1/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΡΕΙΚΟΥΣΑΣ

Λόγος ημέρας 28ης Οκτωβρίου

Αξιότιμε Υφυπουργέ,

Σεβαστέ πατέρα,

κ. αστυνόμε,

αγαπητή συνάδελφε,

αγαπητοί κάτοικοι της νήσου Ερείκουσας,

Χρόνια μας πολλά, ελεύθερα, ειρηνικά, χαρούμενα και ευλογημένα.

Σήμερα εδώ, στην Ερείκουσα, στο ακριτικό αυτό μέρος της Ελλάδος μας είμαστε παρόντες και παρούσες και φυσικά με την τόσο τιμητική παρουσία του Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ευάγγελο Συρίγο καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής πολτικικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο- τον οποίο και θερμά ευχαριστούμε- ώστε

Να αποδώσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής προς Εκείνους, προς τους Ήρωες, προς την Ελλάδα μας.

Να εκφράσουμε τα άπειρα ευχαριστώ μας, την ευγνομοσύνη μας, τις σκέψεις μας, τη μέριμνά μας, το ενδιαφέρον μας, την αναγνώριση, τη συνειδητοποίηση, την απόδοση τιμής, τη χαρά, τη λύτρωσή και το σεβασμό μας.

Να νιώσουμε υπερηφάνια για τους Έλληνες και κατανοώντας τα ιστορικά γεγονότα να πάρουμε θάρρος και να μιμηθούμε την ανδρεία, τον ψυχισμό τους και την πίστη τους.

Να χαρούμε και να συγκινηθούμε. Να μπούμε νοερά στη θέση τους, τη ζωή τους, να αντικρίσουμε κατάματα τις δυσκολίες τους.

Να μελετήσουμε τρόπους σκέψης,δράσης, αντίδρασης, οργάνωσης, έκφρασης και παλλικαριάς.

Να δηλώσουμε πως όλοι αυτοί οι ήρωες είναι ακόμη εδώ γιατί εμείς-ο καθένας με τον τρόπο του- δεν τους ξεχνάμε.

Να πάρουμε τις πράξεις ακι τα έργα τους και να τα κάνουμε ύμνους και δοξολογίες.

Μέσα από τη λειτουργία των δύο μας σχολείων προσπαθούμε να χαρούμε μέσα από τη χαρά και τη συμμετοχή τόσο των παιδιών όσο και της δικής σας στη μέγαλη αυτή επετειακή μέρα.

Χθες στη σχολική μας εορτή στον καθιερωμένο λόγο ημέρας μιλήσαμε για τη σπουδαιότητα και τη χαρά της επετείου του “Οχι” τονίζοντας ως κύρια σημεία τους επετειακούς εορτασμούς κατά τη διάρκεια της κατοχής με τις προεκτάσιες τους καθώς και τον βιωματικό τρόπο καλλιέργειας της εθνικής συνείδησης στα νεώτερα παιδιά μαθητές του Δημοτικού Σχολείου. Κυρίως όμως μέσα από τις αφηγήσεις, τα ποιήματα, τις αναγνώσεις, τα τραγούδια, το θεατρικό έργο και τους παραδοσιακούς χορούς τα ίδια τα παιδιά μας διηγήθηκαν το ιστορικό της ημέρας και μας μετέφεραν τη συγκίνηση και όλα τα συναισθήματα που με σεβασμό ακουμπάμε πάνω στους ήρωες του έπους του 1940. Κλείνοντας τη χθεσινή γιορτή μας είπαμε πως στο σημερινό μας λόγο ανήμερα της εθνικής επετείου θα μιλήσουμε-όπως κάθε φορά άλλωστε- και για τη θρησκευτική γιορτή, την εορτή της αγίας Σκέπης, το δεύτερο δηλαδή σκέλος της σημερινής μας εθνικής εορτής. Φυσικά για την Ελλάδα μας όλοι οι αγώνες της ήταν αρρηκτα συνδεδεμένοι με τον Χριστό και τη μάνα Του και μάνα μας την Παναγία.

Οι ήρωες του 1940 απέδωσαν τον αγώνα και την ολοφάνερη προστασία τους στην Παναγία και έχουεμ το χρέος να το κάνουμε κι εμείς.

Αναρίθμητα είναι πραγματικά τα θαύματα , οι εμφανίσεις και οι επεμβάσεις της Παναγίας μας στους στρατιώτες στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου και στο αλβανικό μέτωπο.

