dimporta’s blog

>Ελληνικές επιτραπέζιες ποικιλίες

Δημοσιεύθηκε την 19 Σεπτεμβρίου, 2012 από ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ

Η μέση ετήσια ελληνική παραγωγή τα τελευταία 5 χρόνια κυμαίνεται γύρω στούς 115.000 τόνους. Οι κυριότερες ελληνικές επιτραπέζιες ποικιλίες είναι:

1.-Η Κονσερβολιά

Η πιο διαδεδομένη επιτραπέζια ποικιλία στην χώρα μας η οποία δίνει γύρω τα 50% της ολικής ελληνικής παραγωγής. Καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά στην κεντρική Ελλάδα και σε άλλες περιοχές.

Μοιάζει με την ισπανική ποικιλία Manzanilla. Ποικιλία μεσόκαρπη μέχρι αδρόκαρπη μήκους 2-3 εκ. και 2-2,5 εκ πάχους, μικροπύρηνη με σχέση σάρκα γύρω τα 87 -90%ως 10 του βάρους. Σχήμα στρογγυλό μέχρι ωοειδές. Σάρκα συμπαγής αλλά σχετικά ελλειμματική σε λιπαρές ουσίες και ζυμώσιμα συστατικά. Η επιδερμίδα λεπτή και ελαστική αλλάζει σταδιακά χρώμα από πράσινο, ρόδινο, ερυθροϊώδες, ιώδες και μαύρο στην υπερωρίμανση.

Ωριμάζει από τα μέσα Νοέμβρη-τέλη Δεκέμβρη. Όταν προορίζεται για την παραγωγή πράσινης ελιάς ισπανικού τύπου η συλλογή γίνεται δύο μήνες ενωρίτερα.

2.Η Νυχάτη Καλαμών

Η Νυχάτη Καλαμών ή Ελιά Καλαμάτας είναι ίσως η πιο εξαιρετική επιτραπέζια ποικιλία προσαρμοσμένη στο μικροκλίμα και στα εδάφη της Μεσσηνίας απ΄ όπου διαδόθηκε και στην Λακωνία. Περιοχές όπου γίνεται η κυριότερη καλλιέργειά της.

Μεσόκαρπη με κυλινδροκωνικό σχήμα που θυμίζει την ράγα της ποικιλίας του σταφυλιού ’’Αετονύχι’’. Σάρκα πολύ συμπαγής με περιεκτικότητα λαδιού γύρω τα 25% και αρκετά ζυμώσιμα συστατικά (3-3,5% επί υγρής βάσης). Η Σχέση σάρακα/πυρήνα είναι 7,5:1 ήτοι 87% σάρκα. Η επιδερμίδα του ώριμου καρπού αποκτά ένα βαθύ μαύρο χρώμα Η ωρίμανση γίνεται τον Νοέμβρη και παρατείνεται σε περίπτωση υπερπαραγωγής. Ποικιλία αρκετά ανθεκτική στην προσβολή του Δάκου-

3.- Eλιά Χαλκιδικής ή Γαϊδουρολιά

Ποικιλία διπλής χρήσης αδρόκαρπη περισσότερο κι από την Κονσερβολιά, με βάρος του καρπού που φτάνει και τα 14 γραμμάρια. Το κιλό απαρτίζεται από 120-140 καρπούς και η σχέση σάρκας/ πυρήνα είναι 9 μέρη σάρκα κι ένα κουκούτσι.

Σχήμα κυλινδροκωνικό που καταλήγει σε θηλή. Η σάρκα δεν είναι πολύ συμπαγείς και υστερεί στην περιεκτικότητα ζυμώσιμων συστατικών.

Η ποικιλία αυτή που καλλιεργείται αποκλειστικά στην Χαλκιδική μοιάζει αρκετά με την ιταλική Ascolana tenera-

Κατά την ωρίμανση το χρώμα της επιδερμίδας περνάει διαδοχικά από το πράσινο στο αχυροκίτρινο, στο ρόδινο και τελικά στο ξεθωριασμένο ερυθρόμαυρο, ποτέ μαύρο. Ο προορισμός είναι η παραγωγή πράσινων ελιών ισπανικού τύπου και λαδιού (20% απόδοση).

