deskyr’s blog

Χτες καθώς τα παιδιά έβγαιναν από το εξεταστικό κέντρο όπου επιτηρούσα, όλα επαναλάμβαναν ότι τα θέματα ήταν δύσκολα. Δεν μου ήταν εύκολο να το πιστέψω, καθώς τη στιγμή που έλαβαν τις φωτοτυπίες με τα θέματα και είδαν το διδαγμένο κείμενο, έβγαλαν ιαχές. Πράγματι, ξεκινώντας από το διδαγμένο κείμενο, Πλάτωνος Πολιτεία ενότητα 12, παρατηρούμε ότι πρόκειται για ένα αρκετά προβλέψιμο για εξετάσεις κείμενο, με σαφείς και αναμενόμενες παρατηρήσεις, στο οποίο ένα μαθητής προσεκτικά διαβασμένος πιάνει άνετα το 60 στα 100. Εξάλλου, η ενότητα αυτή έχει ξαναχρησιμοποιηθεί ως θέμα σε εξετάσεις εσπερινών λυκείων και επαναληπτικές εξετάσεις. Το πρόβλημα, από ότι φάνηκε αφού προσέγγισα τα θέματα με μεγαλύτερη προσοχή, παρατηρήθηκε στο αδίδακτο κείμενο. Το κείμενο έχει ενιαία αφηγηματική ροή, άρα ένας μαθητής καταλαβαίνει σε γενικές γραμμές τι συμβαίνει, όμως ορισμένες φράσεις δεν μπορούν να αποδοθούν με το ακριβές τους νόημα. Για παράδειγμα, οι λέξεις φράσεις κατάγεσθαι, δειπνεῖν τἀλλότρια και στέγης φθονῆσαι προβληματίζουν τους μαθητές, ιδιαίτερα μάλιστα η τελευταία απαιτεί σημασιολογική απόδοση του ρ. φθονέω, ῶ που δεν απαντά συχνά (ίσως η μεγαλύτερη μεταφραστική δυσκολία στο κείμενο, που όμως δεν είναι ανυπέρβλητη, αν συνδεθεί με την προστακτική εἰσίτω αντιθετικά). Τέλος, πολλά παιδιά αγνοούσαν τη σημασία της λέξης σκῶμμα, ενώ στο μάθημα της έκθεσης θεωρητικά γνωρίζουν την έννοια του σκωπτικού ύφους!

Γίνεται φανερό λοιπόν ότι ενώ από τους υποψηφίους ζητείται υψηλό επίπεδο αρχαιογνωσίας για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των εξετάσεων, η προυπάρχουσα γνώση δεν είναι ικανή για να τους καταστήσει πάντα επαρκείς για μια τέτοια διαδικασία. Η βιβλιογραφία επισημαίνει συχνά αναντιστοιχία διδακτικών στόχων στη διδακτική του γνωστικού αντικειμένου γυμνασίου – λυκείου (είναι χαρακτηριστικό ότι τα περισσότερα παιδιά μετά από 3 χρόνια διδασκαλίας αρχαίων στο γυμνάσιο δεν μπορούν να μεταφράσουν μεμονωμένες φράσεις ή δεν μπορούν να αντιστοιχίσουν λέξεις με έννοιες συγκεκριμένες). Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη για αλλαγή στη μεθοδολογία της διδασκαλίας του μαθήματος, το οποίο για αρκετούς μαθητές κρίνεται ως δυσάρεστο έως απωθητικό. Αυτή η μεθοδολογία θα μας βοηθήσει στη συνέχεια να πείσουμε τα παιδιά ότι αυτό που προσπαθούμε να τους δώσουμε είναι κάτι αξιόλογο και δεν ματαιοπονούν ή απλώς θηρῶσιν τα χρήσιμα.