Αφού προηγήθηκε συζήτηση στην τάξη, σχετικά με το τι θα ήθελαν να μάθουν από την πρόεδρο του χωριού, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες, η πρώτη ομάδα ασχολήθηκε με βιογραφικές πληροφορίες και ερωτήσεις, η δεύτερη σχετικά με το έργο του θεσμού του προέδρου και η τρίτη κατέγραψε προτάσεις και αιτήματα των μαθητών.

Η Διεύθυνση και το προσωπικό  του Δημοτικού  Σχολείου Σταυρού σας εύχεται καλά Χριστούγεννα και ο νέος χρόνος να μας βρει όλους υγιείς και ενωμένους!!!

Σαρακοστή είναι η χρονική περίοδος νηστείας που ξεκινάει από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Πάσχα. Οι άνθρωποι για να μετρήσουν αυτό το χρονικό διάστημα έφτιαχναν ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο, την κυρά Σαρακοστή.

Η κυρά Σαρακοστή σύμφωνα με το ελληνικό έθιμο παριστάνονταν ως μια καλόγρια και φτιάχνονταν με χαρτόνι, ζυμάρι, πανί κ.ά.

Με στόμα ανύπαρκτο -λόγω της νηστείας- με τα χέρια σταυρωμένα -λόγω της προσευχής- και με ποδαράκια επτά -να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες από τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση- η κυρά Σαρακοστή ήταν ένα έθιμο που στις μέρες μας τείνει να εκλείψει αλλά παλιότερα το συναντούσαμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας με πολλές παραλλαγές.

Κάθε Σάββατο που περνούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα της έκοβαν κι από ένα πόδι. Έτσι σιγά σιγά έκοβαν όλα τα πόδια … και προχωρούσε ο χρόνος μέχρι το Πάσχα.

Το τελευταίο πόδι το έκοβαν το Μ. Σάββατο και το έβαζαν μέσα στο ψωμί που έψηναν για το βράδυ της Ανάστασης. Σύμφωνα με την παράδοση όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός.

Συνεχίζοντας το πρόγραμμά μας «Ένα ρολόι για τις τέσσερις εποχές» προχωρήσαμε στις παρακάτω δραστηριότητες:

• μιλήσαμε για το έθιμο της κυρά Σαρακοστής
• σχεδιάσαμε σε χαρτόνι τη δικιά μας Σαρακοστή με τα εφτά πόδια, που θα τα κόβουμε ένα ένα στο τέλος της εβδομάδας
• ζωγραφίσαμε

• διαβάσαμε τους στίχους ενός τραγουδιού που έχει διασωθεί σχετικά με το συγκεκριμένο έθιμο.

Την Κυρά Σαρακοστή

που είναι έθιμο παλιό

οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν

με αλεύρι και νερό!

Για στολίδι της φορούσαν

στο κεφάλι της σταυρό

και το στόμα της ξεχνούσαν

γιατί νήστευε καιρό!

Και μετρούσαν τις ημέρες

με τα πόδια της τα εφτά

κόβαν ένα τη βδομάδα,

μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!

ε ταξη δικαιώματα

Η σημερινή ημέρα θύμιζε πιο πολύ άνοιξη παρά χειμώνα. Ο ουρανός καταγάλανος.  Ο ήλιος λαμπερός και ζεστός ξεπρόβαλλε από νωρίς. Ένα ελαφρύ κρύο αεράκι φυσούσε κάπου κάπου για να μας θυμίσει ότι βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα.

Τον καλό καιρό και την ανάγκη των παιδιών για χαλάρωση εκμεταλλευτήκαμε και πραγματοποιήσαμε μια όμορφη εκδρομή.

Διαβάστε όλο το άρθρο »

Παραμονή Πρωτοχρονιάς σε κάθε  ελληνικό σπίτι η νοικοκυρά φτιάχνει τη βασιλόπιτα, η οποία είτε είναι γλυκιά όπως το κέικ είτε αλμυρή σαν παραδοσιακή πίτα με φύλλα , τυρί και ό,τι άλλο θέλει η παράδοση κάθε τόπου. Μέσα στην πίτα η νοικοκυρά δεν ξεχνά να βάλει ένα νόμισμα. Λέγεται ότι όποιος τύχει το νόμισμα θα είναι ο τυχερός της καινούριας χρονιάς.

Πώς όμως συνδέθηκε το έθιμο της βασιλόπιτας με τον Άγιο Βασίλειο από τον οποίο πήρε και το όνομά της; Διαβάστε όλο το άρθρο »

Κατά το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου συνήθως καλοσυνεύει ο καιρός και απολαμβάνουμε για μερικές μέρες μια σχετική καλοκαιρία. Οι γλυκές αυτές χειμωνιάτικες ημέρες, είναι οι γνωστές «Αλκυονίδες ημέρες», που σύμφωνα με τον πανάρχαιό μας μύθο, πήραν το όνομά τους από την Αλκυόνα, το ψαροπούλι της ακτής που κλωσά τα αυγά του αυτές τις μέρες.

Στα πλαίσια του προγράμματος «Ένα ρολόι για τις τέσσερις εποχές: Χειμώνας», οι μαθητές των Α΄και Β΄τάξεων είχαν την ευκαιρία να ακούσουν μία εκδοχή του  μύθου. Ως βοηθητικό υλικό τους δόθηκε σχετικό φυλλάδιο με το μύθο της Αλκυόνας, όπου οι μαθητές καλούνταν παρατηρώντας τις εικόνες να συμπληρώσουν τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. Ακόμη συμπλήρωσαν μια ακροστοιχίδα και χρωμάτισαν εικόνες σχετικές με το θέμα.

Ο  μύθος της Αλκυόνας

Σύμφωνα με το μύθο , Διαβάστε όλο το άρθρο »

Τα ήθη και έθιμα αποτελούν τη λαϊκή κληρονομιά μας, η οποία μεταδίδεται από  γενιά σε γενιά.

  Πολλά μαθήματα τόσο στο βιβλίο της Γλώσσας όσο και στη Μελέτη Περιβάλλοντος  αποτελούν αφορμή αναζήτησης και συζήτησης αυτής της ανεκτίμητης σε αξία πολιτιστικής κληρονομιάς.

  Με αφορμή τα Χριστούγεννα, τη μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του χειμώνα οι μαθητές των Α΄και Β΄τάξεων συνεχίζοντας την υλοποίηση του προγράμματός τους με θέμα  « ‘Ενα ρολόι για τις τέσσερις εποχές: Χειμώνας» συζήτησαν για τα ήθη και έθιμα του τόπου τους.

  Τραγούδησαν χριστουγεννιάτικα τραγούδια καθώς και τα κάλαντα που λέγονται από τα παιδιά του χωριού παραμονές Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων.  

  Διάβασαν- άκουσαν χριστουγεννιάτικες ιστορίες και μίλησαν για τους καλικάντζαρους.

  Στόλισαν το χριστουγεννιάτικο δέντρο τους και έφτιαξαν χριστουγεννιάτικες κάρτες – κατασκευές.

  Τέλος με την βοήθεια και επιμέλεια των εκπαιδευτικών των συγκεκριμένων τάξεων δημιούργησαν ένα όμορφο χριστουγεννιάτικο σκηνικό όπου οι μαθητές πραγματοποίησαν τη χριστουγεννιάτική τους γιορτή.

  Οι μαθητές συμμετείχαν στη γιορτή με σκετς. Συγκεκριμένα οι μαθητές της Β΄τάξης ντύθηκαν καλικάντζαροι όπου με σκανταλιές και πειράγματα αναβίωσαν το μύθο για τα άτακτα καλικαντζαράκια.

Οι μαθητές της Α΄τάξης συμμετείχαν στη γιορτή με το σκετς «Άη-Βασίλης», και ευχήθηκαν στον κόσμο υγεία, χαρά, ειρήνη, αγάπη.

Οι μαθητές των Α΄και Β΄τάξεων κατά την επίσκεψη τους στο χωριό, παρατήρησαν τους κήπους και τις φθινοπωρινές καλλιέργειες και μίλησαν για τα φρούτα του φθινοπώρου.

   Την επόμενη ημέρα το κάθε παιδί έφερε φρούτα της εποχής. Με αυτά έφτιαξαν μια όμορφη σύνθεση και μίλησαν για τη διατροφική αξία των φρούτων και των λαχανικών.                

Στη συνέχεια οι μαθητές προχώρησαν στην παρασκευή φρουτοσαλάτας. Δοκίμασαν απ’ όλα τα φρούτα και σ’ ένα ερωτηματολόγιο, που τους δόθηκε οι μαθητές κατέγραψαν:

• ποια φρούτα είχαν ξαναδοκιμάσει
• ποια τους άρεσαν πιο πολύ
• πως θα χαρακτήριζαν το κάθε φρούτο ως προς τη γεύση τους (ξινό- γλυκό-στυφό)

    Οι μαθητές αναφέρθηκαν ακόμη και στα προϊόντα που παράγονται από τα συγκεκριμένα φρούτα

  Π.χ. σταφύλι-γλυκό σταφύλι-ξίδι-κρασί-μούστος-σταφίδα-τσίπουρο κ.ά.

Το επόμενο βήμα των μαθητών ήταν να μάθουν παροιμίες, αινίγματα και εκφράσεις που αναφέρονται στα φρούτα του φθινοπώρου. Ρώτησαν,  αναζήτησαν και συγκέντρωσαν αξιόλογο υλικό, το οποίο αποτέλεσε αφορμή συζήτησης.

     Μια φθινοπωρινή ημέρα του Οκτώβρη, oι μαθητές με βήμα γοργό και κρατώντας τις πολύχρωμες ομπρέλες τους  έμπαιναν στο χώρο του σχολείου. Η δυνατή βροχή που κράτησε αρκετή ώρα αποτέλεσε αφορμή συζήτησης.

 Τα παιδιά ανέφεραν εκφράσεις που έχουν ακούσει σχετικές με τη βροχή, όπως: βρέχει καρεκλοπόδαρα, άνοιξε ο ουρανός, βρέχει με το τουλούμι. Συζήτησαν για τη σημασία των παραπάνω εκφράσεων και το πότε χρησιμοποιούνται. Προσπάθησαν να φανταστούν μια αλλιώτικη βροχή και για το τι θα γινόταν αν έβρεχε … φρούτα, καραμέλες, ζώα, βαμβάκι και έφτιαξαν σύνθετες λέξεις.

Μιλήσαμε επίσης για την αξία και τη χρησιμότητα της βροχής. 

Περιηγηθήκαμε διαδικτυακά στο μουσείο του Rene Magritte, που έχει στις Βρυξέλλες και τέλος τα παιδιά χρησιμοποιώντας χρώματα και εικόνες έφτιαξαν τη δική τους παράξενη βροχή.

  Γύρω γύρω οι μήνες όλοι, η ζωή περιβόλι, άνθη, χιόνια και βροχή, κάθε χρόνο απ’ την αρχή…

                                                                                                                          Λιλιπούπολη

       Αινίγματα για το χρόνο και τους μήνες

Ένας πατέρας κεφαλή,

δώδεκα γιοι ποδάρια

και κάθε γιος στη ράχη του

έχει τριάντα κόρες.

Κάθε βράδυ πεθαίνει η μια

Ταχιά γεννιέται η άλλη

                              Τι είναι;

Τριακόσιοι εξήντα γερανοί, 

τριάντα περιστέρια

σε δώδεκα φωλιές γεννούν

και σ’ ένα αυγό κλωσσάζουν.

                                  Τι είναι;

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

      Σεπτέμβρης

•  Του τρυγητή, του αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι.
•  Το Σεπτέμβρη σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
• Το Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.

       Οκτώβρης

• Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη, έχει οκτώ σειρές στ’ αλώνι.
•  Οκτώβρης βροχερός, Οκτώβρης καρπερός.
• Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
• Άι-Δημητράκι μου, μικρό καλοκαιράκι μου.

        Νοέμβρης

• Ο Νοέμβρης σα θα έρθει, τα γομάρια μέσα θα μαζέψει.
• Όποιος σπέρνει τον Νοέμβρη, ούτε σπόρο δε θα πάρει.

       Δεκέμβρης

• Δεκέμβριος, Χριστού γέννηση και καλός μας χρόνος.
• Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού.
• Γύρω γύρω του Χριστού η κορυφή του χειμωνιού.
•  Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.