Παλιός Άγιος Μάρκος (βίντεο)
Άγιος Μάρκος Κέρκυρας – Βικιπαίδεια
Ένα σύντομο ιστορικό σημείωμα για το χωριό από την κ. Α. Βραδή
Στο Βόρειο Τμήμα της Κέρκυρας, στην νότια πλαγιά του όρους Παντοκράτορα (αρχαία Ιστώνη) βρίσκεται το ιστορικό χωριουδάκι του Αγ. Μάρκου. Το ψηλότερο σημείο της περιοχής του, θέση Κουτσού έχει υψόμετρο 110 μ.
Αρχικά θα πρέπει να επιχειρήθηκε να κατοικηθεί από τους ασχολούμενους με το ψάρεμα κατοίκους του στην παραλία του, δηλ. στον Ύψο και το Πυργί. Συγχρόνως άλλοι νομάδες κτηνοτρόφοι που πέρασαν από την απέναντι στεριά, φαίνεται ότι εγκαταστάθηκαν μακρύτερα από την ακτή σύντομα αποτραβήχτηκαν και οι κάτοικοι των παραλίων ώστε να προφυλάσσονται από τις επιδρομές των πειρατών και των Τούρκων, καθώς και από τις θανατηφόρες ασθένειες που προκαλούσαν οι βαλτωμένες εκτάσεις στην περιοχή του λιβαδιού έως το Πυργί.
Έτσι θα πρέπει να δημιούργησαν τις πρώτες υποτυπώδεις συνοικίες. Αρχικά ίσως εκείνη στα Ζερβάτικα, επίσης πολλές ενδείξεις όπως παλαιά επίθετα και τοπωνύμια υποδεικνύουν ότι στην περιοχή Σωκήπια θα πρέπει να αναπτύχθηκε επίσης μικρός οικισμός με περισσότερο οργανωμένη κοινωνική δομή. Στον πρώτο οικισμό, εκτός από ένα κοινό πηγάδι και ένα δρόμο, θα πρέπει να υπήρχε και κάποια (αρχαιότερη εκείνης που εσώζετο μέχρι τελευταία) εκκλησία του Αγίου Μάρκου από όπου έλαβε το χωριό το όνομά του. Η παλαιότερη αναφορά του χωριού με το εκκλησιώνυμο αυτό είναι του 1340.
Τον ενδέκατο αιώνα δύο κρητικοί αδερφοί μοναχοί Δρογγάρη, κυνηγημένοι λόγω της πίστης τους στην νέα θρησκεία του Χριστού, κατέφυγαν σε απόμακρη περιοχή κοντά στους «κάμπους» και το 1075 ανοικοδόμησαν το εκκλησάκι των Αγίου Μερκουρίου και Προφήτη Ηλία. Χαρακτηρίστηκε σαν σπάνιο μνημείο βυζαντινής τέχνης και σώζεται μέχρι σήμερα στην ομώνυμή του περιοχή.
Το χωριό επί Βενετών δημιούργησε τον πυρήνα του στην περιοχή Βίλλα και εξελίχθηκε γύρω από αυτόν. Απλώθηκε σε έκταση, απέκτησε άρχοντες με αρχοντικά σπίτια και λιουτρουβιά, εκκλησίες και μοναστήρια. Καταστράφηκαν αρκετά από τις επιδρομές των Τούρκων, ξαναφτιάχτηκαν, γνώρισαν νέους κατακτητές που άφησαν τα ίχνη τους στο χώρο και στις ψυχές των ντόπιων.
Κατά καιρούς ήρθαν έποικοι από μακρινά μέρη της Ελλάδας ή από ξένες χώρες. Ζυμώθηκαν οι παραδόσεις, δημιουργήθηκαν οι διάλεκτοι, η περίεργη ομιλία των παππούδων μας είχε λέξεις με ρίζα από τις ποικίλες γνώσεις των κατακτητών.
Για αιώνες οι Αγιομαρκίτες βίωναν την καθημερινότητά τους με το μόχθο, κυρίως της γης και της θάλασσας, συχνά επιβαρυμένη από τις κακουχίες τόσο των πολέμων όσο και τον αποδεκατισμό των θανατηφόρων επιδημιών. Παρηγορήθηκαν και δόξασαν τα μυστήρια της Χριστιανοσύνης, ετήρησαν τις παραδόσεις, διασκέδασαν στα πανηγύρια τους.
Ώσπου, το 1962 μετά από μεγάλες πλημμύρες, μια κατολίσθηση ήλθε να μετατοπίσει το μεγαλύτερο μέρος του χωριού. Οι άστεγοι φιλοξενήθηκαν ή εγκαταστάθηκαν σε σκηνές. Χρειάστηκαν περίπου 11 χρόνια και μεγάλος αγώνας για να απαλλοτριωθεί η έκταση και σταδιακά να οικοδομηθεί ένας νέος οικισμός. Ήταν επίπονο να μεταφερθούν τα νοικοκυριά και να ξεριζωθούν ιδίως οι ηλικιωμένοι από τις αναμνήσεις τους.
Εντωμεταξύ υπήρξε εντυπωσιακή αύξηση του τουρισμού. Η νέα θέση του Αγίου Μάρκου συνετέλεσε στην ευημερία και μεγάλη αύξηση του αριθμού των κατοίκων του. Σήμερα ξανακατοικείται σημαντικός αριθμός αναπαλαιωμένων σπιτιών του παλαιού παραδοσιακού οικισμού με την απαράμιλλη θέα και τη μελαγχολική ιστορία των αιώνων ζωής του.
Αγγελική Βραδή
