Ένας στους 10 ανθρώπους είναι αριστερόχειρας, ενώ οι άνδρες έχουν μιάμιση φορά περισσότερες πιθανότητες να είναι αριστερόχειρες από ότι οι γυναίκες. Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τα αίτια της αριστεροχειρίας. Αυτή που μάλλον επικρατεί είναι εκείνη που λέει πως είναι θέμα γονιδίων. Ο λόγος δηλαδή που κάποιοι από εμάς είναι αριστερόχειρες ενώ κάποιοι άλλοι δεξιόχειρες είναι ο ίδιος για τον οποίο κάποιοι από εμάς έχουν πράσινα μάτια ενώ κάποιοι άλλοι καστανά.
Τι κάνουν όμως οι αριστερόχειρες που τους ξεχωρίζει από τους δεξιόχειρες; Μεταξύ άλλων, τους ξεχωρίζει η προτίμησή τους να χρησιμοποιούν το αριστερό χέρι για διάφορες δραστηριότητες (να πιάνουν, να δείχνουν, να πετούν πράγματα κλπ). Για δραστηριότητες που απαιτείται ιδιαίτερη “επιδεξιότητα” ένας αριστερόχειρας προτιμά να χρησιμοποιήσει το αριστερό του χέρι γιατί του έρχεται πιο βολικό, πιο φυσικό. Το ίδιο ισχύει και με άλλα μέλη του σώματος. Έτσι έχουμε ποδοσφαιριστές που προτιμούν να σουτάρουν με το αριστερό πόδι, ενώ κάποιοι δείχνουν προτίμηση στη χρήση του αριστερού ματιού σε τηλεσκόπια, φωτογραφικές μηχανές κλπ.
Το να είναι κανείς αριστερόχειρας σημαίνει πως ο δεξιός λοβός του εγκεφάλου του “υπερισχύει” έναντι του αριστερού. Και αυτό γιατί το σώμα μας δέχεται εντολές από τον εγκέφαλο “χιαστί”, δηλαδή η δεξιά πλευρά του σώματος από το αριστερό ημισφαίριο ενώ η αριστερή πλευρά του σώματος από το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου. Μελέτες έχουν δείξει ότι η προτίμηση προς το αριστερό χέρι έχει έμμεσες επιπτώσεις στη ζωή ενός ατόμου. Οι αριστερόχειρες συχνά υπερ-αντιπροσωπεύονται σε περιοχές δραστηριοτήτων που εξαρτώνται από ικανότητες οι οποίες εξυπηρετούνται από το δεξί ημισφαίριο, όπως η αρχιτεκτονική, η εφαρμοσμένη μηχανική, η μουσική, οι πλαστικές τέχνες κ.α. Αυτό ίσως βασίζεται στο γεγονός ότι το αριστερό ημισφαίριο έχει ένα χαρακτήρα ακουστικο-λεκτικό ενώ το δεξί οπτικό. Το ότι υπάρχουν περισσότεροι δεξιόχειρες από ότι αριστερόχειρες οφείλεται απλά στο ότι το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου υπερισχύει πιο συχνά από ότι το δεξί. Αυτό το φαινόμενο δεν δικαιολογεί με κανέναν τρόπο την αμφισβήτηση που έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν για τους αριστερόχειρες. Πρέπει ακόμη να τονιστεί ότι η θεωρία που ήθελε τους αριστερόχειρες να ζουν λιγότερα χρόνια από τους άλλους ανθρώπους όπως και διάφοροι μύθοι θρησκευτικής και μη προέλευσης, δεν έχουν καμία επιστημονική υπόσταση και χρησιμεύουν μόνο ως παραδείγματα μη επιστημονικής έρευνας και μισαλλόδοξης φαντασίας.
Σε παλαιότερες κοινωνίες οι αριστερόχειρες πιέζονταν από πολύ μικρή ηλικία για να πάψουν να χρησιμοποιούν το αριστερό τους χέρι με τρόπους που σήμερα μόνο πολιτισμένους δεν θα τους χαρακτήριζε κανείς. Αυτό βέβαια σήμαινε πολύ σκληρή προσπάθεια από την πλευρά των παιδιών αλλά και των γονιών τους και στις περισσότερες περιπτώσεις είχε αρνητικά αποτελέσματα. Το παιδί ένοιωθε μη αποδεκτό από την οικογένεια και το σχολείο (αφού αντιμετώπιζε μεγαλύτερη δυσκολία στο να γράψει με το δεξί χέρι από τους συμμαθητές του) με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ευτυχώς τα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει.
Οι διάφορες δεισιδαιμονίες που σχετίζονταν με τους αριστερόχειρες στο παρελθόν έχουν εκλείψει, τουλάχιστον στις δυτικές χώρες. Στους αριστερόχειρες αποδίδονται διάφορα χαρακτηριστικά όπως ισχυρή μνήμη, κατασκευαστική ικανότητα, πρακτική σκέψη, καλλιτεχνική φύση κλπ. Αυτά έχοντας επιστημονική – ή έστω στατιστική – βάση και όντας θετικά έχουν βοηθήσει σημαντικά μέσα από τα χρόνια στην απόπεριθωριοποίηση της αριστεροχειρίας. Ωστόσο εξακολουθούν να είναι αρκετά ώστε να προσδίδουν στους αριστερόχειρες μια ξεχωριστή ταυτότητα: αυτή του ξεχωριστού ανθρώπου.
Παρόλο που η αριστεροχειρία έχει πάψει να θεωρείται ελάττωμα o κόσμος μας είναι φτιαγμένος έτσι ώστε να εξυπηρετεί κυρίως την πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή τους δεξιόχειρες. Αυτό ισχύει για πάρα πολλά αντικείμενα γύρω μας, από τα απλά (ψαλίδια-μαχαίρια) ως τα τεχνολογικά εξελιγμένα (δημόσια καρτοτηλέφωνα). Αυτός είναι και ο λόγος που οι αριστερόχειρες συχνά θεωρούνται “αδέξιοι” (και δικαίως, αν το δει κανείς ετυμολογικά!). Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι οι αριστερόχειρες πρέπει πάντα να προσαρμόζονται σε έναν κόσμο σχεδιασμένο για δεξιόχειρες.
Η αριστεροχειρία δεν είναι αναπηρία και δεν αποτελεί περιορισμό! Αντίθετα, είναι μια ιδιαιτερότητα η οποία αν συνδυαστεί με άλλες κλίσεις και ταλέντα μπορεί να βοηθήσει ώστε πραγματικά να αναδειχθεί ένας άνθρωπος
ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ
Προτίμηση στο ένα χέρι μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα και σε παιδιά έξι μηνών και η επιλογή του χεριού γίνεται στα δύο χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, κάποια παιδιά παραμένουν αμφιδέξια μέχρι την ηλικία των 4 ή 5 χρόνων και μπορεί να αλλάξουν την προτίμηση τους στα έξι.
Δεν είναι καθόλου σωστό να προσπαθούμε να αλλάξουμε τη προτίμηση σε ένα παιδί που δείχνει την τάση να χρησιμοποιεί πιο πολύ το αριστερό χέρι πάρα το δεξί. Έτσι, δεν αλλάζουμε μόνο τη φυσική προτίμηση του παιδιού, αλλά το κάνουμε να νιώθει μπερδεμένο και ενοχλημένο.