Να σημειώσουμε πως την Παναγία την έβλεπαν και οι Ιταλοί. Ιταλοί αιχμάλωτοι ανακρινόμενοι, κατέθεσαν ότι βλέπουν από το μέρος το δικό τους μια μαυροφορεμένη γυναίκα να προχωρεί εμπρός από τις τάξεις του Ελληνικού στρατού και να το οδηγεί εναντίον τους.

Με απόφαση της εκκλησίας της Ελλάδος ορίστηκε η εορτή της αγίας Σκέπης, τη μέρα εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου για τη θαυμαστή προστασία του έθνους κατά τον β Παγκόσμιο Πόλεμο. Ανατρέχοντας πίσω στο χρόνο περιληπτικά θα γράψω τα εξής . Βρισκόμαστε Στα χρόνια του βασιλέως Λέοντος του Μεγάλου (457-474 μ. Χ.) στην Κων/πολη  Μια νύχτα που γινότανε αγρυπνία στο ναό της Παναγίας των Βλαχερνών, ο όσιος Ανδρέας μαζί με τον μαθητή του Επιφάνιο, που έγινε αργότερα πατριάρχης Κων/πόλεως (520-536 μ. Χ.), είδαν την Υπεραγία Θεοτόκο οφαλμοφανώς, όχι σε όραμα, να μπαίνει από την κεντρική πύλη του ναού. Την συνόδευαν οι παρθένοι Ιωάννης ο Πρόδρομος και Ιωάννης ο Θεολόγος και πλήθος αγγέλων. Αφού μπήκε μέσα στο ναό προχώρησε στον σολέα. Εκεί γονάτισε και προσευχήθηκε πολλή ώρα με θερμά δάκρυα υπέρ της σωτηρίας των πιστών, ενώ την βλέπανε μόνο ο Ανδρέας και ο Επιφάνιος. Αφού προσευχήθηκε για πολύ η Θεοτόκος σηκώθηκε και μπήκε μέσα στο ιερό, όπου φυλασσόταν το μαφόριο της δηλαδή το τσεμπέρι της, το πήρε στα χέρια της και βγαίνοντας έξω το άπλωσε πάνω από τους πιστούς, για να δείξει ότι τους σκέπει και τους προστατεύει.

Η τελευταία πρόταση του χθεσινού μου επετειακού λόγου στη σχολική εορτή ήταν: Η Αγία Σκέπη λοιπόν να μας σκεπάζει και να βοηθά την Ελλάδα μας που πραγματικά μια στάλα δεν μπορεί να ξαποστάσει. Να μας σκεπάζει όλους σε κάθε ιστορική και χρονική στιγμή και περίοδο ακι από οποινδήποτε κίνδυνο. Ιδαίτερα όμως να την παρακαλούμε να σκεπάζει και τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής που μάχονται καθημερινά και σε πολλαπλά επίπεδα για την Ελλάδα μας. Ένας από αυτούς είναι και ο Υφυπουργός που με το τεράστιο έργου, αρθογραφικό, βιβλιογραφικό, σε επίεδο ομιλιών στη βουλή και όχι μόνο έχει τόσο τις γνώσεις μα και την ευαισθησία σε θέματα του ελληνισμού μας. Σας ευχόμαστε η Αγία Σέπη αν σας σκεπάζει και αν ευλογεί κάθε βήαμ σας προς την υπεράσπιση εκ της θέσεώ σας του ελληνισμού ακι της ορθοδοξίας και σας εγγυώμια ότι όσο με έχει ο Θεός καλά θα προσθέτω κι εγώ το λιθαράκι μου στους δύο αυτούς τομείς εκ της θέσεώς μου εδώ στην ακριτική Ερείκουσα.

Λόγος ημέρας

Σας ευχαριστώ όλους που τη σημερινή μέρα βρίσκεστε εδώ μαζί μας στην κοινή σχολική εορτή των δύο μικρών μας σχολείων. Προσπαθώντας να γράψω το σημερινό μου λόγο το μυαλό μου κατέκλυαν συνεχόμενες εικόνες και βιώματα από τις εορτές στις οποίες συμμετείχα η ίδια ως παιδί στο δημοτικό. Θυμάμαι τα σκηνικά που με κόπο και πόθο δημιουργούσαν οι δάσκαλοί μου, τα ρούχα/φορεσιές του θεατρικού έργου, τις ατελείωτες απογευματινές ώρες που η μητέρα μου πάνω σε ένα αυτοσχέδιο σκαμνάκι με έβαζε να λέω το ποίημά μου, τις πρόβες της χορωδίας του δημοτικού σχολείου της Λευκοπηγής Κοζάνης. Έπειτα ανήμερα της επετείου τις παραδοσιακές μας φορεσιές, τον λόγο του ιερέα στην εκκλησία και φυσικά την κατάθεση στεφάνων με εκείνους τους συνταρακτικούς λόγους του εκάστοτε εκπαδιευτικού μα φυσικά και τη φυσική παρουσία ηρώων του έπους του 40 άλλοιοι με άρτια μέλη ακι άλλοι χωρίς. Μέσα από όλες αυτές τις αυθόρμητα πηγαίες αναμνήσεις κατανοήσα για άλλη μία φορά τη σπουδαιότητα του δημοτικού σχολείου και κυρίως των σχολικών εορτών. Η αλήθεια είναι ότι μετά το δημοτικό έχω κάνει πάρα πολλές σπουδές και τυπικές και άτυπες με την έννοια της προσωπικής αναζήτησης. Κι όμως, όσα έμαθα αλλά κυρίως βίωσα στο δημοτικό σχολείο είναι τα βασικά και κάποιες φορές μοναδικά. Σαν δυστυχώς κάποιες γνώσεις -που με κόπο σίγουρα κατέκτησα- να εξανεμίστηκαν. Αυτό το προσωπικό μου βίωμα με κάνει να εντείνω ακόμη περισσότερο τις προσπάθειές μου και το έργο μου ως δασκάλα στο θέμα των σχολικών εορτών. Αυτό που έγω εγώ ως ανάμνηση προέρχεται από την προσπάθεια εκπαιδευτικών που με αγάπη το κατάφεραν. Με τον ίδιο τρόπο και σε μεγαλύτερο βαθμό προσπαθώ κι εγώ και εύχομαι ο Θεός να ευλογήσει ώστε αυτά τα παιδιά που έχω αναλάβει εδώ μεγαλώνοντας να έχουν τόσο δυνατά και με νόηματα βιώματα σε κάθε εθνική εορτή όπου κι αν βρίσκονται στο μέλλον.

Σε όλα αυτά φυσικά έρχεται να προστεθεί και το γεγονός πως διδάσκω στην ακριτική Ερείκουσα. Η θέση αυτή απαιτεί επιτακτικά τον αγώνα μου στον τομεά του Ελληνιμού και της Ορθοδοξίας.

Για να βρίσκομαι όμως εγώ εδώ και να επιτελώ το έργο μου αυτό που περιέχει και δυσκολίες φυσικά, κάποιοι άνθρωποι πριν από εμένα και για εμένα προσπάθησαν πολύ ώστε οι δυσκολίες μου να είναι αυτές που είναι και όχι αυτές που είχαν οι ίδιοι. Φυσικά αναφέρομαι σε όλους τους ανθρώπους, τους Έλληνες που έδωσαν τα πάντα και τη ζωή τους σε όλη τη ιστορία της χώρας μας και συγκεκριμένα σήμερα μιλώντας για τους ήρωες, τους αμέτρητους ήρωες του 1940. Τι να ονομάσω και τι να προσδιορίσω; Ποιον να περικλείσω και ποιον να αποκλείσω; άντρες, γυναίκες και παιδιά μια ψυχή, μια γροθιά. Ποιες δυσκολίες τους να γράψω; Πάντα όταν τους σκέφτομαι μου έρχεται το αίσθημα ότι κρυώνω. Όμως θέλω να γράψω κάτι. Την επέτειο του “οχι” τη γιόρταζαν οι Έλληνες μέσα στην κατοχή και μάλιστα το ακριβώς επόμενο έτος. 28 Οκτωβρίου 1941 και ανελλειπώς μέχρι και την επίσημη εορτή της στις 28/10/1944 ενώπιον του Γεωργίου Παπανδρέου. Γιόρτασε πανεπιστημιακός και απολύθηκε, γιόρταζαν φοιτητές και άνθρωποι ανβαίνοντας σε καρεκλάκια και με την απειλή ανα πάσα στιγμή του όπλου, της τιμωρίας ψυχικής και σωματικής και φυσικά των χωρις γυρισμό ενίοτε εξοριών σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

20/10/1940 Διάγγελμα του Ιωάννη Μεταξά προς τον ελληνικό λαό, Διάγγελμα του βασιλιά Γεωργίου Β προς τον ελληνικό λαό, μήνυμα αρχιεπισκόπου Αθηνών, ημερήσια διαταγή αρχιστράτηγου. Τηλεγράφημα Τσώρτσιλ προς Ιωάννη Μεταξά. Στο σχολείο μας έχουμε εκτυπώσει τα παραπάνω τα οποία δε σταματούν να μας συγκινούν όσες φορές και να τα διαβάσουμε. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ίδια τα παιδιά ζητούν μόνα τους συνεχόμενα να τα ξαναδιαβάσουμε. Θα παραθέσω μία πρόταση του τότε Αρχιεπισκόπου Χρύσανθου: Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου του Θεού και εν τη γενναιότητι και ανδρεία μεγαλυνθησόμεθα. Δε φοβήθηκαν οι Έλληνες μέσα σε μία διορία 5 ημερών ανεξαρτήτου φύλου, πολιτκών πεποιθήσεων κλπ έκαναν το σταυρό τους και με χαμόγελο πήγαν στη μάχη. Θα ακούσουμε σε λιγάκι τους μαθητές μας να τραγουδούν όσα με τόσο βάθος ψυχής μας λέει η Σοφία Βέμπο: “Με το χαμόγελο στα χείλη παν οι φαντάροι μας μπροστά” Να προσθέσω και τα αυτά τα λόγια που ακόμη ηχούν σε όσους έζησαν το εφιαλτικό ξύπνημα της 28ης Οκτωβρίου του 1940: «Ἡ στιγμή ἐπέστη, πού θά ἀγωνισθῶμεν διά τήν ἀνεξαρτησίαν τῆς Ἑλλάδος, τήν ἀκεραιότητα καί τήν τιμή της. Ἡ Ἑλλάς δέν πολεμᾶ διά τήν νίκη. Πολεμᾶ διά τήν δόξαν καί τήν τιμήν της». Θα σταματήσω όμως εδώ καθώς θα ήθελα για τη μέρα αυτή να σας μιλήσουν τα ίδια τα παιδιά και επίσης γιατί πάντοτε φορτίζομαι συναισθηματικά με τα αυτούσια κείμενα και λόγια τους. Πρώτα ο θεός αύριο στην κατάθεση στεφάνων θα σας μιλήσω όπως σε κάθε εορτή και για το δεύτερο σκέλος της γιορτής μας. Όλες οι εθνικές εορτές της Πατρίδος μας είναι και θρησκευτικές. Η Αγία Σκέπη λοιπόν να μας σκεπάζει και να βοηθά την Ελλάδα μας που πραγματικά μια στάλα δεν μπορεί να ξαποστάσει.

Την Πέμπτη 27/10 και ώρα 9:30 σας προσκαλούμε στην κοινή σχολική γιορτή του Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου Ερείκουσας στην αίθουσα του Δημοτικού.

Αγιασμός 12/9/22 Ερείκουσα

Δασκάλα Δημοτικού Σχολείου Ερείκουσας

Αποστολία Ρούση

Αγαπητοί κάτοικοι και επισκέπτες της νήσου Ερείκουσας,

αγαπητοί γονείς των μαθητών μας,

σεβαστέ πατέρα,

κ. αντιδήμαρχε,

κ. αστυνόμε,

κ. γιατρέ,

σεβαστέ δάσκαλε,

αγαπητή συναδέλφισσα,

Ευχαριστούμε που παρευρίσκεστε εδώ για τον αγιασμό μας. Ένας αγιασμός που φέτος είναι ακόμη πιο ιδιαίτερος καθώς για πρώτη φορά σε ακριτικό νησί, στα Διαπόντια και συγκεκριμένα στην Ερείκουσα γίνεται αγιασμός σε δύο σχολεία, στο δημοτικό και στο νηπιαγωγείο.

Η σημερινή μέρα είναι μία ιστορική μέρα τόσο για την εκπαίδευση όσο και για την κοινωνία. Η σημερινή μέρα είναι “μέρα ορόσημο” καθώς θα καταγραφεί πλέον επίσημα και ανεπίσημα σε βιβλία, συστήματα αλλά και στο μυαλό, στην καρδιά μας και στην ιστορία η ίδρυση του νηπιαγωγείου σε αυτό το ακριτικό μέρος. Δοξάζω τω Θεώ που μας αξίωσε σαν οικογένεια μέσω των βιολογικών μας παιδιών να οδηγηθούμε σε αυτό το πραγματικά σημαντικό και ευχάριστο γεγονός.

Η Ελλάδα μας όλα αυτά τα χρόνια περνάει δύσκολες στιγμές. Το σχολείο όμως και η εκκλησία υπήρξαν πάντοτε οι βασικοί της πυλώνες. Έτσι και τώρα, η εκπαίδευση έχει άλλη μία νίκη. Έρχεται να αγκαλιάσει κάθε ανάγκη και ζήτηση όπως τώρα σε αυτό το άκρο της.

Ευχαριστώ θερμά τον τομέα της εκπαίδευσης, την Α/θμια εκπαίδευση Κέρκυρας, την Περιφερειακή εκπαίδευση Ιονίων Νήσων και κάθε φορέα ή άτομο που συνέβαλε σε αυτό. Η προσπάθειά μου είναι πηγαία και ειλικρινής και πιστεύω αν τύχει της γενικότερης αγάπης θα οδηγήσει στο να αποτελούν τα δύο αυτά σχολεία στολίδια για την Ερείκουσα, τα Διαπόντια, την Κέρκυρα και την Ελλάδα μας.

Αγαπητή συναδέλφισσα, καλώς μας ήρθες. Σου εύχομαι ο Θεός να σε ευλογεί σε κάθε σου βήμα. Το έργο στο οποίο καλέστηκες και δέχτηκες να αναλάβεις είναι απαιτητικό. Η ίδρυση του νηπιαγωγείου έχει τεράστια σημάσια και έτσι απαιτεί και τεράστιες προσπάθειες. Από την εμπειρία μου τον προηγούμενο χρόνο έχω να σου μεταφέρω πως εδώ η εργασία μας αποκτά άλλες διαστάσεις τόσο σε χρόνο όσο και σε τρόπο. Η αγάπη και η προσωπική σου εργασία τα αναγακαία συστατικά.

Πριν κλείσω τον σύντομο λόγο μου, να σου συστήσω τον κ. Αριστοτέλη Κατέχη που υπηρέτησε ως δάσκαλος τόσο στο Δημοτικό Σχολείο της Ερείκουσας, όσο και σε σχολεία της νήσου Κέρκυρας. Ο σεβασμός είναι στοιχείο της ελληνικής κοινωνίας αλλά και εντολή του ίδιου του Χριστού. Θυμόμαστε την εντολή”Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου”. Ευχαριστώ λοιπόν θερμά τον πατέρα μου Ζήση Ρούση και τη μητέρα μου Αναστασία Δραγγόγια. Τέλος αλλα κυρίως ευχαριστώ τον άντρα μου Κώστα Στραβού καθώς αποτελεί τη βάση για όσα προσπαθώ εγώ να δημιουργήσω εδώ στην ακριτική Ερείκουσα. Ήδη από πέρυσι έχει αναλάβει όλα τα τεχνικά και μη ζητήματα του δημοτικού και πλέον του νηπιαγωγείου. Τον ευχαριστώ καθώς η ζωή στην ακριτική Ερείκουσα χωρίς τη στέρεα βάση του δεν υφίσταται. Να τον ευλογεί ο Θεός αυτόν, τα παιδιά μου και όλα τα παιδιά που σήμερα σε κάθε άκρη της Ελλάδας ξεκινούν τη νέα τους σχολική χρονιά.

Καλή και ευλογημένη σχολική χρονιά.

Σας προσκαλούμε στον αγιασμό του Δημοτικού Σχολείου Ερείκουσας, μέρα Δευτέρα και ώρα:11:00 π.μ στον προαύλιο χώρο του σχολείου. Φέτος με το πραγματικά τεράστιο και ευχάριστο γεγονός-τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο- της ίδρυσης νηπιαγωγείου στην Ερείκουσα, σας καλούμε να μοιραστούμε αυτή τη χαρά, καθώς χαρά που μοιράζεται, πολλαπλασιάζεται.

Λήψη αρχείου

Με την ανάληψη των καθηκόντων μου ως δασκάλα και προϊσταμένη του Δημοτικού Σχολείου Ερείκουσας και την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, 2022-23, θα ήθελα να σας γράψω αυτό το κείμενο και να σας απεθύνω τον ακόλουθο χαιρετισμό μου.

Με τη βοήθεια του Θεού θα συνεχίσω και φέτος αυτό το λειτούργημα στο ακριτικό αυτό νησάκι. Η αγάπη, το ενδιαφέρον και οι προσευχές σας αναγκαία συστατικά της μαγιάς μας ώστε να ξεκινήσουμε μία όμορφη και δημιουργική χρονιά.

Πρώτα ο Θεός οι επακόλουθες παρελάσεις,οι εορτές μας με τις θεατρικές μας παραστάσεις και όλες οι εν γένει εκδηλώσεις του σχολείου μας ελπίζω και πάλι να μας ενώνουν και να ανταμωνόμαστε στο χώρο αυτό του σχολείου μας και παράλληλα σαν φάροι να δείχνουν το φως της Ερείκουσας και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Εύχομαι και προσεύχομαι να είναι μία όμορφη σχολική χρονιά πρωτίστως για τα παιδιά και έπειτα για όλους μας.

Η δασκάλα του Δ.Σ Ερείκουσας,

Αποστολία Ρούση

Λήψη αρχείου

Το Ναυάγιο του 1922

Αγαπητοί κάτοικοι της νήσου ταύτης, πιστεύω πως έχει γίνει ευρέως γνωστό σε εσάς η πρόθεσή μου ως δασκάλα να κάνω καταγραφές, συλλογές και οποιαδήποτε κίνηση αφορά τη συγκρότηση υλικού του παρελθόντος της Ερείκουσας. Ήδη έχει δημιουργηθεί φάκελος με αρχικό υλικό φωτογραφιών που μου παρείχε ο Κασσίμης Χρήστος. Επίσης, ευχαριστώ την Μητρόπολη της Κέρκυρας για τη δημιουργία λίστας με τα ονόματα των εφημέριων ιερέων που έχουν υπηρετήσει τον τόπο αυτό επί τα χρόνια. Οι προσπάθειές μου για δημιουργία λίστας δασκάλων, αστυνομικών, προέρδων, ιατρών δεν έχει ευδοκιμηθεί ακόμη. Είμαι όμως πάντα στη διάθεση τόσο της δικής σας, όσο και των υπηρεσιών αν μου στείλουν κάποια στιγμή. Επίσης, με χαρά και μεγάλη δοξολογία προς τον Κύριο, σας αναφέρω την απόκτηση όλο και περισσότερων βιβλίων που έχουν γραφτεί για την Ερείκουσα και τα διαπόντια νησιά, όπως του κ. Λουκάτου, του κ. Λεκάκη και του ωραίου εκπονήματος του γυμνασίου Αμφιπαγγιτών.

Λόγω λοιπόν αυτής της εγκάρδιας πρόθεσής μου, κάτοικος του νησιού με προέτρεψε να δημιουργήσουμε αυτή την εκδήλωση. Είναι ένα μέρoς της προσπάθειάς μου να αφήσω ως παρακαταθήκη στο νησί τις δικές σας πλούσιες παρακαταθήκες για τα παιδιά σας και όχι μόνο. Θέλω με όλη την απλότητα και την αγνότητα να σας δηλώσω πως η εκδήλωση αυτή δεν αποτελεί τον επίλογο της έρευνας και τη καταγραφής για το γεγονός του ναυαγίου, αλλά το έναυσμα. Είναι μία αφορμή τα όσα θα ακούσετε, πρώτα ο Θεός παρακάτω, για μεγαλύτερη, ακριβέστερη και πιο εμπεριστατωμένη συλλογή πληροφοριών για το ναυάγιο.

Θα ξεκινήσω λοιπόν αναφέροντας τα λόγια που μου εναπόθεσε ο Χρήστος Κατέχης. Η προσπάθειά του και ο πόθος του μεγάλος εξού και το κείμενο που βγήκε ως απόρροια όλου αυτού. Εδώ σήμερα θα σας αναφέρω ένα απόσπασμα αυτών των λεγομένων και φυσικά υπάρχει και το αυθεντικό μεγαλύτερο κείμενό του.

“Στην Ερείκουσα αναπτύχθηκε μία ιδαίτερη ναυτική εμπορική δύναμη. Στο απόγειο αυτής της δραστηριότητας το νησί αριθμούσε έως και 90 εμπορικά σκάφη τα οποία εκετελούσαν μεταφορές εμπορευμάτων και αγαθών κυρίως στα κράτη της Αδριατικής θάλασσας με βάση την Ιταλία, τη Σικελία, τη Μάλτα, την Κορσική, τη Σαρδηνία και κάποιες βόρειες ακτές της Αφρικής(Μπαρμπαριά και Τούνεσι). Η ναυτοσύνη των Ερεικουσιωτών ήταν αξιοθαύμαστη. Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα 90 αυτά σκάφη εκτός από ιδιοκτησίας Ερεικουσιώτικης ήταν επανδρωμένα όλα με Ερεικουσιώτες, δηλαδή ο αντρικός πληθυμσός από12-13 χρονών μέχρι συνταξιοδότησης ήταν καπεταναίοι καθώς και το πλήρωμα αυτών. Στην εξέλιξη των εμπορικών πλοίων από ιστιοφόρα σε μηχανοκίνητα κυρίως τις δεκαετίες 1920-1930 η δραστηριότητα αυτή άρχισε να περιορίζεται και σιγά σιγά εξαλείφθηκε. Η μεγαλύτερη ναυτική οικογένεια ήταν η οικογένεια Μάνεση (Μπλάκη), οι οποίοι είχαν μεγάλα για τα δεδομένα της εποχής εμπορικά σκάφη που εκτελούσαν εμπορικές δραστηριότητες και που άγνωστο πως κατά καιρούς εκτελούσαν και συγκοινωνιακές διαδρομές του νησιού τόσο προς την Κέρκυρα όσο και προς το Σιδάρι. Έτσι και τον Απρίλιο του 1922 ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων ταξίδευε προς την Κέρκυρα με το μεγαλύτερο πλοίο με 29 επιβαίνοντες και καπετάνιο τον Μάνεση Σταμάτιο Μπλάκη. Σχεδόν ταυτόχρονα απέπλευσε από το λιμάνι του Φυκίου μικρότερο πλοίο που εκτελούσε τη γραμμή Ερείκουσας- Σιδάρι. Καπετάνιος ο αδερφός του Σταμάτη, Κωνσταντίνος Μάνεσης (Μπλάκης). Η μέρα του Απρίλη ήταν γλυκύτατη και ηλιόλουστη. Οι δραστηριότητες στο νησί στο οποίο κατοικούσαν μόνιμα πάνω από 800 άνθρωποι(είναι πιθανό ότι στους απογεγραμμένους της εποχής εκείνης δεν συμπεριλαμβανόνταν οι ναυτικοί που έλειπαν με τα μπαρκαρισμένα καίκια) είναι οι ακόλουθες. Μέσα στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής ήταν-αφού τα 4 λιβάδια του νησιού ήταν σπαρμένα στάρια και καλαμπόκια- η βόσκηση των ζώων στα υψώματα του νησιού Μεροβίγλι, Σαντάρδο, Πηλός από τα κορίτσια και τις νέες γυναίκες της εποχής. Μετά τον απόπλου των καικιών το πλοίο που εκτελούσε τη γραμμή Ερείκουσα -Κέρκυρα ακολούθησε πορεία από το φύκι βόρεια και μετά νοτιοανατολικά, ενώ το μικρότεο πλοίο που πήγαινε στο Σιδάρι νοτιοδυτικά και μετά νότια. Έπνεε ένα ελαφρύ γλυκό αεράκι δυτικής κατεύθυνσης(Γαρμπής) που λόγω της μικρής του έντασης αποκαλείται Γαρμπινέλη. Με την ένταση αυτή του ανέμου η ταχύτητα των πλοίων πρέπει να εκυμαίνετο με βάση εκτιμήσεις γύρω στα 5 μίλια την ώρα για το πλοίο του Κωνσταντίνου Μάνεση Μπλιάκη το οποίο ταξίδευε για Σιδάρι και γύρω στα 3,5 το πολύ 4 για το μεγαλύτερο πλίο με τους 29 επιβαίνοντες του Σταμάτη Μπλιάκη το οποίο ταξίδευε προς την Κέρκυρα με καπετάνιο τον Σταμάτιο Μάνεση Μπλιάκη. Χωρίς προειδοποίηση οι καιρικές συνθήκες μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας έγιναν τρομακτικές και απότομα μια τρομερή καταιγίδα, ένας απερίγραπτος ζόφος με βροχή, χαλάζι, αστραπόβροντα και θυελλώδη άνεμο ξέσπασε στην Ερείκουσα και στη γύρω περιοχή. Μετά βίας πρόλαβε το μικρό πλοίο του Κωνσταντίνου Μάνεση να δέσει στο Σιδάρι και την ίδια στιγμή το πλοίο που πήγαινε προς τηνΚέρκυρα εβρέθη ανυπεράσπιστο μέσα σ’ αυτήν την φοβερή καταιγίδα. Ιστιοφόρο με απλωμένα τα πανιά -που προφανώς οι ναύτες δεν πρόλαβαν να μαζέψουν- το οποίο με το που δέχτηκε την ένταση της καιταιγίδας αναποδογύρισε, μπατάρισε εν μέσω της καταιγίδας. Πρέπει να εξηγήσουμε ότι η απόσταση τους από την Ερείκουσα δεν ήταν πολύ μεγλάλη,αλλά με τα μέσα της εποχής εκείνης δεν μπόρεσαν και δεν δέχτηκαν καμία βοήθεια ώστε να σωθούν επιζώντες, δεδομένου ότι δεν υπήρχε επικοινωνία του πλοίου με αρχές ή τον οποιονδήποτε.

Εγώ που σήμερα αφηγούμαι τα όσα έχω ακούσει στην κυρία που έχει την πρόθεση να καταγράψει τα όσα σήμερα μπορούμε να θυμηθούμε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από το ναυάγιο είμαι από τη μεριά της μητέρας μου εγγονός του Κωνσταντίνου Μάνεση Μπλάκη που γεννήθηκε το 1915 και άκουσα πολλές φορές τον παππού μου να μου αφηγείται ό,τι θυμόταν και ό,τι άκουσε από τους μπαρμπάδες και τον πατέρα του. Επίσης στο πλοίο ταξίδευε και ο αδερφός του παππού μου ο 13 χρονος Όθων Μάνεσης Μπλάκης υπό τη συνοδεία του θείου του Σταμάτη Μάνεση Μπλάκη ο οποίος εννοείται χάθηκε μαζί με τους υπόλοιπους. Άκουσα πολλές φορές τα όσα σπαραχτικά συνέβησαν από όταν κατανόησαν πλήρως την απώλεια και τη φρίκη του ναυαγίου. Λεπτομέρειες οι οποίες ακόμα και σήμερα συγκινούν και εμένα που δεν έζησα τίποτα και θυμάμαι τις αφηγήσεις, αλλά και όποιον ακούει τις ιστορίες αυτού του φρικτού γεγονότος. Χαρακτηριστικά υπήρχε η οικογένεια Μπάκα(παρατσούκλι) οι οποίοι ταξίδευαν άπαντες στο πλοίο γιατί είχαν τάξει τη βάφτιση του μωρού τους να γίνει στην εκκλησία του αγίου Σπυρίδωνα και ξεκληρίστηκαν οικογενειακώς.

Ο κ. Γιώργος Ορφανός μου έστειλε μία φωτογραφία όπου αναφέρονται τα εξής στοιχεία: Το ναυάγιο συνέβη στις 22/4/1922. Το όνομα του πλοίου: “Άγιος Νικόλαος” και έπειτα ακολουθούν τα εξής ονόματα:

Σταμάτης Μάνεσης-Μπλάκης, πλοίαρχος ετών 45

Σπυρίδων Μάνεσης-Μπλάκης, ετών 12

Όθωνας Μάνεσης-Μπλάκης, ετών 12

Αναστάσιος Μάνεσης-Καλόγηρος, ετών 70

Αλέξανδρος Ορφανός του Μάρκου Μαρανιάος, ετών 46

Κωνσταντίνος Αργυρός του Ιωάννη, ετών 55

Μάρκος Αρώνης του Στεφάνου- Μπάκα, ετών 70

Γεώργιος Αρώνης του Μάρκου-Μπάκα, ετών 72

Μαρία Γεωργίου Αρώνη -Μπάκα , ετών 38

Σταματέλα Αρώνη-Μπάκα, ετών 1

Ευγενία Κωνταντίνου Κατέχη-Πιστόλη, ετών 32

Δημήτριος Κωνσταντίνου Κατέχη-Πιστόλη, ετών 3

Ιωάννης Κατέχης του Θωμά, -Πιστόλη, ετών 19

Δημήτριος Κατέχης του Γεωργίου-Μαρκαντώνιος, ετών 44

Θεόδωρος Κατέχης του Δημητρίου- Μαρκαντώνιος, ετών 10

Αγγελική Κατέχη του Δημητρίου -Μαρκαντώνιος, ετών 43

Σταματέλα Μάρκου Κατέχης -Μαρκαντώνιος, ετών 18

Αυγερινή Σπυρίδωνος Κατεχη-Μαρκαντώνιος, ετών 34

Χρήστος Κατέχης του Σπυρίδωνος,-Μαρκαντώνιος, ετών 4

Αναστάσιος Κασίμης του Γεωργίου- Γουργούρη, ετών 25

Αναστάσιος Μάρκου Κατέχης-Μαρκαντώνιος, ετών 37

Ένας Βορειοηπειρώτης αγνώστου ονόματος

Προσπάθησα να βρω κάποια ληξιαρχικά στοιχεία αλλά δεν ήταν εφικτό.

Είθε ο Θεός να αναπαύει τις ψυχές τους, να μας προστατεύει από τη μανία της θάλασσας και εμείς με τη σειρά μας να είμαστε άξια τέκνα Του. Αυτό το έργο που μόλις σας κοινοποίησα είναι προς εσάς, για εσάς και για μελλοντικές ενέργειες σας.

Με εκτίμηση,

η δασκάλα σας

Αποστολία Ρούση