Tο μαδριγάλι του 16ου αιώνα

 Προέλευση

Η καταγωγή του όρου ανάγεται στον 14^ο αιώνα. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την ετυμολογία του οι οποίες είναι οι ακόλουθες:

1. materialis (=υλικό) από την κοσμική ζωή,
2. matricalis (=μητρικό) υπό την έννοια της μητρικής γλώσσας δηλαδή της ιταλικής καταγωγής του και
3. mandrialis (=ποιμενικό) γιατί συνήθως τα θέματά του είναι παρμένα από την ποιμενική ζωή. Η θεματολογία του είναι η φύση, η αγάπη και ο έρωτας. Η γλώσσα και η μορφή του κειμένου έχουν απλές συνήθως δομές, δηλαδή μία στροφή αποτελείται από 7 – 11 στίχους και έχουν ομοιοκαταληξία τύπου αββ, γδδ, ή αβα, γβγ κλπ. και οι σημαντικότεροι ποιητές είναι ο Βοκάκιος, ο Πετράρχης, ο Sacchetti και ο Soldanieri.

Δομή

  Πρωτοεμφανίζεται δίφωνο έως τρίφωνο. Οι επιρροές του προέρχονται από την caccia[1]. Από το 1530 καθιερώνεται ως το μαδριγάλι του 16^ου αιώνα και είναι το κυρίαρχο είδος σύνθεσης κοσμικής μουσικής έως και τις αρχές του 17^ου αιώνα.

Γνωστός συνθέτης μαδριγαλιών ήταν ο  Claudio Monteverdi.

[1] Ιταλικής προέλευσης και σημαίνει κυνήγι, ονομασία που προέρχεται από την θεματολογία της μορφής. Αργότερα αποκτά ερωτικό περιεχόμενο. Συνήθως δίφωνο και διμερές.

Πηγές

Bukofzer F. Manfred, Music in the Baroque Era, Norton and Company Inc, 1947

Δημήτρης Γιάννου, Ιστορία της μουσικής, τόμος Α’, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1995.

Κονδύλη Γεωργία, Η όπερα στη Γαλλία μετά το θάνατο του Lully (1687) και μέχρι τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΕ’ (1730), Ανέκδοτη εργασία, Κέρκυρα, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ΤΜΣ.

Stanley Sadie, The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 2^nd edition, v. 6,25, Macmillan Publishers Limited, 2001

Ulrich Michels, Άλτας της μουσικής, Φίλιππος Νάκας, 1995