Ω ΝΑΙ, ΜΙΑ ΣΚΕΨΗ για να ‘ναι πραγματικά υγιής – άσχετο σε τι αναφέρεται – πρέπει ν’ αντέχει στο ύπαιθρο. Και όχι μόνον. Πρέπει την ίδια στιγμή στην ευαισθησία μας να ‘ναι καλοκαίρι.
Λίγο, δυο – τρεις βαθμούς πιο χαμηλά, τετέλεσθαι: το γιασεμί σωπαίνει, ο ουρανός γίνεται θόρυβος.
ΜΥΡΙΣΑΙ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΝ, Ο ΜΙΚΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΟΣ


Ο Ελύτης με το ιδιαίτερο ποιητικό του ιδίωμα ανανέωσε την ελληνική ποίηση και διέγραψε μια φωτεινή πορεία που επιβραβεύθηκε 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 1979 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (1911-1996). Η φετινή χρονιά έχει ανακηρυχτεί «Έτος Οδυσσέα Ελύτη» από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και αποτελεί μια ξεχωριστή ευκαιρία ανανεωμένης αναγνωστικής απόλαυσης και μελέτης του πολυσχιδούς έργου του.
Ο Ελύτης με το ιδιαίτερο ποιητικό του ιδίωμα ανανέωσε την ελληνική ποίηση και διέγραψε μια φωτεινή πορεία που επιβραβεύθηκε 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 1979 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ποίηση του που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία».
Με αυτή την αφορμή το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου οργανώνει μια σειρά δράσεων που αναδεικνύουν τη σημασία και την επίδραση της παρουσίας του Ελύτη στη νεοελληνική γραμματεία.
Στις 21 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, στίχοι του Ελύτη θα ταξιδεύουν με όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας. Επίσης θα πραγματοποιηθούν αναγνώσεις ποιημάτων του και συζητήσεις γύρω από το έργο του σε βιβλιοπωλεία της Αθήνας και της περιφέρειας.
Τη Δευτέρα 21 Μαρτίου, η σύντροφος του ποιητή Ιουλίτα Ηλιοπούλου θα αναγνώσει επιλογές από το έργο του σε μια αφιερωματική βραδιά ποίησης και μνήμης, στο βιβλιοπωλείο Public στο Σύνταγμα.
Το ΕΚΕΒΙ, προκειμένου να ενθαρρύνει τη διοργάνωση εκδηλώσεων από πολιτιστικούς και άλλους φορείς για τον εορτασμό του «Έτους Ελύτη», θα διαθέτει σε κάθε ενδιαφερόμενο (βιβλιοπωλεία, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες, λέσχες ανάγνωσης κ.ά.), την Κινητή Έκθεση-αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη που περιλαμβάνει 16 ταμπλό με εργοβιογραφικά στοιχεία, εξώφυλλα βιβλίων, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα και συνοδεύεται από ταινίες με θέμα τη ζωή και το έργο του που παραχωρήθηκαν ευγενικά από την ΕΡΤ

Γεια σου κύριε μενεξέ ( Το τραγούδι του κοριτσιού )

Δύο συ και τρία γω
πράσινο πεντόβολο
μπαίνω μέσα στον μπαξέ
γεια σου κύριε μενεξέ.

Σιντριβάνι και νερό
και χαμένο μου όνειρο.
Τζίντζιρας τζιντζίρισε
το ροδάνι γύρισε.

Χοπ αν κάνω δεξιά
πέφτω πάνω στη ροδιά.
Χοπ αν κάνω αριστερά
πάνω στη βατομουριά.

Το ‘να χέρι μου κρατεί
μέλισσα θεόρατη
τ’ άλλο στον αέρα πιάνει
πεταλούδα που δαγκάνει

Η Μάγια
Η Πούλια πόχει εφτά παιδιά
μέσ’ απ’ τους ουρανούς περνά.
Κάποτε λίγο σταματά
στο φτωχικό μου και κοιτά.

-Γεια σας τι κάνετε; Καλά;
-Καλά. Πώς είναι τα παιδιά;
-Τι να σας πω εκεί ψηλά τα
τρώει τ’ αγιάζι κι η ερημιά.

-Γι αυτό πικραίνεσαι κυρά,
δε μου τα φέρνεις εδωνά;
-Ευχαριστώ μα ‘ναι πολλά
θα σου τη φάνε τη σοδειά.

-Δώσε μου καν την πιο μικρή
τη Μάγια την αστραφτερή.
-Πάρ’ την κι έχε λοιπόν στο νου
πως θά ‘σαι ο άντρας τ’ ουρανού.

Λάμπουνε γύρω τα βουνά,
τα χέρια μου βγάνουν φωτιά.
Κι η Πούλια πόχει εφτά παιδιά
φεύγει και μ’ αποχαιρετά.

Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο από το ποιητικό έργο ‘Ήλιος ο Πρώτος’

Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο
κουρεμένο κεφάλι όνειρο ακούρευτο
ποδιά με σταυρωμένες άγκυρες.
Μπράτσο του πεύκου γλώσσα του ψαριού
αδερφάκι του σύννεφου!

Κοντά σου είδες ν’ ασπρίζει ένα βρεμένο βότσαλο,
άκουσες να σφυρίζει ένα καλάμι.
Τα πιο γυμνά τοπία που γνώρισες,
τα πιο χρωματιστά.

Βαθιά-βαθιά ο περίπατος του σπάρου,
ψηλά-ψηλά της εκκλησίτσας το καπέλο
και πέρα-πέρα ένα βαπόρι με φουγάρα κόκκινα.

Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο
χαϊμαλί τρελό σαγόνι πεισματάρικο.
Παντελονάκι αέρινο,
στήθος του βράχου κρίνο του νερού.
Μορτάκι του άσπρου σύννεφου!

Το κοχύλι

Έπεσα για να κολυμπήσω
κι άφησα την καρδιά μου πίσω.
Άφησα την καρδιά μου χάμω
σαν το κοχύλι μες στην άμμο.
Πέρασαν όλες οι κοπέλες
με τα μαγιό και τις ομπρέλες.
Ύστερα πέρασαν οι φίλοι
κανείς δεν βρήκε το κοχύλι.
Χρόνους και χρόνους κολυμπάω
που να’ναι η αγάπη για να πάω.
Έφαγε η θάλασσα τον βράχο
κι έμεινε το νησί μονάχο.



Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

  • Ο μικρός πρίγκιπας “εξημερώνεις δημιουργείς δεσμούς”

  • Το δέντρο των περιλήψεων της Γ τάξης

    Οι μαθητές της Γ τάξης διάβασαν βιβλία, έγραψαν περιλήψεις γι΄αυτά και στόλισαν με αυτές το δέντρο των περιλήψεων. Τις ανάρτησαν και στη σελίδα τους. Είθε το δέντρο σας παιδιά να δώσει καλούς καρπούς.
  • Ελεύθεροι Πολιορκημένοι – Δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά

  • Διονύσιος Σολωμός – Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι Σχεδίασμα Γ΄ – Ὁ Πειρασμός.

    Ἔστησ᾿ ὁ Ἔρωτας χορὸ μὲ τὸν ξανθὸν Ἀπρίλη, κι᾿ ἡ φύσις ηὗρε τὴν καλὴ καὶ τὴ γλυκιά της ὥρα, καὶ μὲς στὴ σκιὰ ποὺ φούντωσε καὶ κλεῖ δροσιὲς καὶ μόσχους ἀνάκουστος κιλαϊδισμὸς καὶ λιποθυμισμένος. Νερὰ καθάρια καὶ γλυκά, νερὰ χαριτωμένα, 5 Χύνονται μὲς στὴν ἄβυσσο τὴ μοσχοβολισμένη, καὶ παίρνουνε τὸ μόσχο της, κι᾿ ἀφήνουν τὴ δροσιά τους, κι᾿ οὗλα στὸν ἥλιο δείχνοντας τὰ πλούτια της πηγῆς τους,τρέχουν ἐδῶ, τρέχουν ἐκεῖ, καὶ κάνουν σὰν ἀηδόνια. Ἔξ᾿ ἀναβρύζει κι᾿ ἡ ζωή, σ᾿ γῆ, σ᾿ οὐρανό, σὲ κύμα. Ἀλλὰ στῆς λίμνης τὸ νερό, π᾿ ἀκίνητό ‘ναι κι ἄσπρο, ἀκίνητ᾿ ὅπου κι᾿ ἂν ἰδῆς, καὶ κάτασπρ᾿ ὣς τὸν πάτο, μὲ μικρὸν ἴσκιον ἄγνωρον ἔπαιξ᾿ ἡ πεταλούδα, ποὺ ῾χ᾿ εὐωδίσει τ’ς ὕπνους της μέσα στὸν ἄγριο κρίνο. Ἀλαφροΐσκιωτε καλέ, γιὰ πὲς ἀπόψε τί ‘δες; Νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια! Χωρὶς ποσῶς γῆς, οὐρανὸς καὶ θάλασσα νὰ πνένε, οὐδ᾿ ὅσο κάν᾿ ἡ μέλισσα κοντὰ στὸ λουλουδάκι, γύρου σὲ κάτι ἀτάραχο π᾿ ἀσπρίζει μὲς στὴ λίμνη, μονάχο ἀνακατώθηκε τὸ στρογγυλὸ φεγγάρι, κι᾿ ὄμορφη βγαίνει κορασιὰ ντυμένη μὲ τὸ φῶς του.
  • Οδυσσέα Ελύτη: Λακωνικόν

    O καημός του θανάτου τόσο με πυρπόλησε, που η λάμψη μου επέστρεψε στον ήλιο. Kείνος με πέμπει τώρα μέσα στην τέλεια σύνταξη της πέτρας και του αιθέρος, Λοιπόν, αυτός που γύρευα, ε ί μ α ι. Ω λινό καλοκαίρι, συνετό φθινόπωρο, Xειμώνα ελάχιστε, H ζωή καταβάλλει τον οβολό του φύλλου της ελιάς Kαι στη νύχτα μέσα των αφρόνων μ' ένα μικρό τριζόνι κατακυρώνει πάλι το νόμιμο του Aνέλπιστου.
  • N. Βρεττάκος, Ένας στρατιώτης μουρμουρίζει στο αλβανικό μέτωπο (για την Ελένη)

    Ποιος θα μας φέρει λίγον ύπνο εδώ που βρισκόμαστε; Θα μπορούσαμε τότες τουλάχιστο να ιδούμε πως έρχεται τάχατε η μάνα μας βαστάζοντας στη μασχάλη της ένα σεντόνι λουλακιασμένο με μια ποδιά ζεστασιά και κατιφέδες από το σπίτι μας. Ένα φθαρμένο μονόγραμμα στην άκρη του μαντιλιού: ένας κόσμος χαμένος. Τριγυρίζουμε πάνω στο χιόνι με τις χλαίνες κοκαλιασμένες. Ποτέ δεν βγήκε ο ήλιος σωστός απ' τα υψώματα του Μοράβα, ποτέ δεν έδυσε ο ήλιος αλάβωτος απ' τ' αρπάγια της Τρεμπεσίνας. Τρεκλίζω στον άνεμο χωρίς άλλο ρούχο, διπλωμένος με το ντουφέκι μου, παγωμένος και ασταθής. (Σαν ήμουνα μικρός καθρεφτιζόμουνα στα ρυάκια της πατρίδας μου δεν ήμουν πλασμένος για τον πόλεμο). Δε θα μου πήγαινε αυτή η προσβολή περασμένη υπό μάλης, δε θα μου πήγαινε αυτό το ντουφέκι αν δεν ήσουν εσύ, γλυκό χώμα που νιώθεις σαν άνθρωπος, αν δεν ήτανε πίσω μας λίκνα και τάφοι που μουρμουρίζουν αν δεν ήτανε άνθρωποι κι αν δεν ήταν βουνά με περήφανα μέτωπα, κομμένα θαρρείς απ' το χέρι του θεού να ταιριάζουν στον τόπο, στο φως και το πνεύμα του. Η νύχτα μας βελονιάζει τα κόκαλα μέσα στ' αμπριά. εκεί μέσα μεταφέραμε τα φιλικά μας πρόσωπα και τ' ασπαζόμαστε μεταφέραμε το σπίτι και την εκκλησιά του χωριού μας το κλουβί στο παράθυρο, τα μάτια των κοριτσιών, το φράχτη του κήπου μας, όλα τα σύνορα μας, τ ην Παναγία με το γαρούφαλο, ασίκισσα, που μας σκεπάζει τα πόδια πριν απ' το χιόνι, που μας διπλώνει στη μπόλια της πριν απ' το θάνατο. Μα ό,τι κι αν γίνει εμείς θα επιζήσουμε. Άνθρωποι κατοικούν μες στο πνεύμα της Ελευθερίας αμέτρητοι, Άνθρωποι όμορφοι μες στη θυσία τους, Άνθρωποι. Το ότι πέθαναν, δεν σημαίνει πως έπαψαν να υπάρχουν εκεί, με τις λύπες, τα δάκρυα και τις κουβέντες τους. Ο ήλιος σας θα 'ναι ακριβά πληρωμένος. Αν τυχόν δεν γυρίσω, ας είστε καλά, σκεφτείτε για λίγο πόσο μου στοίχισε. (Σαν ήμουνα μικρός καθρεφτιζόμουνα στα ρυάκια της πατρίδας μου δεν ήμουν πλασμένος για τον πόλεμο).
  • Γυάλινα Γιάννενα

    Μιχάλης Γκανάς
    Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά κι ανάτελλε τα ζωντανά του, καλούς ανθρώπους και κακούς, νυφίτσες, αλεπούδες, μια λίμνη ως κόρην οφθαλμού και κάστρα πατημένα. Θa'ναι τα Γιάννενα, ψιθύρισα, στο χιόνι και στον άγριο καιρό γυάλινα και μαλαματένια. Κι όσο πήγαινε η μέρα, σαν το βαπόρι σε καλά νερά, είδα και μιναρέδες κι άκουσα τα μπακίρια να βελάζουν....

  • Από τη συγκεντρωτική έκδοση Ποιήματα [Β’ Τόμος] (1978) Γιάννη Ρίτσου

    Σχήμα τής απουσίας ΙΧ 1978 Ζει η απουσία λοιπόν, μαζί μας ή και μόνη της, τη ζωή της, χειρονομεί αδιόρατα, σωπαίνει, φθείρεται, γερνάει σαν ύπαρξη σωστή, με το βουβό χαμόγελο που ρυτιδώνει λίγο-λίγο το στόμα και τα μάτια, με το χρόνο το δικό μας μετρημένη, χάνοντας χρώματα, πληθαίνοντας τη σκιά της - ζει και γερνάει μαζί μας και χάνεται μαζί μας, κι απομένει σε ό,τι αφήνουμε. Και πρέπει να προσέχουμε την κάθε κίνηση και σκέψη μας και λέξη γιατί, για ό,τι γίνεται κείνο που λείπει, φέρουμε τώρα, εμείς μονάχα, ακέρια την ευθύνη.
  • Απόσπασμα από τη σονάτα του σεληνόφωτος του Γιάννη Ρίτσου 1956

    Ἄφησέ με ναρθῶ μαζί σου Ἄφησέ με ναρθῶ μαζί σου. Τί φεγγάρι ἀπόψε! Εἶναι καλὸ τὸ φεγγάρι, - δὲ θὰ φαίνεται ποὺ ἄσπρισαν τὰ μαλλιά μου. Τὸ φεγγάρι θὰ κάνει πάλι χρυσὰ τὰ μαλλιά μου. Δὲ θὰ καταλάβεις. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Ὅταν ἔχει φεγγάρι, μεγαλώνουν οἱ σκιὲς μὲς στὸ σπίτι, ἀόρατα χέρια τραβοῦν τὶς κουρτίνες, ἕνα δάχτυλο ἀχνὸ γράφει στὴ σκόνη τοῦ πιάνου λησμονημένα λόγια - δὲ θέλω νὰ τ᾿ ἀκούσω. Σώπα. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου λίγο πιὸ κάτου, ὡς τὴ μάντρα τοῦ τουβλάδικου, ὡς ἐκεῖ ποὺ στρίβει ὁ δρόμος καὶ φαίνεται ἡ πολιτεία τσιμεντένια κι ἀέρινη, ἀσβεστωμένη μὲ φεγγαρόφωτο τόσο ἀδιάφορη κι ἄϋλη, τόσο θετικὴ σὰν μεταφυσικὴ ποὺ μπορεῖς ἐπιτέλους νὰ πιστέψεις πὼς ὑπάρχεις καὶ δὲν ὑπάρχεις πὼς ποτὲ δὲν ὑπῆρξες, δὲν ὑπῆρξε ὁ χρόνος κ᾿ ἡ φθορά του. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Θὰ καθίσουμε λίγο στὸ πεζούλι, πάνω στὸ ὕψωμα, κι ὅπως θὰ μᾶς φυσάει ὁ ἀνοιξιάτικος ἀέρας μπορεῖ νὰ φαντάζουμε κιόλας πὼς θὰ πετάξουμε, γιατί, πολλὲς φορές, καὶ τώρα ἀκόμη, ἀκούω τὸ θόρυβο τοῦ φουστανιοῦ μου, σὰν τὸ θόρυβο δυὸ δυνατῶν φτερῶν ποὺ ἀνοιγοκλείνουν, κι ὅταν κλείνεσαι μέσα σ᾿ αὐτὸν τὸν ἦχο τοῦ πετάγματος νιώθεις κρουστὸ τὸ λαιμό σου, τὰ πλευρά σου, τὴ σάρκα σου, κι ἔτσι σφιγμένος μὲς στοὺς μυῶνες τοῦ γαλάζιου ἀγέρα, μέσα στὰ ρωμαλέα νεῦρα τοῦ ὕψους, δὲν ἔχει σημασία ἂν φεύγεις ἢ ἂν γυρίζεις οὔτε ἔχει σημασία ποὺ ἄσπρισαν τὰ μαλλιά μου, δὲν εἶναι τοῦτο ἡ λύπη μου - ἡ λύπη μου εἶναι ποὺ δὲν ἀσπρίζει κ᾿ ἡ καρδιά μου. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Τὸ ξέρω πὼς καθένας μοναχὸς πορεύεται στὸν ἔρωτα, μοναχὸς στὴ δόξα καὶ στὸ θάνατο. Τὸ ξέρω. Τὸ δοκίμασα. Δὲν ὠφελεῖ. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου.