησιμοποιηθεί στην εντέλεια ένα ακριβές όργανο μέτρησης;

Κι όμως, όσο παράλογο κι αν ακούγεται, ακόμη κι αν υποτεθεί ότι π.χ. αυτό το ηλεκτρονικό υποδεκάμετρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τρόπο που να αξιοποιεί τη δυνατότητα της μεγέθυνσης απεριόριστα, πάλι δε θα μπορεί να μετρηθεί επακριβώς το μήκος οποιουδήποτε ευθύγραμμου τμήματος.

Αυτό συμβαίνει διότι στις ενδείξεις ενός υποδεκάμετρου βρίσκονται κλασματικοί (ρητοί) αριθμοί.

Για παράδειγμα, στο ακόλουθο γραφικό, παριστάνεται ένα ορθογώνιο και ισοσκελές τρίγωνο με κάθετες πλευρές ίσες με 1.

Αλληλεπιδρώντας μαζί του, μπορείτε να διαπιστώσετε, τουλάχιστον, ως ένα βαθμό, ότι δε μπορείτε να μετρήσετε το μήκος της υποτείνουσάς του, χρησιμοποιώντας τις υποδιαιρέσεις του υποδεκάμετρου. Μάλιστα, ακόμη κι αν υπήρχε η δυνατότητα να μεγεθύνετε περαιτέρω το προηγούμενο γραφικό, πάλι δε θα αντιστοιχιζόταν κανείς κλασματικός αριθμός στο μήκος της.

Οι πρώτοι που ανακάλυψαν αυτήν την «αδυναμία» πρέπει να ήταν οι Πυθαγόρειοι. Θεωρείται, μάλιστα, ότι απέδειξαν ότι το μήκος της υποτείνουσας αυτού του ορθογώνιου τριγώνου δεν είναι κλασματικός (ρητός) αριθμός. Μ’ άλλα λόγια, ότι ο αριθμός \sqrt{2} δεν είναι κλασματικός (ρητός). Επειδή ήταν ο πρώτος μη κλασματικός αριθμός, εγκαινίασε μια νέα κατηγορία αριθμών, τους «άρρητους».

Πυθαγόρειοι: Θεώρημα και ναυάγιο

0

Συγγραφέας: dkonas | Κατηγορία Γεωμετρία Β΄ Γυμνασίου, Για τη Β΄ Γυμνασίου | , στις 19-11-2011

Pythagoras

Πυθαγόρας: Γεννήθηκε το 569 π. Χ., περίπου, στη Σάμο της Ιωνίας και πέθανε, περίπου, το 475 π .Χ.. Λίγα είναι γνωστά για το μαθηματικό του έργο. Άλλωστε, δεν άφησε πίσω του κανένα γραπτό.

Δάσκαλός του υπήρξε ο φιλόσοφος Φερεκύδης, ενώ επηρεάστηκε σημαντικά και από άλλους δύο φιλοσόφους: τον Θαλή και τον μαθητή του Αναξίμανδρο. Μάλιστα, ο Θαλής τον παρότρυνε να ταξιδέψει στην Αίγυπτο ώστε να διδαχθεί από τους Αιγύπτιους ιερείς.

Το 535 π.Χ., περίπου, ο Πυθαγόρας ταξίδεψε στην Αίγυπτο. Εκεί παρέμεινε μέχρι την εισβολή του Πέρση Καμβύση Β΄ και την μεταφορά του ως αιχμαλώτου στη Βαβυλώνα το 525 π.Χ.. Έπειτα από 5 χρόνια, περίπου, αποκτά ξανά την ελευθερία του και επιστρέφει στη Σάμο.

Λίγα χρόνια αργότερα, εγκαθίσταται στη Νότια Ιταλία όπου ιδρύει τη σχολή του.

Πυθαγόρεια Σχολή: Ιδρύθηκε από τον Πυθαγόρα στον Κρότωνα της Νότιας Ιταλίας. Ήταν μια θρησκευτική και φιλοσοφική σχολή, αλλά και κάτι περισσότερο: ήταν μια Κοινωνία με μέλη τα οποία ήταν υποχρεωμένα να τηρούν αυστηρούς κανόνες και υποχρεώσεις . Οι επιρροές από Ανατολικά στοιχεία ήταν εμφανείς σε αρκετές αρχές και συνήθειες των μελών της. Προφανώς, αυτό ήταν συνέπεια της μακρόχρονης παραμονής του Πυθαγόρα εκεί.

Απώτερος σκοπός ήταν τα μέλη της σχολής να προσεγγίσουν το “Θείο” μέσω του εξαγνισμού τους. Όμως, στην Πυθαγόρεια φιλοσοφία, η θεϊκή αρμονία εκφραζόταν από τους αριθμούς οι οποίοι, θεωρούνταν πανταχού παρόντες:

“καὶ πάντα γαμὰν τὰ γιγνωσκόμενα ἀριθμὸν ἔχοντι· οὐ γὰρ οἷον τε οὐδὲν οὔτε νοηθῆμεν οὐτε γνωσθῆμεν άνευ τούτου

(Φιλόλαος ο Κροτωνιάτης).

Γι’ αυτό και τα Μαθηματικά με τη φιλοσοφική τους διάσταση, κυρίως, διαδραμάτιζαν κυρίαρχο ρόλο στη διδασκαλία των Πυθαγορείων.

Τα μέλη της σχολής διακρίνονταν στους Μαθηματικούς και τους Ακουσματικούς.

Οι Μαθηματικοί αφού έδιναν όλα τα υπάρχοντά τους στην Κοινωνία, ζούσαν μόνιμα στα οικήματά της και διδάσκονταν από τον ίδιο τον Πυθαγόρα. Εκτός από τα μαθηματικά συμπεράσματα μάθαιναν και τις αποδείξεις τους.

Οι Ακουσματικοί έμεναν στα δικά τους σπίτια, μπορούσαν να έχουν προσωπική περιουσία και μόνο την ημέρα παρακολουθούσαν τα δρώμενα της Κοινωνίας. Δεν μάθαιναν τις αποδείξεις των μαθηματικών συμπερασμάτων.

Γενικά, στη σχολή υπήρχε μυστικισμός και στη διδασκαλία κυριαρχούσε ο προφορικός χαρακτήρας.

Σύμμετρα Μεγέθη: Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι για δύο οποιουσδήποτε αριθμούς μπορούσε να βρεθεί “κοινό μέτρο”, δηλαδή ένας τρίτος αριθμός τέτοιος ώστε καθένας τους να είναι ακέραιο πολλαπλάσιό του.

Με σημερινή ορολογία, θεωρούσαν ότι όλοι οι αριθμοί είναι ρητοί, δηλαδή έχουν ή μπορούν να πάρουν κλασματική μορφή.

Πυθαγόρειο Θεώρημα:

“Το εμβαδόν του τετραγώνου της υποτείνουσας ορθογώνιου τριγώνου ισούται με το άθροισμα των εμβαδών των τετραγώνων των δύο κάθετων πλευρών.”

(Να πατήσετε σε ένα οποιοδήποτε σημείο του παραπάνω γραφήματος για να αλληλεπιδράσετε.)

Το Πυθαγόρειο Θεώρημα ήταν γνωστό στους Βαβυλώνιους 1000 χρόνια πριν τον Πυθαγόρα. Στην Βαβυλωνιακή πινακίδα « Plimpton 322», υπάρχουν σειρές από αριθμούς, όπου, σύμφωνα με μια εκδοχή, καθεμιά τους αποτελείται από τα μήκη της υποτείνουσας, της μιας κάθετης πλευράς, καθώς και από τον υπολογισμό μιας ποσότητας η οποία προϋποθέτει τη γνώση της άλλης κάθετης πλευράς ορθογώνιων τριγώνων.

Ωστόσο, ίσως, ο Πυθαγόρας να ήταν εκείνος που το απέδειξε για πρώτη φορά.

Ασύμμετρα μεγέθη: Είναι πιθανό οι Πυθαγόρειοι να ήταν οι πρώτοι οι οποίοι κατέληξαν στην ανακάλυψη των άρρητων αριθμών. Ενδεχομένως, αυτό να προήλθε από την εξής διαπίστωση. Λόγω του Πυθαγόρειου Θεωρήματος, γνώριζαν ότι σ’ ένα ορθογώνιο και ισοσκελές τρίγωνο με κάθετες πλευρές ίσες με το 1, το τετράγωνο της υποτείνουσάς του θα έχει εμβαδόν ίσο με 2.
Όμως, ποιος θα μπορούσε να είναι ο αριθμός που εκφράζει το μήκος της πλευράς αυτού Pythagorean's_crimeτου τετραγώνου;

Οι Πυθαγόρειοι τον αναζήτησαν ανάμεσα στους ρητούς χωρίς επιτυχία. Μάλιστα, θεωρείται ότι απέδειξαν ότι αυτός ο αριθμός δεν υπάρχει (στους ρητούς). Μπορούσαν, λοιπόν, να εκφράσουν την επιφάνεια του συγκεκριμένου τετραγώνου, όχι, όμως, την πλευρά του.

Το Ναυάγιο: Που είχαν κάνει το λάθος; Ή θα έπρεπε να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι υπάρχουν μεγέθη που δεν εκφράζονται από αριθμούς, ή να εγκαταλείψουν την
πεποίθησή τους ότι όλοι οι αριθμοί είναι ρητοί. Έτσι κι αλλιώς, το κόστος ήταν σημαντικό.

Επέλεξαν το δεύτερο, καλωσορίζοντας τον αριθμό \sqrt{2}.

Παρότι δε μπορούσαν να τον εκφράσουν (ρητά), έπρεπε να δεχτούν την ύπαρξή του ως αναγκαία:

Είναι ο αριθμός που μετρά την πλευρά ενός τετραγώνου με εμβαδό ίσο με 2.

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Πυθαγόρειος Ίππασος ο Μεταποντίνος διέδωσε την ανακάλυψή τους, πλήρωσε το λάθος του αυτό με την ίδια του τη ζωή. Την έχασε σ’ ένα ναυάγιο …

Αναφορές

  1. Μιχαηλίδης Τ., Πυθαγόρεια εγκλήματα, Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, 2006.
  2. Guedj D., Το Θεώρημα του παπαγάλου, μετάφραση: Τεύκρος Μιχαηλίδης, Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, 1999.
  3. O’Connor J. J. and Robertson E. F., Pythagoras of Samos, School of Mathematics and Statistics University of St Andrews, Scotland , 1999.
  4. VanDerWaerdenB. L., Η αφύπνιση της επιστήμης, μετάφραση – επιμέλεια: Γιάννης Χριστιανίδης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2007.

Εμβαδό κυκλικού δίσκου

0

Συγγραφέας: dkonas | Κατηγορία Γεωμετρία Β΄ Γυμνασίου, Για τη Β΄ Γυμνασίου | , στις 07-10-2011

Γνωρίζετε, ήδη, τρόπους υπολογισμού εμβαδών ευθύγραμμων σχημάτων, όπως του τετραγώνου, του ορθογωνίου, του παραλληλογράμμου, του τριγώνου, του τραπεζίου.

Θα προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε έναν τρόπο για να υπολογίσουμε το εμβαδό του κυκλικού δίσκου. Η ιδιαιτερότητα του είναι ότι πρόκειται για καμπυλόγραμμο σχήμα. Μπορούμε, άραγε, να το “μετασχηματίσουμε” σ’ ένα ευθύγραμμο σχήμα με ίδιο εμβαδόν; Αν ναι, τότε, ενδεχομένως, να μπορούσαμε να υπολογίσουμε το εμβαδόν του.

Όμως, κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Ωστόσο, αυτό που μπορεί να γίνει είναι ο “μετασχηματισμός” του σ’ ένα σχήμα ίδιου εμβαδού, που προσεγγίζει ένα ευθύγραμμο σχήμα.

Όπως μπορείτε να παρατηρήσετε στο ακόλουθο γραφικό,

Circle_surface_area

ο κυκλικός δίσκος έχει χωριστεί σε τέσσερις ίσους κυκλικούς τομείς, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να προκύπτει ένα σχήμα, το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “καμπυλόγραμμο παραλληλόγραμμο”. Προφανώς, το εμβαδόν του είναι το ίδιο με το εμβαδό του κυκλικού δίσκου.

Αν αλληλεπιδράσετε με το γραφικό αυτό, πατώντας το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού σ’ ένα οποιοδήποτε σημείο του, θα παρατηρήσετε ότι όσο το πλήθος των κυκλικών τομέων αυξάνεται, τόσο το “καμπυλόγραμμο παραλληλόγραμμο” τείνει να γίνει ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, του οποίου οι διαστάσεις μπορούν να προσδιοριστούν.

Συγκεκριμένα, το “πλάτος” είναι όσο η ακτίνα του κύκλου και το “μήκος” όσο το μισό του μήκους του κύκλου, μιας και οι δύο “καμπυλόγραμμες πλευρές” του έχουν συνολικό μήκος όσο ο κύκλος. Επομένως, αν συμβολίσουμε με \alpha το μήκος του, με \beta το πλάτος του και με \rho την ακτίνα του κύκλου, τότε θα έχουμε,

    \[ $\alpha=\dfrac{2\cdot \pi \cdot \rho }{2}=\pi \cdot \rho,$ \\$\beta=\rho.$\]

Συνεπώς, το εμβαδό του, E, θα είναι,

    \[E=\alpha\cdot\beta=\pi \cdot \rho \cdot \rho =\pi \cdot \rho ^{2}.\]

Το «π»

0

Συγγραφέας: dkonas | Κατηγορία Γεωμετρία Β΄ Γυμνασίου, Για τη Β΄ Γυμνασίου | , στις 17-06-2011

PiΘα προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε πόσες φορές “χωράει” στην περιφέρεια τού διπλανού κύκλου η διάμετρός του.

Παίρνουμε ένα νήμα με μήκος ίσο με τη διάμετρο τού κύκλου.

Στερεώνουμε τη μία άκρη του σ’ ένα σημείο τού κύκλου το οποίο το συμβολίζουμε με A.

Φροντίζοντας, έτσι, ώστε το νήμα να παραμένει “εγκλωβισμένο” στην περιφέρεια του κύκλου, σημειώνουμε με B το σημείο τού κύκλου στο οποίο καταλήγει η άλλη άκρη τού νήματος.

Επαναλαμβάνουμε την προηγούμενη διαδικασία, στερεώνοντας, αυτή τη φορά, τη μία άκρη ενός ίδιου νήματος στο σημείο B, οπότε η άλλη άκρη καταλήγει στο σημείο τού κύκλου το οποίο συμβολίζουμε με \it\Gamma.

Παρατηρούμε ότι υπάρχει περιθώριο για ακριβώς μία, ακόμη, επανάληψη της διαδικασίας, με αφετηρία αυτή τη φορά το σημείο \it\Gamma και κατάληξη το σημείο τού κύκλου που συμβολίζουμε με \it\Delta.

Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι, μέχρι στιγμής, το νήμα “χωράει” 3 φορές στην περιφέρεια του κύκλου.

Στη συνέχεια, γίνεται φανερό ότι αν θέλουμε να “καλύψουμε” ολόκληρη την περιφέρεια τού κύκλου, θα πρέπει να καταφύγουμε σε υποδιαιρέσεις ενός τέτοιου νήματος.

Αρχικά, το κόβουμε σε δέκα ίσα μέρη. Στερεώνοντας τη μια άκρη, για το ένα απ’ αυτά τα δέκα μέρη, στο σημείο \it\Delta, παρατηρούμε ότι η άλλη άκρη καταλήγει στο σημείο τού κύκλου που το συμβολίζουμε με το γράμμα E.

Άρα, μέχρι στιγμής, το νήμα “χωράει” 3,1 φορές στον κύκλο και για να συνεχίσουμε θα χρειαστούμε επιπλέον υποδιαίρεση.

Λοιπόν, το κόβουμε, τώρα, σε εκατό ίσα μέρη. Χρησιμοποιώντας τα τέσσερα απ’ αυτά, διαδοχικά, το ένα μετά το άλλο, σύμφωνα με την προηγούμενη διαδικασία, ξεκινώντας απ’ το σημείο E, παρατηρούμε ότι καταλήγουμε στο σημείο τού κύκλου που το συμβολίζουμε με το γράμμα Z.

Άρα, μέχρι στιγμής, το νήμα “χωράει” 3,14 φορές στον κύκλο.

Επίσης, το σημείο Z φαίνεται ότι έχει συμπέσει με το σημείο A και η διαδικασία μοιάζει να έχει ολοκληρωθεί.

Είναι, όμως, έτσι, ή μήπως πρόκειται για οφθαλμαπάτη;

Για να διαπιστώσετε ότι, πράγματι, πρόκειται για οφθαλμαπάτη, θα πρέπει να μεγεθύνετε το σχήμα. Πατήστε το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού σ’ ένα οποιοδήποτε σημείο του, έτσι, ώστε, να σάς δοθεί δυνατότητα αλληλεπίδρασης μαζί του. Ακολούθως, αφού επιβεβαιώσετε με τη βοήθεια κατάλληλων ερωτήσεων τα παραπάνω, μεγεθύνετε όσο χρειαστεί, διαλέγοντας την αντίστοιχη επιλογή, ωσότου γίνει φανερό ότι τα σημεία A και Z είναι διαφορετικά.

Επομένως, δε μπορούμε να πούμε ότι το νήμα “χωράει” ακριβώς 3,14 φορές στον κύκλο, αφού εξακολουθεί κάποιο, έστω μικρό, μέρος τού κύκλου να παραμένει “ακάλυπτο”.

Όσο κι αν προσπαθήσουμε, όσες φορές κι αν ακολουθήσουμε την προηγούμενη διαδικασία (κόβοντας το νήμα διαδοχικά σε 1000, 10000, 100000 κ.ο.κ. ίσα μέρη), δε θα καταφέρουμε να “καλύψουμε” ολόκληρη την περιφέρεια τού κύκλου. Βέβαια, κάθε φορά θα ανακαλύπτουμε κι ένα ακόμη δεκαδικό ψηφίο τού αριθμού που μάς δείχνει πόσες φορές “χωράει” η διάμετρος τού κύκλου στην περιφέρειά του.

Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτό συμβαίνει σε οποιονδήποτε κύκλο.

Τα δεκαδικά ψηφία αυτού τού αριθμού δεν τελειώνουν ποτέ. Δε μπορούμε να τον διαβάσουμε, όπως διαβάζουμε έναν φυσικό, έναν ακέραιο ή έναν δεκαδικό αριθμό (περιοδικό ή μη), ωστόσο, αυτό μοιάζει περισσότερο με δική μας αδυναμία. Πρέπει να τον δεχτούμε στην “οικογένεια” των αριθμών. Άλλωστε, όπως οι υπόλοιποι “συγγενείς” του, κι αυτός μετράει:

Την περιφέρεια \left( L\right) τού κύκλου με τη βοήθεια τής διαμέτρου του \left( \delta\right).

    \[\boxed{L=\pi \cdot \delta}\]

Συμβολίζεται, διεθνώς, με το γράμμα \pi, από το πρώτο γράμμα της ελληνικής λέξης “περιφέρεια”. Τα πρώτα 22 δεκαδικά ψηφία αυτού του άρρητου αριθμού είναι,

    \[\pi=3,1415926535897932384626...\]

(Για μια ενδελεχή μελέτη των δεκαδικών του ψηφίων, λίγη υπομονή μέχρι τη Β΄ Λυκείου …)

“Αεί ο Θεός ο Μέγας γεωμετρεί, το κύκλου μήκος ίνα ορίση διαμέτρω, παρήγαγεν αριθμόν απέραντον, καί όν, φεύ, ουδέποτε όλον θνητοί θα εύρωσι”

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση