Η Περιφερειακή Διεύθυνση Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας & η Διεύθυνση Π/θμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης τοποθέτησαν, σήμερα Δευτέρα 4 Μαρτίου 2019, στη Σχολική μας Μονάδα τη ψυχολόγο κα Σοφία Τσιακμάκη, (Ψυχολόγος ΠΕ 23).
Τι είναι ο/η Σχολικός Ψυχολόγος;
Ο/Η σχολικός ψυχολόγος είναι ο επαγγελματίας που βοηθά με συστηματικό και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο τα παιδιά, τους εφήβους, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και όλη τη σχολική κοινότητα να αναπτυχθούν στον ακαδημαϊκό, ορθολογικό (συμπεριλαμβάνεται ο γνωσιακός), συναισθηματικό, συμπεριφορικό και κοινωνικό τομέα.
Βασικό έργο του/της σχολικού ψυχολόγου είναι η καθημερινή και εντατική συνεργασία και διαβούλευση με τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και άλλους επαγγελματίες για τη δημιουργία ασφαλούς, υγιούς και υποστηρικτικού μαθησιακού περιβάλλοντος μέσω συγκεκριμένων και στοχευμένων προγραμμάτων συνεργασίας σχολείου-οικογένειας-κοινότητας.
Ο/Η σχολικός ψυχολόγος είναι υπεύθυνος/νη από ηθική και δεοντολογική άποψη όχι μόνο να συμ-βάλλει αλλά να σχεδιάσει, να δημιουργήσει και να διεκδικήσει το υλικό που χρειάζεται για την υλοποίηση της ολιστικής μάθησης και στη συνέχεια να αγωνίζεται με κάθε θεμιτό μέσο για την προαγωγή της στα σχολεία, είτε σε πολιτειακό είτε σε τοπικότερο επίπεδο.
Ο/Η σχολικός ψυχολόγος είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος/νη στην ψυχολογία και στην παιδαγωγική σχολικής ψυχολογίας τα οποία, συνήθως, παρέχονται από τμήματα ψυχολογίας στα πανεπιστήμια. Η εκπαίδευση του/της σχολικού ψυχολόγου περιλαμβάνει εμβάθυνση σε θέματα ψυχολογικής υγείας, ψυχολογικών και εκπαιδευτικών παρεμβάσεων, εφαρμοσμένης αναπτυξιακής ψυχολογίας, εφαρμογών προαγωγής της θετικής και υγιούς μάθησης και της συμπεριφοράς, εφαρμοσμένης ψυχολογίας κινήτρων, εφαρμογών διδασκαλίας, αξιολόγησης, διαβούλευσης, συνεργασίας, σχεδιασμού και εφαρμογής αναλυτικών προγραμμάτων και κοινωνιολογίας σχολικών συστημάτων και θεσμικών παραμέτρων.
Τι κάνει ο/η Σχολικός Ψυχολόγος;
Γενικότερα, ο σχολικός ψυχολόγος αξιοποιεί διαφορετικές εμπειρικά βασισμένες και τεκμηριωμένες μεθόδους και στρατηγικές για να βοηθήσει την ολιστική ανάπτυξη κάθε παιδιού σε κάθε περίσταση. Αξιοποιεί μοντέλα ανταπόκρισης σε ατομικές και κοινοτικές ανάγκες για τη βελτίωση του κλίματος σε επίπεδο τάξης, σχολείου και κοινότητας.
Πιο συγκεκριμένα, ο/η σχολικός ψυχολόγος παρέχει:
- Συμβουλευτική, υποστηρικτική διδασκαλία και καθοδήγηση (π.χ. βλ. mentoring, coaching κ.λπ.) σε μαθητές με συναισθηματικά, συμπεριφορικά και κοινωνικά προβλήματα.
- Προάγει τη συνολική σχολική επίτευξη των μαθητών μέσω της αξιολόγησης των συστημάτων υποστήριξης και των εμποδίων που αντιμετωπίζουν (ή αντιλαμβάνονται ότι αντιμετωπίζουν) οι μαθητές κατά τη διαδικασία της μάθησης. Με βάση την αξιολόγηση αυτή, προτείνει τις βέλτιστες στρατηγικές διδασκαλίας για τη βελτίωση της μάθησης.
- Προάγει την ευημερία και την ανθεκτικότητα των μαθητών μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης σε δεξιότητες ζωής όπως δεξιότητες επικοινωνίας, κοινωνικές δεξιότητες, δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων και διαχείρισης θυμού, δεξιότητες αυτορρύθμισης, δεξιότητες ορθολογικής σκέψης, υγιών συναισθημάτων και συμπεριφορών.
- Οργανώνει και διεξάγει προγράμματα προαγωγής της διαφορετικότητας ατόμων από διαφορετικούς πολιτισμού.
Συνεργασία με τους γονείς:
- Εντοπίζει και αντιμετωπίζει μαθησιακές, συναισθηματικές, συμπεριφορικές και κοινωνικές δυσκολίες οι οποίες παρεμποδίζουν τη σχολική επιτυχία
- Παρέχει αξιολόγηση και συνεργάζεται στο πλαίσιο πολυεπιστημονικής ομάδας ως προς τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την παροχή ειδικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών σε παιδιά που χρειάζονται πιο εντατικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες.
- Υποστηρίζει και επεκτείνει μέσω σχετικών προγραμμάτων την κοινωνική, συναισθηματική και συμπεριφορική υγεία των μαθητών εντός και εκτός (βλ. προγράμματα γενίκευσης δεξιοτήτων) σχολείου.
- Διεξάγει προγράμματα εκπαίδευσης γονέων και εκπαιδευτικών, συνεργατικά ή και ξεχωριστά
- Παραπέμπει σε εξωτερικές υπηρεσίες σε περίπτωση παροχής πιο εντατικών υπηρεσιών και συμβάλλει ενεργητικά στο συντονισμό των κοινοτικών υπηρεσιών που δέχεται ο μαθητής.
Συνεργασία με τους /τις εκπαιδευτικούς:
- Εντοπίζει και παρέχει λύσεις σε εμπόδια που προκύπτουν κατά την ομαλή διεξαγωγή της μαθησιακής διαδικασίας.
- Εκπαιδεύει τους μαθητές στη χρήση μεθόδων αυτοαξιολόγησης, αυτοενίσχυσης και αυτοδιαχείρισης
- Σχεδιάζει και υλοποιεί ακαδημαϊκές, συναισθηματικές, συμπεριφορικές και κοινωνικές παρεμβάσεις
- Σχεδιάζει και παραδίδει εξατομικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα ανά μαθητή για τη βελτίωση της ακαδημαϊκής και κοινωνικοσυναισθηματικής του προόδου
- Συντελεί αποφασιστικά στη δημιουργία θετικού και ορθολογικού κλίματος τάξης
- Κινητοποιεί το ίδιο ανεξαιρέτως όλους τους μαθητές για περισσότερη και πιο δημιουργική εμπλοκή στη μάθηση
Τι το διαφορετικό παρέχει ένας/μία σχολικός ψυχολόγος στο σχολείο;
- Γενικότερα, ο σχολικός ψυχολόγος έχει συνδεθεί με τη διάγνωση και την αντιμετώπιση σχολικών δυσκολιών ποικίλης φύσης και πράγματι αυτό αποτελεί ένα από τα κυριότερα καθήκοντά του. Για παράδειγμα, μπορεί να βοηθήσει με αποτελεσματικό τρόπο παιδιά και εφήβους να ξεπεράσουν τη σχολική φοβία, την έλλειψη οργάνωσης, την έλλειψη δεξιοτήτων μελέτης, την υποεπίδοση, την έλλειψη αυτοπειθαρχίας, το πένθος για οικογενειακά ζητήματα όπως το διαζύγιο και ο θάνατος, τη συναισθηματική αναστάτωση (π.χ. άγχος, κατάθλιψη, θυμός), τον πειραματισμό με τις ουσίες, τον αυτοκτονικό ιδεασμό, τη σύγχυση για τη σεξουαλικότητα, την αναποφασιστικότητα περί εκπαιδευτικής και επαγγελματικής προετοιμασίας, τις σκέψεις για εγκατάλειψη του σχολείου κ.α.
- Ωστόσο, τα παραπάνω αποτελούν μέρος μόνο του έργου που μπορεί να παράσχει ο ψυχολόγος στο σχολείο και αυτό εξαπλώνεται σε πρωτογενές (γενικός πληθυσμός μαθητών) και σε δευτερογενές επίπεδο (μαθητές που βρίσκονται σε κίνδυνο για την εκδήλωση δυσκολιών). Η διάγνωση και η αντιμετώπιση δυσκολιών αφορούν το τριτογενές επίπεδο παροχής υπηρεσιών και περιλαμβάνει μια λογική αναπλήρωσης, και όχι πρόληψης, δυσκολιών. Αυτό το επίπεδο αποτελεί (ή πρέπει να αποτελεί), στην πραγματικότητα, ένα 10% του έργου του ψυχολόγου στο σχολείο.
- Το υπόλοιπο 90% αφορά προγράμματα πρόληψης (πρωτογενούς και δευτερογενούς) για την προαγωγή υγιών και θετικών σκέψεων, συναισθημάτων, συμπεριφορών και διαπροσωπικών σχέσεων για όλους τους μαθητές, ανεξαιρέτως, καθώς και για όλη την υπόλοιπη σχολική κοινότητα, και περιλαμβάνει δράσεις πρόληψης, και όχι θεραπείας (όπως αναφέρεται συχνά για τους ψυχολόγους) όπως εκείνες αναφέρθηκαν επιγραμματικά παραπάνω. Με λίγα λόγια, ακόμη και για τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα, «η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη!».
Πηγή: