Ονομάστηκε έτσι από τα αφράτα και απαλά χώματα της περιοχής του τα οποία και εκμεταλλεύονται ακόμη και σήμερα τα κεραμοποιεία της περιοχής.
Άλλοι παραδέχονται πως το όνομα προέρχεται από τον Βυζαντινό άρχοντα Αφράτιο που ήταν μεγάλος γαιοκτήμονας της περιοχής  και άρχοντας του τόπου.

Βρίσκεται στα Ανατολικά της Χαλκίδας και του ποταμού Λήλαντα (απ όπου έχει πάρει και το όνομά της η Δημοτική Ενότητα (Ληλαντίων), της οποίας  αποτελεί Δημοτική Κοινότητα μαζί με τον Αγ. Νικόλαο, τη Ν. Λάμψακο, το Μύτικα, τα Φύλλα και την πρωτεύουσα Βασιλικό). Πλέον ανήκει στο Δήμο Χαλκιδέων κι έχει  1416 κατοίκους (απογραφή 2011)

Η θέση του είναι ηλιόλουστη και υπήνεμη . Υδρεύεται από υδραγωγείο με πηγαία νερά και από τα νερά του ποταμού Λήλαντα αρδεύεται ολόκληρη η περιοχή. Καλλιεργείται επιμελώς το αμπέλι, η ελιά, τα οπωροφόρα δέντρα ενώ διατηρεί και μεγάλη κτηνοτροφία.

Κατά την αρχαιότητα υπήρχαν στην περιοχή μικρές μεταλλευτικές εγκαταστάσεις και πριν από λίγες δεκαετίες λειτουργούσαν σύγχρονα εργαστήρια εξόρυξης μαγνησίου (λευκόλιθου) αρίστης ποιότητας.

Στα Β και ΒΑ της κωμόπολης και δεξιά του Λήλαντα υπάρχει μια σπηλιά με μαύρο σταλακτιτικό διάκοσμο, η << Μαύρη Σπηλιά>>, που οφείλεται στο οξείδιο του Μαγγανίου.

Στο λόφο του Αγ. Χαράλαμπου (πολιούχου του χωριού), βρέθηκαν  λεπίδες, ξέστρα της Νεολιθικής περιόδου, καθώς και προϊστορικά όστρακα.

Επίσης Β. και σε απόσταση 2 χλμ. στη θέση Χαμόμηλα οι Έλληνες νίκησαν   τους Τούρκους το 1821.

Στο χωριό  λειτουργεί 8/θ Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο, 2/θ Ολοήμερο Νηπ/γείο, υπάρχει δασικός συνεταιρισμός , πολιτιστικός και περιβαλλοντικός Σύλλογος με σπουδαίο έργο και ποδοσφαιρική ομάδα.

Οι κάτοικοι εργάζονται σε εργοστάσια της περιοχής , είναι άριστοι τεχνίτες σε οικοδομικές εργασίες (χτίσιμο, σοβάτισμα ,τζάκια , κεραμοσκεπές ,χρωματισμοί) και πολλοί ασχολούνται και με την κτηνοτροφία.

Τα τελευταία χρόνια το χωριό μας μαστίζεται από μεγάλη ανεργία.