4.Μεγαρίτικη

Ποικιλία διπλής χρήσης. Μικρόκαρπη. Η πιο ανθεκτική στην ξηρασία αλλά και με μεγάλη ευαισθησία στην δακοπροσβολή. Καλλιεργείται στην Αττική, στην Βοιωτία, στην Κορινθία, στην Ακροναυπλία και στην Κυνουρία. Κυλινδροκωνικό σχήμα του καρπού με μικρή κάμψη.

Χρησιμοποιείται για την παραγωγή ελιών ξηράλατος και πράσινων τσακιστών σε άλμη.

5.Θρουμπολιά.

Ποικιλία μικρόκαρπη διπλής χρήσης, μοναδική για την ιδιότητά της να ξεπικρίζει στο δέντρο με την ωριμότητα κατά την οποία παίρνει χαλκοπράσινοι χρώμα.

Καλλιεργείται στην Αττική, Βοιωτία, Νησιά Αιγαίου και Κρήτη. Σχήμα κυλινδρικό του καρπού με μικρή κλίση.

Το τελικό προϊόν είναι γνωστό σαν ’’ελιά θρούμπα’’.

Παραλλαγή της θρουμπολιάς καλλιεργείται στην Θάσο αλλά δεν ξεπικρίζει στο δέντρο. Χρησιμοποιείται για την παραγωγή ελιάς ξηράλατος.

6. Κοθρέϊκη

Ποικιλία διπλής χρήσης καλλιεργείται κυρίως στην Φωκίδα και σε μερικές περιοχές της Πελοποννήσου. Μικρόκαρπη με σχήμα σφαιρικό ως ωοειδές και βάρος 2-4 γρ ο κάθε καρπός. Σάρκα συμπαγή και χρώμα μαύρο του ώριμου καρπού· πιο έντονο από κείνο της Κονσερβολιάς.

Δίνει γευστικά ένα καλό προϊόν που εκτιμάται και στις τρίτες χώρες.6

7.Καρυδολιά

Ποικιλία διπλής χρήσης με σφαιρικό σχήμα του καρπού. Θεωρείται κλώνος της Κονσερβολιάς και καλλιεργείται αποκλειστικά στην Εύβοια κυρίως διάσπαρτη στους ελαιώνες.

8. Ελιά Ηγουμενίτσας

Ποικιλία μεσόκαρπη διπλής χρήσης. Καλλιεργείται στην περιοχή της Ηγουμενίτσας, Παραμυθιάς, Πρέβεζας, Φιλιππιάδας, κλπ.

Είναι μάλλον κλώνος της Κονσερβολιάς.

Ποικιλίες ελιάς

>Ο φύλακας του ιερού δέντρου

Δημοσιεύθηκε την 18 Νοεμβρίου, 2010 από ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ

Ο ειδικός. Εδώ και μία εικοσαετία, ο γεωπόνος Γιώργος Κωστελένος αναζητά νέες ποικιλίες ελιάς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η ελιά ήταν ανεκαθεν δίπλα μας, αλλά παρέμενε ένα δέντρο ανεξερεύνητο. Οταν ξεκίνησα να παράγω ελαιόδενδρα διαπίστωσα πως υπήρχε πλήθος άγνωστων ποικιλιών που κανείς δεν είχε περιγράψει». Βρισκόμαστε σε ένα φυτώριο στην Τροιζηνία. Απέναντί μου έχω τον γεωπόνο κ. Γιώργο Κωστελένο ή αλλιώς τον Ελληνα «γκουρού της ελιάς», κατά τους ειδικούς, λόγω της σπάνιας συλλογής του.

«Μέχρι σήμερα έχω συγκεντρώσει και μελετήσει 100 ποικιλίες από την Ελλάδα και 140 από το εξωτερικό, από χώρες όπως η Κίνα, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, το Ιράν, η Αίγυπτος, η Τουρκία, η Γεωργία. Ολη η Ελλάδα έχει ελιές, εκτός από τις βορειοδυτικές περιοχές. Στη Βόρεια Ελλάδα, για παράδειγμα, υπάρχουν πέντε παραδοσιακοί θύλακες ελαιοκαλλιέργειας: Στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης και του Εβρου, στην Καβάλα και τη Θάσο, στις Σέρρες, τη Χαλκιδική και τη Βέροια. Κάθε περιοχή έχει τις δικές της ποικιλίες, όπως η μαρωνίτικη που είναι γηγενής της Αλεξανδρούπολης. Από αυτές, μόνο τρεις έχουν εγγραφεί στον εθνικό κατάλογο καλλιεργούμενων ποικιλιών. Η καρυδοελιά Χαλκιδικής, η γαλατσάνικη και η θασίτικη».

Μικροσκόπιο. Με σύγχρονες μεθόδους γίνεται ο πολλαπλασιασμός των φυτών στη μονάδα του Γιώργου Κωστελένου.

Αναζητώντας νέες ποικιλίες
Ο εθνικός κατάλογος αριθμεί μόνο 44 ποικιλίες ελιάς. Εχει να ανανεωθεί από το 1985, ενώ η τελευταία συστηματική καταγραφή έγινε το 1948. Ο κ. Κωστελένος έχει ανακαλύψει από το 1991 με τη βοήθεια φίλων και γνωστών 100 διαφορετικές ποικιλίες από τον Εβρο μέχρι τη Ρόδο. Είκοσι χρόνια ταξίδια με ένα ψαλίδι και μια σακούλα στο χέρι. «Η ποικιλία ξεχωρίζει από τον καρπό, την ανάπτυξη, την εποχή καρποφορίας, τα κουκούτσια, τα φύλλα. Επειτα εφαρμόζουμε σε συνεργασία με το εργαστήριο δενδροκομίας της Γεωπονικής Αθηνών τις πλέον σύγχρονες μεθόδους με μοριακούς δείκτες για να αποδείξουμε τη διαφορετικότητα του κάθε δέντρου». Το «μπιμπελό» της συλλογής του είναι η Ασπρολιά Αλεξανδρούπολης. «Είναι ίσως η πιο σπάνια ποικιλία στον κόσμο. Ξεχωρίζει από το λευκό χρώμα των καρπών. Σε όλη τη Γη υπάρχουν μόνο τέσσερις ποικιλίες με άσπρο καρπό. Οταν την ανακαλύψαμε είχαν απομείνει ελάχιστα δέντρα».

Η πολύτιμη συλλογή του έχει γίνει γνωστή παγκοσμίως. Το 2002, όταν ο Κώστας Σημίτης επισκέφθηκε την Ιαπωνία, υποσχέθηκε στον τότε ομόλογό του την παροχή βοήθειας και τεχνογνωσίας σε ζητήματα ελαιοκαλλιέργειας. Ο Γιαπωνέζος ζήτησε μερικά δενδρύλλια και μετά έναν μικρό κυκεώνα γραφειοκρατίας, ο κ. Κωστελένος πρόσφερε 150 ελιές και κάλυψε τα αεροπορικά έξοδα για να σταλούν στην Οσάκα.

Το 2004, ο τότε πρόεδρος της Μαδαγασκάρης ζήτησε και πήρε από το φυτώριο της Τροιζηνίας 2.000 μοσχεύματα διαφόρων ποικιλιών, ενώ την ίδια χρονιά ο κ. Κωστελένος έστειλε έξι δενδρύλλια στην Ταϊλάνδη, για να προσφερθούν στη βασίλισσα Σιρικίτ. Εχει εξαγάγει ελαιόδενδρα σε Ισπανία, Κίνα, Αλβανία, Γερμανία, Αυστραλία. Στην Κίνα έχει ταξιδέψει 3 φορές, όταν οι Κινέζοι αναζητούσαν τεχνοκράτες για την ανάπτυξη της ελαιοκαλλιέργειας. «Η Κίνα καλλιεργεί ελιά 60 – 70 χρόνια, στους ανατολικούς πρόποδες των Ιμαλαΐων».

Παγκοσμίως οι ποικιλίες εκτιμώνται σε 600 – 1.200. Το δέντρο εξημερώθηκε και πρωτοκαλλιεργήθηκε στη Μέση Ανατολή το 5000 – 6000 π.Χ. Στον ελλαδικό χώρο έφτασε τη μινωική εποχή και επεκτάθηκε με τον εποικισμό προς Ιταλία, Μασσαλία, Ισπανία. Σήμερα η Ελλάδα είναι η 3η σημαντικότερη ελαιοπαραγωγός χώρα και ίσως αυτή που παράγει αναλογικά το υψηλότερο ποσοστό εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου. Ομως, υστερεί στο επίπεδο της εφαρμοσμένης έρευνας και στην προώθηση ελαιοκομικών προϊόντων.

«Η καταγραφή του γενετικού υλικού έχει κεφαλαιώδη σημασία. Οταν κάτι είναι αχαρτογράφητο, ο καθένας μπορεί να το πάρει και να το παρουσιάσει ως δικό του». Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αφορά μια ποικιλία κορωνέικης που μεταφέρθηκε σε μοσχεύματα το 1995 από την Κρήτη στην Ισπανία, αναπαράχθηκε εκεί, στάλθηκε το 1997 στο Ορεγκον και το 2001 φυτεύτηκε στη Β. Καλιφόρνια με μεγάλη επιτυχία. Πέρυσι κατοχυρώθηκε με πατέντα (United States Plant Patent) ως νέος κλώνος χωρίς εμείς να γνωρίζουμε τίποτα.

Ποικιλίες ελιάς

>Τα είδη της ελιάς

Δημοσιεύθηκε την 8 Ιουλίου, 2009 από ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ

Οι ποικιλίες της ελιάς είναι αμέτρητες, γιαυτό και εμείς θα αναφέρουμε μερικές από τις σημαντικότερες. Αναλυτικότερα:

Κορωνέικη ή κρητικιά, λιανολιά και ψιλολιά: Είναι ένα είδος ελιάς με μεγάλη παραγωγικότητα και θεωρείται ιδιαίτερα ανθεκτική.
Αδραμυτινή: Πρόκειται για την πιο φημισμένη ελιά της Μικράς Ασίας, όπου το σημαντικότερο μέρος της καλλιέργειάς της γίνεται στη Μυτιλήνη, αλλά και σε άλλα νησιά. Ο καρπός της έχει στρογγυλό σχήμα και μεσαίο μέγεθος.
Μανάκι ή Κοθρέικη: Τη συναντάμε σε όλη σχεδόν την Πελοπόννησο, αλλά και τη Ρούμελη και θεωρείται ελιά υψηλής απόδοσης και ποιότητας.
Μεγαρίτικη: Πρόκειται για μία ποικιλία ελιάς, ιδιαίτερα καλή. Τη συναντάμε στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο.
Χονδρολιά Χαλκιδικής η άλλιώς «γαϊδουρολιά»: Εξαιτίας του μεγάλου μεγέθους της. Αυτό το είδος ελιάς το συναντάμε κυρίως στο νομό Χαλκιδικής.
Θρούμπα ή σταφιδολιά: Πρόκειται για μία ξεχωριστή ποικιλία βρώσιμης ελιάς. Είναι οι αγαπημένες ελιές των Κρητικών και παράγονται σε μεγάλες ποσότητες στο Μαλεβίζι, στη Μεσαρά, στο Αμάρι και στο Μυλοπόταμο. Εχουν την ιδιότητα να ξεπικρίζουν μόνες τους πάνω στο δέντρο και καταναλώνονται χωρίς να χρειάζονται καμιά επεξεργασία. Τέλος, επειδή μπορούμε να τις βρούμε στο εμπόριο χωρίς αλάτι, είναι ιδανικές για όσους ακολουθούν μία δίαιτα.
Κονσερβολιά ή αλλιώς Βόλου, Αρτας, Αγρινίου ή Αμφίσσης: Το συγκεκριμένο είδος ελιάς δίνει μεγάλους καρπούς και καλλιεργείται κυρίως στην Ήπειρο, τη Ρούμελη και τη Θεσσαλία.
Τσουνάτη: Πρόκειται για μία διαφορετική ποικιλία ελιάς, η εικόνα της οποίας θυμίζει μαστό, αφού έχει χαρακτηριστική θηλή. Καλλιεργείται κυρίως στα Χανιά, το Ρεθύμνο και τη Λακωνία.
Καλαμών: Μία από τις πιο φημισμένες ποικιλίες ελιάς ακόμη και στο εξωτερικό. Καλλιεργείται κυρίως στη Μεσσηνία και τη Λακωνία, όπως και σε μερικές περιοχές της Ρούμελης και θεωρείται υψηλής ποιότητας.

Πηγή: Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